অ'পেক
অ'পেক (ইংৰাজী: Organization of the Petroleum Exporting Countries, সংক্ষেপে OPEC) হৈছে খনিজ তৈল ৰপ্তানিৰ সৈতে জড়িত দেশসমূহৰ এক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংগঠন। এই সংগঠনটোৰ উদ্দেশ্য হৈছে সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ খনিজ তৈল নীতি সমন্বয় কৰা আৰু বিশ্ব তেল বজাৰত স্থিতিশীলতা ৰক্ষা কৰা।
স্থাপনা আৰু ইতিহাস
[সম্পাদনা কৰক]অ'পেকৰ প্ৰতিষ্ঠা ১৯৬০ চনৰ ১৪ ছেপ্টেম্বৰ তাৰিখে ইৰাকৰ বাগদাদ চহৰত পাঁচখন দেশৰ সৈতে হৈছিল: ইৰাক, ইৰান, কুৱেইট, ভেনিজুৱেলা, আৰু চৌদি আৰব। বৰ্তমান অ'পেকৰ সদ্যস্য ৰাষ্ট্ৰৰ সংখ্যা ১৩খন।[1]
উদ্দেশ্য
[সম্পাদনা কৰক]অ'পেকৰ মুখ্য উদ্দেশ্যসমূহ:
- সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ খনিজ তৈল নীতি সমন্বয় আৰু একত্ৰীকৰণ
- আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় তৈল বজাৰত স্থিতিশীলতা বজাই ৰখা
- সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ উপাৰ্জন আৰু বিনিয়োগ নিশ্চিত কৰা
- বিশ্বজুৰি তেলৰ ন্যায্য মূল্য নিৰ্ধাৰণ
গঠন
[সম্পাদনা কৰক]- সন্মিলন (Conference) – সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ তেল মন্ত্ৰীসকলৰ দ্বাৰা বছৰি একাধিকবাৰ অনুষ্ঠিত হয়।
- কৰ্যবাহী সভা (Board of Governors) – নীতি-নিয়ন্ত্ৰণ আৰু পৰামৰ্শমূলক সংগঠন।
- সচিবালয় – অ'পেকৰ কেন্দ্ৰীয় কাৰ্যবাহী সংস্থা, অ'ষ্ট্ৰিয়াৰ ভিয়েনাত অৱস্থিত।
OPEC+
[সম্পাদনা কৰক]২০১৬ চনৰ পৰা অ'পেকৰ সৈতে কিছুমান অ'পেকৰ বাহিৰৰ দেশ (যেনে ৰাছিয়া, মেক্সিকো, আজাৰবাইজান) মিলি এখন বৃহৎ গোট গঠন কৰে যাক OPEC+ বুলি কোৱা হয়। এই গোটে তৈল উৎপাদন আৰু মূল্যৰ ওপৰত অধিক প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰিছে।[2]
সমালোচনা
[সম্পাদনা কৰক]অ'পেকক বহু সময়তে তেলৰ মূল্য কৃত্ৰিমভাৱে বৃদ্ধি কৰা বুলি সমালোচনা কৰা হয়। ইয়াৰ সিদ্ধান্তে বিশ্বজুৰি শক্তি সংকট সৃষ্টি কৰাৰ আশংকা থাকিব পাৰে। সেইবোৰ পৰিস্থিতিত কিছুমান পুঁজিবাদী ৰাষ্ট্ৰে OPECৰ ভূমিকা প্ৰশ্ন কৰিছে।
প্ৰভাৱ
[সম্পাদনা কৰক]বিশ্ব খনিজ তৈল উৎপাদনৰ উল্লেখযোগ্য অংশ (প্ৰায় ৪০%) অ'পেক ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ দ্বাৰা উৎপাদিত হয়। সেয়া তাৰ সিদ্ধান্তক বৈশ্বিক অৰ্থনীতি, বিশেষকৈ শক্তি-নিৰ্ভৰ দেশসমূহৰ ক্ষেত্ৰত অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ কৰি তোলে।
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ "OPEC Member Countries" (en ভাষাত). https://www.opec.org/opec_web/en/about_us/25.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-06-08.
- ↑ "What is OPEC+?". https://www.reuters.com/business/energy/what-is-opec-2022-10-05/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-06-08.