অভংগ
অভংগ হিন্দু দেৱতা বিথোবা নামেৰে পৰিচিত দেৱতাৰ প্ৰশংসাত গোৱা একপ্ৰকাৰৰ ভক্তিমূলক কবিতা। "অভং" শব্দটোৰ “অ’’ই “সমাপ্ত’’ বুজায় আৰু “ভংগ’’ই “বিঘিনি’’ বুজাইছে, আন কথাত ক’বলৈ গ’লে, এটা ত্ৰুটিহীন, অবিৰত প্ৰক্ৰিয়াক বুজায়; এই ক্ষেত্ৰত কবিতাক বুজোৱা হৈছে।[1] ইয়াৰ বিপৰীতে ভজন নামেৰে জনাজাত ভক্তিগীতসমূহে অন্তৰ্দৃষ্টিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। অভংগবোৰ সাম্প্ৰদায়িক অভিজ্ঞতাৰ অধিক উচ্ছল প্ৰকাশ।[2] অভংগক অভিৰ এটা ৰূপ বুলি গণ্য কৰা হয়। পান্ধৰপুৰৰ মন্দিৰলৈ যোৱাৰ সময়ত ভক্তসকলে অভংগ গায়।[3][4]
পালন
[সম্পাদনা কৰক]মাৰাঠী ভজন নমন (দেৱতাৰ আমন্ত্ৰণ)ৰে আৰম্ভ কৰা হয়, তাৰ পিছত ৰূপাঞ্চ আভং (মানৱ ৰূপত ব্যক্তিত্ব কৰি ভগৱানৰ শাৰীৰিক সৌন্দৰ্য্যক চিত্ৰিত কৰা) আৰু ভজনৰ শেষৰফালে আধ্যাত্মিক আৰু নৈতিক বাৰ্তা গোৱা হয়।
অভংগৰ গোৱা বিখ্যাত সংগীতজ্ঞ কেইগৰাকীমান হৈছে ভীমসেন যোশী, কিশোৰী আমোংকাৰ, সুধীৰ ফাড়কে, সুৰেশ ৱাডকৰ, ৰঞ্জনী, গায়ত্ৰী, অৰুণা ছাইৰাম আৰু জিতেন্দ্ৰ অভিষেক। ই ধ্ৰুপদী আৰু অ-ধ্ৰুপদী সংগীতজ্ঞ উভয় ৰূপতে পৰিৱেশন কৰা সংগীতৰ এটা প্ৰকাৰ।[5] বৰ্তমান সমগ্ৰ ভাৰতবৰ্ষত ভজন কনচাৰ্টত ই অবিচ্ছেদ্য অংগ হৈ পৰিছে।
ইতিহাস
[সম্পাদনা কৰক]
ভক্তি সম্প্ৰদয় বা নমঃসঙ্কীৰ্তন সম্প্ৰদায় ১২০০ চনৰ আশে-পাশে জ্ঞানেশ্বৰে আৰম্ভ কৰিছিল। সেই সময়ছোৱাত বিশ্বাস কৰা হৈছিল যে ঈশ্বৰত্ব লাভ কৰিবলৈ সংস্কৃতৰ প্ৰয়োজন। জ্ঞানেশ্বৰ আৰু নামদেৱ দুয়োজনেই নিজৰ ৰচনা, ভক্তি আৰু ভক্তিৰ জৰিয়তে এনে এক সম্প্ৰদায়ৰ আৰম্ভণি কৰিব পাৰিছিল, যিয়ে জাতি বা ধৰ্মক গুৰুত্ব নিদি কেৱল ভগৱান পাণ্ডুৰংগৰ প্ৰতি ভক্তিহে প্ৰদান কৰিব পাৰিছিল। এইটোৱেই আছিল "ভক্তি সম্প্ৰদয়"ৰ জন্ম য’ত কেৱল ভক্তি(ভক্তি)ৰ দ্বাৰাই ঈশ্বৰত্ব লাভ কৰা সম্ভৱ হৈছিল। ইয়াক জনসাধাৰণে সহজেই গ্ৰহণ আৰু অনুশীলন কৰিব পাৰিছিল। এই নতুন উপাসনাৰ প্ৰতি নাৰী আৰু শিশুসকল সহজেই আকৰ্ষিত হৈছিল। এইদৰেই জন্ম হৈছিল নমঃসঙ্কীৰ্তন পূজা আৰু ৱাৰকাৰী সম্প্ৰদায়। এই সকলোবোৰ পাইথান, পান্ধৰপুৰ, মংগল বেদ, আলণ্ডি আদি ঠাইৰ আশে-পাশে ঘটি লাহে লাহে সমগ্ৰ মহাৰাষ্ট্ৰলৈ বিয়পি পৰিল। আন বিশিষ্ট গায়কসকল আছিল একনাথ আৰু তুকাৰামৰ দৰে ৱাৰকাৰী সন্ত।
তুকাৰাম আছিল সোতৰ শতিকাৰ এজন কবি আৰু তেওঁ পুনেৰ সমীপত অৱস্থিত দেহু চহৰত বাস কৰিছিল। ৰীতি-নীতি আৰু গোপন ধৰ্মীয় আচাৰ-ব্যৱহাৰৰ অন্ধভাবে বিশ্বাস কৰাৰ বিপৰীতে ঈশ্বৰৰ প্ৰতি ভক্তি আৰু প্ৰেমৰ ওপৰত পুনৰ গুৰুত্ব দিবলৈ চেষ্টা কৰা সেই সময়ৰ ৱাৰকাৰী আন্দোলনৰ এজন জনপ্ৰিয় কবি আৰু আগশাৰীৰ ব্যক্তি আছিল। কোৱা হয় যে সন্ত তুকাৰমে ৫০০০ৰো অধিক অভংগ ৰচনা কৰিছিল। তেওঁলোকৰ বহুতেই বিত্থল বা বিথোবা দেৱতাৰ প্ৰতি নিষ্ঠাবান আছিল যদিও বেছিভাগেই সেই সময়ৰ সামাজিক অন্যায়ক সমালোচনা কৰিছিল।
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Gowri Ramnarayan: Eclectic range at The Hindu, 8 November 2010
- ↑ Serish Nanisetti, Gowri Ramnarayan: A mix of rhythm and melody at The Hindu, 7 November 2010
- ↑ "Articles – Devotional Music of Maharashtra – by Chaitanya Kunte". swarganga.org. Archived from the original on 24 December 2018. https://web.archive.org/web/20181224195732/https://www.swarganga.org/articles/details.php?id=10। আহৰণ কৰা হৈছে: 22 May 2015.
- ↑ Christian Lee Novetzke (13 August 2013). Religion and Public Memory: A Cultural History of Saint Namdev in India. Columbia University Press. পৃষ্ঠা. 275, 279. ISBN 978-0-231-51256-5.
- ↑ "Concert conjures up magic of abhangs". Hindu. Hindu. 21 November 2011. http://www.thehindu.com/features/friday-review/music/concert-conjures-up-magic-of-abhangs/article2647381.ece.