সমললৈ যাওক

অৱৎসৰ

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা

অৱৎসৰ ঋগবেদত উল্লেখ থকা এগৰাকী ঋষি। তেওঁৰ নাম প্ৰথমে পঞ্চম মণ্ডলৰ ৪৪ নং সূক্তত পোৱা যায়।[1][2]

অৱৎসৰ ঋগবেদৰ পঞ্চম মণ্ডলৰ ৪৪ নং সূক্তৰ প্ৰাথমিক ৰচক, যাৰ গীত বিশ্ববেদ নামৰ ঋগ্বেদ দেৱতাৰ শ্ৰেণীক উদ্দেশ্যি কৰা হৈছিল। ঋগবেদত প্ৰকাশ পোৱা চাৰিটা মন্ত্ৰৰ আঠটা গীতৰ গোটৰ বাবে তেওঁ জনাজাত। ৯.৫৩ ৰপৰা ৯.৬০ লৈকে সূক্ত, আৰু সমবেদৰ (SV.757, SV.1717)ত।[3] তেওঁক দেৱতাৰ প্ৰধান পুৰোহিত বুলি কোৱা হৈছে। তেওঁ অগ্নিক ছয় বৰ্ণৰ বলিদান আগবঢ়োৱাৰ বৰ্ণনা কৰা হৈছে – হে অগ্নি, বলিদান উপভোগ কৰক, আৰু অগ্নি প্ৰকট হৈছিল।[4] সত্যসাধৰ মতে (২১.৩.১৩) কাশ্যপ প্ৰৱৰ (বংশ) তিনিজন ঋষি–পূৰ্বপুৰুষৰে গঠিত: – কাশ্যপ, অৱত্সৰ আৰু নৈধ্ৰুৱ।[5] এই বংশটো শাণ্ডিল্যৰ দুটা ভিন্ন শাখাৰো অন্তৰ্গত।[6] কাশ্যপ পৰিয়ালৰ অন্তৰ্গত আঠজন উল্লেখযোগ্য ঋষি – কাশ্যপ, অৱত্সৰ, নিধ্ৰুৱ, ৰেভা, দেৱল, অসিত ঋষি, ভূতামসা, আৰু বিভ্ৰহ; ৰেভাৰ দুজন নাম নজনা পুত্ৰও ঋগ্বেদিক গীতৰ লেখক আছিল।[7]

নৱম মণ্ডলৰ ৫৩ৰপৰা ৬০ নং সূক্তৰ বাবে তেওঁ অধিক পৰিচিত; এই সূক্তসমূহত চাৰিটাকৈ মন্ত্ৰ আছে, সকলোবোৰ গায়ত্ৰী মাত্ৰাত ৰচিত। ঋগবেদত তেওঁ ঈশ্বৰক সম্বোধন কৰিছে যে, "সম্পূৰ্ণ সশস্ত্ৰ আৰু বহুতো সূক্ষ্ম আৰু সূক্ষ্ম ঐশ্বৰিক শক্তিৰে সমৃদ্ধ আৰু সকলো দুষ্ট শক্তিৰ ধ্বংসকাৰী" (RV.IX.53.1)। তাৰ পিছত তেওঁ ঈশ্বৰক সম্বোধন কৰে, "শুদ্ধিকৰ বা বিশুদ্ধ, সূৰ্য্যৰ দৰে উজ্জ্বল।" [8]

তেওঁৰ নাম যজুৰ্বেদ, (Y.V.III.i & III.xviii) য'ত তেওঁ অগ্নিক প্ৰাৰ্থনা কৰে,[9] আৰু ঐতৰেয় ব্ৰাহ্মণ আৰু কৌশিতকী ব্ৰাহ্মণত আছে। ঐতৰেয় ব্ৰাহ্মণ (A.B. ii.24) আৰু কৌশিতকী ব্ৰাহ্মণ (K.B.viii.6) দুয়োটা পদ্যত পঞ্চবলিগৰ বলিদান সম্পৰ্কীয় পদত অৱৎসৰ অগ্নিৰ ঘৰত উপস্থিত হৈ উচ্চতম জগত জয় কৰা বুলি কোৱা হৈছে।[10]

ঋগ্বেদ সূক্ত নৱম.৫৩ত তেওঁ উল্লেখ কৰিছে যে শিক্ষিত লোকসকলে বেদৰপৰা প্ৰাচীনসকলৰ জ্ঞান আহৰণ কৰে। ইয়াৰ উপৰি তেওঁ ঋগ্বেদ মন্ত্ৰ IX.60.3 ত উল্লেখ কৰিছে যে ভগৱানে শিক্ষিত লোকৰ হৃদয় আৰু মনত জ্ঞান আৰু চেতনা হিচাপে বাস কৰে।[11]

বংশাৱলী

[সম্পাদনা কৰক]

অৱৎসৰক কাশ্যপৰ পুত্ৰ বুলি বৰ্ণনা কৰা হৈছে, যাৰ জীৱনকাল বামদেৱতকৈ (মহৰ্ষি গৌতমৰ পুত্ৰ) পিছৰ আছিল, কিন্তু অত্ৰিৰ তুলনাত আগৰ।[12] অৱতা শব্দটোৱে কৃত্ৰিমভাৱে খান্দি উলিওৱা পানীৰ উৎস বা কৃত্ৰিম কুঁৱাক বুজায়।[13][14]

মৰিচিৰ পুত্ৰ কাশ্যপৰ বাহিৰেও দ্বিতীয়জন কাশ্যপ আছিল যিজন অৱৎসৰ, নাৰদ আৰু বশিষ্ঠৰ পত্নী অৰুন্ধতীৰ পিতৃ আছিল আৰু এই দ্বিতীয়জন কাশ্যপেই সপ্তৰ্ষিসকলৰ অন্যতম আছিল।[15][16][17] মৎস্য পুৰাণত দিয়া ঋষিৰ তালিকা অনুযায়ী কাশ্যপৰ দুজন পুত্ৰ আছিল – অৱৎসৰ আৰু অসিত ঋষি; নিধ্ৰুৱ আৰু ৰেভা আছিল অৱৎসৰৰ পুত্ৰ। কিন্তু এই তালিকাখন সন্দেহৰ বিষয়; বংশাৱলীত অন্যথা কাশ্যপৰ ভিতৰত শাণ্ডিল্য, নৈধ্ৰুৱ আৰু ৰেভা তিনিটা গোট দিয়া হৈছে।[18]

শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ চতুৰ্থ পুথিৰপৰা অষ্টম অধ্যায়ৰপৰা মৈত্ৰেয়ৰপৰা জানিব পৰা যায় যে সুৰুতিৰ জৰিয়তে উত্তানপাদৰ পুত্ৰ আৰু স্ব্যম্ভুৱ মনুৰ নাতি ধ্ৰুৱৰ প্ৰথম পত্নী ব্ৰাহ্মীৰপৰা বৎসৰ আৰু কল্মবত্সৰ বা কল্প নামৰ দুজন পুত্ৰ জন্ম হৈছিল।[19][20]

তথ্যসূত্ৰ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. Shrikant G.Talageri. The Rig Veda: A Historical Analysis. Aditya Prakashan. Archived from the original on 2014-01-16. https://web.archive.org/web/20140116220825/http://www.trueindianhistory.org/ppt/History%20of%20Rigveda.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2014-01-16. 
  2. Jayantanuja Bandopadhayaya (2007). Class and Religion in Ancient India. Anthem Press. পৃষ্ঠা. 13. ISBN 9781843313328. https://books.google.com/books?id=gwUF11NRyT4C&q=avatsara+rishi&pg=PA13. 
  3. All Four Vedas. Agniveer. 2013-11-10. পৃষ্ঠা. 124–134, 326, 409–417, 734. https://books.google.com/books?id=rU8CAgAAQBAJ&q=Avatsara&pg=RA5-PA454. 
  4. Arthur Barriedale Keith (1998). Rig Veda Brahmanas:The Aitareya and Kausitaki Brahmanas of the Rig Veda. Motilal Banarsidass. পৃষ্ঠা. 419. ISBN 9788120813595. https://books.google.com/books?id=UDawvHc4AxgC&q=avatsara&pg=PA419. 
  5. Dhundiraja Ganesa (1962). Sarautakosah:Encyclopaedia of Vedic Sacrificial Rituals. পৃষ্ঠা. 1016. https://books.google.com/books?id=8nMoAAAAYAAJ&q=Avatsara. 
  6. The Early Brahmanical System of Gotra and Pravara. Cambridge University Press. 1953. পৃষ্ঠা. 36. ISBN 9781001403793. https://books.google.com/books?id=Ooc6AAAAIAAJ&q=avatsara&pg=PA36. 
  7. Purushottam Lal Bhargava (January 2001). India in the Vedic Age. D.K.Print World. পৃষ্ঠা. 221. ISBN 9788124601716. https://books.google.com/books?id=5h4wAQAAIAAJ&q=avatsara. 
  8. Ravinder Kumar Soni. The Illumination of Knowledge. GBD Books. পৃষ্ঠা. 246–247. https://openlibrary.org/search?author_key=OL6886704A&has_fulltext=false&publisher_facet=GBD+Books. 
  9. Agniveer (2013-11-10). All Four Vedas. Agniveer. পৃষ্ঠা. 46. https://books.google.com/books?id=rU8CAgAAQBAJ&q=avatsara+rishi&pg=RA4-PA46. 
  10. Arthur Barriedale Keith (1998). Rig Veda Brahmanas:The Aitareya and Kausitaki Brahmanas of the Rig Veda. Motilal Banarsidass. পৃষ্ঠা. 153. ISBN 9788120813595. https://books.google.com/books?id=UDawvHc4AxgC&q=avatsara&pg=PA419. 
  11. Ravinder Kumar Soni. The Illumination of Knowledge. GBD Books. পৃষ্ঠা. 247–248. https://openlibrary.org/search?author_key=OL6886704A&has_fulltext=false&publisher_facet=GBD+Books. 
  12. Islamkotob. Rig Veda A Historical Analysis. Islamic Books. পৃষ্ঠা. 102. https://books.google.com/books?id=yXu5PzQ4jg8C&q=avatsara&pg=PT102. 
  13. Arthur Anthony Macdonell. Vedic Index of Names and Subjects Vol.1. Motilal Banarsidass. পৃষ্ঠা. 39–40. 
  14. Macdonell, A.A.; Keith, A.B. (1995). Vedic Index of Names and Subjects. Motilal Banarsidass. পৃষ্ঠা. 40. ISBN 9788120813328. https://books.google.com/books?id=t6TVLlPvuMAC। আহৰণ কৰা হৈছে: 2015-02-09. 
  15. Sita Nath Pradhan (1927). Chronology of Ancient India. Bhartiya Publishing House. পৃষ্ঠা. 90. https://books.google.com/books?id=wEIhAAAAMAAJ&q=avatsara. 
  16. Praci-jyoti. Kurukshetra University. 1973. https://books.google.com/books?id=Q785AQAAIAAJ&q=avatsara. 
  17. Ganga Ram Garg (1992). Encyclopaedia of the Hindu World Vol.3. Concept Publishing Company. পৃষ্ঠা. 839. ISBN 9788170223764. https://books.google.com/books?id=0U2QRpDv2KMC&q=avatsara&pg=PA839. 
  18. F.E.Pargiter (1997). Ancient Indian Historical Tradition. Motilal Banarsidass. পৃষ্ঠা. 231. ISBN 9788120814875. https://books.google.com/books?id=2BRjkE385ScC&q=vatsara&pg=PA231. 
  19. Francis Wilford (1799). On the chronology of the Hindus Asiatic Researches Vol. 5. New Jersey College Library. পৃষ্ঠা. 253. https://books.google.com/books?id=jPNYAAAAYAAJ&q=vatsara&pg=PA253. 
  20. Swami Venkatesananda. The Concise Srimad Bhagvatam. Suny Press. পৃষ্ঠা. 86,90. ISBN 9781438422831. https://books.google.com/books?id=zLkrkjn1Yv0C&q=vatsara&pg=PA90.