আট্টান
আট্টান আফগানিস্তানৰ জাতীয় নৃত্য, জনজাতীয় পাষ্টুন অঞ্চলৰ পৰা উৎপত্তি হোৱা এক পৰম্পৰাগত নৃত্য।[1][2] বিয়া বা অন্যান্য উদযাপনৰ সময়ত (এংগেজমেণ্ট, বিয়া আৰু অনানুষ্ঠানিক সমাৱেশ) এই নৃত্য পৰিবেশন কৰা হয়। ব্ৰিটিছ দখল আৰু পাষ্টুন প্ৰতিৰোধ আন্দোলনৰ দৰে যুদ্ধৰ সময়তো পাষ্টুনসকলে আট্টান পৰিচালনা কৰিছিল, যেতিয়া পষ্টুনসকলে উপনিবেশিকসকলৰ সৈতে যুঁজিবলৈ সাজু হোৱা যোদ্ধাসকলৰ মাজত আত্মবিশ্বাস আৰু শক্তিৰ সৃষ্টি কৰিবলৈ এই নৃত্য ব্যৱহাৰ কৰিছিল।[3] বৰ্তমান ইয়াক আফগানিস্তানৰ জাতীয় নৃত্য বুলি গণ্য কৰা হয়,[4] জনপ্ৰিয়ভাৱে আফগানিস্তানৰ অন্যান্য জনগোষ্ঠীসমূহে[5] লগতে পাকিস্তানৰ পাষ্টুন জনগোষ্ঠীয়েও কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে।[6]
আট্টান সাধাৰণতে ডোহলৰ সহায়ত কৰা হয়, যিটো দুমূৰীয়া বেৰেল ড্ৰাম। এই নৃত্য ৫ মিনিটৰ পৰা ৩০ মিনিটলৈকে যিকোনো ঠাইতে হ’ব পাৰে। আট্টানৰ বিভিন্ন আঞ্চলিক আৰু জনজাতীয় ভিন্নতা আৰু শৈলীৰ ভিতৰত ৱাৰ্ডাকী, লগাৰী, পকটিয়া, খোস্তি, কন্দাহাৰী, হেৰাটী আদি বিখ্যাত।
অঞ্চল আৰু জনগোষ্ঠীৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি পষ্টুন আট্টানৰ বিভিন্ন পদ্ধতি আৰু শৈলী আছে, যেনে পাকটিয়া আট্টান আৰু শৈলী। আধুনিক যুগত আফগানসকলে পুৰুষ আৰু মহিলা উভয়ৰে সৈতে এই নৃত্য পৰিবেশন কৰিছে যদিও পৰম্পৰাগতভাৱে পৃথকে পৃথকে আটান পৰিবেশন কৰা হয়।
ইৰাণৰ খোৰাছান আৰু চিস্তান আৰু বেলুচেস্তান প্ৰদেশত আট্টান সম্পৰ্কীয় বৃত্ত নৃত্য পোৱা যায়,[7][8] সাধাৰণতে তাত চাপি বা টৰবাটি ("رقص خراسانی"বা "رقص سیستانی") নামেৰে জনাজাত।[8][9]
মূল
[সম্পাদনা কৰক]বেছিভাগ পণ্ডিতে আটানৰ জৰদস্তিৰ শিপা আছে বুলি বিশ্বাস কৰে, তেওঁলোকে এই নৃত্যক আৰম্ভণিৰ জৰদস্তি ধৰ্মৰ ধৰ্মীয় অনুষ্ঠান হিচাপে চিনাক্ত কৰে।[10][11][12] প্ৰায় ৩,০০০ বছৰ আগৰ এই নৃত্যটো জৰদস্তিৰ ধৰ্মীয় অনুষ্ঠানৰ সময়ত পৰিবেশন কৰা হৈছিল।[13][14] জৰদস্তি লোককথা অনুসৰি ইৰাণৰ পৌৰাণিক কাহিনীৰ এজন ব্যক্তিত্ব ৰজা যমাই নিজৰ যোদ্ধাসকলৰ সৈতে আটান পৰিৱেশন কৰি নৱৰোজ উদযাপন কৰিছিল।[15] ৰজা যমৰ সময়ত যুদ্ধলৈ যোৱাৰ আগতে আট্টান পৰিবেশন কৰা হৈছিল কাৰণ ইয়াৰ দ্বাৰা সৈন্যবাহিনীক আত্মবিশ্বাস দিয়া হৈছিল যে তেওঁলোকে যুদ্ধত জয়ী হ’ব পাৰে। আফগানিস্তানৰ জাতীয় নৃত্য হোৱাৰ উপৰিও আটান উৎসৱ, বিয়া আৰু অন্যান্য ধৰণৰ উদযাপনৰ এক অতি জনপ্ৰিয় অংশ।[16]
কিছুমানৰ মতে এই নৃত্য প্ৰাচীন গ্ৰীচ আৰু আলেকজেণ্ডাৰৰ সময়ৰ সৈতে জড়িত, আট্টানৰ লগত প্ৰাচীন পাইৰিক যুদ্ধ নৃত্যৰ সৈতে সামঞ্জস্য পোৱা হৈছে।[17]
গতি
[সম্পাদনা কৰক]ঢোল আৰু পাইপৰ সংগীতত নৃত্যশিল্পীসকলে ইজনে সিজনক হাতত ধৰি বা নিজৰ নিজৰ বৃত্তত ঘূৰিবলৈ সাজু হৈ এটা বৃত্ত গঠন কৰে। নৃত্যটো আৰম্ভ হয় লাহে লাহে খোজ কাঢ়ি যিবোৰ লাহে লাহে দ্ৰুত আৰু দ্ৰুত হৈ পৰে যেতিয়ালৈকে এনে লাগে যে পৰিবেশকসকলে ক্লান্তিৰ পৰা তললৈ নামিব লাগিব। কিন্তু নৃত্য চলি থাকে, কেতিয়াবা দুঘণ্টা বা তিনিঘণ্টা ধৰি, টেম্পো কমাই দিয়া বা সুৰ আৰু গীতৰ পৰিৱৰ্তনৰ বাহিৰে কোনো বিৰতি নাথাকে।[18]
আটান নৃত্য কিহৰ দ্বাৰা গঠিত: নৃত্যশিল্পীসকলে বৃত্তৰ দৰে গোট খায়, আৰু তাৰ পিছত সংগীতৰ সৃষ্টি হয় যিটো প্ৰথমে লাহে লাহে আৰম্ভ হয়, আৰু তাৰ পিছত লাহে লাহে গতি বৃদ্ধি কৰে। ধাৰাবাহিক স্পন্দন আৰু ছন্দ থাকে আৰু সেই নিৰ্দিষ্ট স্পন্দনৰ সময়ত বৃত্তৰ ভিতৰত হাত চাপৰি বজায়, গতিকে হাতৰ গতি স্পন্দনৰ আগতে বাহিৰত থাকে। তাৰ পিছত নৃত্যশিল্পীসকলে হাত বাহিৰলৈ উলিয়াই আনে আৰু তাৰ পিছত বৃত্তৰ ভিতৰত হাত চাপৰি বজায়, আৰু ই একেটা ৰুটিন আৰু গতিৰ আৰ্হি, যিবোৰ তাৰ পিছত দ্ৰুত হৈ পৰে। গতি আৰু ৰুটিন দ্ৰুত হোৱাৰ লগে লগে এটা হাত চাপৰি দুটা হাত চাপৰিলৈ পৰিণত হয় আৰু যিসকল নৃত্যশিল্পী অধিক উন্নত, তেওঁলোকে কেতিয়াবা গতিবিধিবোৰত পাক যোগ কৰিব। মুঠতে তেওঁলোকে বিটত হাত চাপৰিৰ সৈতে বৃত্তাকাৰ পথটো ৰাখিব লাগিব, যোগ কৰা আন প্ৰতিটো খোজ সেই ব্যক্তিসকলৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল যিসকলে উৎপত্তি কৰে আৰু নৃত্যত নিজৰ ব্যক্তিগত শৈলী যোগ কৰে। সাধাৰণ নৃত্যৰ খোজত হাত দুখন বতাহলৈ প্ৰসাৰিত কৰা আৰু ভৰি দুখন টানিব আৰু প্ৰসাৰিত কৰা হয়। বাহু দুটা বতাহত মেলিলে এনেকুৱা সময়ো হয় যেতিয়া হাত দুখন মুক্ত হয় বা ৰেগালিয়া জোকাৰি যোৱা আৰু সাজ-পোছাকৰ সম্প্ৰসাৰণ কৰা হয় যাতে সবিশেষ আৰু ৰং দেখা যায়।
বাদ্যযন্ত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]অৱশ্যেই আটাইতকৈ প্ৰয়োজনীয় বাদ্যযন্ত্ৰ হ’ল ঢোল (ঢোল)। কিন্তু ডহলৰ আকাৰ অনুসৰি ভিন্ন হয়, কিছুমান প্ৰকাৰৰ বাবে আকাৰ তুলনামূলকভাৱে সৰু। তাৰ কাৰণ ভৌগোলিক হ’ব পাৰে কিন্তু ড’লৰ মাজৰ পাৰ্থক্য বিভিন্ন ধৰণৰ আট্টানৰ মাজত স্পষ্ট। তবলা হৈছে বেছিভাগ আৰব সংগীত দলত পোৱা একক মূৰৰ হাতৰ ঢোল। গবলেট আকৃতিৰ শৰীৰটো (কঁকালটো অলপ সংকীৰ্ণ হৈ নলাকাৰ দৰে) পৰম্পৰাগতভাৱে জুইত জ্বলি থকা মাটিৰে তৈয়াৰ কৰা হৈছিল আৰু শব্দ কৰা মূৰটো ছাগলী, পোৱালি বা মাছৰ ছালৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা হৈছিল, শৰীৰত স্থায়ীভাৱে টানি আঠা লগোৱা হৈছিল। দ্বিতীয়টো গুৰুত্বপূৰ্ণ বাদ্যযন্ত্ৰ হ’ল জুৰনা সূৰনা, যদিও অতি সাধাৰণ, তথাপিও প্ৰতিটো প্ৰকাৰৰ লগত ছুৰ্নাই অপৰিহাৰ্য নহয়।
সাজ-পোছাক
[সম্পাদনা কৰক]সজীৱ নৃত্যত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ সময়ত প্ৰায়ে পৰম্পৰাগত ৰেগালিয়া পিন্ধে। সাধাৰণতে উদযাপনৰ সময়ত পুৰুষক অধিক আনুষ্ঠানিক ৰূপৰ বাবে চুট আৰু টাই পিন্ধাও দেখা যায়।[19] মহিলাসকলক উজ্জ্বল, ৰঙীন সাজ-পোছাক পৰিধান কৰা দেখা যায়। এই পোছাকবোৰৰ লগত ক্ষুদ্ৰ ক্ষুদ্ৰ আইনাও ৰাখিব পাৰি যিবোৰ পোহৰৰ প্ৰতীক বুলি কোৱা হয়। সৰু সৰু আইনাবোৰে অতি সবিশেষ যোগ কৰে আৰু মহিলাসকলে লৰচৰ কৰি নাচি থকাৰ সময়ত লাইটৰ তলত জিলিকি উঠে।
আটানৰ কিছুমান সংস্কৰণত পষ্টুন পুৰুষে নিজৰ জেট ক’লা চুলিখিনি বৃত্তাকাৰ গতিৰে লৰচৰ কৰিছিল। পুৰুষসকলেও পৰম্পৰাগত পাগুৰি পিন্ধিব যাক লুংগী বা পাটকিয়া বুলি কোৱা হয় যিয়ে তেওঁলোক কোন জনগোষ্ঠীৰ বুলি বুজায় আৰু ইয়াৰ গুৰুত্ব অতিশয় বেছি।
লিংগ ভূমিকা
[সম্পাদনা কৰক]পৰম্পৰাগত (ফিৰাক পাৰ্টুগ) সাজ-পোছাক পিন্ধা মহিলাসকলেও এই নৃত্যত যোগ দিয়ে।[18] প্ৰায়ে মহিলাসকলে আট্টান পোছাক পিন্ধি সলনি হয় আৰু পুৰুষসকলে বিয়া বা সভাত নিজৰ মূল কাপোৰ পিন্ধি থাকে। আগতে সংগীতজ্ঞ আৰু গায়কসকল বেছিভাগেই পুৰুষ আছিল। ১৯৭০ চনত আৰু তাৰ পিছত শিক্ষিত আৰু উচ্চ আৰু মধ্যবিত্তীয় নগৰীয়া পৰিয়ালসমূহৰ মাজত পুৰুষ আৰু মহিলাৰ একেলগে নৃত্যই ক্ৰমান্বয়ে গতি লাভ কৰিছিল। দাউদ খান আৰু কমিউনিষ্ট শাসন ব্যৱস্থাই যুৱক-যুৱতীক পৰম্পৰাগত মূল্যবোধক অৱজ্ঞা কৰি এই ৰাজহুৱা কাৰ্য্যকলাপত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিছিল। [20]
তথ্য সূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Lee, Jonathan H. X.; Nadeau, Kathleen M. (2011) (en ভাষাত). Encyclopedia of Asian American Folklore and Folklife. ABC-CLIO. ISBN 978-0-313-35066-5. "what is today known as the national dance of Afghanistan, the attan."
- ↑ "Attan | General Knowledge | Simply Knowledge". simplyknowledge.com. http://simplyknowledge.com/popular/gk_detail/attan। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-05-14. "One such example is Attan. A form of dance originated in the Pashtun tribal regions of Afghanistan and Pakistan, Attan stands out as the cultural elegance of Afghanistan. Initially, it was performed by the Afghans in times of war or during celebration and is now considered as the national dance of Afghanistan.
Attan historically originated as a war dance among the Pashtun tribes that now straddle Afghanistan and Pakistan." - ↑ Ullah, Izhar (2016-03-09). "Remembering a Waziristan where men and women once danced together" (en ভাষাত). DAWN.COM. http://www.dawn.com/news/1244535। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-03-27.
- ↑ Rubin, D.; Pong, M. (2001). The World Encyclopedia of Contemporary Theatre: Asia/Pacific. Routledge. পৃষ্ঠা. 38. ISBN 9780415260879. https://books.google.com/books?id=maGU4ziPQJQC। আহৰণ কৰা হৈছে: 2015-04-13.
- ↑ "attan." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 13 Oct. 2009 <http://www.britannica.com/EBchecked/topic/42102/attan> Archived February 22, 2014, at the Wayback Machine.
- ↑ Ullah, Izhar (2016-03-09). "Remembering a Waziristan where men and women once danced together" (en ভাষাত). DAWN.COM. http://www.dawn.com/news/1244535। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-05-28.
- ↑ John, Katherine St; Miller, Lloyd; Harouny, Mahera (1987) (en ভাষাত). Radif-e Raqs: Collection of Dance Sequences of the Persian Tradition. Society for Preservation and Propagation of Eastern Arts. https://books.google.com/books?id=OhP0AAAAMAAJ. "DANCE MOVEMENTS Baluchi folk dance resembles Atan related folk dances in Khorasan and areas east . The dance is ... dohol (large barrel drum), the tabla, or frame drum (doira) . The music is ..."
- ↑ 8.0 8.1 John, Katherine St; Miller, Lloyd; Harouny, Mahera (en ভাষাত). Radif-e Raqs: Collection of Dance Sequences of the Persian Tradition. Society for Preservation and Propagation of Eastern Arts. "TORBA TI DANCE Torbat - e Jam is a city on the road between Mashad and Herat, and although located in Iranian Khorasan,........ This dance is similar to the Atan and the Atan - e Kaufi which also uses the 7 / 8 .."
- ↑ Fraser, James Baillie (en ভাষাত). Narrative of a Journey Into Khorasān: In the Years 1821 and 1822. Including Some Account of the Countries to the North-east of Persia; with Remarks Upon the National Character, Government, and Resources of that Kingdom. Longman, Hurst, Rees, Orme, Brown, and Green. "... and listen to some one who reads, while the young people sometimes dance in a circle, clapping their hands in time the while"
- ↑ “Most of them believe it has roots in a dance mentioned in Avesta (Zoroastrian texts gathered during the 4th or 6th centuries). It was known as a Zoroastrian fire dance” https://thefridaytimes.com/31-Mar-2017/a-history-lesson-in-violence
- ↑ Shayegan, Ehsan (February 2019). Exploring Afghanistan's forgotten & vulnerable Local dances. Swiss Agency for development and cooperation SDC.
- ↑ Mangal, Ali Mohammad, (2004), Da Atan Da Naro Hendara, Danish, Kabul. p. 7
- ↑ “ Attan is a form of dance that dates back nearly 3,000 years and was performed during Zoroastrian religious ceremonies. ” https://www.arabnews.com/node/1820566/amp
- ↑ “the dance originated in Afghanistan and is considered the national dance in Afghanistan. It also has Zoroastrian roots, as according to the folklore, King of Iran, Yama, is believed to have performed Attan with his soldiers on Nawroz” https://www.youlinmagazine.com/article/pakistani-folk-dances/MjQ0OA==
- ↑ Emadi, Hafizullah (2005) (en ভাষাত). Culture and Customs of Afghanistan. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-33089-6.
- ↑ https://www.arabnews.com/node/1820566/amp
- ↑ “This ties Attan to the ancient ‘Pyrrhic Dance’, a war dance that was part of military training in both Athens and Sparta.” https://thefridaytimes.com/25-Mar-2016/pashtun-moves
- ↑ 18.0 18.1 Wilber, Donald N., (1962) Afghanistan, Its People, Its Society Its Culture. New Haven: Hraf Press. সাঁচ:Oclc
- ↑ "Waskat01.JPG (960x1280 pixels)". Archived from the original on 4 August 2012. https://archive.today/20120804121222/http://www.k5.dion.ne.jp/~museum/costume/costume_picture/waskat01.JPG। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 February 2025.
- ↑ Emadi, Hafizullah.(2005) Cultures and Customs of Afghanistan. Westport: Greenwood Press. আই.এচ.বি.এন. 0-313-33089-1.