ইৰাণ-ইজৰাইলৰ সংঘাত
| ইৰাণ-ইজৰাইলৰ প্ৰক্সি সংঘাত | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| শীতল যুদ্ধৰ পিছৰ যুগ, আৰব–ইজৰাইল সংঘাত, ইৰাণ–চৌদি আৰব প্ৰক্সি সংঘাত, আৰু ইৰাণ–তুৰস্ক প্ৰক্সি সংঘাতৰ অংশ | |||||||
|
|||||||
ইৰাণ–ইজৰাইল প্ৰক্সি সংঘাত, যাক ইৰাণ–ইজৰাইল প্ৰক্সি যুদ্ধ[4] বা ইৰাণ–ইজৰাইল শীতল যুদ্ধ (ইংৰাজী: Iran–Israel proxy conflict) বুলিও কোৱা হয়৷[5] ই হৈছে ইৰাণ আৰু ইজৰাইলৰ মাজত চলি থকা প্ৰক্সি সংঘাত। ইজৰাইল–লেবাননৰ সংঘাতত ইৰাণে লেবাননৰ ছিয়া সামৰিক বাহিনীক সমৰ্থন কৰিছিল, বিশেষকৈ হিজবুল্লাহক। ইজৰাইল-পেলেষ্টাইন সংঘাতত ইৰাণে হামাছৰ দৰে পেলেষ্টাইনী গোটক সমৰ্থন জনাইছে। ইৰাণৰ পিপলছ মুজাহিদিন আদি ইৰাণৰ বিদ্ৰোহীক ইজৰাইলে সমৰ্থন জনাইছে, ছিৰিয়াত ইৰাণৰ মিত্ৰ দেশসমূহৰ বিৰুদ্ধে বিমান আক্ৰমণ চলাইছে আৰু ইৰাণৰ পাৰমাণৱিক বিজ্ঞানীক হত্যা কৰিছে। ২০১৮ চনত ইজৰাইলী বাহিনীয়ে ছিৰিয়াত ইৰাণী বাহিনীক প্ৰত্যক্ষভাৱে আক্ৰমণ কৰে।[6]
‘পেৰিফেৰী ডক্ট্ৰিন’ৰ দ্বাৰা প্ৰেৰিত হৈ সাম্ৰাজ্যিক ইৰাণ আৰু ইজৰাইলৰ মাজত ঘনিষ্ঠ সম্পৰ্ক প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল, আৰু তেওঁলোকে আৰব শক্তিসমূহক এক উমৈহতীয়া ভাবুকি হিচাপে গ্ৰহণ কৰিছিল। ১৯৭৯ চনৰ ইছলামিক বিপ্লৱৰ পিছত ইৰাণে সম্পৰ্ক বিচ্ছিন্ন কৰে যদিও পৰৱৰ্তী ইৰাণ–ইৰাক যুদ্ধৰ সময়তো গোপন সম্পৰ্ক অব্যাহত থাকে। ইৰাণে ১৯৮২ চনত ইজৰাইলৰ লেবানন আক্ৰমণক প্ৰতিহত কৰিবলৈ হিজবুল্লাহক প্ৰশিক্ষণ আৰু অস্ত্ৰ প্ৰদান কৰিছিল আৰু ইজৰাইলে দক্ষিণ লেবানন দখলৰ সমগ্ৰ সময়ছোৱাত ছিয়া সামৰিক শক্তিক সমৰ্থন কৰি গৈছিল।[7] ১৯৭৯ চনৰ আগতেও ইৰাণৰ ইছলামিকসকলে পেলেষ্টাইনীসকলক বস্তুগতভাৱে সমৰ্থন কৰিছিল; ১৯৭৯ চনৰ পিছত ইৰাণে পেলেষ্টাইন মুক্তি সংস্থাৰ সৈতে সম্পৰ্ক স্থাপনৰ চেষ্টা কৰে, আৰু পিছলৈ পেলেষ্টাইন ইছলামিক জেহাদ আৰু হামাছৰ সৈতে সম্পৰ্ক স্থাপনৰ চেষ্টা কৰে। ইজৰাইলে ২০০৬ চনত হিজবুল্লাহৰ সৈতে যুদ্ধ কৰিছিল। ইজৰাইলে গাজা ষ্ট্ৰিপ আৰু ইয়াৰ আশে-পাশে পেলেষ্টাইনীসকলৰ সৈতে কেইবাখনো যুদ্ধ কৰিছিল৷ ২০০৮–২০০৯, ২০১২, ২০১৪, ২০২১ আৰু ২০২৩ চনত যুদ্ধ হৈছিল। ১৯৮২ চনৰ লেবানন যুদ্ধ আৰু গাজা যুদ্ধ আৰব-ইজৰাইল সংঘাতৰ আটাইতকৈ মাৰাত্মক যুদ্ধ।[8]
ইৰাণ–ইজৰাইল সংঘাতৰ বিভিন্ন কাৰণ উল্লেখ কৰা হৈছে। ইৰাণ আৰু ইজৰাইলৰ মাজত ইয়াৰ পূৰ্বে উমৈহতীয়া ভাবুকিৰ বাবে উষ্ণ সম্পৰ্ক আছিল যদিও ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইউ এছ এছ আৰ ভংগ হৈছিল আৰু ইৰাক দুৰ্বল হৈ পৰিছিল।[9] ইৰাণৰ ইছলামিকসকলে দীৰ্ঘদিন ধৰি পেলেষ্টাইনী জনসাধাৰণৰ সমৰ্থন কৰি আহিছে, যাক তেওঁলোকে নিপীড়িত বুলি ভাবে।[10] পণ্ডিতসকলৰ মতে পেলেষ্টাইনীসকলক সমৰ্থন কৰি ইৰাণে চুন্নী আৰু আৰবৰ মাজত অধিক গ্ৰহণযোগ্যতা বিচাৰে, যিয়ে মধ্যপ্ৰাচ্যত আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে।[11][12] কেতিয়াবা ইৰাণে পেলেষ্টাইনীসকলৰ দুৰ্দশাৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাই এক ৰাষ্ট্ৰ আৰু দুখন ৰাষ্ট্ৰৰ সমাধানক সমৰ্থন কৰিছে,[13] আনহাতে ইজৰাইলৰ অৱসানৰ ভৱিষ্যদ্বাণী কৰিবলৈ দেশখনে অধিক উদাত্ত ভাষাও ব্যৱহাৰ কৰিছে।[14] ইজৰাইলে ইৰাণক অস্তিত্বৰ ভাবুকি হিচাপে গ্ৰহণ কৰে।[15] ইজৰাইলে ইৰাণক গণহত্যাৰ উদ্দেশ্য আশ্ৰয় দিয়াৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰিছে,[15] আনহাতে ইৰাণে ইজৰাইলক গাজাত গণহত্যা চলোৱাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰিছে।[16] ফলস্বৰূপে ইজৰাইলে ইৰাণৰ বিৰুদ্ধে নিষেধাজ্ঞা আৰু সামৰিক ব্যৱস্থা ল'বলৈ বিচাৰিছে যাতে ইৰাণে পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰ লাভ কৰাত বাধা দিয়ে।[17]
.jpg)
.jpg)
গুৰুত্বপূৰ্ণ যুদ্ধ আৰু হিংসাত্মক ঘটনাৱলী
[সম্পাদনা কৰক]| সময় | নাম | মৃত্যু | পৰিণতি |
|---|---|---|---|
| ১৯৮৫-২০০০ | দক্ষিণ লেবানন সংঘাত | ৫৫৯ জন ইজৰাইলী
দক্ষিণ লেবানন সেনাৰ ৬২১ জন সৈনিক ১,২৭৬ জন হিজবুল্লাহ জোৱান |
হিজবুল্লাহৰ জয়
দক্ষিণ লেবাননৰ পৰা ইজৰাইলৰ প্ৰত্যাহাৰ |
| ২০০০-০৬ | ২০০০–২০০৬ শ্বেবা ফাৰ্মছৰ সংঘাত | ২৫ জন ইজৰাইলী
১৬ জন হিজবুল্লাহ জোৱান |
অ-নিৰ্ণায়ক, ইজৰাইলে শ্বেবা ফাৰ্মছৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ অক্ষুণ্ণ ৰাখিছে, ২০০৬ চনৰ লেবানন যুদ্ধৰ আৰম্ভণি |
| ২০০৬ | ২০০৬ লেবানন যুদ্ধ | ১৬৫ জন ইজৰাইলী
১,৯৫৪ লেবাননী |
অচলাৱস্থা, দুয়োপক্ষই জয়ৰ দাবী |
| ২০০৮-০৯ | প্ৰথম গাজা যুদ্ধ | ১৪ জন ইজৰাইলী
১,৪৩৪ জন পেলেষ্টাইনী |
ইজৰাইল |
| ২০১২ | অপাৰেছন পিলাৰ অৱ ডিফেন্স | ৬ ইজৰাইলী
১৫৮ জন পেলেষ্টাইনী |
দুয়োপক্ষই জয়ৰ দাবী |
| ২০১৩-চলিত | ছিৰিয়াৰ গৃহযুদ্ধৰ সময়ত ইৰাণ–ইজৰাইলৰ সংঘাত | ৬৩১+ ছিৰিয়ান আৰু ইৰাণী সৈনিক [18] | চলিত |
| ২০১৪ | ২০১৪ গাজা যুদ্ধ | ৭৩ জন ইজৰাইলী
২,২৫১ জন পেলেষ্টাইনী |
দুয়োপক্ষই জয়ৰ দাবী |
| ২০২১ | ২০২১ ইজৰাইল-পেলেষ্টাইন সংকট | ১৩ জন ইজৰাইলী
২৭৪ জন পেলেষ্টাইনী |
দুয়োপক্ষই জয়ৰ দাবী |
| ২০২৩-বৰ্তমান | গাজা যুদ্ধ | ১,৪৫০+ ইজৰাইলী
৩২,০০০+ পেলেষ্টাইনী |
চলিত |
| ২০২৩-বৰ্তমান | ইজৰাইল-হিজবুল্লাহ সংঘাত | ২১+ ইজৰাইলী
৩০০+ লেবাননী ৩০+ পেলেষ্টাইনী ৫০+ ছিৰিয়ান |
চলিত |
| ২০২৪ | ২০২৪ ইৰাণ-ইজৰাইল সংঘাত | ১৬ ইৰাণী আৰু প্ৰক্সি | অ-নিৰ্ণায়ক |
| ২০২৫ | জুন ২০২৫ ইৰাণ-ইজৰাইলৰ যুদ্ধ | চলিত |
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ "Israel leaves front lines in south Lebanon". https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/। আহৰণ কৰা হৈছে: 21 October 2020.
- ↑ Jordan, Will; Radhakrishnan, Rahul (23 February 2015). "Mossad contradicted Netanyahu on Iran nuclear programme". Al Jazeera. http://www.aljazeera.com/news/2015/02/leaks-netanyahu-misled-iran-nuclear-programme-guardian-iran-nuclear-speech-2012-150218165622065.html.
- ↑ Mudallali, Amal (8 October 2014). "The Iranian Sphere of Influence Expands into Yemen". Foreign Policy. https://foreignpolicy.com/2014/10/08/the-iranian-sphere-of-influence-expands-into-yemen/.
- ↑ Gerges, Fawas (5 May 2013). "Israel attacks show Syria's conflict becoming a regional proxy war". The Daily Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/syria/10039056/Israel-attacks-show-Syrias-conflict-becoming-a-regional-proxy-war.html.
- ↑ Ahmari, Sohrab (9 March 2012). "Iran Around Tel Aviv: An Iranian Writer Travels the Jewish State as the Cold War Between Israel and Iran Gets Hot". Tablet. https://www.tabletmag.com/jewish-news-and-politics/93510/iran-around-tel-aviv। আহৰণ কৰা হৈছে: 22 May 2019.
- ↑ Holmes, Oliver; Dehghan, Saeed Kamali (10 May 2018). "Fears grow as Israel and Iran edge closer to conflict". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2018/may/10/israel-has-hit-nearly-all-iranian-infrastructure-in-syria-military-claims. "Israel and Iran have been urged to step back from the brink after their most serious direct confrontation, with Israeli missiles being fired over war-torn Syria in a "wide-scale" retaliatory attack many fear could drag the foes into a spiralling war."
- ↑ Parsi 2007, পৃষ্ঠা. 216.
- ↑ Times, International New York. "Gaza deaths surpass any Arab loss in wars with Israel in past 40 years" (en ভাষাত). Deccan Herald. https://www.deccanherald.com/world/gaza-deaths-surpass-any-arab-loss-in-wars-with-israel-in-past-40-years-2821600। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-01-27.
- ↑ Israel and Iran: A Dangerous Rivalry. পৃষ্ঠা. 18. ""The strategic factors driving such collaboration in the past—Nasserism, the Soviets, and Iraq—are no longer present today. ""
- ↑ Alavi 2019, পৃষ্ঠা. 2, 6.
- ↑ "Israel and the Origins of Iran's Arab Option: Dissection of a Strategy Misunderstood". Middle East Journal খণ্ড 60 (3).
- ↑ Motamedi, Maziar. "Iran and Israel: From allies to archenemies, how did they get here?". Al Jazeera. https://www.aljazeera.com/news/2023/11/6/iran-and-israel-from-allies-to-archenemies-how-did-they-get-here.
- ↑ Parsi 2007, পৃষ্ঠা. 213-214.
- ↑ G, C. (22 March 2023). "What Drives Israel-Iran Hostility? How Might it be Resolved? • Stimson Center". https://www.stimson.org/2023/what-drives-israel-iran-hostility-how-might-it-be-resolved/.
- ↑ 15.0 15.1 "Does Iran pose an existential threat? Israeli Voice Index November 2021". August 2021. https://en.idi.org.il/articles/36760.
- ↑ "Iran accuses Israel of seeking 'genocide' with Gaza siege" (en ভাষাত). Reuters. 2023-10-17. https://www.reuters.com/world/middle-east/irans-foreign-minister-make-regional-tour-tasnim-2023-10-12/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-06-15.
- ↑ New York Times, 4 Sept. 2019, "The Secret History of the Push to Strike Iran: Hawks in Israel and America Have Spent More than a Decade Agitating for War Against the Islamic Republic's Nuclear Program. Will Trump Finally Deliver?" Archived 29 September 2019 at the Wayback Machine
- ↑ "Israel's war-between-wars campaign in Syria most precise operation – report". MSN. https://www.msn.com/en-us/news/world/israel-s-war-between-wars-campaign-in-syria-most-precise-operation-report/ar-AARDIRM?ocid=entnewsntp। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 October 2023.