উত্তৰ চাইপ্ৰাছৰ নাৰী
উত্তৰ চাইপ্ৰাছৰ মহিলাসকল (ইংৰাজী: Women in Northern Cyprus) আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয়ভাৱে স্বীকৃতি নোপোৱা উত্তৰ চাইপ্ৰাছৰ তুৰ্কী গণৰাজ্যৰ বাসিন্দা, য'ত তেওঁলোকে বিজ্ঞান, আইন আৰু ন্যায়ৰ ক্ষেত্ৰত অৰিহণা যোগাই আহিছে।[1]কিন্তু কেইবাটাও কাৰকে ৰাজনীতিত মহিলাৰ অংশগ্ৰহণত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিছে আৰু গণৰাজ্যৰ বিধানসভাৰ মাত্ৰ ৮%হে মহিলা। ২০১৩ চনত ছিবেল চাইবাৰ উত্তৰ চাইপ্ৰাছৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পৰিগণিত হয়।
উত্তৰ চাইপ্ৰাছত কোনো সক্ৰিয় মহিলা আশ্ৰয় শিবিৰ নাই। ২০১৪ চনত সংসদে সৰ্বসন্মতিক্ৰমে লিংগ সমতাক প্ৰসাৰিত কৰা এটা বিভাগ স্থাপনৰ বাবে ভোটদান কৰে, যিয়ে মহিলা কল্যাণৰ বাবে প্ৰতিষ্ঠান স্থাপন কৰি আছে।
সমাজৰ মনোভাৱ[সম্পাদনা কৰক]
২০১০ চনত এছ’চিয়েশ্যন ফৰ চাপৰ্ট ফৰ লাইফ ফ্ৰম উইমেন (KAYAD)ৰ বাবে ৬০০ গৰাকী মহিলাৰ সম্পৰ্কে কৰা এক সমীক্ষাত ইংগিত পোৱা গৈছে যে ৫১% মহিলাই এই কথাত সন্মত হৈছে যে মহিলাসকলে পূৰ্বনিৰ্ধাৰিত লিংগ ভূমিকাৰ সৈতে খাপ খাব লাগিব, ৮৮% মহিলাই এই কথাত সন্মত যে সকলোৰে ঊৰ্দ্ধত মহিলাসকল ভাল হ’ব লাগে মাতৃ আৰু ঘৰৰ যত্ন ল'ব পাৰে, ৫৮% লোকে বিশ্বাস কৰিছিল যে মহিলাসকলক স্বামীৰ আগতে ঘৰত উপস্থিত হ'বহি লাগে আৰু ৮০% লোকে ছোৱালীক "নাৰী" হ'বলৈ ডাঙৰ-দীঘল কৰিব লাগে বুলি বিশ্বাস কৰিছিল৷ ২০% লোকে বিশ্বাস কৰিছিল যে বিধৱা বা বিবাহ বিচ্ছেদ হোৱা মহিলাসকলে অকলে থাকিব নালাগে। ৪০% লোকে সমাজৰ হেঁচাত নিজৰ লক্ষ্যত উপনীত হোৱাত অসুবিধা হোৱা বুলি উল্লেখ কৰাৰ বিপৰীতে ৩৮% লোকে বিশ্বাস কৰে যে পুৰুষৰ তুলনাত ৰাজহুৱা জীৱনত মহিলাৰ বাবে উল্লেখযোগ্য ভূমিকা থকাটো ইমান গুৰুত্বপূৰ্ণ নহয়। ৫৫% লোকে বিশ্বাস কৰিছিল যে অৰ্থনৈতিক অৱস্থাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় নহ'লেও মহিলাসকলে পৰিয়ালৰ বাহিৰত কাম কৰিব পাৰিব লাগে।[2]
ৰাজনীতি[সম্পাদনা কৰক]
উত্তৰ চাইপ্ৰাছত ৰাজনীতিত প্ৰৱেশ কৰা মহিলাসকলক প্ৰভাৱিত কৰা বাধাসমূহৰ ভিতৰত আছে ঘৰ, মাতৃত্ব, পৰিয়াল আৰু ৰাজনৈতিক জীৱনৰ বাবে সময় বিনিয়োগ কৰা। পৰম্পৰাগতভাৱে পুৰুষৰ বাবে সংৰক্ষিত হৈ থকা সামাজিক স্থান কফিহাউচ আৰু মেইহানে (পৰম্পৰাগত পানীয়ৰ টেভাৰ্ণ) তুৰ্কী চাইপ্ৰ’ছৰ ৰাজনীতিৰ কেন্দ্ৰীয় বিষয় হৈ থকাটো মহিলাসকলৰ বাবে অন্য এক কাৰক। আনকি ৰাজনৈতিক দলৰ কিছুমান আঞ্চলিক মুখ্য কাৰ্যালয়েও কফিহাউচ হিচাপে কাম কৰে।[3][4][5][6]
নাৰীৰ বিৰুদ্ধে হোৱা হিংসা[সম্পাদনা কৰক]
২০১৪ চনত ২০৪ গৰাকী মহিলাই তেওঁলোকৰ বিৰুদ্ধে হোৱা হিংসাৰ খবৰ দি আৰক্ষীৰ সমুখত অভিযোগ দাখিল কৰিছিল। সেই সময়ৰ শ্ৰম আৰু সামাজিক সুৰক্ষা মন্ত্ৰী আজিজ গুৰ্পিনাৰে এই সংখ্যাটোক "ভয়ংকৰ" বুলি অভিহিত কৰিছিল।[7] ২০১৩ চনৰ পৰা ২০১৫ চনৰ ভিতৰত মুঠ অভিযোগৰ সংখ্যা আছিল ৪৪২টা আৰু সেই সময়ৰ স্বৰাজ মন্ত্ৰী আছিম আকানছয়ৰ মতে, মাত্ৰ ১০% ভুক্তভোগীয়েহে হিংসাৰ ৰিপৰ্ট দিয়া বুলি অনুমান কৰা হৈছে। উত্তৰ চাইপ্ৰাছে ২০১১ চনত ইস্তানবুল সন্ধি অনুমোদন কৰে।[8] ২০১২ চনত বেচৰকাৰী সংস্থা ফেমিনিষ্ট ৱৰ্কশ্বপে ১০০০ গৰাকী বিবাহিত মহিলাৰ সম্পৰ্কে কৰা এক সমীক্ষাত দেখা গৈছে যে ৩৩% বিবাহিত মহিলাই হিংসাৰ সন্মুখীন হৈছিল, আনহাতে অংশগ্ৰহণকাৰীসকলে গড়ে ২.৫৮ গৰাকী মহিলাক নিজৰ সংগীৰ পৰা হিংসাৰ সন্মুখীন হোৱা বুলি জনাইছে। ১৪% মহিলাই বৈবাহিক ধৰ্ষণৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰা বুলি কয়।[9]
কৰ্মসংস্থান[সম্পাদনা কৰক]
২০১৫ চনত ৰাজ্যিক পৰিকল্পনা সংস্থাৰ এক সমীক্ষা অনুসৰি ৩৯-৪০% মহিলাই কৰ্মশক্তিত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ বিপৰীতে ৭১-৭২% পুৰুষে কৰ্মশক্তিত অংশগ্ৰহণ কৰে। মহিলা নিবনুৱাৰ হাৰ ৮.৯%, পুৰুষৰ ৬.৫%৷ আনহাতে আৰু সকলো কৰ্মচাৰীৰ ৩৬.৫% মহিলা। ইয়াৰ উপৰি দেখা গৈছে যে সেৱা-খণ্ডত ৮৫.৭% মহিলা নিয়োজিত আছিল, য'ত পুৰুষৰ হাৰ ৬৭.৮%।[10] ২০০৮ চনৰ একেটা সমীক্ষাতে ইংগিত পোৱা গৈছে যে ৬৭.১% পুৰুষৰ বিপৰীতে মাত্ৰ ৩৬.২% মহিলাইহে কৰ্মশক্তিত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। মহিলা নিবনুৱাৰ হাৰ ১৪%, পুৰুষৰ ৭.৬% আৰু সকলো কৰ্মচাৰীৰ ৩২.৬% মহিলা।[11][12]
তথ্যউৎস[সম্পাদনা কৰক]
- ↑ "Turkish-Cypriot Women: Dr Gülin Sayiner". www.cypnet.co.uk. http://www.cypnet.co.uk/ncyprus/people/women/sayiner-g.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 May 2018.
- ↑ "Kıbrıs'ın Kuzey Kesimindeki Kadınların Profili". KAYAD. Archived from the original on 14 September 2016. https://web.archive.org/web/20160914030159/http://kayadcommunitycenter.com/KadinProfili.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 July 2016.
- ↑ Yirmibeolu, Gözde. Constraints on Women Politicians in Northern Cyprus - Research Essay Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine, January 10, 2010
- ↑ Yirmibeolu, Gözde. Constraints on Women Politicians in Northern Cyprus Archived 2011-07-21 at the Wayback Machine
- ↑ "Özdenefe: "Örneğimiz Siber"" (tr ভাষাত). Kıbrıs Postası. http://www.kibrispostasi.com/index.php/cat/35/news/121106। আহৰণ কৰা হৈছে: 15 February 2015.
- ↑ Dürüst, Çiğdem. "Kadınları bıyık da paklamayacak (sakal şart)" (tr ভাষাত). Kıbrıs Postası. http://www.kibrispostasi.com/index.php/cat/1/col/146/art/14287/PageName/KIBRIS_POSTASI। আহৰণ কৰা হৈছে: 15 February 2015.
- ↑ "Kadınlar şiddet kurbanı". Kıbrıs. 23 August 2015. http://www.kibrisgazetesi.com/?p=728246। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 July 2016.
- ↑ "İçişleri Bakanı'ndan 'Kadına Şiddet' Raporu". Haber Kıbrıs. http://haberkibris.com/icisleri-bakanindan-kadina--siddet-raporu-2016-02-16.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 July 2016.
- ↑ "Kıbrıs'ın Kuzeyinde Aile İçi Şiddet". Yeni Düzen. 1 December 2013. http://www.yeniduzen.com/Ekler/gaile/241/kibris-in-kuzeyinde-aile-ici-siddet/916। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 July 2016.
- ↑ "Devlet Planlama Örgütü 2015 Hanehalkı İşgücü Anketi Sonuçları" (tr ভাষাত). State Planning Organization. Archived from the original on 17 August 2016. https://web.archive.org/web/20160817074155/http://www.devplan.org/Isgucu/2015.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 July 2016.
- ↑ "Devlet Planlama Örgütü 2008 Hanehalkı İşgücü Anketi Sonuçları karnesi" (tr ভাষাত). State Planning Organization. Archived from the original on 17 August 2016. https://web.archive.org/web/20160817124813/http://www.devplan.org/Isgucu/2008.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 July 2016.
- ↑ "İşgücüne katılım oranları karnesi" (tr ভাষাত). Feminist Workshop. Archived from the original on 15 February 2015. https://web.archive.org/web/20150215183330/http://feministatolye.org/index.php/kibrisfem/tcekarnesi/53-isgucunekatilim। আহৰণ কৰা হৈছে: 15 February 2015.