সমললৈ যাওক

উময় (দেৱী)

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
উময়
কেঁচুৱা আৰু আত্মাৰ দেৱী
নিবাস আকাশ
সহোদৰ এৰলিক
কোৱাছ
এ’ টানৰী
উলগেন
Ethnic group তুৰ্কী লোক

তুৰ্কী পৌৰাণিক কাহিনী আৰু টেংগ্ৰিজমত উময় উৰ্বৰতাৰ দেৱী আৰু সেইবাবেই ই নাৰী, মাতৃ আৰু শিশুৰ সৈতে জড়িত।[1]উময়ে কেৱল কেঁচুৱাক সুৰক্ষা আৰু শিক্ষা দিয়াই নহয়, বিশেষকৈ সৰু ল’ৰা-ছোৱালীৰ আত্মাক মৃত্যুৰ পৰা পৃথক কৰিব পাৰে। তেওঁ স্বৰ্গত বাস কৰে আৰু সাধাৰণ মানুহৰ বাবে অদৃশ্য। জন্ম হ’বলগীয়া কেঁচুৱাৰ আত্মাক তেওঁ "মন্দিৰ" মাউণ্ট ইমাই-টাছ বা আমাইত ৰখা হয়। খাকাসকলে তেওঁক বিশেষভাৱে গুৰুত্ব দিয়ে।[2] উময়ৰ পৰাই অগ্নিৰ সত্ত্বা (অদ আনা)ৰ জন্ম হয়।[3]

ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান

[সম্পাদনা কৰক]

তুৰ্কী মূল উমায়ৰ প্ৰথম অৰ্থ আছিল "প্লেচেন্টা, জন্মৰ পিছত" আৰু এই শব্দটো সেই দেৱীৰ নাম হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল যাৰ কাম আছিল নাৰী আৰু শিশুৰ যত্ন লোৱা আৰু তেওঁক উৰ্বৰতাৰ সৈতে জড়িত।[4][5] মংগোলীয় ভাষাত উমাইৰ অৰ্থ হৈছে "গৰ্ভ" বা "জৰায়ু", যিয়ে সম্ভৱতঃ তুৰ্কীসকলৰ দ্বাৰা মংগোলীয়সকলৰ সংস্কৃতিকৰণ বা মংগোলীয় আৰু তুৰ্কীৰ মাজৰ প্ৰাচীন আভিধানিক সম্পৰ্ক প্ৰতিফলিত কৰে।[6]

শিশুৰ দেৱী

[সম্পাদনা কৰক]

অষ্টম শতিকাৰ কুল টিগিনৰ শিলালিপিত উময় টেগ অগুম কাটুন কুটিংগা বাক্যাংশত এই নামটো আছে, অৰ্থ "উময় দেৱীৰ দৰে মোৰ মাৰ তত্ত্বাৱধানত।"

উময় নাৰী আৰু শিশুৰ ৰক্ষক। আটাইতকৈ পুৰণি প্ৰমাণ অৰ্খন লিপিৰ স্মৃতিসৌধত দেখা যায়। এইবোৰৰ পৰা বুজা যায় যে উময়ক মাতৃ আৰু পথ প্ৰদৰ্শক হিচাপে গ্ৰহণ কৰা হৈছিল। লগতে খগানে কক টেংগ্ৰীক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে বুলি ভবা হৈছিল। খগান পত্নী, কাটুন বা হাণ্টুকো উময় বুলি গণ্য কৰা হৈছিল। উময়ৰ সহায়ত কাটুনৰ কেঁচুৱা জন্ম হৈছিল আৰু এই কেঁচুৱাবোৰেই আছিল সাম্ৰাজ্যৰ ভৱিষ্যৎ। দিভানু লুগাট’ইট-টুৰ্কৰ মতে, উময়ক পূজা কৰা মহিলাসকলৰ ল’ৰা কেঁচুৱা জন্ম হয়। তুৰ্কী মহিলাসকলে উময়ৰ পৰা অহা কেঁচুৱা এটাৰ লগত সৰু সৰু দোলনাৰে সংলগ্ন ৰছী বান্ধে। এই বিশ্বাস দক্ষিণ চাইবেৰিয়াৰ টুংগুচিক জনগোষ্ঠী আৰু আলটাই জনগোষ্ঠীৰ সৈতে দেখা যায়। উময়ক সদায় এটা শিশুৰ সৈতে একেলগে চিত্ৰিত কৰা হয়। ইয়াৰ ব্যতিক্ৰম মাথোঁ বিৰল। বিশ্বাস কৰা হয় যে উময়ে যেতিয়া শিশু এটাক বহুদিন এৰি থৈ যায় তেতিয়া শিশুটি অসুস্থ হৈ পৰে আৰু উময়ক পুনৰ মাতিবলৈ শ্বেমান জড়িত হৈ পৰে। শুই থকা কেঁচুৱা এটাৰ হাঁহিৰ পৰা দেখা যায় যে উময় তাৰ ওচৰত থাকে আৰু কান্দিলে উময় গুচি গৈছে।[7]

পোটাপভে কয় যে, কেঁচুৱাৰ ৰক্ষক হিচাপে মৃত শিশুক উময়ে আকাশলৈ লৈ যায়।[8]

কিৰ্গিজ জনসাধাৰণৰ দৃষ্টিত উময় কেৱল শিশুসকলক সুৰক্ষা দিয়াই নহয়, বিশ্বৰ তুৰ্কী সম্প্ৰদায়কো সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে। একে সময়তে উময়ে মানুহক অধিক খাদ্য আৰু সামগ্ৰী লাভ কৰাত সহায় কৰে আৰু ভাগ্যও দিয়ে।

যিহেতু উময় সূৰ্য্যৰ সৈতে জড়িত, সেয়েহে তেওঁক ছাৰি কিজক ‘হালধীয়া কুমাৰী’ বুলি কোৱা হয়, আৰু হালধীয়া ৰং তেওঁৰ ৰং আৰু প্ৰতীক। সূৰ্য্যৰ ৰশ্মিৰ দৰে দেখা ষাঠিটা সোণালী চুলিৰ অধিকাৰীণীৰ ৰূপত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। এসময়ত তেওঁ অড ইয়েছিৰ সৈতে একে আছিল বুলি ভবা হয়। তুৰস্ক গণৰাজ্যত উময় আৰু ইচেক মহিলাৰ নাম হিচাপেও ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

তথ্য সূত্ৰ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. Cotterell, Arthur; Rachel Storm (1999). The Ultimate Encyclopedia of Mythology. প্ৰকাশক New York: Lorenz Books. পৃষ্ঠা. 466, 481. ISBN 0-7548-0091-1. 
  2. Funk, Dmitriy (2018). "Siberian Cosmologies". The International Encyclopedia of Anthropology. Callan, Hilary (ed). John Wiley & Sons, Ltd. pp. 3-4. doi:10.1002/9781118924396.wbiea2237.
  3. Sultanova, Razia. From shamanism to Sufism: women, Islam and culture in Central Asia. Bloomsbury Publishing, 2011.
  4. Slovic, Scott; Rangarajan, Swarnalatha; Sarveswaran, Vidya (1 February 2019) (en ভাষাত). Routledge Handbook of Ecocriticism and Environmental Communication. Routledge. পৃষ্ঠা. 471. ISBN 978-1-351-68269-5. https://books.google.com/books?id=gxaGDwAAQBAJ&dq=umay+placenta+fertility&pg=PT471. 
  5. Clauson, Gerard (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish. প্ৰকাশক Oxford: Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 164–165. 
  6. Sinor, Denis (1997) (en ভাষাত). Studies in Medieval Inner Asia. Ashgate. পৃষ্ঠা. 159. ISBN 978-0-86078-632-0. https://books.google.com/books?id=mjtuAAAAMAAJ. ""one wonders whether the agreement between the Turkic proper name and the Mongol word umay "womb", placenta" is the result of an incorporation of Turkic elements into Mongol ethnicity or should be viewed as an ancient, lexical heritage shared by Turks and Mongols."" 
  7. Каратаев, О., and Е. Умаралиев. "CULT UMAI-ENE AMONG THE KYRGYZ." Вестник КазНУ. Серия историческая 90.3 (2018): 4-8.
  8. Каратаев, О., and Е. Умаралиев. "CULT UMAI-ENE AMONG THE KYRGYZ." Вестник КазНУ. Серия историческая 90.3 (2018): 4-8.