সমললৈ যাওক

এডনা আডান ইছমাইল

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
এডনা আডান ইছমাইল
ছোমালিয়াৰ অষ্টম বৈদেশিক মন্ত্ৰী
কাৰ্যকাল
২৫ জুন, ২০০৩ – ২৬ জুন, ২০০৬
ৰাষ্ট্ৰপতি ডাহিৰ ৰিয়াল কাহিন
পূৰ্বসূৰী মহম্মদ চয়ীদ গীছ
উত্তৰসূৰী আব্দিলাহি মহমদ ডুৱালেহ
ব্যক্তিগত তথ্য
জন্ম ৮ ছেপ্তেম্বৰ, ১৯৩৭
হাৰগেইছা, বৃটিছ ছোমালিলেণ্ড
স্বাক্ষৰ

এডনা আডান ইছমাইল (ইংৰাজী: Edna Adan Ismaaciil; জন্ম ৮ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৩৭) এগৰাকী নাৰ্ছ ধাত্ৰী, কৰ্মী, আৰু ২০০৩ চনৰ পৰা ২০০৬ চনলৈকে ছোমালিলেণ্ডৰ প্ৰথম মহিলা বৈদেশিক মন্ত্ৰী [1]আছিল। ইয়াৰ পূৰ্বে তেওঁ ছোমালিয়াৰ পৰিয়াল কল্যাণ আৰু সামাজিক উন্নয়ন মন্ত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।

হাৰগেইছাৰ এডনা আডান প্ৰসূতি চিকিৎসালয়ৰ পৰিচালক আৰু প্ৰতিষ্ঠাপক আৰু মহিলাৰ যৌনাংগ বিকৃতকৰণ বিলুপ্ত কৰাৰ সংগ্ৰামৰ এগৰাকী কৰ্মী আৰু পথ প্ৰদৰ্শক। তেওঁ অৰ্গেনাইজেচন ফৰ ভিক্টিমছ অৱ টৰ্চাৰৰ সভানেত্ৰীও।[2]

ট্ৰাষ্ট টেৰিটৰী অৱ ছোমালিয়াৰ স্বাধীনতাৰ পাঁচ দিন পূৰ্বে আৰু পিছলৈ ছোমালি ৰিপাব্লিক (১৯৬০–১৯৬০) আৰু (১৯৬৭–১৯৬৯) ছোমালিলেণ্ডৰ ৰাষ্ট্ৰপতি (১৯৯৩–২০০২)ৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী মহম্মদ হাজী ইব্ৰাহিম ইগালৰ সৈতে তিনিবাৰ বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় যদিও পাঁচ বছৰৰ পিছত দুয়োৰে বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।

প্ৰাৰম্ভিক জীৱন

[সম্পাদনা কৰক]
১৯৬৮ চনত পোহনীয়া চিতা বাঘৰ সৈতে এডনা

ইছমাইলৰ জন্ম হৈছিল ১৯৩৭ চনৰ ৮ ছেপ্টেম্বৰত সেই সময়ৰ ব্ৰিটিছ ছমালিলেণ্ডৰ হাৰগেইছাত।[3] তেওঁ আছিল এজন বিশিষ্ট ছোমালি চিকিৎসকৰ কন্যা।[4] মাকৰ পৰা জন্ম হোৱা পাঁচটা সন্তানৰ ভিতৰত তেওঁ অন্যতম আছিল কিন্তু প্ৰসৱৰ সময়ত দুটাৰ মৃত্যু হয়।[5] সেই সময়ত ছোৱালীবোৰে ছোমালিলেণ্ডত পঢ়া-শুনা কৰিব পৰা হোৱা নাছিল যদিও তেওঁৰ দেউতাকে ল’ৰাৰ বাবে স্থানীয় এজন টিউটৰ নিয়োগ কৰিছিল আৰু তেওঁ তেওঁলোকৰ লগত পঢ়িবলৈ আৰু লিখিবলৈ শিকিছিল। পিছলৈ তেওঁ জিবুতিৰ এখন বিদ্যালয়লৈ যায় য’ত তেওঁৰ পেহীয়েক শিক্ষয়িত্ৰী আছিল।[6] আঠ বছৰ বয়সত তেওঁ এফ জি এম হৈছিল। দেউতাক ব্যৱসায়িক ভ্ৰমণলৈ যোৱাৰ সময়ত মাক আৰু আইতাকে ইয়াৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল; কিন্তু যেতিয়া তেওঁ উভতি আহিল তেতিয়া তেওঁ ক্ৰোধিত হৈ পৰিল।[5]

আন মহিলাসকলেও তেওঁৰ দৰে আঘাতৰ সন্মুখীন হ’ব নোৱাৰাকৈয়ে তেওঁ যুক্তৰাজ্যত বৰো পলিটেকনিকত নাৰ্ছ আৰু ধাত্ৰী হিচাপে প্ৰশিক্ষণ লয়, যিটো বৰ্তমানৰ লণ্ডন চাউথ বেংক বিশ্ববিদ্যালয়।[5] পিছত ১৯৬৭ চনত ছোমালিয়াৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী নিৰ্বাচিত হোৱা ছোমালি ৰাজনীতিবিদ মহম্মদ হাজী ইব্ৰাহিম ইগালৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় যদিও পাঁচ বছৰৰ পিছত দুয়োৰে বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।

ব্ৰিটেইনত অধ্যয়ন কৰা “প্ৰথম ছোমালি ছোৱালী’’ বুলি কোৱা হয়,[7] ছোমালিয়াৰ প্ৰথম যোগ্য নাৰ্ছ-ধাত্ৰী[7][8] আৰু গাড়ী চলোৱা “প্ৰথম ছোমালি মহিলা’’।[7]

চিকিৎসালয়ৰ কাম

[সম্পাদনা কৰক]
এডনা মেটাৰনিটি হস্পিতাল, হাৰগেইছা
এডনা আডান ইউনিভাৰ্চিটি, হাৰগেইছা

১৯৮০ চনত ইছমাইলে ছোমালিলেণ্ডৰ ৰাজধানী হাৰগেইছাত এখন চিকিৎসালয় নিৰ্মাণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে যদিও ১৯৮১ চনত ছমালিলেণ্ডৰ স্বাধীনতা যুদ্ধ আৰম্ভ হোৱাৰ বাবে তেওঁ দেশ এৰি যাবলৈ বাধ্য হয়।[9]

সোমালিলেণ্ডলৈ উভতি আহি তাই শূন্যৰ পৰাই এখন প্ৰসূতি চিকিৎসালয় নিৰ্মাণ কৰিলে, যিখন চিকিৎসালয় তাই চলাই আছে। ২০০২ চনৰ ৯ মাৰ্চত এডনা আডান প্ৰসূতি চিকিৎসালয়খন আনুষ্ঠানিকভাৱে মুকলি কৰা হয়, যিটো আঞ্চলিক চৰকাৰে তেওঁক দান কৰা মাটিত পূৰ্বতে জাবৰ পেলোৱা ঠাই হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। এই অঞ্চলত চিকিৎসালয়খনত কৰ্মচাৰীৰ বাবে প্ৰশিক্ষিত নাৰ্ছৰ অভাৱ আছিল[10] – কিয়নো বেছিভাগেই হয় দেশ এৰি পলায়ন কৰিছিল নহয় গৃহযুদ্ধৰ সময়ত নিহত হৈছিল – আৰু সেয়েহে এডনাই ৩০ জনতকৈ অধিক প্ৰাৰ্থীক নিযুক্তি দিছিল আৰু চিকিৎসালয়খন নিৰ্মাণৰ কাম চলি থকাৰ সময়তে ২০০০ চনত তেওঁলোকক প্ৰশিক্ষণ দিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। চিকিৎসালয়খনত এতিয়া দুটা অপাৰেচন থিয়েটাৰ, লেবৰেটৰী, লাইব্ৰেৰী, কম্পিউটাৰ চেণ্টাৰ আৰু নাৰ্ছ আৰু ধাত্ৰী প্ৰশিক্ষণৰ বাবে নিবেদিত এটা সম্পূৰ্ণ উইং আছে। ২০১৮ চনলৈকে চিকিৎসালয়খনত ২০০ জন কৰ্মচাৰী আৰু ১৫০০ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আছিল।[6]

এডনা আডান চিকিৎসালয়ৰ লক্ষ্য হৈছে স্থানীয় বাসিন্দাসকলৰ স্বাস্থ্য উন্নত কৰাত সহায় কৰা, বিশেষকৈ মাতৃ আৰু শিশুৰ মৃত্যুৰ উচ্চ হাৰ নিয়ন্ত্ৰণ। এই সুবিধাটো হৈছে অলাভজনক চেৰিটি আৰু ধাত্ৰী শিক্ষণ চিকিৎসালয় যিয়ে ছাত্ৰ নাৰ্ছ আৰু সহকাৰী পৰীক্ষাগাৰ কাৰিকৰী বিদ্যাবিদৰ প্ৰশিক্ষণো গ্ৰহণ কৰি আছে।

দাতব্য কাম

[সম্পাদনা কৰক]

ইছমাইলৰ কামক যুক্তৰাজ্য আৰু আমেৰিকাৰ দাতব্য সংস্থাসমূহে সমৰ্থন কৰে, যিয়ে তেওঁক অতিৰিক্ত ধাত্ৰী প্ৰশিক্ষণ আৰু ছোমালিলেণ্ডত এফজিএমৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ সমৰ্থন আৰু সজাগতা বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰি আহিছে।[11][12]

Edna Adan Presenting at TEDxAmsterdam 2019

চৰকাৰী কাম

[সম্পাদনা কৰক]

২০০৬ চনৰ জুলাই মাহলৈকে ইছমাইল ছোমালিলেণ্ড চৰকাৰৰ একমাত্ৰ মহিলা মন্ত্ৰী আছিল, তাৰ পিছত তেওঁৰ ঠাইত বৈদেশিক মন্ত্ৰী হিচাপে প্ৰাক্তন তথ্য আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰ্দেশনা মন্ত্ৰী আব্দুল্লাহ মহম্মদ দুয়ালেহে নিযুক্তি পায়। চৰকাৰী কামৰ উপৰিও তেওঁ ছোমালিলেণ্ড জনগোষ্ঠীৰ গণতান্ত্ৰিক ইচ্ছাশক্তিৰ কণ্ঠস্বৰ হৈয়েই আছে। ২০২২ চনৰ মাৰ্চ মাহত তেওঁ অপ্ৰতিনিধিত্বশীল জাতি আৰু জনগোষ্ঠীৰ সভানেত্ৰী হিচাপে নিৰ্বাচিত হয়।

বঁটা আৰু স্বীকৃতি

[সম্পাদনা কৰক]

১৯৯৮ চনত ছোমালিলেণ্ডত ব্যক্তিগত প্ৰসূতি চিকিৎসালয় মুকলি কৰাৰ প্ৰচেষ্টাৰ বাবে ইছমাইলে ২০০২ চনৰ বাৰ্ষিক বঁটা লাভ কৰিছিল।[13]

মানৱীয় কামত তেওঁৰ আজীৱন অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে ২০০৭ চনৰ মাৰ্চ মাহত অহাইঅ'ৰ টলেডো বিশ্ববিদ্যালয়ৰ মেডিকেল মিছন হল অৱ ফেমত এডনা আডান ইছমাইলৰ নাম সংযোজন কৰা হয়।[14] ২০০৮ চনত তেওঁক ৱেলছৰ কাৰ্ডিফ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সন্মানীয় ফেলো হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয়।[15] ২০১৮ চনত ৰয়েল কলেজ অৱ অব্ষ্টেট্ৰিচিয়ান এণ্ড গাইনেক'লজিষ্টে তেওঁক অনাৰেৰী ফেল'শ্বিপ প্ৰদান কৰে।[16]

২০১২ চনত ইছমাইলক ১ আৰু ২ অক্টোবৰত পিবিএছত প্ৰিমিয়াৰ হোৱা তথ্যচিত্ৰ হাফ দ্য স্কাই: টাৰ্নিং অপ্ৰেছন ইনটু অপৰ্চনিটি ফৰ উইমেন ৱৰ্ল্ডৱাইডত অভিনয় কৰা হয়। এই ধাৰাবাহিকখনত অতি কঠিন পৰিস্থিতিত জীয়াই থকা আৰু তেওঁলোকক প্ৰত্যাহ্বান জনাবলৈ সাহসেৰে যুঁজ দিয়া মহিলা আৰু ছোৱালীৰ পৰিচয় দিয়া হৈছে। ফিউজিটিভ ফিল্মছৰ সৈতে শ্ব’ অৱ ফৰ্চে প্ৰযোজনা কৰিছে হাফ দ্য স্কাই পিবিএছ টিভি ধাৰাবাহিকখন। ২০১৭ চনৰ ২২ অক্টোবৰত বিবিচি ৰেডিঅ' ৪ত দীৰ্ঘদিনীয়া ধাৰাবাহিক ডেজাৰ্ট আইলেণ্ড ডিস্কছৰ কাষ্টৱে আছিল।[17]

ফিষ্টুলা ফাউণ্ডেশ্যনৰ চিইঅ' কেট গ্ৰাণ্টে তেওঁক “দ্য মুছলিম মাদাৰ টেৰেছা’’ বুলি অভিহিত কৰিছে।[18]

২০১৮ চনত লণ্ডন চাউথ বেংক বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা সন্মানীয় ডক্টৰেট ডিগ্ৰী লাভ কৰে।[6]

২০১৯ চনত তেওঁৰ জীৱনৰ ওপৰত এখন কিতাপ লিখিছিল, “এ ৱ’মেন ফাৰ্ষ্ট’’।[19]

২০২৩ চনত তেওঁক টেম্পলটন বঁটাৰে সন্মানিত কৰা হয়।[20]

তথ্য সূত্ৰ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. Gettleman, Jeffrey (2 June 2009). "No Winner Seen in Somalia's Battle With Chaos". The New York Times. https://www.nytimes.com/2009/06/02/world/africa/02somalia.html. 
  2. Topping, Alexandra (23 June 2014). "Somalia's leading lady for women's rights: 'It is time for men to step up'". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2014/jun/23/somaliland-womens-rights-gender-violence. 
  3. Skaine, Rosemary (2008). Women Political Leaders in Africa. McFarlane. পৃষ্ঠা. 54. ISBN 9780786432998. 
  4. "125th Anniversary - Get Involved - My Cardiff". Cf.ac.uk. Archived from the original on 13 May 2014. https://web.archive.org/web/20140513010807/http://www.cf.ac.uk/125/getinvolved/mycardiff/140708.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 December 2014. 
  5. 5.0 5.1 5.2 "Why giving birth in the U.S. is surprisingly deadly". National Geographic. 2018-12-13. https://www.nationalgeographic.com/magazine/2019/01/giving-birth-in-united-states-suprisingly-deadly/. 
  6. 6.0 6.1 6.2 University, London South Bank. "Edna Adan Ismail, Honorary Doctor" (en ভাষাত). www.lsbu.ac.uk. https://www.lsbu.ac.uk/stories/edna-adan-ismail-honorary-doctor। আহৰণ কৰা হৈছে: 2018-11-07. 
  7. 7.0 7.1 7.2 Kristof, Nicholas D.; Sheryl WuDunn (2010). Half the Sky: Turning Oppression into Opportunity for Women Worldwide. Vintage Books. পৃষ্ঠা. 124–. ISBN 978-0-307-38709-7. https://archive.org/details/halfsky00nich. 
  8. "Somali Maternity Care". http://www.bbc.co.uk/radio4/womanshour/03_06_02/wednesday/info2.shtml. 
  9. "Who is Edna Adan" (en-US ভাষাত). 26 September 2018. https://ednahospitalfoundation.org/about-us/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-01-30. 
  10. "Partner Spotlight: Edna Adan University Hospital, Somaliland". Direct Relief. 24 August 2012. https://www.directrelief.org/2012/08/partner-spotlight-edna-adan-university-hospital-somaliland/. 
  11. "Archived copy". http://ednahospitalfoundation.org/wp-content/uploads/2014/12/Press-Release-EAHF-October-221.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 13 March 2018. 
  12. Carson, Mary (2016-12-12). "Edna Adan: 'With my army of midwives, fewer girls will go through FGM'" (en ভাষাত). The Guardian. https://www.theguardian.com/society/2016/dec/12/edna-adan-with-my-army-of-midwives-fewer-girls-will-go-through-fgm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2018-05-23. 
  13. Sheldon, Kathleen E., 1952- (2005). Historical dictionary of women in Sub-Saharan Africa. প্ৰকাশক Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 0-8108-5331-0. OCLC 56967121. https://www.worldcat.org/oclc/56967121. 
  14. Leather, Andrew; Ismail, Edna Adan; Ali, Roda; Abdi, Yasin Arab; Abby, Mohamed Hussein; Gulaid, Suleiman Ahmed; Walhad, Said Ahmed; Guleid, Suleiman et al. (2006). "Working together to rebuild health care in post-conflict Somaliland". The Lancet খণ্ড 368 (9541): 1119–1125. doi:10.1016/S0140-6736(06)69047-8. PMID 16997666. http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(06)69047-8/fulltext। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 December 2014. 
  15. "Annual Review 2008". Cardiff University. পৃষ্ঠা: 15 of 18. https://www.cardiff.ac.uk/__data/assets/pdf_file/0020/19901/CU-AR08-ENGLISH.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 September 2020. 
  16. "Fellows honoris causa of the RCOG". Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. https://www.rcog.org.uk/en/about-us/membership/membership-categories/fellows-honoris-causa/। আহৰণ কৰা হৈছে: 6 September 2020. 
  17. "BBC Radio 4 - Desert Island Discs, Edna Adan Ismail". BBC. https://www.bbc.co.uk/programmes/b099w3v2. 
  18. Kate Grant (1 October 2012). "The Muslim Mother Theresa". The Huffington Post. https://www.huffingtonpost.com/kate-grant/edna-adan_b_1925711.html. 
  19. Ismail, Edna Adan (2019). A Woman of Firsts. প্ৰকাশক London, UK: HQ, Harper Collins. ISBN 978-0-00-830538-3. https://www.hqstories.co.uk/books/a-woman-of-firsts-the-midwife-who-built-a-hospital-and-changed-the-world-edna-adan-ismail-9780008305376/. 
  20. Templeton Prize 2023