কল্যাণ ঠাট
.jpg)
কল্যাণ (IAST: Kalyāṇ) হৈছে ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ হিন্দুস্থানী শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ দহটা মৌলিক ঠাটৰ ভিতৰত এটা।[1] ইয়াক এই ঠাটৰ ভিতৰত এটা ৰাগ (এতিয়া অধিক জনপ্ৰিয়ভাৱে ৰাগ যমন নামে জনা যায়)ৰ নাম হিচাপেও জনা যায়।[2]
বিৱৰণ
[সম্পাদনা কৰক]কল্যাণ ঠাটত দুপৰীয়াৰ প্ৰথম ভাগ, সন্ধিয়াৰ শেষৰ ফাল, ৰাতিৰ প্ৰথম ভাগ আৰু পুৱাৰ প্ৰথম ভাগৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ৰাগসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত। বিলাৱল ঠাটৰ প্ৰামাণিক শুদ্ধ মধ্যমৰ সলনি তীব্ৰ মধ্যম (মা')ৰ বৈশিষ্ট্যৰে চিহ্নিত এই ঠাটৰ নামৰ আক্ষৰিক অৰ্থ হৈছে সৌভাগ্য/ভাগ্য (कल्याण)। এই ঠাটৰ ৰাগসমূহক আশীৰ্বাদপ্ৰাপ্ত আৰু শান্তিদায়ক বুলি গণ্য কৰা হয়। ফলত, এই ৰাগসমূহ প্ৰায়ে সন্ধিয়াত বা এটা সংগীতানুষ্ঠানৰ আৰম্ভণিতে পৰিবেশন কৰা হয়। এই ৰাগসমূহে সন্ধিয়াৰ উন্মোচন বা সৌভাগ্যৰ অনুভূতি সৃষ্টি কৰে।[উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন] হিন্দুস্থানী শাস্ত্ৰীয় ঠাটসমূহ বিলাৱল ঠাটৰ সৈতে তুলনাত সংজ্ঞায়িত কৰা হয়, য’ত সকলো শুদ্ধ (বিশুদ্ধ) স্বৰ থাকে।
| বিলাৱল ঠাট | কল্যাণ ঠাট | |
|---|---|---|
| সংজ্ঞা | সকলো শুদ্ধ (বিশুদ্ধ) স্বৰ | মধ্যম হৈছে তীব্ৰ বা তীক্ষ্ণ মা' |
| ভাৰতীয় সৰগম স্বৰ | সা ৰে গা মা পা ধা নি সা | সা ৰে গা মা' পা ধা নি সা |
| চি স্কেলত স্বৰ | C D E F G A B C | C D E F# G A B C |
| পূৰ্ণ/অৰ্ধ স্তৰ | W-W-H-W-W-W-H | W-W-W-H-W-W-H |
| ডিগ্ৰী | ১ ২ ৩ ৪ ৫ ৬ ৭ | ১ ২ ৩ ♯৪ ৫ ৬ ৭ |
| পশ্চিমীয়া সমতুল্য | আইয়োনিয়ান মোড বা মেজৰ স্কেল | লিডিয়ান মোড |
| কৰ্ণাটক সমতুল্য | ৰাগ শংকৰাভৰণম | ৰাগ কল্যাণী |
ৰাগসমূহ
[সম্পাদনা কৰক]কল্যাণ ঠাটৰ কিছুমান ৰাগ:
- যমন
- ভূপালী
- হিন্দোল
- কেদাৰ
- শুদ্ধ কল্যাণ
- শ্যাম কল্যাণ
- যমন কল্যাণ
- খেম কল্যাণ
- সাৱনী কল্যাণ
- ছায়ানট
- হামীৰ
- গৌড় সাৰং
- কামোদ
- মাৰু বিহাগ
- নন্দ/ আনন্দ
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Bor, Joep; Rao, Suvarnalata (1999) (en ভাষাত). The Raga Guide: A Survey of 74 Hindustani Ragas. Nimbus Records with Rotterdam Conservatory of Music. পৃষ্ঠা. 3. ISBN 9780954397609. https://books.google.com/books?id=jCnoMgEACAAJ.
- ↑ "ৰাগ যমন - হিন্দুস্থানী শাস্ত্ৰীয় সংগীত". Tanarang.com. http://www.tanarang.com/english/yaman_eng.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-08-12.