কিউবা
| কিউবা প্ৰজাতন্ত্ৰ | ||
|---|---|---|
| ৰাজধানী | হাভানা | |
| চৰকাৰ | একদলীয় সমাজবাদী শাসন ব্যৱস্থা[1] | |
| মাটিকালি | ||
| - | মুঠ | ১,১০,৮৬০ বৰ্গ কিমি ৪২,৮০৩ বৰ্গ মাইল |
| জনসংখ্যা | ||
| - | আনুমানিক | ৯৭ লক্ষ (২,০২৪) |
| মুদ্ৰা | কিউবান পেছো (CUP)[2] | |
কিউবা (স্পেনীছ: Cuba), আনুষ্ঠানিকভাৱে কিউবা গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ, এখন দ্বীপ-ৰাষ্ট্ৰ। ইয়াত বৃহৎ কিউবা দ্বীপ, আইছলা দে লা জুভেণ্টুড, আৰু প্ৰায় ৪,১৯৫টা সৰু-সুৰা দ্বীপ, দ্বীপচিকা আৰু কেয় অন্তৰ্ভুক্ত। দেশটো উত্তৰ কেৰিবিয়ান সাগৰ, মেক্সিকো উপসাগৰ আৰু আটলাণ্টিক মহাসাগৰৰ সংযোগস্থলত অৱস্থিত। কিউবাৰ উত্তৰে বাহামা আৰু ফ্ল’ৰিডা (যুক্তৰাষ্ট্ৰ), পশ্চিমে মেক্সিকো, দক্ষিণে জামাইকা আৰু কেমেন দ্বীপপুঞ্জ, আৰু পূবে হিস্পানিঅোলা দ্বীপ (ডমিনিকান গণৰাজ্য আৰু হাইটি) অৱস্থিত। হাভানা হৈছে কিউবাৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ চহৰ। জনসংখ্যাৰ পৰিমাণত কিউবা কেৰিবিয়ানৰ তৃতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল দেশ, আৰু আয়তনত আটাইতকৈ ডাঙৰ।
মানৱ বসতি খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দৰ পৰাই কিউবাত পোৱা যায়। স্পেনীয় উপনিবেশিকৰণ আৰম্ভ হোৱাৰ সময়ত, অঞ্চলটোত গুয়ানাহাটাবে আৰু টাইনো জাতীয় লোকসকল বাস কৰিছিল। তাৰ পাছত কিউবা স্পেইনৰ উপনিবেশ হৈ পৰে আৰু ১৮৮৬ চনত দাস প্ৰথাৰ বিলোপ ঘটে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকান যুদ্ধৰ পিছত যুক্তৰাষ্ট্ৰে কিউবাক অধিকাৰ কৰে, আৰু ১৯০২ চনত দেশটোৱে স্বাধীনতা লাভ কৰে। ১৯৫৯ চনৰ জানুৱাৰীত সংঘটিত কিউবা বিপ্লৱৰ জৰিয়তে ফুলজেনচিঅ’ বাটিষ্টাৰ শাসনৰ অৱসান হয় আৰু ফিডেল কাষ্ট্ৰোৰ নেতৃত্বত সমাজবাদী চৰকাৰ প্ৰতিষ্ঠা হয়। শীতল যুদ্ধকালীন সময়ত কিউবা ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ লগত ঘনিষ্ঠভাৱে জড়িত হৈ পৰে, আৰু ১৯৬২ চনৰ কিউবা ক্ষেপণাস্ত্ৰ সংকটক শীতল যুদ্ধৰ আটাইতকৈ সংকটজনক মুহূৰ্ত হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়।
১৯৭০ দশকৰ ভিতৰত কিউবাই আফ্ৰিকাৰ কেইবাটাও মাৰ্ক্সবাদী চৰকাৰক সামৰিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ১৯৮০ দশকৰ ভিতৰত ছোভিয়েট ইউনিয়নে কিউবাক ৩৩ বিলিয়ন ডলাৰৰ ওপৰত অৰ্থনৈতিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ফিডেল কাষ্ট্ৰোৱে ২০০৮ চনত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে, আৰু তেওঁৰ ভাই ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰে। ২০১৮ চনত ৰাউলে নেতৃত্বৰ পৰা সৰি আহে আৰু মিগেল ডায়েজ-কেনেল কিউবাৰ ৰাজ্য পৰিষদৰ সভাপতি হয়। ২০২১ চনত ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ প্ৰথম সম্পাদকৰ পদৰ পৰা অৱসৰ লয় আৰু ডায়েজ-কেনেল তেওঁক উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে স্থান গ্ৰহণ কৰে।
কিউবা এখন একদলীয় সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰ, য’ত কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ শাসন সংবিধানত সন্নিবিষ্ট। দেশখনত স্বৈৰাচাৰী চৰকাৰ চলি আছে, য’ত ৰাজনৈতিক বিৰোধিতাৰ অনুমতি নাই।[3] [4] সংবাদ মাধ্যমত ব্যাপক চেন্সৰশ্বিপ চলোৱা হয় আৰু স্বতন্ত্ৰ সাংবাদিকতা দমন কৰা হয়।[5] [6] [7] ৰিপ’ৰ্টাৰ্ছ উইদাউট বাৰ্ডাৰছে কিউবাক সংবাদ মাধ্যমৰ স্বাধীনতাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বৰ আটাইতকৈ বেয়া দেশসমূহৰ অন্যতম বুলি অভিহিত কৰিছে।[5] সাংস্কৃতিকভাৱে কিউবাক লেটিন আমেৰিকাৰ অংশ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।[8]
কিউবা ৰাষ্ট্ৰসংঘ, জি৭৭, অসংলগ্ন আন্দোলন, আফ্ৰিকান-কেৰিবিয়ান-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় ৰাষ্ট্ৰ সংগঠন (ACP), এলবা আৰু আমেৰিকান ৰাষ্ট্ৰ সংস্থাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য। দেশখনৰ অৰ্থনীতি এখন পৰিকল্পিত সমাজবাদী অৰ্থনীতি, য’ত পৰ্যটন, চেনি, ধঁপাত, কফি আৰু শিক্ষিত জনবল ৰপ্তানি মুখ্য। কিউবাই সাক্ষৰতা, শিশুমৃত্যুৰ হাৰ আৰু আয়ুসৰ ক্ষেত্ৰত কেৰিবিয়ান অঞ্চলৰ অন্য বহু দেশতকৈ উন্নত মানদণ্ড দেখুৱাইছে।[9] [10]
কিউবাত এক সৰ্বজনীন স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা আছে, যি নাগৰিকসকলক বিনামূলীয়া চিকিৎসা প্ৰদান কৰে।[11] [12] যদিও চিকিৎসকৰ কম দৰমহা, চিকিৎসা সঁজুলিৰ অভাৱ আৰু ঔষধৰ সংকটৰ দৰে সমস্যাও বিদ্যমান।[13] [14] ২০২৩ চনৰ OCDHৰ মতে, ৮৮% কিউবান নাগৰিকে অতি দৰিদ্ৰতাত জীৱন যাপন কৰে।[15] খাদ্য অপুষ্টি আৰু পুষ্টিগত বৈচিত্ৰ্যৰ অভাৱ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যা। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বিশ্ব খাদ্য কাৰ্যসূচীয়ে (WFP) উল্লেখ কৰিছে যে ৰেচনত প্ৰদান কৰা খাদ্যয়ে অধিকাংশ কিউবানৰ পুষ্টি প্ৰয়োজন পূৰণ কৰিব নোৱাৰে।[16]
১৯৬০ চনৰ পৰা কিউবাৰ ওপৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰে আৰোপ কৰা বাণিজ্য নিষেধাজ্ঞা বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া অৰ্থনৈতিক অবৰোধসমূহৰ অন্যতম।[17]
ইতিহাস
[সম্পাদনা কৰক]কিউবাত বসতি স্থাপন কৰা প্ৰথম জাতিসমূহ আছিল আৰাওৱাক আৰু টাইনোসকল। ১৪৯২ চনত খ্ৰীষ্টোফাৰ কলম্বাছ দ্বীপখন আৱিষ্কাৰ কৰে, আৰু শীঘ্ৰেই স্পেইনে ইয়াক উপনিবেশ ৰূপে দখল কৰে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকা যুদ্ধৰ পাছত কিউবা স্বাধীনতা লাভ কৰে, যদিও আমেৰিকাৰ প্ৰভাৱ বহুদিন ধৰি অৱশিষ্ট থাকে। ১৯৫৯ চনত ফিদেল কাস্ত্ৰোৰ নেতৃত্বত বিপ্লৱ সংঘটিত হয় আৰু কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰলৈ পৰিণত হয়।[18]
ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা
[সম্পাদনা কৰক]কিউবা এখন একদলীয় ৰাষ্ট্ৰ; কিউবান কমিউনিষ্ট পাৰ্টি হৈছে একমাত্ৰ স্বীকৃত ৰাজনৈতিক দল। ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে ৰাজ্যৰ মুখ্য আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী। বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে মিগুৱেল দিয়াজ্-কানেল।[19]
অৰ্থনীতি
[সম্পাদনা কৰক]দেশখনৰ অৰ্থনীতি মূলত চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণত চলি থাকে। চিনি, তামাক, চিকিৎসা সেৱা আৰু পৰ্যটন হৈছে মুখ্য আয়ৰ উৎস। ১৯৯০ দশকত সোভিয়েট সংহতিৰ পতনৰ পাছত কিউবা গভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটৰ সন্মুখীন হৈছিল।[20]
জনসংখ্যা আৰু সমাজ
[সম্পাদনা কৰক]কিউবাৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৯৭ লক্ষৰ পৰা ১ কোটিৰ ভিতৰত। জনসাধাৰণৰ মূল বংশ পৰিচয় হৈছে স্পেনীয়, আফ্ৰিকান আৰু স্থানীয় আদিবাসী জনগোষ্ঠীৰ মিশ্ৰণ। কিউবাত সাক্ষৰতা প্ৰায় ১০০% আৰু স্বাস্থ্য সেৱা সকলো নাগৰিকৰ বাবে উন্মুক্ত।[21]
সংস্কৃতি
[সম্পাদনা কৰক]কিউবাৰ সংগীত, নৃত্য, সাহিত্য ইত্যাদিৰে সমৃদ্ধ সংস্কৃতি আছে। 'ছন', 'ৰুম্বা', 'ছালছা' আদি নৃত্য-সংগীত বিশ্বজুৰি জনপ্ৰিয়। বেছবল দেশখনৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় খেল।[22]
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক
[সম্পাদনা কৰক]দীৰ্ঘদিন ধৰি কিউবাৰ ওপৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ বাণিজ্যিক নিষেধাজ্ঞা বলবৎ আছে। ২০১৫ চনত উভয় দেশৰ মাজত কূটনৈতিক সম্পৰ্ক পুনঃস্থাপন হৈছিল যদিও সম্পূৰ্ণ স্বাভাৱিকতা এতিয়াও হোৱা নাই।[23]
পৰ্যটন
[সম্পাদনা কৰক]কিউবা হৈছে এক জনপ্ৰিয় পৰ্যটন গন্তব্য, য'ত প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য, ঔপনিবেশিক যুগৰ স্থাপত্য, সংগীত, নৃত্য আৰু খাদ্যসংস্কৃতি পৰ্যটকক আকৰ্ষণ কৰে। হাভানা, ভাৰাদে’ৰ, ত্ৰিনিদাদ আদি অঞ্চল পৰ্যটকৰ বাবে জনপ্ৰিয় স্থান।[24]
উল্লেখযোগ্য তথ্য
[সম্পাদনা কৰক]- ৰাজধানী: হাভানা
- চৰকাৰ: একদলীয় সমাজবাদী
- মুদ্ৰা: কিউবান পেছো (CUP)
- ভাষা: স্পেনীছ ভাষা
- ধৰ্ম: ৰাজনৈতিকভাৱে ধৰ্মনিৰপেক্ষ, কিন্তু সাণ্টেৰিয়া আদিৰ প্ৰভাৱ আছে
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ "Politics of Cuba". https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society.
- ↑ "Cuban Peso". https://www.xe.com/currency/cup-cuban-peso.
- ↑ "Cuba: Freedom in the World 2023 Country Report". Freedom House. https://freedomhouse.org/country/cuba/freedom-world/2023। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.
- ↑ "Cuba". Human Rights Watch. https://www.hrw.org/world-report/2023/country-chapters/cuba। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.
- ↑ 5.0 5.1 "Cuba – RSF 2023 World Press Freedom Index". Reporters Without Borders. https://rsf.org/en/country/cuba। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.
- ↑ "RSF 2022 Index: Cuba". Reporters Without Borders. https://rsf.org/en/ranking। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.
- ↑ "RSF – Cuba among the world's worst for press freedom". Reporters Without Borders. https://rsf.org/en/news/cuba-worst-press-freedom-americas। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.[সংযোগবিহীন উৎস]
- ↑ "Latin American Culture – Cuba". Encyclopaedia Britannica. https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.
- ↑ "Cuba – Education and Literacy". UNICEF. https://data.unicef.org/resources/cuba/। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.[সংযোগবিহীন উৎস]
- ↑ "Infant mortality rate – Cuba". World Health Organization. https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/child-mortality-rate-infants-per-1000-live-births। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.
- ↑ Keck, C.W. (1994). "Health care in Cuba". Medical Care খণ্ড 32 (7): 647–653. doi:10.1097/00005650-199407000-00004.
- ↑ "Cuba’s Health Care System: a Model for the World". NCBI – National Library of Medicine. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2800141/। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.
- ↑ "Cuban doctors struggle with medicine shortages". BBC News. 6 February 2023. https://www.bbc.com/news/world-latin-america-64523226। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.[সংযোগবিহীন উৎস]
- ↑ "Healthcare crisis in Cuba worsens". Reuters. 10 May 2023. https://www.reuters.com/world/americas/cubas-health-system-falters-2023-05-10/। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.
- ↑ "88% of Cubans Live in Extreme Poverty". Observatorio Cubano de Derechos Humanos. 2023. https://observacuba.org/en/88-of-cubans-live-in-extreme-poverty-according-to-ocdh/। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.[সংযোগবিহীন উৎস]
- ↑ "Cuba: WFP Concerned About Nutrition Crisis". World Food Programme. https://www.wfp.org/countries/cuba। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.
- ↑ "U.S. Relations With Cuba – A Longstanding Embargo". U.S. Department of State. https://www.state.gov/u-s-relations-with-cuba/। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 June 2025.
- ↑ "History of Cuba". https://www.britannica.com/place/Cuba/History.
- ↑ "Government and politics". https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society.
- ↑ "Economy of Cuba". https://www.britannica.com/place/Cuba/Economy.
- ↑ "Cuba – Demographics". https://www.worldbank.org/en/country/cuba/overview.[সংযোগবিহীন উৎস]
- ↑ "Cuban culture". https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life.
- ↑ "US-Cuba relations". https://www.brookings.edu/articles/the-united-states-and-cuba-a-brief-history/.
- ↑ "Tourism in Cuba". https://www.britannica.com/place/Cuba/Tourism.