কেইবুল লামজাও ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান

কেইবুল লামজাও ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান
কেইবুল লামজাও ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান
	আই.ইউ.চি.এন শ্ৰেণী II (ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান)
	; বিপন্ন সাংগাই হৰিণ (Cervus eldi eldi)
	মানচিত্ৰত কেইবুল লামজাও ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ অৱস্থিতি
অৱস্থান	বিষ্ণুপুৰ জিলা, মণিপুৰ, ভাৰত
নিকটতম চহৰ	মইৰাং, ইম্ফল
মাটিকালি	40 বৰ্গ কি.মি. (15 বৰ্গ মাইল)
প্ৰতিস্থা	২৮ মাৰ্চ ১৯৭৭
কৰ্তৃপক্ষ	ভাৰত চৰকাৰ, মণিপুৰ চৰকাৰ
	কাৰ্যালয়ৰ ৱেবছাইট

কেইবুল লামজাও ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান (ইংৰাজী: Keibul Lamjao National Park ) হৈছে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মণিপুৰ ৰাজ্যৰ বিষ্ণুপুৰ জিলাৰ এখন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান। ইয়াৰ আয়তন ৪০ কিলোমিটাৰ (১৫.৪ বৰ্গমাইল) বিশ্বৰ একমাত্ৰ ভাসমান ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আৰু লোকটক হ্ৰদৰ অবিচ্ছেদ্য অংশ। ^[1]^[2] বৰ্তমান ই ইউনেস্কোৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰৰ আংশিক তালিকাত "কেইবুল লামজাও সংৰক্ষণ এলেকা (KLCA)" শীৰ্ষক তালিকাত আছে, ই লোকটক হ্ৰদ (১৪০ কিলোমিটাৰ বৰ্গফুট) আৰু পুমলেন পাট (৪৩ কিলোমিটাৰ)ৰ বাফাৰকো সামৰি লৈছে।^[3]^[4]

ভূগোল আৰু ভূ-প্ৰকৃতি

উদ্যানখন হৈছে মাটিৰ কণিকাৰ সৈতে জৈৱিক ধ্বংসাৱশেষ আৰু জৈৱবস্তুৰ সঞ্চয়ৰ ফলত গঠিত ভাসমান গছ-গছনিৰে ভৰপূৰ, ফুমডিছ নামৰ কঠিন ৰূপলৈ ঘন হোৱা, লোকটক হ্ৰদৰ দক্ষিণ-পূব পাৰত, ইয়াক ৰামছাৰ স্থান বুলি ঘোষণা কৰা হৈছে। উদ্যানখনৰ দুই তৃতীয়াংশৰ পৰা তিনি চতুৰ্থাংশ ফুমডিৰ দ্বাৰা গঠিত।^[5] উদ্যানখনৰ মাজেৰে যোৱা এটা জলপথেৰে লোকটক হ্ৰদৰ মাজেৰে যোৱা নাৱেৰে উত্তৰ দিশৰ পাবোট পাহাৰলৈ বছৰজুৰি প্ৰৱেশৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে। ১৯৯৭ চনৰ মাৰ্চ মাহত উদ্যানখনৰ সংৰক্ষিত এলেকা ৪,০০০ হেক্টৰ (৯,৮৮৪.২ একৰ) আছিল, ১৯৯৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত স্থানীয় গাঁওবাসীৰ হেঁচাত ২,১৬০ হেক্টৰ (৫,৩৩৭.৫ একৰ)লৈ হ্ৰাস কৰা হয়। এই জলাশয়টোৱে তিনিটা পাহাৰক সামৰি লৈছে, যথা পাবোট, টয়া আৰু চিংজাও যিয়ে বাৰিষাত বৃহৎ স্তন্যপায়ী প্ৰাণীবোৰৰ বাবে আশ্ৰয়স্থল হিচাপে কাম কৰে। উদ্যানখনৰ স্বকীয় প্ৰকৃতি হ'ল ই "জলাশয় হ'বলৈ অতি গভীৰ, হ্ৰদ হ'বলৈ অতি অগভীৰ।" ^[6]

মালিকীস্বত্বৰ অধিকাৰ

উদ্যানখনৰ পৰিধিৰ চাৰিওফালৰ অঞ্চল ব্যক্তিগত মালিকানাধীন যদিও উদ্যানখন নিজেই মূলতঃ চৰকাৰী।^[6]

জলবিজ্ঞানৰ বৈশিষ্ট্য

এই অঞ্চলৰ জল-বতৰ বিজ্ঞানৰ বৈশিষ্ট্যসমূহ ভাৰতীয় গ্ৰীষ্মমণ্ডলীয় বাৰিষাৰ প্ৰধানতাৰে চিহ্নিত কৰা হৈছে, য’ত বাৰ্ষিক গড় বৰষুণ ১১৮৩ মিলিমিটাৰ (৪৬.৬ ইঞ্চি) হয়, জুলাই আৰু আগষ্ট মাহ আটাইতকৈ আৰ্দ্ৰ আৰু ফেব্ৰুৱাৰী আৰু মাৰ্চ মাহ আটাইতকৈ শুকান।

উদ্যানখনৰ আকৃতি ঋতু অনুসৰি ভিন্ন হয় কাৰণ ই ফুমডি (জৈৱিক পদাৰ্থৰ জলাশয়)ৰে গঠিত। খৰালি কালত হ্ৰদটোৰ পেৰিফেৰেল অঞ্চলবোৰ হ্ৰদলৈকে জমা হৈ পৰে কিন্তু বাৰিষাত কেইদিনমানৰ বাবে প্ৰায় সম্পূৰ্ণৰূপে ডুব যায়। ই ওলাই আহে আৰু কেইদিনমানৰ পিছত মাটিৰ পৰা পৃথক হৈ সম্পূৰ্ণৰূপে ওপঙি পানীৰ ওপৰলৈ উঠি যায়; ফুমডিৰ গভীৰতা ১ ফুট (০.৩ মিটাৰ)ৰ পৰা ৪ ফুট (১.২ মিটাৰ)লৈকে আৰু এই সময়ছোৱাত উদ্যানখনৰ জীৱ-জন্তুবোৰে উচ্চ পাহাৰীয়া অঞ্চললৈ প্ৰব্ৰজন কৰে। ইয়াৰ ডাঠ বা ঘনৰ পৰিমাণ প্ৰায় বিশ শতাংশ হ্ৰদটোৰ পৃষ্ঠৰ ওপৰত ওপঙি থাকে, যিয়ে বৃহৎ স্তন্যপায়ী প্ৰাণীৰ ওজন সহ্য কৰিব পাৰে।^[6]^[7]

উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীজগত

মূলতঃ আৰ্দ্ৰ অৰ্ধ-চিৰসেউজ অৰণ্যৰে গঠিত এই উদ্যানখনত জলজ, জলাশয় আৰু স্থলজ পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ এক সমৃদ্ধ মিশ্ৰণ আছে।^[8] উদ্যানখনৰ ঘাঁহনিৰ গঠন তিনিটা মণ্ডলত বিভক্ত।^[9]

জলজ উদ্ভিদ

উদ্যানখনত লিপিবদ্ধ কৰা জলজ উদ্ভিদসমূহৰ ভিতৰত আছে জিজানিয়া লেটিফোলিয়া (বন্য ধান, ইছিং কামবং), ট্ৰিপিডিয়াম বেংগালেন্স, এৰন্থাছ প্ৰচেৰাছ (ছিংনাং), ডিঅ’স্ক’ৰিয়া বুলবিফেৰা (ফুম্হা), চাইন'ডন ডাকটাইলন (টিনথৌ), আলপিনিয়া গালাংগা (পুলেই), আইচহৰ্নিয়া ক্ৰেচিপেছ (কাবোকাং), হেডিচিয়াম ক'ৰ'ৰিয়াম (লোক্লেই), নেলুম্বো নুচিফেৰা (থাম্বাল) আৰু ফ্ৰাগমাইটছ কাৰ্কা (টৌ)।^[8]^[5]

প্ৰাণীজগত

উদ্যানখনৰ প্ৰধান প্ৰজাতি ভ্ৰূ-শঙ্কযুক্ত হৰিণ (Cervus eldi eldi)ৰ বাহিৰেও উদ্যানখনত পোৱা আন প্ৰাণীজগতসমূহ হ'ল:^[8]^[5]^[6]

ৰিপৰ্ট কৰা স্তন্যপায়ী প্ৰাণীসমূহ আছিল হাগ হৰিণ (S. porcinus), বনৰীয়া গাহৰি (Sus scrofa), বৃহৎ ভাৰতীয় চিভেট (Vivirra savetta), সাধাৰণ উট (Lutra lutra), শিয়াল, এছিয়াটিক সোণালী মেকুৰী, বে বাঁহৰ নিগনি, মাস্ক্ৰাট, সাধাৰণ মোলেৰাট, উৰন্ত শিয়াল আৰু সাম্বাৰ (Cervus unicolor)।
মাছৰ ভিতৰত চান্না ষ্ট্ৰিয়াটা, চান্না পাংকটেটাছ, কমন কাৰ্প, ৱালাগো আট্টু আৰু পুল বাৰ্ব আদি উল্লেখযোগ্য।
উভচৰ আৰু সৰীসৃপ প্ৰাণীসমূহৰ ভিতৰত আছে কিল বেক কচ্ছপ, ভাইপাৰ, ক্ৰেইট, কব্ৰা, ৱাটাৰ কব্ৰা, বেণ্ডেড ক্ৰেইট, এছিয়ান ৰেট স্নেক (বিউটি ৰেট স্নেক), পাইথন, ৰাছেলছ ভাইপাৰ (Daboia), চেকাৰেড গাৰ্টাৰ স্নেক আৰু কমন জেঠী (Viviparous lizard)। উদ্যানখনত অজগৰ মোলুৰাছও পোৱা যায়।

এভিফৌনা

উদ্যানখনত লিপিবদ্ধ হোৱা বিশিষ্ট চৰাই প্ৰজাতিসমূহ পৰিভ্ৰমী আৰু বাসিন্দা দুয়োটা। ইয়াৰে কিছুমান হ’ল- পূৱ হিমালয়ৰ পাইড মাছৰোকা চৰাই, ক’লা ঘূৰি, লেছাৰ স্কাই-লাৰ্ক, উত্তৰ পাহাৰীয়া মাইনা, ভাৰতীয় পাইড মাইনা,উত্তৰ ভাৰতীয় ক'লা ড্ৰংগো, ক্ষুদ্ৰ পূব জংঘলৰ কাউৰী, হালধীয়া মূৰৰ ৱেগটেইল, স্পটবিল হাঁহ, নীলা পাখিযুক্ত টিল, ৰঙা খোলা হাঁহ, ভাবুকিপ্ৰাপ্ত হুডযুক্ত ক্ৰেন, বাৰ্মিজ ছাৰাছ ছাৰাছ ক্ৰেন, ভাৰতীয় বগা বুকুৰ ডাউক চৰাই আৰু ৰঙা বুকুৰ কাঠৰোকা চৰাই।^[8]^[5]

তথ্য সংগ্ৰহ

↑ "The Floating Islands of India" (en ভাষাত). earthobservatory.nasa.gov. 2018-05-07. https://earthobservatory.nasa.gov/images/92090/the-floating-islands-of-india। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-03-13. "The largest island is home to the Keibul Lamjao, the world's only floating national park. It serves as a habitat for the endangered brow-antlered sangai, or "dancing deer," whose hooves have adapted to the island's spongy ground. The park, covering 15 square miles (40 km2), was specifically created to preserve the deer, which were once thought to be extinct."
↑ McKechnie, Ben. "The world's only floating national park" (en ভাষাত). www.bbc.com. https://www.bbc.com/travel/article/20180411-the-worlds-only-floating-national-park। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-03-13.
↑ Centre, UNESCO World Heritage. "Keibul Lamjao Conservation Area" (en ভাষাত). UNESCO World Heritage Centre. https://whc.unesco.org/en/tentativelists/6086/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-03-13.
↑ "Keibul Lamjao Conservation Area | For UNESCO World Heritage Travellers". www.worldheritagesite.org. https://www.worldheritagesite.org/tentative/id/6086। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-03-13.
↑ ^5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 Sinsit Singh (2003-12-10). "Brow antlered deer (Cervus eldi eldi) in Keibul Lamjao National Park". Khao Kheow Open Zoo, Chonburi, Thailand. পৃষ্ঠাসমূহ: 19–23. Archived from the original on 2011-06-07. https://web.archive.org/web/20110607204030/http://nationalzoo.si.edu/conservationandscience/endangeredspecies/eldsdeer/pdfs/2003_Elds_Deer_Workshop.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2009-03-29.
↑ ^6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 "Inventory of wetlands, Keibul Lamjao National Park". Govt. of India. পৃষ্ঠাসমূহ: 314–318. http://envfor.nic.in/divisions/csurv/Wetland%20Inventory.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2009-03-26.
↑ Threatened Deer. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN). 1978. পৃষ্ঠা. 27–29. ISBN 2-88032-201-4. https://books.google.com/books?id=726qparJDBgC&q=Keibul+Lamjao+National+Park&pg=PA26। আহৰণ কৰা হৈছে: 2009-03-29.
↑ ^8.0 ^8.1 ^8.2 ^8.3 "Keibul Lamjao National Park Forest Department, Government of Manipur". Archived from the original on 2008-10-15. https://web.archive.org/web/20081015170951/http://manipurforest.gov.in/KeibulLamjao.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2009-01-09.
↑ S.Serrao; J.C.Daniel (1991). Conservation in Developing Countries. Bombay Natural History Society. পৃষ্ঠা. 412. ISBN 978-0-19-562652-0. https://books.google.com/books?id=pSk2AAAAMAAJ&q=Keibul+Lamjao+National+Park। আহৰণ কৰা হৈছে: 2009-03-26.

কেইবুল লামজাও ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান ভ্ৰমণ নিৰ্দেশিকা, ৱিকিভয়াজৰ পৰা

[1] "The Floating Islands of India" (en ভাষাত). earthobservatory.nasa.gov. 2018-05-07. https://earthobservatory.nasa.gov/images/92090/the-floating-islands-of-india। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-03-13. "The largest island is home to the Keibul Lamjao, the world's only floating national park. It serves as a habitat for the endangered brow-antlered sangai, or "dancing deer," whose hooves have adapted to the island's spongy ground. The park, covering 15 square miles (40 km2), was specifically created to preserve the deer, which were once thought to be extinct."

[2] McKechnie, Ben. "The world's only floating national park" (en ভাষাত). www.bbc.com. https://www.bbc.com/travel/article/20180411-the-worlds-only-floating-national-park। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-03-13.

[3] Centre, UNESCO World Heritage. "Keibul Lamjao Conservation Area" (en ভাষাত). UNESCO World Heritage Centre. https://whc.unesco.org/en/tentativelists/6086/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-03-13.

[4] "Keibul Lamjao Conservation Area | For UNESCO World Heritage Travellers". www.worldheritagesite.org. https://www.worldheritagesite.org/tentative/id/6086। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-03-13.

[zoo-5] 5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 Sinsit Singh (2003-12-10). "Brow antlered deer (Cervus eldi eldi) in Keibul Lamjao National Park". Khao Kheow Open Zoo, Chonburi, Thailand. পৃষ্ঠাসমূহ: 19–23. Archived from the original on 2011-06-07. https://web.archive.org/web/20110607204030/http://nationalzoo.si.edu/conservationandscience/endangeredspecies/eldsdeer/pdfs/2003_Elds_Deer_Workshop.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2009-03-29.

[invent-6] 6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 "Inventory of wetlands, Keibul Lamjao National Park". Govt. of India. পৃষ্ঠাসমূহ: 314–318. http://envfor.nic.in/divisions/csurv/Wetland%20Inventory.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2009-03-26.

[7] Threatened Deer. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN). 1978. পৃষ্ঠা. 27–29. ISBN 2-88032-201-4. https://books.google.com/books?id=726qparJDBgC&q=Keibul+Lamjao+National+Park&pg=PA26। আহৰণ কৰা হৈছে: 2009-03-29.

[keib-8] 8.0 ^8.1 ^8.2 ^8.3 "Keibul Lamjao National Park Forest Department, Government of Manipur". Archived from the original on 2008-10-15. https://web.archive.org/web/20081015170951/http://manipurforest.gov.in/KeibulLamjao.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2009-01-09.

[9] S.Serrao; J.C.Daniel (1991). Conservation in Developing Countries. Bombay Natural History Society. পৃষ্ঠা. 412. ISBN 978-0-19-562652-0. https://books.google.com/books?id=pSk2AAAAMAAJ&q=Keibul+Lamjao+National+Park। আহৰণ কৰা হৈছে: 2009-03-26.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]