কেভলাৰ
| এই প্ৰবন্ধটোৰ পৰিচিতি খণ্ডটো ইয়াৰ তথ্যসমূহৰ সৈতে সংগতি ৰাখি অলপ বিস্তাৰ কৰাৰ প্ৰয়োজন আছে। ৱিকিপিডিয়াৰ পৰিচিতি অংশ লিখাৰ নিয়ম অনুসৰি, এই অংশটোক এটা বিস্তৃত পৰিচিতি প্ৰদানেৰে প্ৰবন্ধটো সুন্দৰ কৰি তোলক। (আলোচনা) |
| নামসমূহ | |
|---|---|
| IUPAC নাম
পলি(এজেনেডাইল-১,৪-ফেনিলিনেজেনেডাইলটেৰেফথেলয়েল)[1]
| |
| চিনাক্তকাৰীসমূহ | |
| 3DMet | {{{3DMet}}} |
| ChemSpider |
|
| EC Number | |
| RTECS number | {{{value}}} |
| ধৰ্মসমূহ | |
| [-CO-C6H4-CO-NH-C6H4-NH-]n | |
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
| Infobox references | |
কেভলাৰ (পেৰা-এৰামিড)[2] এক শক্তিশালী, তাপ-প্ৰতিৰোধী সংশ্লেষিত আঁহ, যি নোমেক্স আৰু টেকন'ৰাৰ দৰে অন্যান্য এৰামিডৰ সৈতে সম্পৰ্কিত। ১৯৬৫ চনত ডুপণ্টত ষ্টেফানী কোৱ'লেকে উন্নত কৰা,[3][2][4] এই উচ্চ-শক্তিৰ সামগ্ৰীটো প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৭০ৰ দশকৰ আৰম্ভণিত ৰেচিং টায়াৰত তীখাৰ সলনি বাণিজ্যিকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ইয়াক সাধাৰণতে ৰছী বা কাপোৰ চাদৰত ঘূৰোৱা হয় যাক এনেদৰেই ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি, বা সংমিশ্ৰিত সামগ্ৰী উপাদানৰ এক উপাদান হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
কেভলাৰৰ বহু প্ৰয়োগ আছে, চাইকেল টায়াৰ আৰু ৰেচিং পালৰপৰা বুলেটপ্ৰুফ ভেষ্টলৈকে, ইয়াৰ উচ্চ প্ৰসাৰণ শক্তি-বনাম-ওজন অনুপাতৰ বাবে; এই পৰিমাপৰদ্বাৰা ই তীখাতকৈ পাঁচগুণ শক্তিশালী।[2] ইয়াক আধুনিক মাৰ্চিং ড্ৰামহেড তৈয়াৰ কৰিবলৈও ব্যৱহাৰ কৰা হয় যি উচ্চ প্ৰভাৱ সহ্য কৰিব পাৰে, আৰু লংগৰ ৰছী আৰু অন্যান্য পানীৰ তলৰ প্ৰয়োগৰ বাবে।
একে ৰাসায়নিক গঠন থকা এক অনুৰূপ আঁহ, টোৱাৰন, ১৯৭০ৰ দশকত আকজ'ৱে বিকশিত কৰিছিল। বাণিজ্যিক উৎপাদন ১৯৮৬ চনত আৰম্ভ হৈছিল, আৰু টোঁৱাৰন টেইজিন এৰামিডে উৎপাদন কৰে।[5][6]
ইতিহাস
[সম্পাদনা কৰক]
পলি-পেৰাফেনিলিন টেৰেফথেলেমাইড (K29) – কেভলাৰ ব্ৰেণ্ড – আমেৰিকান ৰসায়নবিদ ষ্টেফানী কোৱ'লেকে ডুপণ্টত কাম কৰি থাকোঁতে পেট্ৰ'লৰ নাটনিৰ প্ৰত্যাশাত আৱিষ্কাৰ কৰিছিল। ১৯৬৪ চনত, তেওঁৰ গোটে পাতল কিন্তু শক্তিশালী টায়াৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ এক নতুন পাতল শক্তিশালী আঁহ বিচাৰি আৰম্ভ কৰিছিল।[7] তেওঁ যিবোৰ পলিমাৰৰ সৈতে কাম কৰি আছিল, পলি-প-ফেনিলিন-টেৰেফথেলেট আৰু পলিবেঞ্জামাইড,[8] দ্ৰৱণত তৰল স্ফটিক গঠন কৰিছিল, যি সেই সময়ত পলিমাৰৰ বাবে অনন্য আছিল।[7]
দ্ৰৱণটো "ডাৱৰীয়া, ওপেলেচেণ্ট আলোড়িত হ'লে, আৰু কম সান্দ্ৰতা" আছিল আৰু সাধাৰণতে পেলাই দিয়া হৈছিল। অৱশ্যে, কোৱ'লেকে টেকনিচিয়ান, চাৰ্লছ স্মালেনক, যিয়ে স্পিনাৰেট চলাইছিল, তেওঁক তেওঁৰ দ্ৰৱণ পৰীক্ষা কৰিবলৈ বুজাইছিল, আৰু নাইলনৰ বিপৰীতে আঁহটো ভঙা নাছিল বুলি দেখি আচৰিত হৈছিল। তেওঁৰ পৰ্যবেক্ষক আৰু তেওঁৰ পৰীক্ষাগাৰ পৰিচালকে তেওঁৰ আৱিষ্কাৰৰ তাৎপৰ্য বুজি পাইছিল আৰু পলিমাৰ ৰসায়নৰ এক নতুন ক্ষেত্ৰ দ্ৰুতগতিত উদ্ভৱ হৈছিল। ১৯৭১ চনলৈকে, আধুনিক কেভলাৰ প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল।[7] অৱশ্যে, কোৱ'লেক কেভলাৰৰ প্ৰয়োগ বিকশিত কৰাত বৰ বেছি জড়িত নাছিল।[9]
১৯৭১ চনত, লেষ্টাৰ শুবিন, যি তেতিয়া নেশ্যনেল ইনষ্টিটিউট ফৰ ল' এনফ'ৰ্চমেণ্ট এণ্ড ক্ৰিমিনেল জাষ্টিছৰ বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ পৰিচালক আছিল,[10] বুলেট-প্ৰুফ ভেষ্টত নাইলনৰ সলনি কেভলাৰ ব্যৱহাৰ কৰাৰ পৰামৰ্শ দিছিল।[11] কেভলাৰ প্ৰৱৰ্তনৰ আগতে, নাইলনৰ তৈয়াৰী ফ্লেক জেকেটে ব্যৱহাৰকাৰীসকলক বহুত কম সুৰক্ষা প্ৰদান কৰিছিল। শুবিনে পিছত কেনেদৰে ধাৰণাটো বিকশিত হৈছিল তাক স্মৰণ কৰিছিল: "আমি ইয়াক দুটা বা তিনিবাৰ ভাঁজ কৰি গুলীয়াইছিলোঁ। গুলীবোৰ পাৰ হৈ যোৱা নাছিল।" পৰীক্ষাত, তেওঁলোকে সংজ্ঞাহাৰক দিয়া ছাগলীৰ ওপৰত কেভলাৰ বান্ধি তেওঁলোকৰ হৃদয়, মেৰুদণ্ড, যকৃত আৰু হাওঁফাওঁত গুলীয়াইছিল। হাওঁফাওঁৰ আঘাত পৰীক্ষা কৰিবলৈ তেওঁলোকে ছাগলীৰ হৃদস্পন্দন আৰু ৰক্ত গেছৰ স্তৰ নিৰীক্ষণ কৰিছিল। ২৪ ঘণ্টাৰ পিছত, এটা ছাগলী মৃত্যু হৈছিল আৰু আনবোৰৰ যি ক্ষত আছিল সেয়া জীৱন-ভাবুকিযুক্ত নাছিল।[12][13][বিশ্বাসযোগ্যতা প্ৰমাণৰ প্ৰয়োজন] শুবিনে বুলেট-প্ৰুফ ভেষ্টত কাপোৰৰ ব্যৱহাৰ গৱেষণা কৰিবলৈ ৫ মিলিয়ন ডলাৰৰ অনুদান লাভ কৰিছিল।
কেভলাৰ ১৪৯ ডুপণ্টৰ জেকব লাহিজানীয়ে ১৯৮০ৰ দশকত আৱিষ্কাৰ কৰিছিল।[14]
উৎপাদন
[সম্পাদনা কৰক]
কেভলাৰক মন'মাৰ ১,৪-ফেনিলিন-ডাইএমিন (পেৰা-ফেনিলিনেডাইএমিন) আৰু টেৰেফথেলয়েল ক্ল'ৰাইডৰপৰা দ্ৰৱণত সংশ্লেষিত কৰা হয় এক ঘনীভৱন বিক্ৰিয়াত যি হাইড্ৰ'ক্ল'ৰিক এচিড উপজাত হিচাপে উৎপন্ন কৰে। ফলাফলৰ তৰল-স্ফটিক আচৰণ থাকে, আৰু যান্ত্ৰিক অংকনে আঁহৰ দিশত পলিমাৰ শৃংখলা সজাই দিয়ে। হেক্সামেথাইলফছফ'ৰামাইড (HMPA) আৰম্ভণিতে পলিমাৰাইজেচনৰ বাবে ব্যৱহৃত দ্ৰাৱক আছিল, কিন্তু সুৰক্ষা কাৰণত, ডুপণ্টে ইয়াক N-মিথাইল-পাইৰ'লিড'ন আৰু কেলচিয়াম ক্ল'ৰাইডৰ এক দ্ৰৱণৰদ্বাৰা সলনি কৰিছিল। যিহেতু এই প্ৰক্ৰিয়াটো আকজ'ৱে (ওপৰত চাওক) টোৱাৰন উৎপাদনত পেটেণ্ট কৰিছিল, এক পেটেণ্ট যুদ্ধ হৈছিল।[15]
কেভলাৰ উৎপাদন ব্যয়-বহুল কাৰণ ঘনীভূত ছালফিউৰিক এচিড ব্যৱহাৰৰপৰা উদ্ভৱ হোৱা অসুবিধাবোৰৰ বাবে, যি পানীত অদ্ৰৱণীয় পলিমাৰক ইয়াৰ সংশ্লেষণ আৰু কাটনিৰ সময়ত দ্ৰৱণত ৰাখিবলৈ প্ৰয়োজন।[16]
কেভলাৰৰ কেইবাটাও গ্ৰেড উপলব্ধ:
- কেভলাৰ K-29 – ঔদ্যোগিক প্ৰয়োগত, যেনে কেবল, এছবেষ্টছ সলনি, টায়াৰ, আৰু ব্ৰেক লাইনিং।
- কেভলাৰ K49 – কেবল আৰু ৰছী সামগ্ৰীত ব্যৱহৃত উচ্চ মডুলাছ।
- কেভলাৰ K100 – কেভলাৰৰ ৰঙীন সংস্কৰণ
- কেভলাৰ K119 – উচ্চ-প্ৰসাৰণ, নমনীয় আৰু অধিক ক্লান্তি প্ৰতিৰোধী
- কেভলাৰ K129 – বেলিষ্টিক প্ৰয়োগৰ বাবে উচ্চ দৃঢ়তা
- কেভলাৰ K149 – বেলিষ্টিক, কৱচ, আৰু এৰোস্পেচ প্ৰয়োগৰ বাবে সৰ্বোচ্চ দৃঢ়তা[17][18]
- কেভলাৰ AP – K-29 তকৈ 15% অধিক প্ৰসাৰণ শক্তি[19]
- কেভলাৰ XP – পাতল ওজনৰ ৰেজিন আৰু KM2 প্লাছ ফাইবাৰ সংমিশ্ৰণ[20]
- কেভলাৰ KM2 – কৱচ প্ৰয়োগৰ বাবে উন্নত বেলিষ্টিক প্ৰতিৰোধ[21]
সূৰ্যৰ পোহৰৰ অতিবেঙুনীয়া উপাদানে কেভলাৰক অৱনমিত আৰু বিয়োজিত কৰে, এক সমস্যা যাক UV অৱনমন বুলি জনা যায়, আৰু সেয়েহে ই সূৰ্যৰ পোহৰৰ বিৰুদ্ধে সুৰক্ষা নোহোৱাকৈ বাহিৰত কেতিয়াও ব্যৱহাৰ কৰা নহয়।[22]
গঠন আৰু গুণাগুণ
[সম্পাদনা কৰক]
যেতিয়া কেভলাৰক কটা হয়, ফলাফল আঁহৰ প্ৰসাৰণ শক্তি প্ৰায় [[চাপ|সাঁচ:Convert/MPa]] হয়,[23] আৰু এক আপেক্ষিক ঘনত্ব 1.44 (0.052 lb/in3)। পলিমাৰে ইয়াৰ উচ্চ শক্তি বহু আন্তঃ-শৃংখল বন্ধনৰ বাবে পায়। এই আন্তঃ-আণৱিক হাইড্ৰ'জেন বন্ধন কাৰ্বনিল গোটবোৰ আৰু NH কেন্দ্ৰবোৰৰ মাজত গঠিত হয়। অতিৰিক্ত শক্তি সংলগ্ন শৃংখলবোৰৰ মাজত সুগন্ধি জমা পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰপৰা পোৱা যায়। এই পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াবোৰৰ কেভলাৰৰ ওপৰত ভান ডাৰ ৱালছ পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া আৰু শৃংখলৰ দৈৰ্ঘ্যতকৈ অধিক প্ৰভাৱ থাকে যি সাধাৰণতে অতি-উচ্চ-আণৱিক-ওজন পলিইথিলিনৰ দৰে অন্যান্য সংশ্লেষিত পলিমাৰ আৰু আঁহৰ গুণাগুণ প্ৰভাবিত কৰে। লৱণ আৰু কিছুমান অন্যান্য অশুদ্ধি, বিশেষকৈ কেলচিয়ামৰ উপস্থিতি, শৃংখল পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াত হস্তক্ষেপ কৰিব পাৰে আৰু ইয়াৰ উৎপাদনত অন্তৰ্ভুক্তি পৰিহাৰ কৰিবলৈ যত্ন লোৱা হয়। কেভলাৰৰ গঠন তুলনামূলকভাৱে কঠোৰ অণুবোৰৰ গঠিত যি ৰেচম প্ৰ'টিনৰ দৰে বেছিভাগ সমতল চাদৰৰ দৰে গঠন গঠন কৰে।[24]
তাপীয় গুণাগুণ
[সম্পাদনা কৰক]কেভলাৰে ক্ৰায়'জেনিক উষ্ণতালৈকে (সাঁচ:Convert/−1 °C (−320 °F)) ইয়াৰ শক্তি আৰু স্থিতিস্থাপকতা বজাই ৰাখে: প্ৰকৃততে, ই কম উষ্ণতাত কিছু শক্তিশালী। উচ্চ উষ্ণতাত প্ৰসাৰণ শক্তি তৎক্ষণাৎ প্ৰায় 10–20% হ্ৰাস পায়, আৰু কিছু ঘণ্টাৰ পিছত শক্তি ক্ৰমান্বয়ে আৰু হ্ৰাস পায়। উদাহৰণস্বৰূপে: 160 °C (320 °F) 500 ঘণ্টা সহ্য কৰিলে, ইয়াৰ শক্তি প্ৰায় 10% হ্ৰাস পায়; আৰু 260 °C (500 °F) 70 ঘণ্টা সহ্য কৰিলে, ইয়াৰ শক্তি প্ৰায় 50% হ্ৰাস পায়।[25]
প্ৰয়োগ
[সম্পাদনা কৰক]সাঁচ:More citations needed section
বিজ্ঞান
[সম্পাদনা কৰক]কেভলাৰ প্ৰায়ে ক্ৰায়'জেনিক্স ক্ষেত্ৰত ইয়াৰ কম তাপীয় পৰিবাহিতা আৰু সাময়িক স্থগিতকৰণ উদ্দেশ্যৰ বাবে অন্যান্য সামগ্ৰীৰ তুলনাত উচ্চ শক্তিৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ই প্ৰায়ে অতিপৰিবাহী চুম্বক ম্যাণ্ড্ৰেলৰপৰা অৱচুম্বকীয় লৱণ আৱৰণ স্থগিত কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় যাতে অৱচুম্বকীয় সামগ্ৰীলৈ যিকোনো তাপ লিক কমাব পাৰি। ইয়াক তাপীয় ষ্টেণ্ডঅফ বা গাঁথনিক সমৰ্থন হিচাপেও ব্যৱহাৰ কৰা হয় য'ত কম তাপ লিক বাঞ্ছনীয়।
এখন পাতল কেভলাৰ খিৰিকী NA48 পৰীক্ষাই CERNত এখন ভেকুৱাম পাত্ৰক প্ৰায় বায়ুমণ্ডলীয় চাপত থকা এখন পাত্ৰৰপৰা পৃথক কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰিছিল, দুয়োখন ১৯২ centimetre (76 in) ব্যাসৰ। খিৰিকীয়ে সামগ্ৰীৰ যুক্তিসংগতভাৱে সৰু পৰিমাণৰ সৈতে (মাত্ৰ 0.3% ৰপৰা 0.4% বিকিৰণ দৈৰ্ঘ্য) ভেকুয়াম টাইটনেছ প্ৰদান কৰিছে।[26]
সুৰক্ষা
[সম্পাদনা কৰক]
কেভলাৰ যুদ্ধ হেলমেট, বেলিষ্টিক মুখাৱৰণ, আৰু বেলিষ্টিক ভেষ্টৰ দৰে ব্যক্তিগত কৱচৰ এক সুপৰিচিত উপাদান। PASGT হেলমেট আৰু ভেষ্ট যি আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ সামৰিক বাহিনীয়ে ব্যৱহাৰ কৰিছিল, তেওঁলোকৰ নিৰ্মাণত কেভলাৰক এক মুখ্য উপাদান হিচাপে নিৰ্ভৰ কৰিছিল। অন্যান্য সামৰিক ব্যৱহাৰত বুলেটপ্ৰুফ মুখাৱৰণ আৰু স্পল লাইনাৰ অন্তৰ্ভুক্ত যি সাঁজোৱা যুদ্ধ বাহনৰ ক্ৰুসকলক সুৰক্ষা দিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। নিমিটজ-শ্ৰেণীৰ বিমান বাহকে গুৰুত্বপূৰ্ণ অঞ্চলত কেভলাৰ শক্তিবৰ্ধন ব্যৱহাৰ কৰে। অসামৰিক প্ৰয়োগত অগ্নিনিৰ্বাপকসকলে পিন্ধা উচ্চ তাপ প্ৰতিৰোধী ইউনিফৰ্ম আৰু আৰক্ষী বিষয়া, সুৰক্ষা, আৰু SWATৰ দৰে আৰক্ষী কৌশলগত দলে পিন্ধা শৰীৰ কৱচ অন্তৰ্ভুক্ত।[27]
কেভলাৰ হাতমোজা, হাতাৰ আৱৰণ, জেকেট, চেপছ আৰু পোছাকৰ অন্যান্য সামগ্ৰীত ব্যৱহাৰ কৰা হয়[28] যি ব্যৱহাৰকাৰীসকলক কাটি, ঘঁহি, আৰু তাপৰপৰা সুৰক্ষা দিবলৈ ডিজাইন কৰা হৈছে। কেভলাৰ-ভিত্তিক সুৰক্ষামূলক সাজ-সৰঞ্জাম প্ৰায়ে অধিক পৰম্পৰাগত সামগ্ৰীৰ তৈয়াৰী সমতুল্য সাজ-সৰঞ্জামতকৈ যথেষ্ট পাতল আৰু পাতল হয়।[27]
ইয়াক মটৰচাইকেল সুৰক্ষা পোছাকত, বিশেষকৈ কান্ধ আৰু কিলাকুটিৰ দৰে পেডিং থকা অঞ্চলত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ফেন্সিং ক্ৰীড়াত ই সুৰক্ষামূলক জেকেট, ব্ৰীচেছ, প্লাষ্ট্ৰন আৰু মুখাৱৰণৰ বিবত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ইয়াক পেট'ত ক্ৰমবৰ্ধমানভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে, যি পেডযুক্ত আৱৰণ যি বুলৰিঙত পিকাড'ৰৰ ঘোঁৰাক সুৰক্ষা দিয়ে। স্পীড স্কেটাৰসকলেও প্ৰায়ে পতন বা সংঘৰ্ষৰ ক্ষেত্ৰত স্কেটৰপৰা সম্ভাৱ্য ক্ষত প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ কেভলাৰ কাপোৰৰ এটা তলৰ স্তৰ পিন্ধে।
ক্ৰীড়া
[সম্পাদনা কৰক]ক্যুড', বা জাপানী ধনুৰ্বিদ্যাত, ই ধনুৰ ৰছীৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি, অধিক ব্যয়-বহুল[29] শণৰ বিকল্প হিচাপে। ই পেৰাগ্লাইডাৰ স্থগিতকৰণ ৰেখাৰ বাবে ব্যৱহৃত মুখ্য সামগ্ৰীবোৰৰ এটা।[30] ই কিছুমান চাইকেল টায়াৰৰ বাবে পাংচাৰ প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ এক ভিতৰৰ আস্তৰণ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। টেবুল টেনিছত, বাউন্স বৃদ্ধি আৰু ওজন হ্ৰাস কৰিবলৈ কাষ্টম প্লাই ব্লেড, বা পেডেলত কেভলাৰৰ প্লাই যোগ কৰা হয়। টেনিছ ৰেকেটবোৰ কেতিয়াবা কেভলাৰেৰে বান্ধা হয়। ই উচ্চ পৰিৱেশন ৰেচিং নাৱৰ বাবে পালত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
২০১৩ চনত, প্ৰযুক্তিৰ উন্নতিৰ সৈতে, নাইকিয়ে প্ৰথমবাৰৰ বাবে জোতাত কেভলাৰ ব্যৱহাৰ কৰিছিল। ই এলিট II চিৰিজ লঞ্চ কৰিছিল,[31] বাস্কেটবল জোতাৰ পূৰ্বৰ সংস্কৰণত জোতাৰ আগফালৰ লগতে জোতাৰ ফিতাত কেভলাৰ ব্যৱহাৰ কৰি উন্নতি কৰিছিল। পৰম্পৰাগতভাৱে ব্যৱহৃত নাইলনৰ বিপৰীতে জোতাৰ আগৰ স্থিতিস্থাপকতা হ্ৰাস কৰিবলৈ এইটো কৰা হৈছিল, কাৰণ কেভলাৰ প্ৰায় 1% সম্প্ৰসাৰিত হয় যেতিয়া নাইলন প্ৰায় 30% সম্প্ৰসাৰিত হয়। এই পৰিসৰৰ জোতাত লেব্ৰন, হাইপাৰডাংক আৰু জুম কোবে VII অন্তৰ্ভুক্ত আছিল। অৱশ্যে এই জোতাবোৰ বাস্কেটবল জোতাৰ গড় খৰচতকৈ বহুত অধিক মূল্য পৰিসৰত লঞ্চ কৰা হৈছিল। ইয়াক এডিডাছ F50 adiZero Prime ফুটবল বুটৰ ফিতাতো ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।
কণ্টিনেণ্টেল এজিকে ধৰি কেইবাটাও কোম্পানীয়ে পাংচাৰৰপৰা সুৰক্ষা দিবলৈ কেভলাৰৰ সৈতে চাইকেল টায়াৰ উৎপাদন কৰে।[32]
ফ'ল্ডিং-বিড চাইকেল টায়াৰ, ১৯৭৫ চনত দ্য মিচেলিন এলান টায়াৰে চাইকেলত প্ৰৱৰ্তন কৰা, Mavic "Module E" হুক-বিডেড ৰিমৰ সৈতে, ওজন হ্ৰাস আৰু শক্তিৰ বাবে তীখাৰ সলনি বিড হিচাপে কেভলাৰ ব্যৱহাৰ কৰিছিল। ফ'ল্ডিং বিডৰ এক পাৰ্শ্ব প্ৰভাৱ হৈছে খুচুৰা পৰিৱেশত চাইকেল টায়াৰ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় শ্বেল্ফ আৰু মজিয়াৰ স্থান হ্ৰাস, কাৰণ তেওঁলোকক ভাঁজ কৰি সৰু বাকচত ৰখা হয়।
সংগীত
[সম্পাদনা কৰক]কেভলাৰ লাউডস্পীকাৰ ক'নৰ বাবে, বিশেষকৈ বেছ আৰু মিড ৰেঞ্জ ড্ৰাইভ ইউনিটৰ বাবে উপযোগী ধ্বনিক গুণাগুণো থকা দেখা গৈছে।[33] ইয়াৰ উপৰি, কেভলাৰ অডিঅ' ডাটা প্ৰেৰণৰ বাবে ব্যৱহৃত হোৱাৰ দৰে ফাইবাৰ অপটিক কেবলত শক্তি সদস্য হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।[34]
কেভলাৰক তাঁৰ বাদ্যযন্ত্ৰৰ বাবে ধনুত ধ্বনিক মূল হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।[35] কেভলাৰৰ ভৌতিক গুণাগুণে ধনুৰ ব্যৱহাৰকাৰীৰ বাবে শক্তি, নমনীয়তা, আৰু স্থিৰতা প্ৰদান কৰে। আজিলৈকে, এই ধৰণৰ ধনুৰ একমাত্ৰ প্ৰস্তুতকাৰক হৈছে ক'ডাব'।[36]
কেভলাৰ বৰ্তমান টেইলক'ৰ্ড (টেইলপিছ এডজাষ্টাৰ) ৰ বাবে সামগ্ৰী হিচাপেও ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যি টেইলপিছক ধনুযুক্ত তাঁৰ বাদ্যযন্ত্ৰৰ এণ্ডপিনৰ সৈতে সংযোগ কৰে।[37]
কেভলাৰ কেতিয়াবা মাৰ্চিং স্নেয়াৰ ড্ৰামৰ ওপৰত সামগ্ৰী হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ই অত্যন্ত উচ্চ পৰিমাণৰ টেনছনৰ অনুমতি দিয়ে, ফলত এক পৰিষ্কাৰ শব্দ হয়। সাধাৰণতে মূৰটো বায়ুৰোধী কৰিবলৈ কেভলাৰত এক ৰেজিন ঢালা হয় আৰু সমতল আঘাত কৰা পৃষ্ঠ প্ৰদান কৰিবলৈ এক নাইলন শীৰ্ষ স্তৰ দিয়া হয়। এইটো মাৰ্চিং স্নেয়াৰ ড্ৰাম মূৰৰ প্ৰাথমিক ধৰণৰ এটা। ৰেম'ৰ ফালাম স্লাম পেচ কেভলাৰৰ সৈতে তৈয়াৰ কৰা হৈছে আৰু বিটাৰে আঘাত কৰা ঠাইত বেছ ড্ৰাম মূৰ শক্তিশালী কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।[38]
কেভলাৰ ফাইব্ৰাচেলৰ অৰ্থাৎ বতাহৰ বাদ্যযন্ত্ৰৰ ৰিডত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই ৰিডবোৰৰ সামগ্ৰী হৈছে প্ৰকৃতিয়ে বেত ৰিড নিৰ্মাণ কৰা ধৰণৰ নকল কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা এৰোস্পেচ সামগ্ৰীৰ এক সংমিশ্ৰণ। অতি কঠিন কিন্তু শব্দ শোষণকাৰী কেভলাৰ আঁহ এক লঘু ৰেজিন ফৰ্মুলেচনত স্থগিত কৰা হয়।[39]
মটৰ বাহন
[সম্পাদনা কৰক]কেভলাৰ কেতিয়াবা গাড়ীৰ গাঁথনিক উপাদানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়, বিশেষকৈ ফেৰাৰী F40ৰ দৰে উচ্চ-মূল্যৰ পৰিৱেশন গাড়ীত।[40]
কটা আঁহক ব্ৰেক পেডত এছবেষ্টছৰ সলনি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।[41] কেভলাৰৰ দৰে এৰামিডে এছবেষ্টছ ব্ৰেকতকৈ কম বায়ুবাহিত আঁহ মুক্ত কৰে আৰু এছবেষ্টছৰ সৈতে সম্পৰ্কিত কৰ্কট ৰোগ সৃষ্টিকাৰী গুণাগুণ নাই।[42][43]
অন্যান্য ব্যৱহাৰ
[সম্পাদনা কৰক]

অগ্নি নৃত্য প্ৰপছৰ বাবে উইকবোৰ কেভলাৰ থকা সংমিশ্ৰিত সামগ্ৰীৰ তৈয়াৰী। কেভলাৰে নিজে ইন্ধন বৰ ভালদৰে শোষণ নকৰে, গতিকে ইয়াক ফাইবাৰগ্লাছ বা কপাহৰ দৰে অন্যান্য সামগ্ৰীৰ সৈতে মিহলি কৰা হয়। কেভলাৰৰ উচ্চ তাপ প্ৰতিৰোধে উইকবোৰক বহুবাৰ পুনৰ ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে।
কেভলাৰ কেতিয়াবা কিছুমান নন-ষ্টিক ফ্ৰাইং পেনত টেফলনৰ সলনি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।[44]
কেভলাৰ আঁহ ৰছী আৰু কেবলত ব্যৱহাৰ কৰা হয়, য'ত আঁহবোৰ এক পলিইথিলিন আৱৰণৰ ভিতৰত সমান্তৰাল ৰখা হয়। কেবলবোৰ স্থগিতকৰণ দলংত যেনে এবাৰফেল্ডি, স্কটলেণ্ডৰ দলংত ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে। ফাটবোৰ বন্ধ কৰিবলৈ পৰিধিৰ প্ৰয়োগৰ পিছত টেনছনিং কৰি ফাটি যোৱা কংক্ৰিট কুলিং টাৱাৰ স্থিৰ কৰিবলৈও সেইবোৰ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে। কেভলাৰ অপটিকেল ফাইবাৰ কেবলৰ বাবে সুৰক্ষামূলক বাহিৰৰ আৱৰণ হিচাপে বহুলভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, কাৰণ ইয়াৰ শক্তিয়ে কেবলক ক্ষতি আৰু ভাঁজ লগাৰপৰা সুৰক্ষা দিয়ে। যেতিয়া এই প্ৰয়োগত ব্যৱহাৰ কৰা হয় তেতিয়া ইয়াক সাধাৰণতে ট্ৰেডমাৰ্ক নাম পেৰাফিলেৰে জনা যায়।[45]
জৰ্জিয়া ইনষ্টিটিউট অৱ টেকন'লজিৰ বিজ্ঞানীসকলে বিদ্যুৎ-উৎপাদক পোছাকৰ পৰীক্ষাত আধাৰ বয়ন বস্ত্ৰ হিচাপে কেভলাৰ ব্যৱহাৰ কৰিছিল। এইটো কাপোৰত জিংক অক্সাইড নেন'ৱায়াৰ বৈ কৰি কৰা হৈছিল। যদি সফল হয়, নতুন কাপোৰে প্ৰতি বৰ্গ মিটাৰত প্ৰায় 80 মিলিৱাট উৎপন্ন কৰিব।[46]
৬০,০০০ square feet (5,600 বৰ্গ মিটাৰ) তকৈ অধিক কেভলাৰৰ এখন প্ৰত্যাহাৰযোগ্য ছাদ ১৯৭৬ গ্ৰীষ্মকালীন অলিম্পিকৰ বাবে অলিম্পিক ষ্টেডিয়াম, মণ্ট্ৰিয়েলৰ ডিজাইনৰ এক মুখ্য অংশ আছিল। ই দৰ্শনীয়ভাৱে অসফল আছিল, কাৰণ ই 10 বছৰ পলমকৈ সম্পূৰ্ণ হৈছিল আৰু এলানি সমস্যাৰ পিছত মাত্ৰ 10 বছৰ পাছত মে' 1998 ত সলনি কৰা হৈছিল।[47][48]
কেভলাৰক ৰবৰ বেল'জ সম্প্ৰসাৰণ সংযোগ আৰু ৰবৰ নলী বা টিউবিং নলীত এক শক্তিবৰ্ধক স্তৰ হিচাপে পোৱা যায়, উচ্চ উষ্ণতা প্ৰয়োগৰ বাবে, আৰু ইয়াৰ উচ্চ শক্তিৰ বাবে। ইয়াক নলী সমাৱেশৰ বাহিৰত ব্যৱহৃত বিনুনী স্তৰ হিচাপেও পোৱা যায়, চোকা বস্তুৰ বিৰুদ্ধে সুৰক্ষা যোগ কৰিবলৈ।[49][50][51]
কিছুমান চেলফ'ন (মট'ৰ'লা RAZR পৰিয়াল, মট'ৰ'লা ড্ৰয়েড Maxx, OnePlus 2 আৰু Pocophone F1কে ধৰি) ত এখন কেভলাৰ বেকপ্লেট থাকে, কাৰ্বন ফাইবাৰৰ দৰে অন্যান্য সামগ্ৰীতকৈ ইয়াৰ স্থিতিস্থাপকতা আৰু সংকেত সংক্ৰমণত হস্তক্ষেপৰ অভাৱৰ বাবে বাছনি কৰা হৈছে।[52]
কেভলাৰ আঁহ/এপক্সি মেট্ৰিক্স সংমিশ্ৰিত সামগ্ৰী সামুদ্ৰিক কাৰেণ্ট টাৰবাইন (MCT) বা বতাহ টাৰবাইনত অন্যান্য আঁহৰ তুলনাত তেওঁলোকৰ উচ্চ নিৰ্দিষ্ট শক্তি আৰু লঘু ওজনৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।[53]
সংমিশ্ৰিত সামগ্ৰী
[সম্পাদনা কৰক]এৰামিড আঁহ সংমিশ্ৰিত সামগ্ৰী শক্তিশালী কৰিবলৈ বহুলভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, প্ৰায়ে কাৰ্বন ফাইবাৰ আৰু কাঁচৰ আঁহৰ সংমিশ্ৰণত। উচ্চ পৰিৱেশন সংমিশ্ৰণৰ বাবে মেট্ৰিক্স সাধাৰণতে এপক্সি ৰেজিন। সাধাৰণ প্ৰয়োগত ফৰ্মুলা 1 গাড়ীৰ বাবে মন'ক'ক বডি, হেলিকপ্টাৰ ৰ'টৰ ব্লেড, টেনিছ, টেবুল টেনিছ, বেডমিণ্টন আৰু স্কোৱাছ, ৰেকেট, কায়াক, ক্ৰিকেট বেট, আৰু ফিল্ড হকি, আইচ হকি আৰু লেক্ৰ'ছ ষ্টিক অন্তৰ্ভুক্ত।[54][55][56][57]
কেভলাৰ 149, আটাইতকৈ শক্তিশালী আঁহ আৰু গঠনত আটাইতকৈ স্ফটিকীয়, বিমান নিৰ্মাণৰ নিৰ্দিষ্ট অংশত এক বিকল্প।[58] ডেউকাৰ আগৰ প্ৰান্ত এক প্ৰয়োগ, কেভলাৰ চৰাইৰ সংঘৰ্ষত কাৰ্বন বা কাঁচৰ আঁহতকৈ ভাঙিবলৈ কম প্ৰৱণ।
লগতে চাওক
[সম্পাদনা কৰক]তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Mormann, Werner; Hellwich, Karl-Heinz; Chen, Jiazhong; Wilks, Edward S. (2017). "Preferred names of constitutional units for use in structure-based names of polymers (IUPAC Recommendations 2016)". Pure and Applied Chemistry খণ্ড 89 (11): 1695–1736 [1732]. doi:10.1515/pac-2016-0502.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "What is Kevlar". DuPont. Archived from the original on 2007-03-20. https://web.archive.org/web/20070320005408/http://www.dupont.com/kevlar/whatiskevlar.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-03-28.
- ↑ Mera, Hiroshi; Takata, Tadahiko (2000). "High-Performance Fibers". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. doi:10.1002/14356007.a13_001. ISBN 978-3527306732.
- ↑ "Wholly aromatic carbocyclic polycarbonamide fiber having orientation... - US 3819587 A - IP.com". ip.com. http://ip.com/pat/US3819587.
- ↑ Tatsuya Hongū, Glyn O. Phillips, New Fibers, Ellis Horwood, 1990, p. 22
- ↑ J. K. Fink, Handbook of Engineering and Specialty Thermoplastics: Polyolefins and Styrenics, Scrivener Publishing, 2010, p. 35
- ↑ 7.0 7.1 7.2 "Inventing Modern America: Insight – Stephanie Kwolek". Lemelson-MIT program. Archived from the original on March 27, 2009. https://web.archive.org/web/20090327141201/http://web.mit.edu/invent/www/ima/kwolek_bio.html। আহৰণ কৰা হৈছে: May 24, 2009.
- ↑ Stephanie Louise Kwolek Biography. Bookrags. http://www.bookrags.com/biography/stephanie-louise-kwolek-woi/। আহৰণ কৰা হৈছে: May 24, 2009.
- ↑ Quinn, Jim. "I was able to be Creative and work as hard as I wanted". American Heritage Publishing. Archived from the original on December 2, 2008. https://web.archive.org/web/20081202052507/http://americanheritage.com/articles/magazine/it/2003/3/2003_3_60.shtml। আহৰণ কৰা হৈছে: May 24, 2009.
- ↑ United States Congress Office of Technology Assessment (August 1992). Police Body Armor Standards and Testing, p. 97. U.S. Govt. Printing Office. ISBN 9781428921368. https://books.google.com/books?id=BVgbzZjTkWwC.
- ↑ Corie Lok (February 2005). "Life Vest: Lester Shubin and Nicholas Montanarelli turned Kevlar into lifesaving armor". Technology Review. http://www.technologyreview.com/business/14182/.
- ↑ Martin, Douglas (3 December 2009). "Lester Shubin Dies at 84; Used Kevlar in Vests, Saving Lives". The New York Times. https://www.nytimes.com/2009/12/03/us/03shubin.html.
- ↑ Patricia Sullivan (2009-11-26). "Lester D. Shubin, 84: Developed the Kevlar bulletproof vest". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/11/25/AR2009112503917.html.
- ↑ "Innovation: Agent of Change". https://digital.hagley.org/VID_2011320_B05_ID01.[সংযোগবিহীন উৎস]
- ↑ How Kevlar® works: a simple introduction. Explainthatstuff.com (2009-12-07). Retrieved on 2012-05-26.
- ↑ "Chemical of the Week: Kevlar". Red River College Polytechnic. 2013-08-01. https://www.rrc.ca/academic-news/2013/08/01/chemical-of-the-week-kevlar/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-09-06.
- ↑ "DuPont™ Kevlar® 149 Fiber, diam. 12 µm". http://www.matweb.com/search/datasheettext.aspx?matguid=706f16a3a8be468284571dd36bbdea35.
- ↑ "Determination of Fracture Behavior under Biaxial Loading of Kevlar 149". https://www.researchgate.net/publication/279740540.
- ↑ Kevlar K-29 AP Technical Data Sheet Archived 2012-10-18 at the Wayback Machine – Dupont
- ↑ Kevlar XP Archived 2011-03-24 at the Wayback Machine – Dupont
- ↑ Kevlar KM2 Technical Description Archived 2012-02-29 at the Wayback Machine. dupont.com. Retrieved on 2012-05-26.
- ↑ Yousif, Emad; Haddad, Raghad (2013-08-23). "Photodegradation and photostabilization of polymers, especially polystyrene: review". SpringerPlus খণ্ড 2. doi:10.1186/2193-1801-2-398. ISSN 2193-1801. PMID 25674392.
- ↑ Kevlar® Aramid Fiber Technical Guide (DuPont)https://www.dupont.com/content/dam/dupont/amer/us/en/safety/public/documents/en/Kevlar_Technical_Guide_0319.pdf
- ↑ Michael C. Petty, Molecular electronics: from principles to practice, John Wiley & Sons, 2007, p. 310
- ↑ KEVLAR Technical Guide Archived 2013-05-27 at the Wayback Machine. dupont.com. Retrieved on 2012-05-26.
- ↑ Evgueni Goudzovski (2008). New results from the NA48/2 experiment at CERN SPS: radiative nonleptonic kaon decays arXiv:0803.4475. https://arxiv.org/abs/0803.4475
- ↑ 27.0 27.1 Body Armor Made with Kevlar Archived 2012-02-24 at the Wayback Machine. (2005-0604). DuPont the Miracles of Science. Retrieved November 4, 2011
- ↑ Kevlar – DuPont Personal Protection Archived 2011-08-16 at the Wayback Machine. .dupont.com. Retrieved on 2012-05-26.
- ↑ Genzini, Luigi. "Kyudo – the way of the bow; The art of shooting the traditional Japanese bow according to the Heki Insai Ha School". Archived from the original on 2020-08-03. https://web.archive.org/web/20200803075307/http://www.shuitsukankyudojo.de/publications/downloads/manual.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2019-02-25.
- ↑ Pagen, Dennis (1990), Paragliding Flight: Walking on Air, Pagen Books, p. 9, ISBN 978-0-936310-09-1
- ↑ "Nike Basketball's ELITE Series 2.0 Rises Above the Rest". Nike News. March 20, 2013. http://news.nike.com/news/nike-basketball-s-superhero-elite-series-2-0-rises-above-the-rest। আহৰণ কৰা হৈছে: April 16, 2017.
- ↑ "SafetySystem Breaker". www.continental-tires.com. https://www.continental-tires.com/bicycle/technology/city-trekking/safetysystem-breaker। আহৰণ কৰা হৈছে: 2019-02-25.
- ↑ Audio speaker use. Audioholics.com (2009-07-23). Retrieved on 2012-05-26.
- ↑ Welcome to Kevlar Archived 2011-07-16 at the Wayback Machine. (2005-06-04). DuPont the Miracles of Science. Retrieved November 4, 2011
- ↑ Carbon fiber bows for violin, viola, cello and bass Archived 2011-11-10 at the Wayback Machine. CodaBow. Retrieved on 2012-05-26.
- ↑ Carbon fiber bows for violin, viola, cello and bass Archived 2012-03-09 at the Wayback Machine. CodaBow. Retrieved on 2012-05-26.
- ↑ Tailpieces and Tailcords Archived 2012-11-23 at the Wayback Machine Aitchison Mnatzaganian cello makers, restorers and dealers. Retrieved on 2012-12-17.
- ↑ "Falam® Slam". Remo. https://remo.com/products/product/falam-slam/। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 December 2019.
- ↑ "FibraCell Website". http://www.fibracelldirect.com/.
- ↑ "The story of the Ferrari F40 – by its creators". 2017-07-21. Archived from the original on 2021-06-03. https://web.archive.org/web/20210603111551/https://www.topgear.com/car-news/classic/story-ferrari-f40-its-creators। আহৰণ কৰা হৈছে: 2019-02-25.
- ↑ "Superstar Kevlar compound disc brake pads review". BikeRadar. http://www.bikeradar.com/gear/category/components/brake-pads/product/review-superstar-components-kevlar-compound-disc-brake-pads-11-44949/.
- ↑ Jaffrey, S.A.M.T; Rood, A.P.; Scott, R.M. (1992). "Fibrous dust release from asbestos substitutes in friction products" (en ভাষাত). The Annals of Occupational Hygiene খণ্ড 36 (2): 173–81. doi:10.1093/annhyg/36.2.173. ISSN 0003-4878. PMID 1530232. https://academic.oup.com/annweh/article-abstract/36/2/173/199173?redirectedFrom=PDF.
- ↑ Donaldson K (2009). "The inhalation toxicology of p-aramid fibrils.". Crit Rev Toxicol খণ্ড 39 (6): 487–500. doi:10.1080/10408440902911861. PMID 19545198.
- ↑ M.Rubinstein, R.H.Colby, Polymer Physics, Oxford University Press, p337
- ↑ Burgoyne, C. J. (1987-03-01). "Structural use of parafil ropes". Construction and Building Materials খণ্ড 1 (1): 3–13. doi:10.1016/0950-0618(87)90053-5. ISSN 0950-0618.
- ↑ Fabric Produces Electricity As You Wear It. Scientific American (2008-02-22). Retrieved on 2012-05-26.
- ↑ Roof of the Montreal Olympic Stadium at Structurae
- ↑ Clem's Baseball ~ Olympic Stadium. Andrewclem.com. Retrieved on 2012-05-26.
- ↑ Shepherd, Robert; Stokes, Adam; Nunes, Rui; Whitesides, George (October 2013). "Soft Machines That are Resistant to Puncture and That Self Seal". Advanced Materials খণ্ড 25 (46): 6709–6713. doi:10.1002/adma.201303175. PMID 24123311. https://dash.harvard.edu/bitstream/handle/1/12361265/54726101.pdf?sequence=1.
- ↑ Specialist Yarn and Fabric Structures: Developments and Applications. Woodhead Publishing. 2011. পৃষ্ঠা. 349. ISBN 9781845697570. https://books.google.com/books?id=H_w2YgEACAAJ.
- ↑ Meyer, Bruce (November 9, 2015). "Unaflex adding space, capacity at S.C. plant". Rubber & Plastics News. http://www.rubbernews.com/article/20151109/NEWS/311029979.
- ↑ Droid RAZR Archived 2012-06-04 at the Wayback Machine. (2011-10-11). Motorola Mobility. Retrieved November 4, 2011
- ↑ Wang, Jifeng; Norbert Müller (December 2011). "Numerical investigation on composite material marine current turbine using CFD". Central European Journal of Engineering খণ্ড 1 (4): 334–340. doi:10.2478/s13531-011-0033-6.
- ↑ Kadolph, Sara J. Anna L. Langford. Textiles, Ninth Edition. Pearson Education, Inc 2002. Upper Saddle River, NJ
- ↑ D. Tanner; J. A. Fitzgerald; B. R. Phillips (1989). "The Kevlar Story – an Advanced Materials Case Study". Angewandte Chemie International Edition in English খণ্ড 28 (5): 649–654. doi:10.1002/anie.198906491.
- ↑ E. E. Magat (1980). "Fibers from Extended Chain Aromatic Polyamides, New Fibers and Their Composites". Philosophical Transactions of the Royal Society A খণ্ড 294 (1411): 463–472. doi:10.1098/rsta.1980.0055.
- ↑ Ronald V. Joven. Manufacturing Kevlar panels by thermo-curing process. Los Andes University, 2007. Bogotá, Colombia.
- ↑ "Kevlar". www.physics.ncsu.edu. Archived from the original on 2020-11-24. https://web.archive.org/web/20201124154856/https://www.physics.ncsu.edu/stxm/science/kevlar/kevlar.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-11-29.
বাহ্যিক সংযোগ
[সম্পাদনা কৰক]| ৱিকিমিডিয়া কমন্সত Kevlar সম্পৰ্কীয় মিডিয়া ফাইল আছে। |
- আধিকাৰিক ৱেবছাইট
- Aramids
- Matweb material properties of Kevlar
- আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ পেটেণ্ট 5565264
- Kevlar Archived 2016-03-03 at the Wayback Machine
- Kevlar in body armor
- Synthesis of Kevlar
- Aberfeldy Footbridge over the River Tay Archived 2011-10-02 at the Wayback Machine
- Kevlar at Plastics Wiki
| ||||||||||||||||||||||||||||||