ক্ৰুচেদ
 |
ক্ৰুছেড আছিল মধ্যযুগত পোপৰ দ্বাৰা আৰম্ভ কৰা, সমৰ্থিত আৰু কেতিয়াবা পৰিচালনা কৰা ধৰ্মীয় যুদ্ধৰ শৃংখলা। ইয়াৰে আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য আছিল জেৰুজালেম আৰু ইয়াৰ আশে-পাশে থকা অঞ্চলসমূহক মুছলমান শাসনৰ পৰা পুনৰ দখল কৰাৰ লক্ষ্যৰে পবিত্ৰ ভূমিলৈ কৰা অভিযান। ১০৯৯ চনত জেৰুজালেম দখল কৰি শিখৰত উপনীত হোৱা প্ৰথম ক্ৰুছেডৰ পৰা আৰম্ভ কৰি এই অভিযানসমূহে শতিকাজুৰি চলিছিল আৰু ইউৰোপীয় ৰাজনৈতিক, ধৰ্মীয় আৰু সামৰিক ইতিহাসৰ এক কেন্দ্ৰীয় দিশত পৰিণত হৈছিল।
১০৯৫ চনত বাইজেণ্টাইনসকলে সাহায্যৰ বাবে অনুৰোধ কৰাৰ পিছত[1] পোপ আৰ্বান দ্বিতীয়ই ক্লেৰমণ্ট পৰিষদত প্ৰথম অভিযান ঘোষণা কৰে। তেওঁ বাইজেণ্টাইন সম্ৰাট প্ৰথম এলেক্সিয়াছ কমনেনোছক সামৰিক সমৰ্থনক উৎসাহিত কৰিছিল আৰু জেৰুজালেমলৈ সশস্ত্ৰ তীৰ্থযাত্ৰাৰ আহ্বান জনাইছিল। পশ্চিম ইউৰোপৰ সকলো সামাজিক স্তৰতে উৎসাহী সঁহাৰিৰ সৃষ্টি হৈছিল। সমগ্ৰ ইউৰোপৰ পৰা অংশগ্ৰহণকাৰীসকল আহিছিল আৰু তেওঁলোকৰ প্ৰেৰণা আছিল বিভিন্ন। ইয়াৰ ভিতৰত আছিল ধৰ্মীয় পৰিত্ৰাণ, সামন্তীয় বাধ্যবাধকতা পূৰণ, খ্যাতিৰ সুযোগ, অৰ্থনৈতিক বা ৰাজনৈতিক সুবিধা। পিছৰ অভিযানসমূহ সাধাৰণতে অধিক সংগঠিত সেনাই চলাইছিল, কেতিয়াবা কোনো ৰজাৰ নেতৃত্বত। সকলোকে পোপৰ ক্ষমা প্ৰদান কৰা হৈছিল। প্ৰাৰম্ভিক সফলতাই চাৰিখন ক্ৰুছেডাৰ ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰে : কাউণ্টি অৱ এডেছা; আন্তিয়খিয়াৰ ৰাজ্য; জেৰুজালেম ৰাজ্য; আৰু ট্ৰিপলি কাউণ্টি। ১২৯১ চনত একৰৰ পতনলৈকে এই অঞ্চলত কোনোবা নহয় কোনোবা ৰূপত ইউৰোপীয় উপস্থিতি থাকিল। ইয়াৰ পিছত আৰু কোনো বৃহৎ সামৰিক অভিযানৰ আয়োজন কৰা নহ'ল।
গীৰ্জাৰ অনুমোদিত অন্যান্য অভিযানসমূহৰ ভিতৰত খ্ৰীষ্টানসকলে পোপৰ ৰায় আৰু পাষণ্ডসকলৰ বিৰুদ্ধে ক্ৰুছেড, অটোমান সাম্ৰাজ্যৰ বিৰুদ্ধে আৰু ৰাজনৈতিক কাৰণত কৰা অভিযানসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত। আইবেৰিয়ান উপদ্বীপত মূৰৰ বিৰুদ্ধে সংগ্ৰাম – ৰিকনকুইষ্টা – ১৪৯২ চনত গ্ৰেনাডাৰ পতনৰ লগে লগে শেষ হয়। ১১৪৭ চনৰ পৰা উত্তৰ ইউৰোপৰ পৌত্তলিক জনগোষ্ঠীৰ বিৰুদ্ধে উত্তৰ ক্ৰুছেড চলিছিল। খ্ৰীষ্টানসকলৰ বিৰুদ্ধে ক্ৰুছেড ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ এলবিজেন্সিয়ান ক্ৰুছেডৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল আৰু ১৫ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে হাছাইট যুদ্ধৰ মাজেৰে চলিছিল। ১৪ শতিকাৰ শেষৰ ফালে অট্টোমানসকলৰ বিৰুদ্ধে ক্ৰুছেড আৰম্ভ হয় আৰু ইয়াৰ ভিতৰত ভাৰ্নাৰ ক্ৰুছেডো অন্তৰ্ভুক্ত। ১২১২ চনৰ শিশু ক্ৰুছেডকে ধৰি জনপ্ৰিয় ক্ৰুছেডসমূহ জনসাধাৰণৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল আৰু গীৰ্জাৰ দ্বাৰা অনুমোদিত নাছিল।
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Helen J. Nicholson, The Crusades, (Greenwood Publishing, 2004), 6.