টছৰ পাট
টছৰ পাট((ইংৰাজী: Tussar silk)সূতা, যাক কেতিয়াবা তুছাৰ, তাছৰ, তুছুৰ বা টুছাৰ বুলি বানান কৰা হয় [1] আৰু ইয়াক সংস্কৃতত কোছা ৰেচম বুলিও কোৱা হয় । মথ প্ৰজাতিৰ অন্তৰ্গত কেইবাটাও প্ৰজাতিৰ পাট পলুৰ পৰা উৎপাদিত হয়। এন্থেৰিয়া প্ৰজাতিৰ মথৰ ভিতৰত এ.আছামেনচিছ, এ.পাফিয়া, এ.পেৰ্নি, এ.ৰয়লেই, আৰু এ.য়ামামাই আদি অন্তৰ্ভুক্ত।
এই পাটৰ মথবোৰে বন্য অৰণ্যত 'টাৰ্মিনেলিয়া' প্ৰজাতি আৰু 'শ্ব'ৰিয়া ৰবুষ্টা'ৰ অন্তৰ্গত গছৰ লগতে দক্ষিণ এছিয়াত পোৱা অন্যান্য খাদ্য উদ্ভিদ যেনে জামুন আৰু ওক গছত বাস কৰে আৰু ইহঁতে বাস কৰা গছৰ পাত খায়।[2][3] টছৰ সূতাৰ ইয়াৰ প্ৰাকৃতিক উচ্চ গঠন আৰু সোণৰ ৰঙৰ বাবে মূল্য দিয়া হয় । চীন,[4] ভাৰত, জাপান আৰু শ্ৰীলংকাকে ধৰি বহু দেশত ইয়াৰ উৎপাদন কৰা হয়।[5]
প্ৰক্ৰিয়া
[সম্পাদনা কৰক]পাটৰ মথবোৰ মাৰিবলৈ লেটাগুটিবোৰ ৰ’দত শুকুৱাই লোৱা হয়। এই প্ৰক্ৰিয়াৰ এটা ভিন্নতা আছে যে পাটৰ সূতাৰ মথবোৰৰ লেটাগুটিবোৰ উতলা পানীত তিয়াই কোমল কৰাৰ আগতে ওলাই যাবলৈ দিয়া হয় আৰু তাৰ পিছত আঁহবোৰৰ পৰা টাকুৰী বনোৱা হয়।[6] [7] কণীৰ আকৃতিৰ লেটাগুটিৰ খোলাবোৰ সংগ্ৰহ কৰি তাৰ পিছত সিজাই পাটৰ সূতা উলিয়াই লোৱা হয়। পাটৰ প্ৰস্তুতৰ ক্ষেত্ৰত উতলোৱাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ, কিয়নো ইয়াৰ ফলত লেটাগুটিৰ খোলাবোৰ কোমল হৈ পৰে আৰু সূতা টানি উলিওৱাটো সহজ হৈ পৰে।
গতানুগতিক ভাবে ৰেচমবিদ্যাত পলুবোৰ ভিতৰত ৰাখি লেটাগুটিৰ খোলাবোৰ সিজোৱা হয়, কিন্তু যদি পলুবোৰে খোলাবোৰ এৰি যোৱাৰ পিছত খোলাবোৰ সিজোৱা হয়, তেন্তে তাৰ পিছত তৈয়াৰী ৰেচমক "অহিংসা ৰেচম" বুলি কোৱা হয়। চীনত পাট পলুৰ গছ অনুসৰি পাট সূতাৰ বিভিন্ন নাম দিয়া হয়, কিয়নো পাট পলুৰ খাদ্যই পাট সূতাৰ গুণাগুণৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলায়। উদাহৰণস্বৰূপে, বন্য মালবাৰীৰ পলুৰ পৰা পোৱা সূতাক 'ঝে' বোলা হয়, আনহাতে ওক গছৰ কুৱেৰকাছ ডেন্টাটাৰ পৰা পোৱা সূতাক 'হু' উৎপন্ন হয়।[8]
বম্বিক্স বা "মালবেৰী" ৰেচমতকৈ টাছাৰ ৰেচমক অধিক টেক্সচাৰযুক্ত বুলি গণ্য কৰা হয়, কিন্তু ইয়াৰ আঁহ চুটি, যাৰ বাবে ই কম দৈৰ্ঘৰ হয়। ইয়াৰ এটা নিস্তেজ, সোণৰ জিলিকনি থাকে।[9] [10]যিহেতু বেছিভাগ লেটাগুটি বনাঞ্চলৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা হয়, সেয়েহে ইয়াক বহুতে বনজ সামগ্ৰী হিচাপে গণ্য কৰে।
ভাৰতত উৎপাদন
[সম্পাদনা কৰক]ভাৰত টছৰ সূতাৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম উৎপাদনকাৰী, আৰু ভাৰতীয় টছৰ (ট্ৰপিকেল টাছাৰ বুলিও কোৱা হয়)ৰ একচেটিয়া উৎপাদনকাৰী দেশ, যিটো বহুলাংশ জনজাতীয় লোকে কৰে। ইয়াৰ বহুখিনি ভাগলপুৰ (য’ত ইয়াক ভাগলপুৰ ৰেচম বুলি কোৱা হয়), বিহাৰ, আৰু পশ্চিম বংগৰ মালদা জিলাত উৎপাদিত হয়। ওড়িশাৰ পট্টাচিত্ৰ আৰু পশ্চিম বংগৰ কন্ঠ চিলাইৰ বাবেও টছৰ সূতাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ছত্তীশগড় আৰু মধ্যপ্ৰদেশতো টছৰ সূতাৰ উৎপাদন হয়।[11][12] শেহতীয়া বছৰবোৰত ঝাৰখণ্ড ৰাজ্যই টছৰ ৰেচমৰ সৰ্বাধিক উৎপাদনকাৰী দেশ হিচাপে জনাজাত।[13]
তথ্য সূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Pandey, Dr.S.N. (1 September 2010). West Bengal General Knowledge Digest. Upkar Prakashan. p. 28. ISBN 9788174822826. Archived from the original on 31 January 2016.
- ↑ "Tussar Silk". Copper wiki. Archived from the original on 11 March 2012. Retrieved 7 May 2012.
- ↑ "Learning Centre". Brass Tacks, Madras. Archived from the original on 29 April 2012. Retrieved 7 May 2012.
- ↑ Su Jing, Lun Luo, Landlord and Labor in Late Imperial China: Case Studies from Shandong, Harvard University Asia Center, 1978 ISBN 0-674-50866-1
- ↑ Eliza Thompson, Silk, Read Books, 2010 ISBN 1-4086-9508-1
- ↑ "Tussar Silk". Copper wiki. Archived from the original on 11 March 2012. Retrieved 7 May 2012.
- ↑ "Learning Centre". Brass Tacks, Madras. Archived from the original on 29 April 2012. Retrieved 7 May 2012.
- ↑ Su Jing, Lun Luo, Landlord and Labor in Late Imperial China: Case Studies from Shandong, Harvard University Asia Center, 1978 ISBN 0-674-50866-1
- ↑ "Tussar Silk". Copper wiki. Archived from the original on 11 March 2012. Retrieved 7 May 2012.
- ↑ "Learning Centre". Brass Tacks, Madras. Archived from the original on 29 April 2012. Retrieved 7 May 2012.
- ↑ "Tussar Silk". Copper wiki. Archived from the original on 11 March 2012. Retrieved 7 May 2012.
- ↑ "Learning Centre". Brass Tacks, Madras. Archived from the original on 29 April 2012. Retrieved 7 May 2012.
- ↑ "Silk Exhibition: देशके विभिन्न राज्यों की प्रसिद्ध सिल्क साड़ियों का किया गया है डिस्पले". Dainik Bhaskar. 27 August 2016. Archived from the original on 29 May 2018. Retrieved 22 November 2016.