নংথাং লেইমা
নোংথাং লৈমা | |
---|---|
মোহ, প্ৰলোভন, গৰ্জন আৰু বিজুলীৰ দেৱী | |
লৈৰেম্বীস-ৰ সদস্য | |
অন্য নাম | * পেনু নোংথাং লৈমা
|
সম্পৰ্ক | মেইতেই পুৰাণ (মণিপুৰী পুৰাণ) আৰু মেইতেই ধৰ্ম (চানামাহিজম) |
নিবাস | স্বৰ্গ |
প্ৰতীকসমুহ | গৰ্জন আৰু বিজুলী |
সঙ্গী | চানামাহি আৰু পাখাংবা[1] |
সহোদৰ | চানামাহি আৰু পাখাংবা |
সন্তান | লৈচাং খেক্বাইবা (চানামাহিৰ সৈতে) |
পাঠ্য | লৈথাক লৈখাৰোল |
গ্ৰীক সমাৰ্থক | এষ্ট্ৰাপে আৰু ব্ৰ’ণ্টে |
ৰোমান সমাৰ্থক | ফুলগোৰা |
অঞ্চল | প্ৰাচীন কাংলেইপাক (পুৰাতন মণিপুৰ) |
Ethnic group | মেইতেই জাতি |
উৎসৱ | লৈ হাৰাওবা |
নোমথাং লেইমা হৈছে প্ৰলোভন, বজ্ৰপাত আৰু বিজুলীৰ দেৱী।[2][3][4] হাৰাবা (পাখাংবা)ক আকৰ্ষণ কৰিবলৈ আটিংককে (বা ছালাইলেনে) তেওঁক সৃষ্টি কৰিছিল।[3] [5][6]আদিম জগতৰ বিশৃংখলতাত তেওঁ বজ্ৰপাত আৰু বিজুলী আয়ত্ত কৰিছিল। তেওঁ প্ৰথম বৰষুণ হোৱাৰ ভৱিষ্যদ্বাণী কৰিছিল।[7] তেওঁ বিশৃংখলতাক সীমিত কৰি সৃষ্টিক সহায় কৰে।[8]
নংথাং লেইমা হৈছে প্ৰাক-ঐতিহাসিক মাইবি। নৃত্যৰ ৰূপ ৰচনা কৰা প্ৰথম দেৱী মাইবি। পিছলৈ তাইৰ নৃত্য ৰূপটো আন দেৱীয়ে পুনৰ দখল কৰিলে।[9]
বিৱৰণ
[সম্পাদনা কৰক]নোংথাং লৈমা এজন প্ৰাগৈতিহাসিক মেইতেই মাইবি। তেওঁ প্ৰথম মহিলা দেৱী মাইবি যিয়ে এখন নৃত্যৰ ৰূপ সৃষ্টিকৰিছিল। পাছত, আন দেৱীসকলে তেওঁৰ সৃষ্টি কৰা নৃত্যৰূপ গ্ৰহণ কৰে।[10]
পূৰাণ
[সম্পাদনা কৰক]জন্ম
[সম্পাদনা কৰক]চানামাহিয়ে (অশিবা) পৃথিৱী সৃষ্টি কৰিছিল। কিন্তু তেওঁৰ ভাই পাখাংবাই (হাৰাবা) তেওঁক বাৰম্বাৰ ব্যতিব্যস্ত কৰিছিল। ফলত, কোনো কাম কৰিবলৈ সক্ষম নহৈ চানামাহিয়ে এই কথা তেওঁলোকৰ পিতৃ চালাইলেন (অথবা আন কিছুমান কাহিনীৰ মতে অতিংকোক)ক কৈছিল। চালাইলেনে এজন ঐশ্বৰিক মহিলা সত্তা সৃষ্টি কৰিছিল। তেওঁ তেওঁক বিশ্বৰ মহান শূন্যতাত (অন্তৰীক্ষত) মুক্ত কৰিছিল। সেই বৃহৎ শূন্যতাৰ মাজত, ঐশ্বৰিক মহিলা সত্তাটিয়ে এটা অপূৰ্ব আৰু দীপ্তিময় দেৱীৰ ৰূপ লৈছিল। তেওঁৰ নাম ৰখা হৈছিল "নোংথাং লৈমা", অৰ্থাৎ বজ্ৰৰ ৰাণী।[11][12][5]
আন এটা কাহিনীত, সিদাবাই লৈমাৰেল চিদাবীক নিৰ্দেশ দিয়ে যেনে তেওঁ "নোংথাং লৈমা" সৃষ্টি কৰে, যিয়ে বিশ্ব সৃষ্টি ধ্বংসকৰ্তা লোকক মোহিত কৰি আঁতৰাই লৈ যাব।[13]
মোহনা (আকৰ্ষণ)
[সম্পাদনা কৰক]নোংথাং লৈমা, বজ্ৰৰ ৰাণীয়ে, শূন্য অন্তৰীক্ষ পোহৰেৰে পূৰ্ণ কৰিলে। তেওঁক দেখি, পাখাংবা (হাৰাবা) তেওঁৰ প্ৰেমত পৰে। তেওঁ তেওঁৰ দাদা চানামাহিক অসুবিধা দিয়া পাহৰি যায় আৰু শূন্যতাৰ মাজত নোংথাং লৈমালৈ আহে। সেই সময়ত চানামাহিয়ে তেওঁৰ পৃথিৱী সৃষ্টিৰ কাম সম্পূৰ্ণ কৰে।[14][12][3][5][15]
পৰিয়াল
[সম্পাদনা কৰক]চানামাহিয়ে (অশিবা) নোংথাং লৈমাক দেখি তেওঁৰ সৈতে বিবাহ কৰাৰ ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰে।[16] সেই অনুসৰি, তেওঁলোক মিলিত হয়। এইদৰে, নোংথাং লৈমা চানামাহি (অশিবা) আৰু পাখাংবা (হাৰাবা) দুয়োৰে পত্নী।[1] তেওঁক “লাংমাই চানা চিংজাৰোইবী” বুলিও জনা যায়। (মেইতেই: লাংমাই চানা চিংচালোইপী)। চিংজাৰোইবী আৰু চানামাহিৰ মিলনত “লৈচাং খেক্বাইবা” নামৰ পুত্ৰ জন্ম লয়।[17]
দুটা ঐশ্বৰিক ৰূপ
[সম্পাদনা কৰক]এন. বিজয়লক্ষ্মী বৰাৰ দ্বাৰা লিখিত "Politics, Society and Cosmology in India’s North East" নামৰ কিতাপত উল্লেখ কৰা হৈছে যে, পৃথিৱী সৃষ্টি শেষ হোৱাৰ পিছত নোংথাং লৈমা (নোংথাং লৈৰেম্বী) দুটা ঐশ্বৰিক ৰূপ গ্ৰহণ কৰে। এক ৰূপ হ'ল “পন্থোইবী” যিয়ে দেৱতাৰ ঘৰলৈ যায় আৰু আনটো ৰূপ “আপন্থোইবী” যিয়ে জীৱিতসকলৰ মাজত থাকে।[18][19]
সংগীত
[সম্পাদনা কৰক]
পেনাৰ ন’টা ছেইচাক (সংগীতৰ তাল)ৰ মাজত “নোংথাং লৈমা ছেইচাক” এটা বিশেষ তাল।[20][21] এই ছেইচাকসমূহ ত্ৰিস্তৰীয়, অৰ্থাৎ মন্থৰ, মধ্যম আৰু দ্ৰুত তালত বিভক্ত। নোংথাং লৈমাৰ ছেইচাক দ্ৰুত তালে পৰে।[22]
উৎসৱ
[সম্পাদনা কৰক]লৈ হাৰাওবা উৎসৱত ভক্তসকলে বিভিন্ন দেৱদেৱীক সন্তুষ্ট কৰিবলৈ নৃত্য কৰে। এই উৎসৱত পুৰুষ নৃত্যশিল্পীসকলে হাৰাবা (অথবা পাখাংবা)ৰ নৃত্য ৰূপ অনুকৰণ কৰে আৰু মহিলাসকলে নোংথাং লৈমা দেৱীৰ নৃত্য ৰূপ। নোংথাং লৈমা হৈছে বজ্ৰৰ প্ৰতীক।[23]
অন্যান্য দেৱীসকলৰ সৈতে পৰিচয়
[সম্পাদনা কৰক]নোংথাং লৈমাক প্ৰায়ে লৈমাৰেল চিদাবীৰ সৈতে একেই বুলি ধৰা হয়। তেওঁক লৈমাৰেলৰ এটা অৱতাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়।[24]
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ 1.0 1.1 Ray, Asok Kumar; Chakraborty, Satyabrata (2008) (en ভাষাত). Society, Politics, and Development in North East India: Essays in Memory of Dr. Basudeb Datta Ray. Concept Publishing Company. পৃষ্ঠা. 79. ISBN 978-81-8069-572-8. https://books.google.com/books?id=bjkBM3qyZ00C&dq=Nongthang+Leima+wife+both+Sanamahi+Pakhnagba&pg=PA79.
- ↑ Singh, L. Bhagyachandra (1991). A Critical Study Of The Religious Philosophy. পৃষ্ঠা. 51. https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.461915/page/n51/mode/2up?q=Nongthang+Leima.Singh, L. Bhagyachandra (1991).
- ↑ 3.0 3.1 3.2 (en ভাষাত) Folk-lore. Indian Publications. 1991. https://books.google.com/books?id=50BLAAAAYAAJ&q=Nongthang+Leima.Folk-lore.
- ↑ (en ভাষাত) The Anthropologist: International Journal of Contemporary and Applied Studies of Man. Kamla-Raj Enterprises. 2003. https://books.google.com/books?id=uJUOAQAAMAAJ&q=nongthang+Leima.The Anthropologist: International Journal of Contemporary and Applied Studies of Man. Kamla-Raj Enterprises.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 Session, North East India History Association (1995) (en ভাষাত). Proceedings of North East India History Association. The Association. https://books.google.com/books?id=ljZuAAAAMAAJ&q=nongthang+Leima.Session, North East India History Association (1995).
- ↑ "Incarnations of Goddess Nongthang Leima By James Oinam". www.e-pao.net. http://www.e-pao.net/epSubPageExtractor.asp?src=manipur.Folks.Folk_Tales.Incarnations_of_Goddess_Nongthang_Leima_By_James_Oinam। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-03-15."Incarnations of Goddess Nongthang Leima By James Oinam".
- ↑ Koenraad Elst (2002). Who is a Hindu? Hindu Revivalist Views of Animism, Buddhism, Sikhism and Other Offshoots of Hinduism. পৃষ্ঠা. 165. https://archive.org/details/who-is-a-hindu-hindu-revivalist-views-of-animism-buddhism-sikhism-and-other-offshoots-of-hinduism/page/n165/mode/2up?q=Nongthang+Leima+Meitei.Koenraad Elst (2002).
- ↑ Rao, Nitya; Rürup, Luise (1997) (en ভাষাত). A Just Right: Women's Ownership of Natural Resources and Livelihood Security. Friedrich Ebert Stiftung. পৃষ্ঠা. 175. ISBN 978-81-7440-044-4. https://books.google.com/books?id=2PjsAAAAMAAJ&q=nongthangleima.Rao, Nitya; Rürup, Luise (1997).
- ↑ Palicica, Maria; Raţă, Georgeta (2011-09-22) (en ভাষাত). Academic Days of Timişoara: Social Sciences Today. Cambridge Scholars Publishing. পৃষ্ঠা. 116. ISBN 978-1-4438-3401-8. https://books.google.com/books?id=4h4rBwAAQBAJ&dq=nongthang+leima&pg=PA116.
- ↑ Palicica, Maria; Raţă, Georgeta (2011-09-22) (en ভাষাত). Academic Days of Timişoara: Social Sciences Today. Cambridge Scholars Publishing. পৃষ্ঠা. 116. ISBN 978-1-4438-3401-8. https://books.google.com/books?id=4h4rBwAAQBAJ&dq=nongthang+leima&pg=PA116.
- ↑ Roy, L. Somi (2021-06-21) (en ভাষাত). And That Is Why... Manipuri Myths Retold. Penguin Random House India Private Limited. পৃষ্ঠা. 11. ISBN 978-93-91149-65-9. https://books.google.com/books?id=XxovEAAAQBAJ&dq=nongthang+leima&pg=PT11.
- ↑ 12.0 12.1 Brara, N. Vijaylakshmi (1998) (en ভাষাত). Politics, Society, and Cosmology in India's North East. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-564331-2. https://books.google.com/books?id=NkMwAQAAIAAJ&q=nongthang+leima.
- ↑ Dr. Chirom Rajketan Singh (2016). Oral Narratives of Manipur. পৃষ্ঠা. 215. https://archive.org/details/dli.language.1356/page/n215/mode/2up?q=Nongthang+Leima.
- ↑ Roy, L. Somi (2021-06-21) (en ভাষাত). And That Is Why... Manipuri Myths Retold. Penguin Random House India Private Limited. পৃষ্ঠা. 12. ISBN 978-93-91149-65-9. https://books.google.com/books?id=XxovEAAAQBAJ&dq=nongthang+leima&pg=PT12.
- ↑ Narayan, Shovana (2005). Indian Classical Dance. Shubhi Publications. p. 85. ISBN 978-81-8290-023-3.
- ↑ E. Ishwarjit (2005). Manipur, a Tourist Paradise. B.R. Publishing Corporation. p. 82. ISBN 978-81-7646-506-9.
- ↑ Samiti, Kāmarūpa Anusandhāna (2005) (en ভাষাত). Journal of the Assam Research Society. Kāmarūpa Anusandhān Samiti. পৃষ্ঠা. 145. https://books.google.com/books?id=BjNuAAAAMAAJ&q=nongthangleima.
- ↑ Brara, N. Vijaylakshmi (1998). Politics, society, and cosmology in India's North East. Internet Archive. Delhi; New York : Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 150. ISBN 978-0-19-564331-2. https://archive.org/details/politicssocietyc00brar/page/150/mode/2up?q=Nongthang+Lairembi.
- ↑ Pani, Jiwan (2000). Celebration of Life: Indian Folk Dances. Publications Division, Ministry of Information & Broadcasting, Government of India. p. 129. ISBN 978-81-230-0790-8.
- ↑ Meitei, Mayanglambam Mangangsana (2021-06-06) (en ভাষাত). The Sound of Pena in Manipur. Marjing Mayanglambam. পৃষ্ঠা. 34. ISBN 978-93-5473-655-1. https://books.google.com/books?id=j7E2EAAAQBAJ&dq=nongthangleima&pg=PA34.
- ↑ Khiangte, Zothanchhingi (2016-10-28) (en ভাষাত). Orality: the Quest for Meanings. Partridge Publishing. পৃষ্ঠা. 169. ISBN 978-1-4828-8671-9. https://books.google.com/books?id=3rJ3DQAAQBAJ&dq=nongthangleima&pg=PT169.
- ↑ Devi, Dr Yumlembam Gopi (16 June 2019) (en ভাষাত). Glimpses of Manipuri Culture. Lulu.com. পৃষ্ঠা. 81. ISBN 978-0-359-72919-7. https://books.google.com/books?id=gxqeDwAAQBAJ&dq=nongthang+leima&pg=PA81.
- ↑ Devi, Dr Yumlembam Gopi (16 June 2019) (en ভাষাত). Glimpses of Manipuri Culture. Lulu.com. পৃষ্ঠা. 58. ISBN 978-0-359-72919-7. https://books.google.com/books?id=gxqeDwAAQBAJ&dq=nongthang+leima&pg=PA58.
- ↑ Kaushal, Molly; Arts, Indira Gandhi National Centre for the (2001). Chanted Narratives: The Living "katha-vachana" Tradition. Indira Gandhi National Centre for the Arts. p. 250. ISBN 978-81-246-0182-2.