নলিনী মালানী
| নলিনী মালানী | |
|---|---|
 | |
| জন্ম | ১৯ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৯৪৬ (৭৯ বছৰ) Karachi, British India |
| জীৱন-সংগী | Johan Pijnappel |
| দেশ | Indian |
| কৰ্মৰাজী | Dream Houses Can You Hear Me? |
| বঁটা | Fukuoka Arts and Culture Prize (2013) Joan Miró Prize (2019) Kyoto Prize in Arts and Philosophy (2023) |
| ৱেবচাইট | nalinimalani |
নলিনী মালানী (ইংৰাজী: : Nalini Malani জন্ম ১৯ ফেব্ৰুৱাৰী ১৯৪৬)[1] এগৰাকী ভাৰতীয় শিল্পী, দেশৰ প্ৰথম প্ৰজন্মৰ ভিডিঅ' শিল্পীসকলৰ ভিতৰত অন্যতম।[2]
তেওঁ কেইবাটাও মাধ্যমৰ সৈতে কাম কৰিছিল য’ত থিয়েটাৰ, ভিডিঅ’, ইনষ্টলেচনৰ লগতে মিক্সড মিডিয়াৰ পেইন্টিং আৰু ড্ৰয়িং আদি অন্তৰ্ভুক্ত। ভাৰত বিভাজনৰ পিছত তেওঁৰ প্ৰব্ৰজনৰ অভিজ্ঞতাই তেওঁৰ সৃষ্টিৰ বিষয়বস্তু প্ৰভাৱিত কৰিছিল। নাৰীবাদী হেঁচাথকা বিষয়সমূহ তেওঁৰ সৃষ্টিশীল উৎপাদনৰ এটা অংশ হৈ পৰিছে।[3] মালানীয়ে ষ্টপ মোচন, ইৰেজাৰ এনিমেচন, ৰিভাৰ্ছ পেইন্টিং আৰু ডিজিটেল এনিমেচনলৈ যোৱা এটা দৃশ্যমান ভাষা ব্যৱহাৰ কৰে, য'ত তেওঁ আঙুলিৰে পোনপটীয়াকৈ টেবলেটত আঁকে।[4]
প্ৰয়াত শিল্পী আকবৰ পদমছীৰ দ্বাৰা বুম্বাই (মুম্বাই)ত অনুষ্ঠিত হোৱা পৰীক্ষামূলক বহু-বিষয়ক শিল্পী কৰ্মশালা ভিজন এক্সচেঞ্জ ৱৰ্কশ্বপ (VIEW)ৰ আটাইতকৈ কম বয়সীয়া আৰু একমাত্ৰ মহিলা অংশগ্ৰহণকাৰী হিচাপে মালানীয়ে তেওঁৰ প্ৰথম ভিডিঅ' কাম 'ড্ৰিম হাউচ' (১৯৬৯) কৰে।[5]
তেওঁৰ কৰ্মৰাজি ষ্টেডেলিক মিউজিয়াম আমষ্টাৰডাম,[6] লণ্ডনৰ নেচনেল গেলেৰী আৰু নিউয়ৰ্কৰ মিউজিয়াম অৱ মডাৰ্ণ আৰ্ট আদি বিভিন্ন সংগ্ৰহালয়ত প্ৰদৰ্শিত হৈছে।[7]
প্ৰাৰম্ভিক জীৱন আৰু শিক্ষা
[সম্পাদনা কৰক]নলিনী মালানী সতনী আদৱানী (সিন্ধী শিখ) আৰু জয়ৰাম মালানী (থিওছফিষ্ট)ৰ একমাত্ৰ সন্তান।[4] ১৯৪৬ চনত তেতিয়াৰ ব্ৰিটিছ ভাৰত, বৰ্তমান পাকিস্তানৰ কৰাচী (সিন্ধ)ত জন্মগ্ৰহণ কৰা মালানীৰ পৰিয়ালে ভাৰত বিভাজনৰ সময়ত ভাৰতত আশ্ৰয় লয়।[8] তেওঁলোকে কলকাতালৈ (তেতিয়াৰ কলিকতা) স্থানান্তৰিত হয়, য’ত তেওঁৰ পিতৃয়ে টাটা এয়াৰলাইন্স (পিছলৈ এয়াৰ ইণ্ডিয়া)ৰ সৈতে কাম কৰে আৰু ১৯৫৪ চনত মুম্বাইলৈ স্থানান্তৰিত হয়, য’ত তেওঁলোক স্থানচ্যুত সিন্ধীৰ বাবে নিৰ্মিত উপনিবেশত বাস কৰিছিল। গৃহভূমি এৰি শৰণাৰ্থী হোৱাৰ অভিজ্ঞতাই মালানীৰ শিল্পকৰ্মক অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল।[9]
মালানীয়ে মুম্বাইত ফাইন আৰ্টছ অধ্যয়ন[10] আৰু ১৯৬৯ চনত ছাৰ জামচেটজী জীজেভয় স্কুল অৱ আৰ্টৰ পৰা ফাইন আৰ্টছত ডিপ্লমা লাভ কৰে। ১৯৬৪-৬৭ চনলৈকে তেওঁৰ এটা ষ্টুডিঅ’ মুম্বাইৰ ব্রিচ কেন্ডিত অৱস্থিত ভুলাভাই দেসাই স্মাৰক প্ৰতিষ্ঠানত আছিল, য'ত শিল্পী, সংগীতজ্ঞ, নৃত্যশিল্পী আৰু নাট্যকর্মীসকলে ব্যক্তিগতভাৱে আৰু মিলিজুলি কাম কৰিছিল।[11] ইয়াতেই তেওঁ নাট্যৰ দৰে কলাত্মক অনুশীলনৰ সংশ্লিষ্ট ৰূপৰ শিল্পীসকলক লগ পাইছিল আৰু তেওঁলোকৰ সৈতে সহযোগিতা কৰিছিল।[12] ১৯৭০-৭২ চনৰ ভিতৰত পেৰিছত সূক্ষ্ম কলা অধ্যয়নৰ বাবে ফ্ৰান্স চৰকাৰৰ পৰা বৃত্তি লাভ কৰে। ভাৰত চৰকাৰৰ পৰা দুটা বৃত্তি লাভ কৰাৰ লগতে ১৯৮৯ চনত আমেৰিকা ভ্ৰমণ আৰু কামৰ বাবে অনুদান লাভ কৰিছিল।[2]
কৰ্ম জীৱন
[সম্পাদনা কৰক]স্নাতক হোৱাৰ পিছত তেওঁ কেইবছৰমান ফটোগ্ৰাফী আৰু চলচ্চিত্ৰৰ সৈতে কাম কৰে।[13] এই সময়ছোৱাত তেওঁ অন্বেষণ কৰা বিষয়বস্তুসমূহে ভাৰতে ৰাজনৈতিক আৰু সামাজিকভাৱে অনুভৱ কৰা অশান্ত সময়ৰ লগতে ইয়াৰ জনসংখ্যাৰ চলন্ত ভাবমূৰ্তিৰ গভীৰতালৈ অহা সাক্ষৰতাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিছিল।[14][13] কেৰিয়াৰৰ প্ৰাৰম্ভিক অংশত মালানীয়ে বেছিভাগেই চিত্ৰকলাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল - কেনভাছত এক্ৰিলিক আৰু কাগজত জলৰঙ। তেওঁ সমসাময়িক ভাৰতৰ সামাজিক ভিত্তিক চিত্ৰণ প্ৰস্তুত কৰিছিল।[15] ৰিভাৰ্ছ পেইন্টিং পদ্ধতি (৮০ৰ দশকৰ শেষৰ ফালে ভূপেন খাখৰে শিকাই দিয়া)ৰ দৰে কৌশল অন্বেষণ কৰিছিল, যিবোৰ তেওঁ ভৱিষ্যতৰ কামত বাৰে বাৰে ব্যৱহাৰ কৰিব। ভাৰতত মহিলা শিল্পীসকলে সন্মুখীন হ'বলগীয়া স্বীকৃতিৰ অভাৱত তেওঁ হতাশ হৈছিল আৰু সংহতিৰ ভাৱনাক প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ তেওঁলোকক এটা গ্ৰুপ শ্ব'ৰ বাবে একত্ৰিত কৰাৰ সংকল্প লৈছিল।[16] ১৯৮৫ চনত তেওঁ ভাৰতীয় মহিলা শিল্পীৰ প্ৰথম প্ৰদৰ্শনী, দিল্লীত কিউৰেটৰ কৰে। ইয়াৰ ফলত আৰ্ট গেলেৰীৰ অভিজাত পৰিৱেশৰ বাহিৰলৈ যোৱাৰ প্ৰয়াস হিচাপে ৰাজহুৱা স্থানলৈ লৈ যোৱা হয়।[16]
বাবৰি মছজিদ ভাঙি পেলোৱাৰ পিছত নব্বৈৰ দশকৰ আৰম্ভণিতে ভাৰতত হোৱা সাম্প্ৰদায়িক হিংসাই তেওঁৰ শিল্পকৰ্মত হঠাতে পৰিৱৰ্তন ঘটায়।[15] পুনৰাবৃত্তি হোৱা বুলি প্ৰমাণিত হোৱা নৱীকৃত ধৰ্মীয় সংঘাতে (বিভাজনৰ স্মৃতি ঘূৰাই অনা) তেওঁৰ কলাত্মক প্ৰচেষ্টাক ঠেলি দিছিল।[17] তেওঁৰ পূৰ্বৰ পৰিবেশন কলাৰ আগ্ৰাসন আৰু সাহিত্যৰ প্ৰতি থকা আগ্ৰহে তেওঁৰ শিল্পৰ নতুন দিশ কঢ়িয়াই আনিছিল। পৰম্পৰাগত চিত্ৰকলাৰ পৰা নতুন সংবাদ মাধ্যমৰ কামলৈ পৰিৱৰ্তন হোৱা আটাইতকৈ প্ৰাচীনসকলৰ ভিতৰত তেওঁক গণ্য কৰা হয়।[10]
২০১৩ চনত তেওঁ "ধৰ্মীয় সংঘাত, যুদ্ধ, নাৰীৰ ওপৰত অত্যাচাৰ আৰু পৰিৱেশ ধ্বংসৰ দৰে সাহসী সমসাময়িক আৰু সাৰ্বজনীন বিষয়বস্তুৰ ওপৰত ধাৰাবাহিকভাৱে মনোনিৱেশ কৰাৰ বাবে" আৰ্টছ এণ্ড কালচাৰ ফুক'কা বঁটা লাভ কৰা প্ৰথমগৰাকী এছিয়ান মহিলা হিচাপে পৰিগণিত হয়।[17]
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Farooqi, Anis (2003). "Malani, Nalini" (en ভাষাত). Grove Art Online. doi:10.1093/gao/9781884446054.article.t053385. ISBN 978-1-884446-05-4. https://www.oxfordartonline.com/groveart/view/10.1093/gao/9781884446054.001.0001/oao-9781884446054-e-7000053385। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-06-25.
- ↑ 2.0 2.1 "Nalini Malani - Christies". Christies. https://artist.christies.com/Nalini-Malani-33702-bio.aspx#loadProfileContent। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 May 2022.
- ↑ "Nalini Malani - 22 Artworks, Bio & Shows on Artsy". www.artsy.net. https://www.artsy.net/artist/nalini-malani। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-03-11.
- ↑ 4.0 4.1 Pijnappel, Johan; Malani, Nalini (Oct 2019) (en ভাষাত). Can You Hear Me? | Nalini Malani. প্ৰকাশক Mumbai: Goethe Institute, Max Mueller Bhavan. পৃষ্ঠা. 11–40.
- ↑ Shankar, Avantika (9 December 2016). "Ashim Ahluwalia revisits a 1969 experiment by Akbar Padamsee" (en-IN ভাষাত). Architectural Digest India. https://www.architecturaldigest.in/content/ashim-ahluwalia-revisits-1969-experiment-akbar-padamsee/। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 May 2022.
- ↑ Grrr.nl. "Nalini Malani: Transgressions" (en ভাষাত). www.stedelijk.nl. https://www.stedelijk.nl/en/exhibitions/nalini-malan। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-03-11.
- ↑ "Nalini Malani" (en ভাষাত). The Museum of Modern Art. https://www.moma.org/artists/32825। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-03-11.
- ↑ Great women artists. Rebecca Morrill, Karen, November 15- Wright, Louisa Elderton. প্ৰকাশক London. 2019. ISBN 978-0-7148-7877-5. OCLC 1099690505. https://www.worldcat.org/oclc/1099690505.
- ↑ Sharma, Meara; Peck, Henry (7 March 2013). "A Conversation With: Video Artist Nalini Malani". The New York Times. http://india.blogs.nytimes.com/2013/03/07/a-conversation-with-video-artist-nalini-malani/?_r=0.
- ↑ 10.0 10.1 Seervai, Shanoor (9 October 2014). "A Retrospective of the Works of Nalini Malani Who Paints in Reverse". The Wall Street Journal. https://blogs.wsj.com/indiarealtime/2014/10/10/a-retrospective-of-the-works-of-nalini-malani-who-paints-in-reverse/। আহৰণ কৰা হৈছে: 31 May 2023.
- ↑ "Nalini Malani - Biography". www.nalinimalani.com. https://www.nalinimalani.com/bio.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-03-11.
- ↑ Kalra, Vandana (7 January 2018). "Social engagement has always been part of my art" (en-IN ভাষাত). The Indian Express. https://indianexpress.com/article/lifestyle/art-and-culture/social-engagement-has-always-been-part-of-my-art-5014218/। আহৰণ কৰা হৈছে: 6 April 2019.
- ↑ 13.0 13.1 Cassandra Naji. "Indian artist Nalini Malani talks myth, metaphor and women – interview". Archived from the original on 2017-04-28. https://web.archive.org/web/20170428083648/http://artradarjournal.com/2014/03/21/artist-nalini-malani-talks-myth-metaphor-and-women-interview/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-04-29.
- ↑ Seervai, Shanoor (2014-10-10). "A Retrospective of the Works of Nalini Malani Who Paints in Reverse". WSJ. https://blogs.wsj.com/indiarealtime/2014/10/10/a-retrospective-of-the-works-of-nalini-malani-who-paints-in-reverse/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-04-29.
- ↑ 15.0 15.1 McEvilley, Thomas (2009-06-04). "Nalini Malani: Postmodern Cassandra" (en-US ভাষাত). The Brooklyn Rail. https://brooklynrail.org/2009/06/artseen/nalini-malani-postmodern-cassandra। আহৰণ কৰা হৈছে: 2019-04-06.
- ↑ 16.0 16.1 dmovies.net (2015-05-13), Nalini Malani, https://vimeo.com/127729249, আহৰণ কৰা হৈছে: 2019-04-06
- ↑ 17.0 17.1 Mallonee, Laura C. (23 October 2013). "Nalini Malani on Her Career and Bringing Her Documenta 13 Shadow Play". Observer. http://observer.com/2013/10/in-search-of-vanished-blood-nalini-malani-on-her-career-the-indian-art-world-and-bringing-her-documenta-13-shadow-play/.