সমললৈ যাওক

নিৰ্মিত ভাষাৰ তালিকা

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা

তলৰ উল্লেখযোগ্য নিৰ্মিত ভাষাসমূহৰ তালিকাখন সহায়ক, আচাৰ-ব্যৱহাৰ, অভিযন্তা, আৰু কলাত্মক (কাল্পনিককে ধৰি) ভাষা আৰু নিজ নিজ উপশৈলীত বিভক্ত কৰা হৈছে। এই তালিকাৰ সকলো প্ৰৱেশতে পৃথক পৃথক ৱিকিপিডিয়াৰ প্ৰবন্ধৰ বিষয়ে অধিক তথ্য আছে।

সহায়ক ভাষা

[সম্পাদনা কৰক]

আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহায়ক ভাষা

[সম্পাদনা কৰক]

আন্তৰ্জাতিক সহায়ক ভাষা (IAL) হৈছে সকলো মানুহৰ মাজত সহজ, দ্ৰুত আৰু/বা উন্নত যোগাযোগ প্ৰদান কৰিবলৈ নিৰ্মিত ভাষা, বা এটা উল্লেখযোগ্য অংশ, থলুৱা ভাষাৰ ঠাই লোৱাটো বাধ্যতামূলক নহয়।

  1. ছলৰেছল হ'ল ১৮১৭ চনৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা ফ্ৰান্সোৱা ছুড্ৰেৰ দ্বাৰা পৰিকল্পিত এটা সংগীত নিৰ্মিত ভাষা। ১৯০২ চনত বলেছলাছ গাজেভস্কিৰ প্ৰকাশন Grammaire du Solresol-ৰ দ্বাৰা সোলৰেছলে জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰে। বৰ্তমান সমগ্ৰ বিশ্বতে সিঁচৰতি হৈ থকা ছ’লৰেছলৰ অনুৰাগীৰ সৰু সৰু সম্প্ৰদায় আছে।[1] এই ভাষাৰ উদাহৰণ: • আপোনাৰ স্বাস্থ্য ভাল নে? – ৰেডোফাফা? • মোৰ স্বাস্থ্য ভাল। – ৰেডোফাফা ডোৰে। • এই বছৰ আপুনি গাঁৱলৈ যাবনে? – ফাডোৰেমি? • এই বছৰ মই গাঁৱলৈ যাম। – ফাডোৰেমি ডোৰে। • আজি ৰাতি থিয়েটাৰলৈ যাব নেকি? – ছলডৰেমি? • আজি ৰাতি থিয়েটাৰলৈ যাম। – ছলডৰেমি ড’ৰে।
  2. Communicationssprache হৈছে ১৮৩৬ চনত জোচেফ শ্বিপফাৰৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত আন্তৰ্জাতিক সহায়ক ভাষা। উদাহৰণস্বৰূপে এই ভাষাৰ সংখ্যা (১-ৰ পৰা ১০-লৈ): উনা, দুৱা, ত্ৰিয়া, কোৱাত্ৰা, কুয়িনা, ছেচ্টা, ছেট্টা, অ'ট্টা, ন'নো, দিয়া।
  3. ইউনিভাৰ্চেলগ্লট হৈছে ফৰাচী ভাষাবিদ জিন পিৰ'ই ১৮৬৮ চনত টেণ্টেটিভ ডিউন লেংগুৱে ইউনিভাৰ্চেল, এনচেইনমেণ্ট, গ্ৰেমায়াৰ, ভোকেবুলেৰত প্ৰকাশ কৰা এটা পষ্টেৰিয়ৰি আন্তৰ্জাতিক সহায়ক ভাষা। ভোলাপুক আৰু এস্পেৰেণ্টোৰ পৰা প্ৰায় ২০ বছৰ পূৰ্বে ইউনিভাৰ্চেলগ্লটক প্ৰথম "জাতীয় ভাষাৰ সাধাৰণ উপাদানসমূহৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি সম্পূৰ্ণ সহায়ক-ভাষা ব্যৱস্থা" বুলি অভিহিত কৰা হৈছে।[2] পিৰ'ই ইয়াক ৭,০০০ তকৈ অধিক মৌলিক শব্দ আৰু অসংখ্য উপসৰ্গ দিছিল, যাৰ ফলত অতি সম্প্ৰসাৰিত শব্দভাণ্ডাৰৰ বিকাশ সম্ভৱ হৈছিল।
  4. ভোলাপুক হৈছে ১৮৭৯ আৰু ১৮৮০ চনত জাৰ্মানীৰ বাডেনৰ এজন ৰোমান কেথলিক পুৰোহিত Johann Martin Schleyer দ্বাৰা সৃষ্টি কৰা এটা নিৰ্মিত ভাষা।
  5. এস্পেৰেণ্টো হৈছে বিশ্বৰ আটাইতকৈ বেছি প্ৰচলিত নিৰ্মিত আন্তৰ্জাতিক সহায়ক ভাষা। আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় যোগাযোগৰ বাবে এক সৰ্বজনীন দ্বিতীয় ভাষা হিচাপে গঢ়ি তোলাৰ উদ্দেশ্যেৰে ১৮৮৭ চনত এল এল জামেনহফে ‘আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ভাষা’ হিচাপে সৃষ্টি কৰিছিল এই ভাষাটো। তেওঁ ডক্টৰ এস্পেৰেণ্টোৰ ছদ্মনামেৰে প্ৰকাশ কৰা ড° এস্পেৰেণ্টোৰ আন্তৰ্জাতিক ভাষা (Unua Libro)-ত এই ভাষাৰ বৰ্ণনা কৰিছিল।
  6. মুণ্ডোলিংকো হৈছে ১৮৮৮ চনত ডাচ লেখক জে ব্ৰেকমেনে সৃষ্টি কৰা এটা নিৰ্মিত ভাষা।
  7. বোলাক হৈছে লিঅ'ন বলাকে উদ্ভাৱন কৰা এটা নিৰ্মিত ভাষা।
  8. ইডিয়ম নিউট্ৰেল হৈছে এটা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহায়ক ভাষা, ১৯০২ চনত চেণ্ট পিটাৰ্ছবাৰ্গৰ অভিযন্তা ৱাল্ডেমাৰ ৰ'জেনবাৰ্গাৰৰ নেতৃত্বত আন্তৰ্জাতিক একাডেমী অৱ দ্য ইউনিভাৰ্চেল লেংগুৱেজ (একাডেমি ইণ্টাৰনেচনেল ডি লিংগু ইউনিভাৰ্চেল)ৰ দ্বাৰা প্ৰকাশ কৰা হৈছিল।
  9. লেটিন চাইন ফ্লেক্সন এটা আন্তৰ্জাতিক সহায়ক ভাষা। ইয়াক ইটালীয় গণিতজ্ঞ Giuseppe Peano (১৮৫৮–১৯৩২)ৰ অধ্যক্ষতাত Academia pro Interlingua দ্বাৰা ১৮৮৭ চনৰ পৰা ১৯১৪ চনলৈকে সংকলিত কৰা হৈছে। ই লেটিন ভাষাৰ এটা সৰলীকৃত সংস্কৰণ।
  10. ৰো হৈছে ১৯০৪ চনৰ পৰা ৰেভাৰেণ্ড এডৱাৰ্ড পাৱেল ফষ্টাৰে সৃষ্টি কৰা এটা প্ৰাকৃতিকভাৱে নিৰ্মিত ভাষা।
  11. ইদো[3] হৈছে এস্পেৰেণ্টোৰ সংস্কাৰিত সংস্কৰণৰ পৰা আহৰণ কৰা এটা নিৰ্মিত ভাষা, আৰু বিভিন্ন ভাষাৰ লোকৰ বাবে এক সৰ্বজনীন দ্বিতীয় ভাষা হোৱাৰ লক্ষ্যৰে একেদৰেই ডিজাইন কৰা হৈছে। ইদোক বিশেষভাৱে ব্যাকৰণগতভাৱে, অৰ্থগ্ৰাফিকভাৱে আৰু অভিধানৰ ফালৰ পৰা নিয়মীয়া (আৰু, সৰ্বোপৰি, শিকিবলৈ আৰু ব্যৱহাৰ কৰাত সহজ) হ'বলৈ ডিজাইন কৰা হৈছিল। ই বহুতো এস্পেৰেণ্টো ডেৰাইভেটিভৰ ভিতৰত আটাইতকৈ সফল, যাক এস্পেৰেণ্টিড'জ বুলি জনা যায়।
  12. এডজুভিলো হৈছে ১৯১০ চনত ক্লাউডিয়াছ ক'লাছে "Profesoro V. Esperema" ছদ্মনামেৰে সৃষ্টি কৰা এটা নিৰ্মিত ভাষা। যদিও সেয়া সম্পূৰ্ণ ভাষা আছিল, তথাপিও হয়তো ক’ব পৰাকৈ সৃষ্টি হোৱা নাছিল। বহুতে বিশ্বাস কৰে যে এজন এস্পেৰেণ্টিষ্ট হিচাপে কোলাছে তেতিয়াৰ বৃদ্ধি পোৱা ইদো আন্দোলনত মতানৈক্য সৃষ্টি কৰাত সহায় কৰিবলৈ এডজুভিলোৰ সৃষ্টি কৰিছিল। কোলাছে নিজেই তেওঁৰ ভাষাক সৰলীকৃত ইদো বুলি কয় আৰু ইদোক কেইবাটাও সংস্কাৰৰ প্ৰস্তাৱ আগবঢ়ায়।
  13. টাইমেৰিয়া হৈছে সংখ্যাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি নিৰ্মিত ভাষা। ১৯২১ চনত বাৰ্লিনৰ স্থপতিবিদ টিমাৰে ইয়াক বিশুদ্ধ সাহিত্যিক ভাষা হিচাপে ৰাজহুৱাভাৱে উপস্থাপন কৰিছিল।
  14. Interlingue/আন্তঃভাষা হ'ল ১৯২২ চনত সৃষ্টি হোৱা আৰু ১৯৪৯ চনত পুনৰ নামকৰণ কৰা এটা আন্তৰ্জাতিক সহায়ক ভাষা। ইয়াৰ সৃষ্টিকৰ্তা এডগাৰ ডি ৱাহলে ব্যাকৰণগত নিয়মিততা আৰু স্বাভাৱিক চৰিত্ৰলাভ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। শব্দভাণ্ডাৰ বিভিন্ন ভাষাৰ পূৰ্বতে থকা শব্দ আৰু স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত উপসৰ্গ আৰু প্ৰত্যয় ব্যৱহাৰ কৰা ব্যুৎপত্তি ব্যৱস্থাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি এই ভাষা তৈয়াৰ কৰা হৈছে।
  15. ন’ভিয়েল হৈছে এটা উন্নত প্ৰাকৃতিক ধৰণৰ নিৰ্মিত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ভাষা (IAL), যাক বিখ্যাত ডেনিচ ভাষাতত্ত্ববিদ অটো জেছপাৰছেনে ১৯২৮ চনত সৃষ্টি কৰিছিল। এই ভাষাটোৰ মূল উদ্দেশ্য আছিল ইউৰোপীয় ভাষাসমূহৰ আধাৰত গঠিত হোৱাটো, যাতে ইয়াক শিকিব আৰু ব্যৱহাৰ কৰিব সহজ হয়।
  16. সোণা হৈছে কেনেথ চিয়াৰাইটে ১৯৩৫ চনত নিৰ্মাণ কৰা এটা আগ্লুটিনেটিভ ধৰণৰ ভাষা। ইয়াৰ শব্দভাণ্ডাৰ "বিশ্বজনীন", অৰ্থাৎ বহু ভাষাৰ পৰা আহৰণ কৰা, আৰু ইয়াৰ ৩৬০টা মৌলিক শব্দ মিলাই অসংখ্য নতুন শব্দ সৃষ্টি কৰিব পাৰি।
  17. এস্পেৰান্তো ২ হৈছে ৰেনে দে ছছুৰৰ দ্বাৰা সৃষ্ট এটি এস্পেৰান্তিদো (এস্পেৰান্তোৰ পৰিবৰ্তিত ৰূপ)। ১৯৩৭ চনত উদ্ভৱ হোৱা এই ভাষাটো ছছুৰে আগবঢ়োৱা শেষটো সংস্কাৰ আছিল।
  18. মণ্ডিয়েল হৈছে ১৯৪০ দশকৰ প্ৰাৰম্ভত ড° হেল্গে হেইমাৰৰ দ্বাৰা সৃষ্ট এটা প্ৰাকৃতিক ইউৰোপীয় ধৰণৰ নিৰ্মিত ভাষা। ইয়াৰ শব্দ আৰু ব্যাকৰণ ইউৰোপীয় ভাষাসমূহৰ আধাৰত সাজি তুলা হৈছিল যাতে সহজে বুজিব পৰা যায়।
  19. ইণ্টাৰগ্ল’ছা হৈছে লেন্সেলট হগবেনে ১৯৪৩ চনত গঢ়ি তোলা এটা বিজ্ঞানকেন্দ্ৰিক নিৰ্মিত ভাষা, যাৰ মূল শব্দভাণ্ডাৰ গ্ৰীক-লেটিন উৎসৰ। ই মূলত বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত সহায়ক ভাষা হিচাপে প্ৰস্তাৱিত হৈছিল।
  20. ইণ্টাৰলিংগুৱা হৈছে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহায়ক ভাষা সংস্থাৰ দ্বাৰা ১৯৫১ চনত বিকাশ কৰা এটা ভাষা। ইয়াৰ উদ্দেশ্য আছিল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বৈজ্ঞানিক শব্দভাণ্ডাৰক মান্যতা দিয়া আৰু ৰোমাঞ্চ ভাষা (যেনে স্পেনী, ফ্ৰেঞ্চ) আৰু আংশিকভাৱে ইংৰাজী ভাষাৰ বক্তাসকলৰ বাবে সহজে বুজিব পৰা হোৱাটো।
  21. ইণ্টাল হৈছে এৰিখ ভেফাৰলিঙে ১৯৫৬ চনত সৃষ্টি কৰা এক নিৰ্মিত ভাষা, যাৰ লক্ষ্য আছিল বেলেগ বেলেগ নিৰ্মিত ভাষাৰ ব্যৱস্থাবোৰক একত্ৰিত কৰা।
  22. লিংগুৱা চিষ্টেমফ্ৰাটাৰ হৈছে Pham Xuan Thai-ৰ দ্বাৰা ১৯৫৭ চনত সৃষ্টি কৰা এটা নিৰ্মিত ভাষা, যিটো গ্ৰীক-লেটিন শব্দৰ সৈতে দক্ষিণ-পূৰ্ব এচিয়ান ব্যাকৰণৰ সংমিশ্ৰণত গঠিত।
  23. নিঅ’ হৈছে আৰ্টুৰো আলফাণ্ডাৰিয়ে ১৯৬১ চনত উদ্ভাৱন কৰা এটা অতি সংক্ষিপ্ত এস্পেৰান্তিদো ভাষা। ইয়াত ব্যাকৰণ আৰু শব্দচয়ন অধিক নিয়মীয়াকৈ সাজি তোলা হৈছে।
  24. বাবম হৈছে ৰিকিচি ওকামোতোৰ দ্বাৰা ১৯৬২ চনত সৃষ্টি কৰা এটা নিৰ্মিত ভাষা, যি লেটিন আখৰসমূহক এটা স্বৰবৰ্ণমালা ৰূপে ব্যৱহাৰ কৰাৰ বাবে জনপ্ৰিয়।
  25. উনিলিঙুৱা (বৰ্তমান মিৰাড) হৈছে নৌবাৰ আগপোফৰ দ্বাৰা ১৯৬৬ চনত আৰম্ভ কৰা আৰু ১৯৬৭ আৰু ২০২২ চনত সংশোধিত এটা ভাষা। ইয়াৰ শব্দভাণ্ডাৰ এপ্ৰিঅৰি ধৰণৰ আৰু প্ৰতিটো আখৰে অৰ্থনৈতিক বা কাৰ্যত্মক অৰ্থ বহন কৰে।
  26. আৰ্কেইকাম এস্পেৰান্তম হৈছে মানুৱেল হালভেলিকে ১৯৬৯ চনত বিকাশ কৰা 'আৰ্চেইক এস্পেৰান্তো', যি এস্পেৰান্তো সাহিত্যত প্ৰাচীন ৰূপ প্ৰদান কৰিবলৈ সৃষ্টি কৰা হৈছিল।
  27. ইউৰোলেঙো হৈছে লেছলি জনছে ১৯৭২ চনত সৃষ্টি কৰা এটা ভাষা, যি ইংৰাজী আৰু স্পেনিছৰ উপাদানবোৰ একত্ৰিত কৰে।
  28. গ্ল'ছা হৈছে ৰনাল্ড ক্লাৰ্ক আৰু ৱেণ্ডী এছবিৰ দ্বাৰা ১৯৭৫ চনত বিকাশ হোৱা এক ভাষা, যি ইণ্টাৰগ্ল’ছাৰ পৰিবৰ্তন।
  29. কোটাভা হৈছে ষ্টাৰেন ফেটচীয়ে ১৯৭৮ চনত সৃষ্টি কৰা এটা উচ্চস্তৰৰ এপ্ৰিঅৰি আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ভাষা, যাৰ মূল উদ্দেশ্য সাংস্কৃতিক নিৰপেক্ষতা।
  30. উৰোপি হৈছে জোয়েল লেনডেইছৰ দ্বাৰা ১৯৮৬ চনত বিকাশ হোৱা এটা ভাষা, যি সাধাৰণ ইন্দো-ইউৰোপীয় ভাষাৰ মূল শব্দ আৰু ব্যাকৰণিক বিন্যাসৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে।
  31. পলিস্পো হৈছে বিলী ৰে ৱাল্ডনে ১৯৯০ চনৰ আশে-পাশে সৃষ্টি কৰা এটা ভাষা, যি এস্পেৰান্তোৰ ব্যাকৰণৰ লগত ডাঙৰ পৰিমাণে চেৰ’কি ভাষাৰ শব্দভাণ্ডাৰ ব্যৱহাৰ কৰে।
  32. ৰোমানিচো হৈছে ১৯৯১ চনত অজ্ঞাত এজন দ্বাৰা সৃষ্টি হোৱা ভাষা, যাৰ শব্দভাণ্ডাৰ সাধাৰণ ৰোমান্স ভাষাৰ মূল শব্দৰ পৰা আহৰণ কৰা।
  33. ইউৰোপান্তো হৈছে ডিয়েগো মাৰানিয়ে ১৯৯৬ চনত সৃষ্টি কৰা এক "ভাষাগত ঠাট্টা", যি ইউৰোপীয় কূটনীতিজনৰ দ্বাৰা উদ্ভাৱিত।
  34. ইউনিছ হৈছে ছেজং বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ভাষা গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠানে ১৯৯৬ চনত বিকাশ কৰা এটা ভাষা, যাৰ শব্দভাণ্ডাৰ পন্ধৰটা প্ৰতিনিধি ভাষাৰ পৰা আহৰণ কৰা।
  35. লিংগুৱা ফ্ৰাঙ্কা নোভা হৈছে চি. জৰ্জ ব’ৰীয়ে আৰু আন লোকৰ দ্বাৰা ১৯৯৮ চনত সৃষ্টি কৰা এটা ভাষা, যাৰ শব্দভাণ্ডাৰ ৰোমান্স ভাষাৰ আৰু ব্যাকৰণ ক্ৰী’ল ধৰণৰ।
  36. সম্বহছা-মুণ্ডভাষা (Sambahsa-Mundialect) হৈছে অলিভিয়ে চাইমনে ২০০৭ চনত বিকাশ কৰা এটা ভাষা, যি সাধাৰণ প্ৰ'টো-ইন্দো-ইউৰোপীয় আৰু আন ভাষাবোৰৰ সংমিশ্ৰণ।
  37. লিংগৱা দে প্লেনেটা হৈছে ডমিত্ৰি ইভানোভে ২০১০ চনত সৃষ্টি কৰা বিশ্বভাষা, যি আৰবী, চীনা, ইংৰাজী, ফৰাচী, জাৰ্মান, হিন্দী, পাৰ্চী, পৰ্তুগীজ, ৰাছিয়ান আৰু স্পেনীছ ভাষাৰ ওপৰত আধাৰিত।

মণ্ডল সহায়ক ভাষা

[সম্পাদনা কৰক]

মণ্ডল সহায়ক ভাষা হ’ল আনুষংগিক ভাষাৰ এটা নিৰ্দিষ্ট গোটৰ বক্তাসকলৰ মাজত যোগাযোগৰ সুবিধা প্ৰদানৰ উদ্দেশ্যে সৃষ্টি কৰা ভাষা। বিশ্বব্যাপী ব্যৱহাৰৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহায়ক ভাষাৰ দৰে নহয়, ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে সীমিত ভাষিক বা ভৌগোলিক অঞ্চলত সেৱা আগবঢ়োৱা। উদাহৰণস্বৰূপে প্যান-স্লাভিক ভাষা, প্যান-ৰোমাঞ্চ ভাষা আৰু প্যান-জাৰ্মাণিক ভাষা।

নিয়ন্ত্ৰিত ভাষা

[সম্পাদনা কৰক]

নিয়ন্ত্ৰিত প্ৰাকৃতিক ভাষা হৈছে এনে প্ৰাকৃতিক ভাষা যিবোৰক কিছুমান বিশেষ পৰিস্থিতিত সহজ, ব্যৱহাৰ কৰাত সহজ বা অধিক গ্ৰহণযোগ্য কৰি তোলাৰ বাবে পৰিৱৰ্তন কৰা হৈছে, যেনে মূল ভাষা ভালদৰে নজনা লোকৰ ব্যৱহাৰৰ বাবে। তলত দিয়া প্ৰকল্পসমূহ নিয়ন্ত্ৰিত ইংৰাজীৰ উদাহৰণ:

নাম উৎপত্তি সৃষ্টিকৰ্তা টিপ্পনী
বেছিক ইংলিছ (Basic English) ১৯২৫ চাৰ্লছ কে. ওগ্ডেন ভাষাটোক নিৰ্দিষ্টসংখ্যক সাধাৰণ শব্দ আৰু পদসমূহলৈ সীমিত কৰি বিদেশী শিক্ষাৰ্থী বা অন্যান্য অসুবিধা হোৱা লোকসকলৰ বাবে সহজ কৰি তোলাৰ প্ৰচেষ্টা।
স্পেচিয়েল (লাৰ্নিং) ইংলিছ ১৯৫৯ ভয়চ অৱ আমেৰিকা
গ্ল’বিচ (Globish) ২০০৪ জঁ-পল নেৰিয়েৰ
ই-প্ৰাইম (E-Prime) ১৯৪০ দশক ডি. ডেভিড বুৰলেণ্ড জুনিয়ৰ to be ক্ৰিয়াৰ ব্যৱহাৰ বাদ দিয়া হৈছে যাতে লিখনি অধিক স্পষ্ট আৰু সঠিক হয়।
ছিম্প্লিফাইড টেকনিকেল ইংলিছ ১৯৮৩ ইউৰোপীয় মহাকাশ উদ্যোগ সমিতি কাৰিকৰী পাঠ্য, যেনে ম্যানুৱেল আদিৰ জটিলতা আৰু অনিশ্চয়তা কমাবলৈ উদ্দিষ্ট।
পেৰালেল ইংলিছ (Globish – Gogate) ১৯৯৮ মধুকৰ গোগাটে ইংলিছৰ ওপৰত আধাৰিত হলেও স্বতন্ত্ৰ ৰূপে নিৰ্মিত এখন কৃত্ৰিম ভাষা।
প্লেইন ইংলিছ বিভিন্ন বহু ইডিয়ম, জাৰ্গন আৰু বিদেশী শব্দ এৰাই অধিক সোজাসাপটা, সংক্ষিপ্ত আৰু স্পষ্ট ভাষা প্ৰয়োগৰ পৰামৰ্শ দিয়ে।

দৃশ্যমান ভাষা

[সম্পাদনা কৰক]

দৃশ্যমান ভাষাত কথিত শব্দৰ ঠাইত প্ৰতীক বা গতিবিধি ব্যৱহাৰ কৰা হয়। নিৰ্মিত সাংকেতিক ভাষাও এই শ্ৰেণীত পৰে।

নাম ISO উৎপত্তি সৃষ্টিকৰ্তা টিপ্পনী
ব্লিচচিম্ব'লচ (Blissymbols) zbl ১৯৪৯ চাৰ্লছ কে. ব্লিচ নিজৰ ব্যাকৰণ আৰু বাক্য গঠন থকা এখন আইডিঅ’গ্ৰাফিক লিখনি পদ্ধতি।
ইণ্টাৰনেছনেল চাইন (International Sign) ils ১৯৭০ দশক জাছিন মালোকু এখন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহায়ক চাইন ভাষা। গেছ্তু'নো (Gestuno) নামেও জনাজাত।
আই'চ’টাইপ (Isotype) ১৯২৫–১৯৩৪ অ'ট্টো ন্যুৰাথ আদি এখন পিক্টগ্ৰাফিক ভাষা।

ধৰ্মীয় ভাষাসমূহ

[সম্পাদনা কৰক]

এইসকল ভাষা নিজ নিজ সম্প্ৰদায় বা ধৰ্মীয় সংঘৰ দ্বাৰা ধৰ্মীয় ব্যৱহাৰত ব্যৱহৃত হয়।

নাম ISO উৎপত্তি সৃষ্টিকৰ্তা টিপ্পনী
আয়াৰিক (Iyaric) প্ৰায় ১৯৩০ দশক ৰাস্তাফাৰীসকল "ৰাস্তাৰ টক" বা "ড্ৰেড টক" বুলি জনাজাত; ৰাস্তাফাৰী আন্দোলনৰ কিছুমানে নিজৰ হেৰুৱা আফ্ৰিকান ভাষাসমূহৰ প্ৰতিষ্ঠাপন স্বৰূপে গঢ়ি তোলে।
এছ্কায়ান (Eskayan) esy প্ৰায় ১৯২০–১৯৪০ মাৰিয়ানো দাতাহান ছেবুৱানোৰ বোহোলানো উপভাষাৰ ব্যাকৰণৰ ওপৰত আধাৰিত।
মেডেফাইড্ৰিন (Medefaidrin) dmf ১৯৩০ দশক ওবেৰী অ'কাইমে গীৰ্জা নাইজেৰিয়াৰ এই খ্ৰীষ্টান গীৰ্জাৰ দ্বাৰা ব্যৱহৃত; পবিত্ৰ উৎসৰ বুলি কোৱা হয়।
দামিন (Damin) অজ্ঞাত লাৰ্ডিল জনগোষ্ঠী লাৰ্ডিল ভাষাৰ স্থানীয় বক্তাসকলৰ দ্বাৰা সৃষ্টি কৰা ভাষা; আফ্ৰিকাৰ বাহিৰত একমাত্ৰ ক্লিক-ধ্বনি ভাষা।

অভিযান্ত্ৰিক ভাষাসমূহ

[সম্পাদনা কৰক]

অভিযান্ত্ৰিক ভাষাসমূহ (Engineered languages) কোনো বৈজ্ঞানিক অনুমান পৰীক্ষা কৰাৰ বাবে বা নতুন ভাষাগত বৈশিষ্ট্যৰ সৈতে পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা কৰাৰ উদ্দেশ্যে গঢ়ি তোলা হয়। এইসকল ভাষা দাৰ্শনিক (philosophical), পৰীক্ষামূলক (experimental), অথবা যুক্তিপূৰ্ণ (logical) ভাষাৰ বিভাগসমূহত পৰি যাব পাৰে।

নাম ISO উৎপত্তি সৃষ্টিকৰ্তা বিৱৰণ
লোগোপানডেক্টেইছন (Logopandecteision) ১৬৫৩ ছাৰ থমাছ আৰ্কুহাৰ্ট জটিল বৰ্গীকৰণমূলক ভাষাৰ প্ৰস্তাৱ।
নামবিহীন ভাষা (John Wilkins) ১৬৬৮ জন উইলকিনছ দাৰ্শনিক স্পষ্টতা যোগাব পৰা এক প্ৰতীকমূলক ভাষাৰ প্ৰস্তাৱ।
ল'গলান (Loglan) ১৯৫৫ জেমছ কুক ব্ৰাউন ছাপিৰ–ৱৰ্ফ অনুমান পৰীক্ষা কৰিবলৈ নিৰ্মিত; ল'জবানৰ অনুপ্ৰেৰণা।
আ-ই-উ-আই (aUI) ১৯৬২ ডব্লিউ.জন ৱেইলগাৰ্ট প্ৰতিটো ধ্বনিই একেটা অৰ্থ বহন কৰে; শব্দসমূহে জটিল ধাৰণা প্ৰকাশ কৰে।
ইথকুৱিল (Ithkuil) ১৯৭৮–২০২৩ জন কুইজাডা দীঘল অৰ্থ ক্ষিপ্ৰ আৰু স্পষ্টভাৱে প্ৰকাশ কৰিব পৰা এক জটিল ভাষা।
লাডান (Láadan) ldn ১৯৮২ ছুজেট হেডেন এলজিন মহিলাসকলৰ প্ৰতি অভিযোজিত এক ধ্বনিগত ভাষা; প্ৰাকৃতিক ভাষাসমূহ পুৰুষক কেন্দ্ৰ কৰি আছে নে নাই সেয়া পৰীক্ষা কৰিবলৈ গঢ়ি তোলা।
ল'জবান (Lojban) jbo ১৯৮৭ Logical Language Group যুক্তিসংগত আৰু ব্যাকৰণগতভাৱে অনিৰ্বচনীয় ভাষা; ল'গলানৰ উত্তৰাধিকাৰী।
টোকি পোনা (Toki Pona) tok ২০০১ ছঞ্জা লাং মাত্ৰ ১২০-১৩৭+ শব্দযুক্ত এক ক্ষুদ্ৰতম ভাষা; ১৬০০ৰো অধিক বক্তা আছে।[4][5]
কেইলেন (Kēlen) ২০০৯ চিলভিয়া চোটোমায়ৰ এক "এলিয়েন" ভাষা যিয়ে ক্ৰিয়া (verb) বিলোপ কৰাৰ চেষ্টা কৰে, যি প্ৰাকৃতিক ভাষাৰ এক বৈশিষ্ট্যৰ উলংঘন।
ভিঅ’ছা (Viossa) ২০১৪ কোনো নিৰ্দিষ্ট ব্যাকৰণ বা ধ্বনি নিয়ম নথকা কৃত্ৰিম পিড্জিন ভাষা; যদি বক্তাসকলে একে-অন্যক বুজিব পাৰে, তেন্তে সঠিক বুলি গণ্য কৰা হয়।

অন্যান্য

[সম্পাদনা কৰক]
নাম উৎপত্তি সৃষ্টিকৰ্তা বিৱৰণ
লিংকচ (Lincos) ১৯৬০ হান্স ফ্ৰয়ডেনথাল যিকোনো সম্ভাব্য বৌদ্ধিক ভিনগ্ৰহীয় জীৱই বুজিব পৰা এক ভাষা; আন্তৰিক্ষীয় বেতাৰ-সংযোগৰ বাবে গঢ়ি তোলা।
এটেম্পটো কণ্ট্ৰ'ল্ড ইংলিছ (Attempto Controlled English) ১৯৯৫ জুৰিখ বিশ্ববিদ্যালয় এটা নিয়ন্ত্ৰিত প্ৰাকৃতিক ভাষা, যি জ্ঞান প্ৰতিনিধিত্ব ভাষা হিচাপেও ব্যৱহাৰ কৰা হয়।[6]
মেণ্টি (Mänti) ২০০৬ ডেনিয়েল টামেট কিছুমান ফিননিক শব্দ আৰু ব্যাকৰণ ব্যৱহাৰ কৰি নিৰ্মিত এক কৃত্ৰিম ভাষা।

কল্পনাৰ/সাহিত্যিক ভাষাসমূহ

[সম্পাদনা কৰক]

কল্পনাত ব্যৱহাৰ হোৱা ভাষাসমূহ

[সম্পাদনা কৰক]

জে. আৰ. আৰ. ট'লকিনৰ দ্বাৰা গঢ়া ভাষাসমূহ

[সম্পাদনা কৰক]

ট'লকিনে গঢ়া মুখ্য ভাষাসমূহ:

ভাষা ISO কোড বিৱৰণ
সিণ্ডাৰিন sjn এল্‌ফজাতিৰ ভাষা, প্ৰধানকৈ ৱেল্‌চ ভাষাৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত।
কুৱেন্যা qya এল্‌ফজাতিৰ ভাষা, ফিনিচ, লেটিন ভাষা আৰু প্ৰাচীন গ্ৰীক ভাষাৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত।
খুজ্দুল ডোৱাৰ্ফজাতিৰ ভাষা, চেমিটিক ভাষাৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত।

চলচ্চিত্ৰ

[সম্পাদনা কৰক]
নাম কৃতিত্ত্ব উৎপত্তি সৃষ্টিকাৰ বিৱৰণ
ক্লিংন Star Trek 1979–বৰ্তমান Marc Okrand ক্লিংন নামৰ এলিয়েন জাতিৰ ভাষা।
চুড ভাষা Pathfinder 1987 Esben Kr. Aamot[7] Tchudes নামৰ খলনায়ক গোটৰ ভাষা।
এট্লাণ্টিয়ান Atlantis: The Lost Empire 2001 Marc Okrand কাল্পনিক এট্লাণ্টিছ নগৰৰ বাসিন্দাসকলৰ ভাষা।
কু The Interpreter 2005 Said el-Gheithy কাল্পনিক আফ্ৰিকান ভাষা।
নাভি Avatar 2009 Paul Frommer Pandoraৰ নাভি জাতিৰ দ্বাৰা ব্যৱহৃত ভাষা।
বৰছুমিয়ান John Carter 2012 Paul Frommer, Edgar Rice Burroughs মাৰ্ছৰ বাসিন্দাসকলৰ ভাষা।
কিলিকি বাহুবলী 2015 Madhan Karky কালাকেয়া জাতিৰ ভাষা।[8]
বীমা Alpha 2016 Christine Schreyer উচ্চ প্যালিওলিথিক যুগৰ ভাষা (২০,০০০ বছৰ আগৰ)।

ভিডিঅ' গেম

[সম্পাদনা কৰক]
নাম কৃতিত্ত্ব উৎপত্তি সৃষ্টিকাৰ বিৱৰণ
চোলিয়ানি Empire of the Petal Throne ১৯৪০ৰ দশক M. A. R. Barker Tékumel নামৰ কাল্পনিক জগতৰ ভাষা।
গাৰ্গিশ Ultima শৃংখলা 1981–2013 গাৰ্গয়েল জাতিৰ ভাষা।
ড’নি Myst শৃংখলা 1993–2005 Cyan Worlds ভূগৰ্ভৰ D'ni লোকসকলৰ ভাষা।
হিম্নোছ Ar Tonelico 2006–2010 Akira Tsuchiya Ar Ciel নামৰ জগতৰ ভাষা; সংগীত আৰু সজ্জাত ব্যৱহৃত।[9]
ৱেঞ্জা Far Cry Primal 2016 Andrew Byrd, Brenna Byrd PIE (প্ৰট'-ইনড'-ইউৰোপীয়)ৰ পূৰ্বৱৰ্তী ৰূপ হিচাপে সৃষ্টি; তিনিটা উপভাষা — ৱেঞ্জা, উদাম, ইজিলা।[10]

ইণ্টাৰনেট-ভিত্তিক

[সম্পাদনা কৰক]
নাম উৎপত্তি সৃষ্টিকাৰ বিৱৰণ
টিঅ'নাথ 1962 Sally Caves Teonim নামৰ পলিডেক্টাইল মানুহজাতিৰ ভাষা, যিসকল বিড়ালসদৃশ দেৱতাসকলক পূজা কৰে।
ভাৰ্ডুৰিয়ান আদিৰ ভাষাসমূহ 1995 Mark Rosenfelder আল্মিয়া গ্ৰহৰ ভাৰ্ডুৰিয়া দেশত ব্যৱহৃত ভাষাসমূহ।
ড্ৰিটক 2007 Don Boozer কণ্ঠৰ জায়গাত অঙ্গ-ভিত্তিক যোগাযোগ ব্যৱস্থা থকা Drushek জাতিৰ ভাষা।
নাম উৎপত্তি সৃষ্টিকাৰ বিৱৰণ
কোবাইয়ান 1970s Christian Vander Magma নামৰ ফৰাচী ৰক ব্যাণ্ডৰ দ্বাৰা ব্যৱহৃত।
লক্সিয়ান 2005 Roma Ryan Enyaৰ ২০০৫ৰ Amarantine আৰু ২০১৫ৰ Dark Sky Island এলবামত ব্যৱহৃত।
মচ 2009 Jackson Moore সুৰভিত্তিক ধ্বনিগত বৈশিষ্ট্য থকা সংগীতমূলক পিজিন ভাষা।

টেলিভিছন

[সম্পাদনা কৰক]
নাম কৃতিত্ত্ব উৎপত্তি সৃষ্টিকাৰ বিৱৰণ
ভালকান Star Trek: The Original Series 1966–1969 অনুৰাগীসকলে Golic Vulcan ৰূপত উন্নয়ন কৰে।
এনচান্তা Encantadia আৰু Etheria 2005 Suzette Doctolero Encantadia নামৰ জগতৰ বাসিন্দাসকলৰ ভাষা।
ভালিৰিয়ান ভাষাসমূহ আৰু ড'থ্ৰাকি Game of Thrones 2011–2019 David J. Peterson
ট্ৰিগেডাস্লেং The 100 2014–2020 David J. Peterson
বেল্টাৰ ক্ৰিঅ'ল The Expanse 2014 Nick Farmer অষ্টেৰয়েড বেল্ট আৰু সৌৰজগতৰ বাহ্যিক অঞ্চলৰ বাসিন্দাসকলৰ ভাষা।[11]
ৰ'মুলান ভাষা Star Trek: Picard 2019 Trent Pehrson

অন্যান্য সাহিত্য

[সম্পাদনা কৰক]
ভাষাৰ নাম উৎস গ্ৰন্থ সৃষ্টি-বছৰ সৃষ্টিকৰ্তা বিৱৰণ
ইউটোপিয়ান Utopia ১৫১৬ থমাছ ম’ৰ, পিটাৰ গিলিছ ম’ৰৰ কল্পিত ৰাষ্ট্ৰ ইউটোপিয়াৰ বাসিন্দাসকলৰ বাবে সৃষ্টি কৰা এক নিৰ্মিত ভাষা; নিৰ্মিত ভাষাৰ আটাইতকৈ আগৰ প্ৰয়াসসমূহৰ ভিতৰত এটি।
জাউম ১৯১৩ ভেলিমিৰ খ্লেবনিকোভ, আলেক্সেই ক্ৰুচোনিখ আদি এই ৰাছিয়ান ফিউচাৰিষ্টসকলৰ দ্বাৰা সৃষ্ট "গীত, মন্ত্ৰ আৰু অভিশাপ"ৰ "সৰ্বাধিক সৰ্বজনীন" আৰু "অতাৰ্কিক" ভাষা ৰূপে এটা কবিতামূলক ভাষা।
চিলডেভিয়ান The Adventures of Tintin, বিশেষকৈ King Ottokar's Sceptre-ত ১৯৩৮–৩৯ আৰ্জে চিলডেভিয়া নামৰ এটা কাল্পনিক বাল্কান ৰাজ্যৰ কাল্পনিক পশ্চিম জাৰ্মাণিক ভাষা
নিউজস্পীক Nineteen Eighty-Four ১৯৪৯ জৰ্জ অ’ৰৱেল এটা নিয়ন্ত্ৰিত ইংৰাজী ভাষা, যাক এক স্বৈৰাচাৰী চৰকাৰে মানুহৰ চিন্তাশক্তি সীমিত কৰি বিদ্ৰোহ প্ৰতিবন্ধ কৰিবলৈ সৃষ্টি কৰে।
বৰডুৰিয়ান The Adventures of Tintin, বিশেষকৈ The Calculus Affair-ত ১৯৫৪–৫৬ আৰ্জে চিলডেভিয়াৰ সীমান্তৰ দেশ বৰডুৰিয়াৰ ভাষা।
স্পোকেনিয়ান ১৯৬২ ৰ'লাণ্ট টুৱেহুইছেন স্পোকেনিয়াৰ ভাষা।
চাকবছা Dune ১৯৬৫ ফ্ৰেংক হাৰ্বাৰ্ট, ডেভিড জে. পিটাৰছন, জেচি পিটাৰছন ফ্ৰেমেনসকলৰ ভাষা।
ল্যাপন Watership Down ১৯৭২ ৰিচাৰ্ড এডামছ খৰগোশসকলৰ দ্বাৰা কোৱা ভাষা।
Láadan (ldn) Native Tongue আৰু তাৰ উত্তৰ-উপন্যাসসমূহত ১৯৮৪ চুজেট হেডেন এলজিন মহিলাসকলৰ দ্বাৰা ব্যৱহৃত ভাষা।
বাৰোনহ Seikai no Monshō (Crest of the Stars) আৰু আন বহুতোত ১৯৯৬ হিৰোয়ুকি মৰিঅ'কা Abh জাতিৰ ভাষা।

ৱিকিপিডিয়াত নিৰ্মিত ভাষাসমূহ

[সম্পাদনা কৰক]

তলত উল্লিখিত নটা নিৰ্মিত ভাষাত ৱিকিপিডিয়াৰ সংস্কৰণ উপলব্ধ। এই ভাষাসমূহৰ ভিতৰত আঠটা ভাষাই আন্তৰ্জাতিক সহায়ক ভাষা আৰু ল'জবান এটা অভিযান্ত্ৰিক ভাষা। ২০০৫ চনলৈকে টোকি পোনা আৰু ক্লিঙন ভাষাতো ৱিকিপিডিয়া আছিল, কিন্তু এই সংস্কৰণসমূহ পাছত মচি পেলোৱা হয়।[12]

ভাষাৰ নাম ISO/সংযোগ আৰম্ভণি বিশ্বজুৰি ব্যৱহাৰকাৰী সক্ৰিয় সম্পাদক প্ৰবন্ধসংখ্যা
এস্পেৰান্তো eo ১৮৮৭ ১,০০,০০০ – ২০,০০,০০০ 310 3,72,649
ভ’লাপুক vo ১৮৮০ ? 33 43,300
ইদো io ১৯০৭ প্ৰায় ১০০০জন 59 56,916
ইণ্টাৰলিংগুৱা ia ১৯৫১ প্ৰায় ১০০০জন 53 30,030
কটাভা avk ১৯৭৮ ? 21 29,892
ইণ্টাৰলিং ie ১৯২২ ? 25 13,219
লিংগুৱা ফ্ৰাংকা নোভা lfn ১৯৯৮ ? 17 4,463
নোভিয়েল nov ১৯২৮ ? 11 1,873
ল'জবান jbo ১৯৮৭ ? 11 1,340
লাডান ldn ১৯৮২ ? প্ৰযোজ্য নহয় প্ৰযোজ্য নহয়
ইণ্টাৰ্স্লেভিক isv ২০১১–২০১৭ ৭০০০ – ২০,০০০ প্ৰযোজ্য নহয় প্ৰযোজ্য নহয়

তথ্যসূত্ৰ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. www.sidosi.org
  2. Bray, Mary Connell. "Introduction" in Alexander Gode et al. Interlingua-English: a dictionary of the international language. Storm Publishers, New York, 1951. (read online)
  3. "Ido". Oxford English Dictionary (Online ed.). Oxford University Press. Retrieved 30 September 2024.  (Subscription or participating institution membership required.)
  4. "2022 toki pona census." (en ভাষাত). Toki Pona census. 27 August 2022. https://tokiponacensus.github.io/results2022/. 
  5. Lang, Sonja (2014). Toki Pona: the Language of Good. Sonja Lang. ISBN 9780978292300. 
  6. Schwitter, Rolf. "Controlled natural languages for knowledge representation." Proceedings of the 23rd International Conference on Computational Linguistics: Posters. Association for Computational Linguistics, 2010.
  7. Veiviseren (1987), The Swedish Film Database
  8. Cinema, Telugu. "Welcome to new language 'Kilikili' from Baahubali". SaddaHaq. Archived from the original on 2016-11-14. https://web.archive.org/web/20161114003847/https://www.saddahaq.com/welcome-to-new-language-kilikili-from-baahubali. 
  9. game.salburg.com
  10. "Far Cry Primal Developers Talk About Uncovering History". GameSpot. January 26, 2016. http://www.gamespot.com/articles/far-cry-primal-developers-talk-about-uncovering-hi/1100-6434103/। আহৰণ কৰা হৈছে: February 8, 2016. 
  11. "Nick Farmer knows dozens of languages, so he invented one for the Expanse". 22 December 2019. https://arstechnica.com/gaming/2019/12/nick-farmer-knows-dozens-of-languages-so-he-invented-one-for-the-expanse/. 
  12. Meta:List of Wikipedias