পাৰমাণবিক অস্ত্ৰ
 |
পাৰমাণবিক অস্ত্ৰ বা নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰ[টোকা 1] এটা বিস্ফোৰক উপকৰণ যিয়ে নিউক্লিয়াৰ প্ৰতিক্ৰিয়া — বিভাজন (ফিছন বা এটমিক বম্ব), অথবা বিভাজন আৰু সংযুক্তিকৰণৰ (তাপ নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰ[টোকা 2]) সংমিশ্ৰণৰ জৰিয়তে উৎপন্ন নিউক্লিয়াৰ বিস্ফোৰণৰ পৰা ইয়াৰ বিধ্বংসী শক্তি আহৰণ কৰে। এই দুয়ো ধৰণৰ বম্বে তুলনামূলকভাৱে অতি অলপ দ্ৰব্যৰ পৰা বিপুল শক্তি উলিয়ায়।
নিউক্লিয়াৰ বম্বৰ উৎপাদন ক্ষমতা ১০ টন (উদাহৰণ: W54)ৰ পৰা ৫০ মেগাটন (উদাহৰণ: Tsar Bomba; টিএনটি সমতুল্য) লৈ বিস্তৃত। কিলোটনৰ ঘাটিত উৎপাদন ক্ষমতা থকা বম্বেও এখন চহৰ ধ্বংস কৰিবলৈ সক্ষম। তাপ নিউক্লিয়াৰ বম্ব, যিয়ে মাত্ৰ ৬০০ pound (২৭০ কেজি) ওজনৰ, তাকেও ১.২ মেগাটন TNT (৫.০ PJ) সমতুল্য শক্তি উলিয়াব পাৰে।[1] বিস্ফোৰণৰ উপৰিও, নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰৰ প্ৰভাৱসমূহত শিলাবৃষ্টি, অতি তীব্ৰ তাপীয় বিকিৰণ, আয়নিত বিকিৰণ, পৰমাণু ধূলিকণা, বৈদ্যুতিক চুম্বকীয় প্ৰৱাহ (ইএমপি), আৰু ৰাডাৰ ব্লেকআউট অন্তৰ্ভুক্ত।
প্ৰথম নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰসমূহ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময় মেনহাটন প্ৰকল্পৰ অধীনত মিত্ৰবাহিনীয়ে উন্নয়ন কৰিছিল। ইহঁতৰ নিৰ্মাণৰ বাবে এখন বৃহৎ বৈজ্ঞানিক আৰু উদ্যোগিক সংস্থাপন প্ৰয়োজন হয়, বিশেষকৈ বিভাজনযোগ্য বস্তু উৎপাদনৰ ক্ষেত্ৰত, যি হয় নিউক্লিয়াৰ ৰিয়েক্টৰ আৰু নিউক্লিয়াৰ প্ৰচেছিঙৰ জৰিয়তে, অথবা ইউৰেনিয়াম সমৃদ্ধিকৰণ প্ৰযুক্তিৰ মাধ্যমে। নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰ যুদ্ধত মাত্ৰ দুবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল, ১৯৪৫ চনত হিৰোচিমা আৰু নাগাছাকিত মাৰ্কিন যুক্তৰাষ্ট্ৰই জাপানৰ ওপৰত ব্যৱহাৰ কৰিছিল। নিউক্লিয়াৰ অবিশ্বাস আৰু ভয়ৰ নীতি, বিশেষকৈ মিউচুৱেলি এস্যুৰ্ড ডিজ্ট্ৰাকচন (MAD)-ৰ ভিত্তিত, নিউক্লিয়াৰ যুদ্ধ ৰোধৰ এক কৌশল ৰূপে বিবেচিত। ঠাণ্ডা যুদ্ধকালত নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰ আৰু ইয়াৰ বাহক ব্যৱস্থাৰ বাবে নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰ প্ৰতিযোগিতা এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশ আছিল।
কৌশলগত নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰৰ লক্ষ্য সাধাৰণতে নাগৰিক, উদ্যোগিক, আৰু সামৰিক অবকাঠামো হয়; আৰু টেকটিকেল নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰ যুদ্ধক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰৰ বাবে উদ্দিষ্ট। কৌশলগত অস্ত্ৰই আন্তঃমহাদেশীয় বেলাছ্টিক ক্ষেপণাস্ত্ৰ, ডুবন্ত জাহাজৰ পৰা প্ৰক্ষিপ্ত ক্ষেপণাস্ত্ৰ, আৰু নিউক্লিয়াৰ বম্বাৰৰ উন্নয়ন ঘটাইছিল, যাক একেলগে নিউক্লিয়াৰ ত্ৰয়ী (nuclear triad) বোলা হয়। টেকটিকেল অস্ত্ৰৰ অন্তৰ্গত হৈছিল সৰু পাল্লাৰ স্থল, বায়ু, আৰু জলযানৰ পৰা নিক্ষেপযোগ্য ক্ষেপণাস্ত্ৰ, নিউক্লিয়াৰ কামান, আটমিক ডেমোলিশন মুনিশন, নিউক্লিয়াৰ টৰ্পেডো, আৰু নিউক্লিয়াৰ গভীৰতা বোমা, যদিও এইবোৰৰ প্ৰাসংগিকতা ঠাণ্ডা যুদ্ধৰ অন্ত পৰাৰ পিছত হ্ৰাস পাইছে।
২০২৫ চন অনুসৰি, নখন দেশৰ নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰ আৰু ইয়াৰ বাহক ব্যৱস্থা আছে, আৰু ছখনে নিউক্লিয়াৰ অংশীদাৰীতা চুক্তিত অংশগ্ৰহণ কৰিছে। নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰ বিধ্বংসী অস্ত্ৰ হিচাপে গণ্য, আৰু ইয়াৰ নিয়ন্ত্ৰণ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তাৰ এটা মুখ্য দিশ, যাৰ উদ্দেশ্য প্ৰসাৰণ ৰোধ, সংখ্যা হ্ৰাস, অথবা সম্পূৰ্ণ নীৰস্ত্ৰীকৰণ। মুখ্য আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তি আৰু সংগঠনৰ ভিতৰত আছে: নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰ বিস্তাৰ ৰোধ চুক্তি, সম্পূৰ্ণ নিউক্লিয়াৰ পৰীক্ষা নিষিদ্ধ চুক্তি আৰু ইয়াৰ সংগঠন, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আণৱিক শক্তি সংস্থা, নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰ নিষিদ্ধকৰণ চুক্তি, আৰু নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰ মুক্ত অঞ্চল।
নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰ পৰীক্ষা উন্নয়ন আৰু প্ৰভাৱ অধ্যয়নৰ বাবে কৰা হয়। ১৯৪৫ ৰ পৰা ২০১৭ পৰ্যন্ত ২০০০তকৈ অধিক পৰীক্ষা কৰা হৈছে। যিসকল দেশই পৰীক্ষা বন্ধ কৰিছে, সিহঁতে সাধাৰণতে বিজ্ঞান-ভিত্তিক অস্ত্ৰ সংৰক্ষণ নীতি গ্ৰহণ কৰে।
টোকা
[সম্পাদনা কৰক]তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Sublette, Carey (12 June 2020). "Complete List of All U.S. Nuclear Weapons". Nuclear weapon archive. http://nuclearweaponarchive.org/Usa/Weapons/Allbombs.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-03-18.