পাৰমাণবিক শক্তি
 |
পাৰমাণবিক শক্তি বা নিউক্লিয়াৰ শক্তি হৈছে নিউক্লিয়াৰ প্ৰতিক্ৰিয়া ব্যৱহাৰ কৰি বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰাৰ পদ্ধতি। নিউক্লিয়াৰ শক্তি নিউক্লিয়াৰ ফিছন, নিউক্লিয়াৰ ক্ষয় আৰু নিউক্লিয়াৰ ফিউজনৰ পৰা লাভ কৰিব পৰা যায়। বৰ্তমানত, নিউক্লিয়াৰ শক্তিৰে উৎপাদিত অধিকাংশ বিদ্যুৎ নিউক্লিয়াৰ ফিছনৰ জৰিয়তে ইউৰেনিয়াম আৰু প্লুটোনিয়ামৰ নিউক্লিয়াৰ বিদ্যুৎ কেন্দ্ৰত উৎপন্ন হয়। নিউক্লিয়াৰ ক্ষয় প্ৰক্ৰিয়া কেইটামান বেছিভাগ বিশেষ ক্ষেত্ৰত, যেনে ৰেডিঅ’আইছ’ট’প থাৰ্ম’ইলেকট্ৰিক জেনেৰেটৰ (RTG) ব্যৱহাৰ কৰা হয়, উদাহৰণস্বৰূপে ভয়েজাৰ ২ চাঙৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত।[1]
১৯৫০ চনৰ দশকত প্ৰথম নিউক্লিয়াৰ বিদ্যুৎ কেন্দ্ৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। বিশ্বৰ নিউক্লিয়াৰ স্থাপনক্ষমতা ১৯৭০ চনৰ শেষলৈ ১০০ গিগাৱাটলৈ বৃদ্ধি পালে, আৰু ১৯৮০ চনত ৩০০ গিগাৱাট অতিক্ৰম কৰিলে। ১৯৭৯ চনৰ থ্ৰী মাইল আইলেণ্ড দুৰ্ঘটনা (আমেৰিকা) আৰু ১৯৮৬ চনৰ চাৰ্ন’বিল দুৰ্ঘটনা (চোভিয়েট ইউনিয়ন)ৰ ফলত নিয়ন্ত্ৰণ কঠোৰ হ’ল আৰু জনসাধাৰণৰ মাজত নিউক্লিয়াৰ শক্তিৰ বিৰুদ্ধে বিপৰীত মনোভাৱ সৃষ্টি হ’ল। ২০২৩ চনত নিউক্লিয়াৰ শক্তিৰে ২,৬০২ টেৰাৱাট-ঘণ্টা (TWh) বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰা হৈছিল, যি বিশ্ব বিদ্যুৎ উৎপাদনৰ প্ৰায় ৯% আছিল।[2] ইয়াত জলবিদ্যুৎৰ পাছত দ্বিতীয় বৃহত্তম কম-কাৰ্বন শক্তি উৎস হিচাপে গণ্য কৰা হয়।
নৱেম্বৰ 2024 অনুসৰি[update], বিশ্বত ৪১৫টা অসামৰিক নিউক্লিয়াৰ ৰিএক্টৰ আছে, যাৰ মিলিত ক্ষমতা ৩৭৪ গিগাৱাট।[3] ইয়াৰ ভিতৰত ৬৬টা নিৰ্মাণাধীন আৰু ৮৭টা পৰিকল্পিত (মিলিতভাৱে ক্ৰমে ৭২ গিগাৱাট আৰু ৮৪ গিগাৱাট)।[4] মাৰ্কিন যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ নিউক্লিয়াৰ ৰিএক্টৰবোৰৰ সংখ্যা আটাইতকৈ বেছি, যি বছৰি প্ৰায় ৮০০ TWh কম-কাৰ্বন বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰে আৰু ইয়াৰ গড় ক্ষমতা কাৰ্যকাৰিতা ৯২%। বিশ্বব্যাপী গড় ক্ষমতা কাৰ্যকাৰিতা ৮৯%। নতুন নিৰ্মাণাধীন অধিকাংশ ৰিএক্টৰ Generation III প্ৰযুক্তিৰ আৰু এছিয়াত অৱস্থিত।
নিউক্লিয়াৰ শক্তি এটি নিৰাপদ, টেকসই শক্তি উৎস, যি কাৰ্বন নিঃসৰণ হ্ৰাস কৰে। ই উৎপাদন প্ৰতি ইউনিট শক্তিত মৃত্যুৰ হাৰ বেছি হোৱা অন্য উৎসসমূহ (যেনে কয়লা, খনিজ তেল, প্ৰাকৃতিক গেছ আৰু জলবিদ্যুততকৈ বেছি নিৰাপদ বুলি গণ্য কৰা হয়। "অৰ্থনীতিবিদসকলে অনুমান কৰে যে, প্ৰতিটো নিউক্লিয়াৰ বিদ্যুৎ কেন্দ্ৰে ৮ লক্ষতকৈ অধিক জীৱন-বছৰ (life years) ৰক্ষা কৰিব পাৰে।" [5] ই সেউজ ঘৰুৱা গেছ নিঃসৰণ নকৰে, আৰু সাধাৰণ "নবীকৰণযোগ্য" শক্তি উৎসবোৰতকৈ কম জীৱনচক্ৰ-কাৰ্বন নিঃসৰণ কৰে।
তথাপি, নিউক্লিয়াৰ শক্তি লৈ উদ্বেগও আছে। ইয়াৰ বিকিৰণ বিপদ, সম্ভাৱ্য নিউক্লিয়াৰ দুৰ্ঘটনা (যেনে ২০১১ চনৰ ফুকুশিমা নিউক্লিয়াৰ দুৰ্ঘটনা)ৰ সম্ভাৱনা আৰু উচ্চ খৰচৰ বাবে বিৰোধী নিউক্লিয়াৰ আন্দোলনে নিউক্লিয়াৰ শক্তিৰ বিৰোধিতা কৰে, আৰু ইয়াক বিকল্প টেকসই শক্তিৰ তুলনাত বেছি ব্যয়বহুল বুলি বৰ্ণনা কৰে।
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ "Power: Radioisotope Thermoelectric Generators - NASA Science" (en-US ভাষাত). science.nasa.gov. 8 February 2024. https://science.nasa.gov/planetary-science/programs/radioisotope-power-systems/power-radioisotope-thermoelectric-generators/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-10-01.
- ↑ World Nuclear Performance Report 2024 (Report). World Nuclear Association. 2024. pp. 3–5. https://world-nuclear.org/images/articles/World-Nuclear-Performance-Report-2024.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-11-10.
- ↑ "Power Reactor Information System". International Atomic Energy Agency. https://pris.iaea.org/pris/home.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-11-10.
- ↑ উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ
<ref>টেগ;WNAনামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই - ↑ Bailey, Ronald (2024-11-29). "Nuclear energy prevents air pollution and saves lives" (en-US ভাষাত). Reason.com. https://reason.com/2024/11/29/nuclear-power-saves-lives/?utm_medium=reason_email&utm_source=new_at_reason&utm_campaign=reason_brand&utm_content=Joe%20Biden%20Rarely%20Issues%20Pardons%20but%20Made%20an%20Exception%20for%20His%20Son&utm_term=&time=December%202nd,%202024&mpid=38717&mpweb=2534-5108-38717। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-12-05.