সমললৈ যাওক

পিত্তথলী

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
পিত্তথলী

মানুহৰ পিত্তথলীৰ চিত্ৰ

পিত্তথলী যকৃতৰ তলত অৱস্থিত
সবিশেষ
প্ৰিকাৰ্ছৰ Foregut
তন্ত্ৰ Digestive system
ধমনী Cystic artery
সিৰা Cystic vein
স্নায়ু Celiac ganglia, vagus nerve[1]
চিনাক্তকাৰক
লেটিন vesica biliaris, vesica fellea
MeSH D005704
TA98 A05.8.02.001
TA2 3081
FMA 7202
দেহতাত্ত্বিক পৰিভাষা

পিত্তথলী বা যাক ইংৰাজীত আৰু জনপ্ৰিয়ভাৱে গলব্লাডাৰ বুলি কোৱা হয়, মেৰুদণ্ডী প্ৰাণীৰ দেহত থকা দেখা যায়। ইয়াক কলেচিষ্ট বুলিও কোৱা হয়। ই এটা সৰু ফোঁপোলা অংগ, য’ত পিত্ত ক্ষুদ্ৰান্ত্ৰলৈ মুক্ত হোৱাৰ আগতেই জমা কৰি ঘনীভূত কৰা হয়। মানুহৰ ক্ষেত্ৰত নাচপতি আকৃতিৰ পিত্তথলী যকৃতৰ তলত থাকে যদিও প্ৰাণী প্ৰজাতিৰ মাজত পিত্তথলীৰ গঠন আৰু অৱস্থানৰ যথেষ্ট পাৰ্থক্য থাকিব পাৰে। ই যকৃতৰ দ্বাৰা উৎপন্ন হোৱা পিত্ত সাধাৰণ যকৃতৰ নলীৰ জৰিয়তে লাভ কৰি জমা কৰি ৰাখে। তাৰ পিছত সাধাৰণ পিত্তনলীৰ যোগেদি পিত্ত ডুঅ’ডেনামলৈ নিৰ্গত হয়, য’ত পিত্তই চৰ্বি হজম কৰাত সহায় কৰে।

পিত্তথলীত দ্ৰৱীভূত হ’ব নোৱৰা পদাৰ্থেৰে গঠিত পিত্তৰ পাথৰো হ’ব পাৰে – সাধাৰণতে কলেষ্টেৰল বা বিলিৰুবিন, হিম’গ্লবিন বিভাজনৰ ফলত। এইবোৰৰ ফলত বিশেষকৈ পেটৰ ওপৰৰ সোঁফালৰ চুকত যথেষ্ট বিষ হ’ব পাৰে আৰু প্ৰায়ে পিত্তথলী আঁতৰাই ইয়াৰ চিকিৎসা কৰা হয় (যাক কলেচিষ্টেক্টমী বুলি কোৱা হয়)। কলেচিষ্টাইটিছ, পিত্তথলীৰ প্ৰদাহ, পিত্তৰ পাথৰৰ প্ৰভাৱ, সংক্ৰমণ, আৰু অটোইম্যুন ৰোগ আদিৰ বহুল কাৰণ আছে।

গঠন

[সম্পাদনা কৰক]

মানুহৰ পিত্তথলী হৈছে যকৃতৰ সোঁফালৰ লতিৰ তলত থকা অগভীৰ নিস্তেজ এটা ফোঁপোলা ধূসৰ-নীলা অংগ।[2] প্ৰাপ্তবয়স্কৰ ক্ষেত্ৰত পিত্তথলী সম্পূৰ্ণৰূপে প্ৰসাৰিত হ’লে প্ৰায় ৭ৰ পৰা ১০ চেণ্টিমিটাৰ (২.৮ৰ পৰা ৩.৯ ইঞ্চি) দৈৰ্ঘ্য আৰু ৪ চেণ্টিমিটাৰ (১.৬ ইঞ্চি) ব্যাসৰ হয়।[3] পিত্তথলীৰ ধাৰণ ক্ষমতা প্ৰায় ৫০ মিলিলিটাৰ (১.৮ ইম্পেৰিয়েল ফ্লুইড আউন্স)।[2]

পিত্তথলীৰ আকৃতি নাচপতিৰ দৰে, ইয়াৰ ডগা চিষ্টিক নলীত মুকলি হয়।[4] পিত্তথলীক তিনিটা ভাগত ভাগ কৰা হয়: ফাণ্ডাছ, শৰীৰ আৰু ডিঙি। ফাণ্ডাছ হৈছে ঘূৰণীয়া ভিত্তি, কোণযুক্ত যাতে ই পেটৰ বেৰৰ ফালে মুখ কৰে। শৰীৰটো তলৰ যকৃতৰ পৃষ্ঠত এটা নিস্তেজ হৈ পৰি থাকে। ডিঙিটো ক্ষীণ হৈ পৰে আৰু পিত্ত বৃক্ষৰ অংশ চিষ্টিক নলীৰ সৈতে অবিৰতভাৱে থাকে।[2] পিত্তথলীৰ ফোছা, যাৰ বিপৰীতে পিত্তথলীৰ ফাণ্ডাছ আৰু শৰীৰ পৰি থাকে, যকৃতৰ অংশ IVB আৰু V ৰ সংযোগস্থলৰ তলত পোৱা যায়।[5] চিষ্টিক নলী সাধাৰণ যকৃতৰ নলীৰ সৈতে একত্ৰিত হৈ সাধাৰণ পিত্ত নলীত পৰিণত হয়। পিত্তথলীৰ ডিঙি আৰু চিষ্টিক নলীৰ সংযোগস্থলত পিত্তথলীৰ বেৰৰ আউট-পাউচিং হৈ "হাৰ্টমেনৰ পাউচ" নামেৰে জনাজাত এটা শ্লেষ্মাৰ ভাঁজ গঠন কৰে।[2]

পিত্তথলীৰ লিম্ফেটিক নিষ্কাশনে চিষ্টিক ন’ড অনুসৰণ কৰে, যিটো চিষ্টিক নলী আৰু সাধাৰণ যকৃতৰ নলীৰ মাজত অৱস্থিত। অংগটোৰ তলৰ অংশৰ পৰা লিম্ফেটিক নিম্ন যকৃতৰ লিম্ফ ন’ডলৈ নিষ্কাশন হয়। অৱশেষত সকলো লিম্ফ চিলিয়াক লিম্ফ ন’ডলৈ নিষ্কাশন হয়।

মাইক্ৰ’এনাটমী

[সম্পাদনা কৰক]
এটা স্বাভাৱিক পিত্তথলীৰ বেৰৰ মাইক্ৰ’গ্ৰাফ

পিত্তথলীৰ বেৰখন কেইবাটাও তৰপেৰে গঠিত। পিত্তথলীৰ বেৰৰ ভিতৰৰ পৃষ্ঠভাগ অন্ত্ৰৰ শোষক কোষৰ সৈতে একেধৰণৰ মাইক্ৰ'ভিলিৰ ব্ৰাছ সীমাৰেখাৰ সৈতে স্তম্ভৰ দৰে কোষৰ একক স্তৰেৰে আবৃত।[2] এপিথেলিয়ামৰ তলত এটা অন্তৰ্নিহিত লেমিনা প্ৰপ্ৰিয়া, এটা পেশীৰ স্তৰ, এটা বাহিৰৰ পেৰিমাস্কুলাৰ স্তৰ আৰু চেৰ’ছা থাকে। অন্ত্ৰৰ অন্য ঠাইৰ দৰে পিত্তথলীত মাস্কুলাৰিছ শ্লেষ্মা নাথাকে আৰু পেশীৰ আঁহবোৰ সুকীয়া স্তৰত সজোৱা নহয়।[6]

পিত্তথলীৰ বেৰৰ ভিতৰৰ অংশ শ্লেষ্মা স্তম্ভৰ দৰে কোষৰ একক স্তৰৰ আৱৰণেৰে গঠিত, কোষবোৰত মাইক্ৰ'ভিলি নামৰ সৰু সৰু চুলিৰ দৰে সংলগ্নতা থাকে।[2] ই সংযোগী কলাৰ এটা পাতল তৰপ, লেমিনা প্ৰ’প্ৰিয়াত বহি থাকে।[6] শ্লেষ্মা বক্ৰ আৰু ৰুগা নামৰ সৰু সৰু আউটপাউচিংবোৰত সংগ্ৰহ কৰা হয়।[2]

শ্লেষ্মাৰ তলত এটা পেশীবহুল স্তৰ বহি থাকে। ই মসৃণ পেশীৰ দ্বাৰা গঠিত, আঁহবোৰ দীৰ্ঘায়িত, তিৰ্যক আৰু অনুপ্ৰস্থ দিশত পৰি থাকে আৰু পৃথক স্তৰত সজোৱা নহয়। ইয়াত পেশীৰ আঁহবোৰ সংকুচিত হৈ পিত্তথলীৰ পৰা পিত্ত বাহিৰ কৰে।[6] পিত্তথলীৰ এটা স্বকীয় বৈশিষ্ট্য হ’ল ৰকিটানস্কি-আচচফ চাইনাছৰ উপস্থিতি, শ্লেষ্মাৰ গভীৰ আউটপাউচিং যি পেশীৰ স্তৰৰ মাজেৰে বিস্তৃত হ’ব পাৰে আৰু যিয়ে এডিন’মাই’মেট'ছিছৰ ইংগিত দিয়ে।[7] পেশীৰ স্তৰটো সংযোগী আৰু চৰ্বিৰ কলাৰ এটা স্তৰেৰে আগুৰি থাকে।[2]

পিত্তথলীৰ ফাণ্ডাছৰ বাহিৰৰ স্তৰ আৰু যকৃতৰ সংস্পৰ্শত নথকা পৃষ্ঠভাগ ডাঠ চেৰ’জাৰ দ্বাৰা আবৃত হয়, যিটো পেৰিটনিয়ামৰ সংস্পৰ্শলৈ আহে।[2] চেৰ’ছাত ৰক্তবাহী নলী আৰু লিম্ফেটিক থাকে।[6] যকৃতৰ সংস্পৰ্শলৈ অহা পৃষ্ঠভাগ সংযোগী কলাৰে আবৃত হৈ থাকে।[2]

ভিন্নতা

[সম্পাদনা কৰক]
পেটৰ আল্ট্ৰাছ’নোগ্ৰাফীত পিত্তথলী আৰু সাধাৰণ পিত্তনলী দেখা গৈছে

বিভিন্ন মানুহৰ মাজত পিত্তথলীৰ আকাৰ, আকৃতি আৰু অৱস্থানৰ ভিন্নতা থাকে।[2] কাচিৎহে দুটা বা আনকি তিনিটা পিত্তথলী সহাৱস্থান কৰিব পাৰে, হয় চিষ্টিক নলীলৈ নিষ্কাশন হোৱা পৃথক মূত্ৰাশয় হিচাপে, নহয় চিষ্টিক নলীলৈ নিষ্কাশন হোৱা এটা সাধাৰণ শাখা ভাগ কৰি। তদুপৰি, পিত্তথলী একেবাৰে গঠন হ’ব নোৱাৰে। চেপটামৰ দ্বাৰা পৃথক দুটা লতি থকা পিত্তথলীও থাকিব পাৰে। এই অস্বাভাৱিকতাই কাৰ্যত প্ৰভাৱ পেলোৱাৰ সম্ভাৱনা নাই আৰু সাধাৰণতে লক্ষণবিহীন।[8]

যকৃতৰ সৈতে সম্পৰ্কিত পিত্তথলীৰ অৱস্থানও ভিন্ন হ’ব পাৰে, নথিভুক্ত ভিন্নতাসমূহ হ’ল, যকৃতৰ ভিতৰত,[9] ওপৰত, বাওঁফালে, পিছফালে আৰু যকৃতৰ পৰা বিচ্ছিন্ন বা ওলমি থকা পিত্তথলী। এনে ভিন্নতা অতি বিৰল: ১৮৮৬ চনৰ পৰা ১৯৯৮ চনলৈকে বৈজ্ঞানিক লিখিত সমলত বাওঁফালে থকা যকৃতৰ মাত্ৰ ১১০ টা বা বছৰি এটাতকৈ কম ৰোগীৰ ৰিপৰ্ট পোৱা গৈছিল।[10][11][2]

শাৰীৰিক তাৰতম্য হ’ব পাৰে, যাক ফ্ৰিজিয়ান কেপ বুলি জনা যায়, যিটো ফাণ্ডাছৰ এটা নিৰাপদ ভাঁজ, যাৰ নাম ফ্ৰিজিয়ান কেপৰ সৈতে ইয়াৰ সাদৃশ্যৰ বাবে দিয়া হৈছে।[12]

বিকাশ

[সম্পাদনা কৰক]

ভ্ৰূণৰ আন্ত্ৰিক নলীৰ এণ্ড’ডাৰ্মাল আউটপাউচিঙৰ পৰা পিত্তথলীৰ বিকাশ হয়।[13] বিকাশৰ আৰম্ভণিতে মানুহৰ ভ্ৰূণৰ তিনিটা বীজাণুৰ স্তৰ থাকে আৰু ভ্ৰূণৰ কুহুমৰ মোনা এটাৰ লগত সংলগ্ন হয়। ভ্ৰূণৰ জন্মৰ দ্বিতীয় সপ্তাহত ভ্ৰূণটো বৃদ্ধি হোৱাৰ লগে লগে ই এই মোনাৰ কিছু অংশ আগুৰি ধৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। আৱৰণযুক্ত অংশবোৰে প্ৰাপ্তবয়স্ক গেষ্ট্ৰাইটিছ নলীৰ ভিত্তি গঠন কৰে। এই আগফালৰ অংশবোৰ গেষ্ট্ৰাইটিছৰ অংগ যেনে খাদ্যনলী, পেট আৰু অন্ত্ৰলৈ পৃথক হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে।[13]

ভ্ৰূণ বিকাশৰ চতুৰ্থ সপ্তাহত পেট ঘূৰি থাকে। প্ৰথমে ভ্ৰূণৰ মধ্যৰেখাত পৰি থকা পেটটো এনেদৰে ঘূৰি থাকে যাতে ইয়াৰ শৰীৰটো বাওঁফালে থাকে। এই ঘূৰ্ণনে পেটৰ ঠিক তলৰ গেষ্ট্ৰাইটিছৰ নলীৰ অংশটোকো প্ৰভাৱিত কৰে, যিটোৱে ডুৱেডেনামলৈ পৰিণত হয়। চতুৰ্থ সপ্তাহৰ শেষৰ ফালে বিকাশশীল ডুৱেডেনামে ইয়াৰ সোঁফালে এটা সৰু আউটপাউচিং, হেপাটিক ডাইভাৰটিকুলাম, উলিয়াই দিবলৈ আৰম্ভ কৰে, যিটো পিছলৈ পিত্তৰ গছলৈ পৰিণত হয়। ইয়াৰ ঠিক তলত দ্বিতীয়টো আউটপাউচিং থাকে, যাক চিষ্টিক ডাইভাৰটিকুলাম বুলি জনা যায়, যিটো শেষত পিত্তথলীলৈ বিকশিত হয়।[13]

কাৰ্য

[সম্পাদনা কৰক]

পিত্তথলীৰ মূল কাম হ’ল খাদ্যত থকা চৰ্বি হজমৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পিত্ত জমা কৰি ঘনীভূত কৰা। যকৃতৰ দ্বাৰা উৎপন্ন হোৱা পিত্ত সৰু সৰু নাড়ীৰ মাজেৰে ডাঙৰ যকৃতৰ নলীলৈ আৰু শেষত চিষ্টিক নলীৰ মাজেৰে (পিত্তগছৰ কিছু অংশ) পিত্তথলীলৈ বৈ যায়, য’ত ই জমা হয়। যিকোনো সময়তে পিত্তথলীৰ ভিতৰত ৩০ৰ পৰা ৬০ মিলিলিটাৰ (১.০ৰ পৰা ২.০ ইউ এছ ফ্ল'জ) পিত্ত জমা হয়।[14]

যেতিয়া চৰ্বিযুক্ত খাদ্য পাচনতন্ত্ৰত প্ৰৱেশ কৰে তেতিয়া ই ডুৱেডেনাম আৰু জেজুনামৰ-I কোষৰ পৰা কলেচিষ্টোকিনিন (CCK) নিঃসৰণক উদ্দীপিত কৰে। কলেচিষ্টোকিনিনৰ প্ৰতিক্ৰিয়াত পিত্তথলী ছন্দময়ভাৱে সংকোচিত হৈ ইয়াৰ ভিতৰৰ বস্তু সাধাৰণ পিত্তনলীত এৰি দিয়ে, শেষত ডুৱেডেনামলৈ নিষ্কাশন হয়। পিত্তই আংশিকভাৱে হজম হোৱা খাদ্যত থকা চৰ্বিক ইমালচিফাই কৰে, যাৰ ফলত ইহঁতৰ শোষণত সহায় কৰে। পিত্ত প্ৰধানকৈ পানী আৰু পিত্তৰ লৱণেৰে গঠিত আৰু ই শৰীৰৰ পৰা হিম'গ্লবিন বিপাকীয় ক্ৰিয়াৰ উৎপাদন বিলিৰুবিন নিৰ্মূল কৰাৰ উপায় হিচাপেও কাম কৰে।[14]

যকৃতৰ দ্বাৰা নিঃসৰণ কৰি পিত্তথলীত জমা হোৱা পিত্ত আৰু পিত্তথলীৰ দ্বাৰা নিঃসৰণ কৰা পিত্ত একে নহয়। পিত্তথলীত পিত্ত সংৰক্ষণৰ সময়ত কিছু পানী আৰু ইলেক্ট্ৰলাইট আঁতৰাই ইয়াক ৩–১০গুণ ঘনীভূত কৰা হয়।[15] ইয়াৰ ফলত ছডিয়াম আৰু ক্লৰাইড আয়নৰ সক্ৰিয় পৰিবহণৰ দ্বাৰা[16] পিত্তথলীৰ এপিথেলিয়ামৰ ওপৰেৰে, যিয়ে এটা অস্মোটিক চাপৰ সৃষ্টি কৰে যিয়ে পানী আৰু অন্যান্য ইলেক্ট্ৰ’লাইটসমূহো পুনৰ শোষণ কৰে।[14]

পিত্তথলীৰ এটা কাৰ্য কাৰ্চিনোজেনেছিছৰ পৰা সুৰক্ষা যেন লাগে যিটো পিত্তথলী আঁতৰাই পেলালে (কলেচিষ্টেক্টমী) পৰৱৰ্তী কৰ্কট ৰোগৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি কৰে বুলি কৰা পৰ্যবেক্ষণে ইংগিত দিয়ে। উদাহৰণস্বৰূপে, আঠাইশটা অধ্যয়নৰ পদ্ধতিগত পৰ্যালোচনা আৰু মেটা বিশ্লেষণে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হয় যে কলেচিষ্টেক্টমীয়ে সোঁফালৰ কলন কেন্সাৰৰ আশংকাৰ ওপৰত ক্ষতিকাৰক প্ৰভাৱ পেলায়।[17] শেহতীয়াকৈ কৰা আন এটা অধ্যয়নত কলেচিষ্টেক্টমীৰ পিছত কেইবাটাও ভিন্ন ধৰণৰ কৰ্কট ৰোগৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পোৱাকে ধৰি মুঠ কৰ্কট ৰোগৰ সম্ভাৱনা যথেষ্ট বৃদ্ধি পোৱাৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে।[18]

ক্লিনিকেল তাৎপৰ্য

[সম্পাদনা কৰক]
প্ৰধান প্ৰবন্ধ: পিত্ত পাথৰ

পিত্ত পাথৰ

[সম্পাদনা কৰক]
3D still showing gallstones

সাধাৰণতে কলেষ্টেৰল বা বিলিৰুবিনৰ সৈতে সম্পৃক্ত হৈ পিত্তৰ পাথৰ সৃষ্টি হয়।[19] বেছিভাগ পিত্তৰ পাথৰে লক্ষণৰ সৃষ্টি নকৰে, পাথৰ হয় পিত্তথলীত থাকে নহয় পিত্ততন্ত্ৰৰ কাষেৰে পাৰ হৈ যায়।[20] যেতিয়া লক্ষণসমূহ দেখা দিয়ে, তেতিয়া পেটৰ ওপৰৰ সোঁ চতুৰ্থ অংশত তীব্ৰ খোচ মৰা ধৰণৰ বিষ প্ৰায়ে অনুভৱ কৰা হয়।[19] যদি পাথৰে পিত্তথলী বন্ধ কৰি দিয়ে তেন্তে কলেচিষ্টাইটিছ নামেৰে জনাজাত প্ৰদাহ হ’ব পাৰে। যদি পাথৰটো পিত্ততন্ত্ৰত সোমাই যায়, তেন্তে জণ্ডিচ হ’ব পাৰে; যদি শিলে পেনক্ৰিয়াচৰ নলী বন্ধ কৰি দিয়ে, তেন্তে পেনক্ৰিয়াটাইটিছ হ'ব পাৰে।[20] আল্ট্ৰাছাউণ্ড ব্যৱহাৰ কৰি পিত্তৰ পাথৰ নিৰ্ণয় কৰা হয়।[19] যেতিয়া লক্ষণযুক্ত পিত্তৰ পাথৰ হয়, তেতিয়া ইয়াক প্ৰায়ে প্ৰাকৃতিকভাৱে পাছ হোৱালৈ অপেক্ষা কৰি পৰিচালনা কৰা হয়।[20] পিত্তৰ পাথৰ পুনৰাবৃত্তি হোৱাৰ সম্ভাৱনাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি পিত্তথলী আঁতৰাবলৈ অস্ত্ৰোপচাৰ কৰাটো প্ৰায়ে বিবেচনা কৰা হয়।[20] কিছুমান ঔষধ, যেনে উৰ্ছ’ডিঅক্সিক’লিক এচিড ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি; লিথ'ট্ৰিপ্সি, শিল ভাঙিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা অনাক্ৰমণীয় যান্ত্ৰিক পদ্ধতিও ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।[20]

প্ৰদাহ

[সম্পাদনা কৰক]

কলেচিষ্টাইটিছ নামেৰে জনাজাত পিত্তথলীৰ প্ৰদাহ সাধাৰণতে পিত্তৰ পাথৰেৰে নলীত বাধাৰ সৃষ্টি হয়, যাক কলেলিথিয়াছিছ বুলি জনা যায়। বন্ধ পিত্ত জমা হয়, আৰু পিত্তথলীৰ বেৰত চাপৰ ফলত প্ৰদাহ সৃষ্টি কৰা পদাৰ্থ যেনে ফচফ’লাইপেজ নিৰ্গত হ’ব পাৰে। বেক্টেৰিয়াৰ সংক্ৰমণৰ আশংকাও থাকে। প্ৰদাহযুক্ত পিত্তথলীৰ ফলত পেটৰ ওপৰৰ, সোঁ চুকত চোকা আৰু নেৰানেপেৰা বিষ, জ্বৰ আৰু দুৰ্বল হোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে আৰু মাৰ্ফিৰ চিন ধনাত্মক হ’ব পাৰে। কলেচিষ্টাইটিছ প্ৰায়ে জিৰণি আৰু এন্টিবায়টিক, বিশেষকৈ চেফাল’স্প’ৰিন আৰু গুৰুতৰ ক্ষেত্ৰত মেট্ৰ’নিডাজ’লৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰণ কৰা হয়। ইয়াৰ উপৰিও যদি প্ৰদাহ যথেষ্ট আগবাঢ়ে তেন্তে পিত্তথলী অস্ত্ৰোপচাৰৰ দ্বাৰা আঁতৰাই পেলাব লগা হয়।[20]

পিত্তথলী আঁতৰোৱা

[সম্পাদনা কৰক]

কলেচিষ্টেক্টমী হৈছে পিত্তথলী আঁতৰোৱা পদ্ধতি। পুনৰাবৃত্তিমূলক পিত্তপাথৰৰ বাবে ইয়াক আঁতৰাই পেলাব পাৰি আৰু ইয়াক ঐচ্ছিক পদ্ধতি বুলি গণ্য কৰা হয়। কলেচিষ্টেক্টমী এটা মুকলি পদ্ধতি হ’ব পাৰে, বা লেপাৰ’স্কপিক পদ্ধতি হ’ব পাৰে। অস্ত্ৰোপচাৰত পিত্তথলী ডিঙিৰ পৰা ফাণ্ডাছলৈ আঁতৰাই পেলোৱা হয়,[21] আৰু সেয়েহে পিত্ত যকৃতৰ পৰা পোনপটীয়াকৈ পিত্তবৃক্ষলৈ ওলাই যাব। এই পদ্ধতিৰ পিছত প্ৰায় ৩০ শতাংশ ৰোগীয়ে কিছু পৰিমাণে বদহজমৰ সন্মুখীন হ’ব পাৰে যদিও গুৰুতৰ জটিলতা বহুত বিৰল।[20] প্ৰায় ১০ শতাংশ অস্ত্ৰোপচাৰৰ ফলত কলেচিষ্টেক্টমীৰ পিছৰ চিনড্ৰমৰ দীৰ্ঘদিনীয়া অৱস্থাৰ সৃষ্টি হয়।[22]

জটিলতা

[সম্পাদনা কৰক]

পিত্তৰ আঘাত (পিত্তনলীৰ আঘাত) হৈছে পিত্তনলীৰ আঘাতজনক ক্ষতি। ই সাধাৰণতে কলেচিষ্টেক্টমীৰ এটা ইয়াট্ৰ’জেনিক জটিলতা — অস্ত্ৰোপচাৰৰ দ্বাৰা পিত্তথলী আঁতৰোৱা, কিন্তু অন্য অস্ত্ৰোপচাৰ বা ডাঙৰ আঘাতৰ ফলতো হ’ব পাৰে। মুকলি কলেচিষ্টেক্টমীতকৈ লেপাৰ’স্কপিক কলেচিষ্টেক্টমীৰ সময়ত পিত্তৰ আঘাতৰ আশংকা বেছি। পিত্তৰ আঘাতৰ ফলত কেইবাটাও জটিলতা আহিব পাৰে আৰু সময়মতে ৰোগ নিৰ্ণয় আৰু সঠিকভাৱে পৰিচালনা নকৰিলে মৃত্যুও হ’ব পাৰে। আদৰ্শগতভাৱে পিত্তৰ আঘাত এণ্ড’স্কপি, ৰেডিঅ’লজি আৰু অস্ত্ৰোপচাৰৰ সুবিধা আৰু বিশেষজ্ঞতা থকা কেন্দ্ৰত পৰিচালনা কৰিব লাগে।[23]

বাইলোমা হ’ল পেটৰ গহ্বৰৰ ভিতৰত পিত্ত সংগ্ৰহ। উদাহৰণস্বৰূপে পিত্তথলী আঁতৰোৱাৰ বাবে অস্ত্ৰোপচাৰৰ পিছত (লেপাৰ’স্কপিক কলেচিষ্টেক্টমী) পিত্ত লিক হ’লে ইয়াৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ ০.৩–২% হয়। আন কাৰণ হ'ল পিত্তৰ অস্ত্ৰোপচাৰ, যকৃতৰ বায়’প্সি, পেটৰ আঘাত আৰু খুব কমেইহে স্বতঃস্ফূৰ্ত ছিদ্ৰ হোৱা।[24]

কৰ্কট

[সম্পাদনা কৰক]

পিত্তথলীৰ কৰ্কট ৰোগ অস্বাভাৱিক আৰু বেছিভাগেই পিছৰ জীৱনত দেখা দিয়ে। যেতিয়া কেন্সাৰ হয়, তেতিয়া ই বেছিভাগেই পিত্তথলীৰ পৃষ্ঠত থকা গ্ৰন্থিৰ (এডিনোকাৰ্চিনোমা) হয়।[20] পিত্তৰ পাথৰ কেন্সাৰ গঠনৰ লগত জড়িত বুলি ভবা হয়। অন্যান্য বিপদজনক কাৰকসমূহ হ'ল ডাঙৰ (>১ চে.মি.) পিত্তথলীৰ পলিপ আৰু অতি কেলচিফাইড "পৰ্চিলেন" পিত্তথলী থকা।[20]

পিত্তথলীৰ কৰ্কট ৰোগত পিত্তৰ বিষৰ আক্ৰমণ, ছাল হালধীয়া হোৱা (জণ্ডিচ), ওজন কমি যোৱা আদি ৰোগ হ’ব পাৰে। পেটত এটা ডাঙৰ পিত্তথলী অনুভৱ কৰিব পৰা যাব পাৰে। যকৃতৰ কাৰ্য্যক্ষমতা পৰীক্ষা বৃদ্ধি পাব পাৰে, বিশেষকৈ জিজিটি আৰু এএলপিৰ সৈতে জড়িত, আল্ট্ৰাছাউণ্ড আৰু চিটি স্কেনক পছন্দৰ চিকিৎসা ইমেজিং অনুসন্ধান বুলি গণ্য কৰা হয়।[20] পিত্তথলীৰ কৰ্কট ৰোগ পিত্তথলী আঁতৰাই পৰিচালনা কৰা হয়, অৱশ্যে ২০১০ চনৰ হিচাপত ইয়াৰ পূৰ্বাভাস দুৰ্বল হৈয়েই আছে।[20]

পিত্তথলীৰ অস্ত্ৰোপচাৰৰ দ্বাৰা আঁতৰোৱাৰ পিছতো আকস্মিকভাৱে পিত্তথলীৰ কৰ্কট ৰোগ পোৱা যাব পাৰে, ১–৩% কৰ্কট ৰোগ এইদৰে চিনাক্ত কৰা হয়। পিত্তথলীৰ পলিপ বেছিভাগেই পিত্তথলীৰ বেৰত গঠন হোৱা বৃদ্ধিৰ সৈতে মিল থকা বিনাইন বৃদ্ধি বা ঘাঁ,[25] আৰু ইয়াৰ আকাৰ ডাঙৰ (>১ চে.মি.) হ’লেহে কেন্সাৰৰ সৈতে জড়িত।[20] কলেষ্টেৰল পলিপ, প্ৰায়ে কলেষ্টেৰল’ছিছৰ সৈতে জড়িত ("ষ্ট্ৰবেৰী পিত্তথলী", অতিৰিক্ত কলেষ্টেৰলৰ বাবে পিত্তথলীৰ বেৰৰ পৰিৱৰ্তন[26]), প্ৰায়ে কোনো লক্ষণৰ সৃষ্টি নকৰে আৰু সেয়েহে প্ৰায়ে এইদৰে ধৰা পৰে।[20]

পৰীক্ষা

[সম্পাদনা কৰক]
পেটৰ আল্ট্ৰাছ’নোগ্ৰাফীত পিত্তৰ ৰস আৰু পিত্তৰ পাথৰ দেখা গৈছে

পিত্তথলীৰ ৰোগৰ অনুসন্ধানৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা পৰীক্ষাসমূহৰ ভিতৰত তেজৰ পৰীক্ষা আৰু চিকিৎসাৰ প্ৰতিচ্ছবি আদি অন্তৰ্ভুক্ত। সম্পূৰ্ণ তেজৰ গণনা কৰিলে প্ৰদাহ বা সংক্ৰমণৰ ইংগিত পোৱা শ্বেত কোষৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পোৱাৰ কথা প্ৰকাশ পাব পাৰে। বিলিৰুবিন আৰু যকৃতৰ কাৰ্যক্ষমতা পৰীক্ষাৰ দৰে পৰীক্ষাত পিত্ত বৃক্ষ বা পিত্তথলীৰ সৈতে জড়িত প্ৰদাহ আছে নেকি, আৰু ইয়াৰ সৈতে যকৃতৰ প্ৰদাহৰ সম্পৰ্ক আছে নে নাই, আৰু পেনক্ৰিয়াটাইটিছ হ’লে এটা লাইপেজ বা এমাইলেজ বৃদ্ধি পাব পাৰে। পিত্তৰ প্ৰবাহত বাধা আহিলে বিলিৰুবিন বৃদ্ধি হ’ব পাৰে। কলেঞ্জিঅ'কাৰ্চিনোমাৰ বাবে অনুসন্ধান কৰিবলৈ CA 19-9 স্তৰ ল'ব পাৰি।[20]

পিত্তথলীৰ ৰোগ যেনে পিত্তৰ পাথৰ সন্দেহ হ'লে আল্ট্ৰাছাউণ্ড প্ৰায়ে প্ৰথম চিকিৎসা ইমেজিং পৰীক্ষা কৰা হয়।[20] পেটৰ এক্স-ৰে বা চিটি স্কেন হৈছে আন এটা ধৰণৰ ইমেজিং যিটো পিত্তথলী আৰু ইয়াৰ আশে-পাশে থকা অংগসমূহ পৰীক্ষা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।[20] আন আন ইমেজিং বিকল্পসমূহ হ'ল এম আৰ চি পি (মেগনেটিক ৰেজোনেন্স কলেঞ্জিঅ'পেনক্ৰিয়াট'গ্ৰাফী), ই আৰ চি পি আৰু পাৰকিউটেনিয়াছ বা ইন্ট্ৰাঅপাৰেটিভ কলেঞ্জিঅ'গ্ৰাফী।[20] কলেচিন্টিগ্ৰাফী স্কেন হৈছে পিত্তথলীৰ অৱস্থা মূল্যায়ন কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা নিউক্লিয়াৰ ইমেজিং পদ্ধতি।[27]

অন্য জীৱ-জন্তু

[সম্পাদনা কৰক]

বেছিভাগ মেৰুদণ্ডী প্ৰাণীৰ পিত্তথলী থাকে যদিও পিত্তনলীৰ আকৃতি আৰু ব্যৱস্থা যথেষ্ট বেলেগ বেলেগ হ’ব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে বহু প্ৰজাতিত মানুহৰ ক্ষেত্ৰত পোৱা একক সাধাৰণ পিত্তনলীৰ পৰিৱৰ্তে অন্ত্ৰলৈ যোৱা কেইবাটাও পৃথক নলী থাকে। কেইবাটাও প্ৰজাতিৰ স্তন্যপায়ী প্ৰাণী (ঘোঁৰা, হৰিণ, ৰোডেন্ট আৰু লেমিনোইডকে ধৰি),[28][29] কেইবাটাও প্ৰজাতিৰ চৰাই (যেনে পাৰ চৰাই আৰু কিছুমান চিটাচিন প্ৰজাতি), লেম্প্ৰে আৰু সকলো অকৃমিৰ পিত্তথলী নাথাকে।[30][31]

ভালুকৰ কেইবাবিধো প্ৰজাতিৰ পিত্ত চীনৰ পৰম্পৰাগত চিকিৎসাত ব্যৱহাৰ কৰা হয়; পিত্ত থকা ভালুকৰ পিত্ত নিষ্কাশন কৰাৰ সময়ত বন্দী অৱস্থাত জীয়াই ৰখা হয়, যি ব্যৱস্থাত পশুৰ প্ৰতি নিষ্ঠুৰতাৰ বৈশিষ্ট্য আছে।[32][33]

ইতিহাস

[সম্পাদনা কৰক]

খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০০০ চনৰ পৰা পোৱা বেবিলনীয় আৰ্হিত আৰু খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০০ চনৰ পৰা পোৱা প্ৰাচীন ইট্ৰুস্কান আৰ্হিত পিত্তথলী আৰু পিত্ত বৃক্ষৰ চিত্ৰ পোৱা যায়, য’ত ঈশ্বৰ পূজাৰ সৈতে জড়িত আৰ্হি থকা দেখা যায়।[34]

প্ৰাচীন কালৰ পৰাই মানুহৰ ক্ষেত্ৰত পিত্তথলীৰ ৰোগ আছিল বুলি জনা যায়, থিবিছৰ ৰাজকুমাৰী আমেনেনৰ মামিত পোৱা পিত্তৰ পাথৰ ১৫০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্বৰ।[34][35] কিছুমান ইতিহাসবিদৰ মতে মহান আলেকজেণ্ডাৰৰ মৃত্যু কলেচিষ্টাইটিছৰ তীব্ৰ পৰিঘটনাৰ সৈতে জড়িত হ'ব পাৰে।[34] পঞ্চম শতিকাৰ পৰাই পিত্তথলীৰ অস্তিত্ব লক্ষ্য কৰা হৈছে যদিও তুলনামূলকভাৱে শেহতীয়াকৈহে পিত্তথলীৰ কাৰ্য আৰু ৰোগসমূহৰ নথিভুক্ত কৰা হৈছে,[36] বিশেষকৈ যোৱা দুটা শতিকাত।[34]

পিত্তপাথৰৰ প্ৰথম বৰ্ণনা ৰেনেছাঁ যুগত হোৱা যেন লাগে, হয়তো পূৰ্বৰ সময়ত অধিক শস্য আৰু শাক-পাচলি আৰু কম মাংসৰ খাদ্যৰ বাবে পিত্তপাথৰৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ কম হোৱাৰ বাবে।[36] ১৫০৬ চনত এন্থনিয়াছ বেনেভিনিয়াছে প্ৰথমে লক্ষণ আৰু পিত্তৰ পাথৰৰ উপস্থিতিৰ মাজত সম্পৰ্ক আঁকিছিল।[36] ১৮৯০ চনত লুডৱিগ জৰ্জ ক’ৰভ’ইজিয়াৰে কেইবাটাও গোচৰ পৰীক্ষা কৰাৰ পিছত কয় যে বৃদ্ধি পোৱা, কোমল নহয় পিত্তথলীত জণ্ডিচৰ কাৰণ পিত্তৰ পাথৰ হোৱাৰ সম্ভাৱনা কম।[34]

১৬৭৬ চনত চিকিৎসক জ’নিচিয়াছে প্ৰথম অস্ত্ৰোপচাৰৰ দ্বাৰা পিত্তৰ পাথৰ আঁতৰাই পেলায় আৰু তেওঁ স্বতঃস্ফূৰ্তভাৱে হোৱা পিত্তৰ ফিষ্টুলাৰ পৰা পাথৰ আঁতৰাই পেলায়।[34] ১৮৬৭ চনত ষ্টাউ হবছে প্ৰথম ৰেকৰ্ড কৰা কলেচিষ্ট'টমী কৰে,[36] যদিও প্ৰকৃততে এনে অস্ত্ৰোপচাৰৰ বিষয়ে আগতে অষ্টাদশ শতিকাৰ মাজভাগত ফৰাচী অস্ত্ৰোপচাৰ বিশেষজ্ঞ জিন লুই পেটিটে বৰ্ণনা কৰিছিল।[34] জাৰ্মান অস্ত্ৰোপচাৰ বিশেষজ্ঞ কাৰ্ল লেংগেনবুচে ১৮৮২ চনত কলেলিথিয়াছিছ ৰোগীৰ বাবে প্ৰথম কলেচিষ্টেক্টমী কৰে।[35] ইয়াৰ আগতে অস্ত্ৰোপচাৰে পিত্তৰ পাথৰৰ পানী নিষ্কাশনৰ বাবে ফিষ্টুলা সৃষ্টি কৰাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।[34] লেংগেনবুচে যুক্তি দিছিল যে স্তন্যপায়ী প্ৰাণীৰ আন কেইবাটাও প্ৰজাতিৰ পিত্তথলী নথকাৰ বাবে মানুহে ইয়াৰ অবিহনে জীয়াই থাকিব পাৰে।[34]

পিত্তথলী অস্ত্ৰোপচাৰৰ দ্বাৰা আঁতৰোৱা বা কেৱল পিত্তৰ পাথৰ আঁতৰ কৰাটো পছন্দ কৰা হয় নে নহয় সেই বিতৰ্ক ১৯২০ চনত নিষ্পত্তি হয় আৰু এই বিতৰ্কৰ সৈতে একমত হৈছিল যে পিত্তথলী আঁতৰোৱাটোৱেই বেছি পছন্দ কৰা হয়।[35] বিংশ শতিকাৰ মাজভাগ আৰু শেষৰ ফালেহে পিত্তথলী চাবলৈ কনট্ৰাষ্ট মিডিয়াম আৰু চিটি স্কেনৰ ব্যৱহাৰৰ দৰে চিকিৎসা চিত্ৰকল্প কৌশল ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।[34] ১৯৮৫ চনত জাৰ্মানীৰ ইৰিখ মুহেই কৰা প্ৰথম লেপাৰ’স্কপিক কলেচিষ্টেক্টমী যদিও ১৯৮৭ আৰু ১৯৮৮ চনত ফৰাচী অস্ত্ৰোপচাৰ বিশেষজ্ঞ ফিলিপ ম’ৰেট আৰু ফ্ৰান্সোৱা ডুব’ইছক অস্ত্ৰোপচাৰৰ বাবে প্ৰায়ে কৃতিত্ব দিয়া হয়।[37]

তথ্যসূত্ৰ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ Ginsburg, Ph.D., J.N. (August 22, 2005). "Control of Gastrointestinal Function". In Thomas M. Nosek, Ph.D.. Gastrointestinal Physiology. Essentials of Human Physiology. প্ৰকাশক Augusta, Georgia, United States: Medical College of Georgia. পৃষ্ঠা. p. 30. http://www.lib.mcg.edu/edu/eshuphysio/program/section6/6ch2/6ch2line.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: June 29, 2007. 
  2. ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 Gray's Anatomy 2008, পৃষ্ঠা. 1187-81.
  3. ↑ Jon W. Meilstrup (1994). Imaging Atlas of the Normal Gallbladder and Its Variants. প্ৰকাশক Boca Raton: CRC Press. পৃষ্ঠা. 4. ISBN 978-0-8493-4788-7. 
  4. ↑ Nagral, Sanjay (2005). "Anatomy relevant to cholecystectomy". Journal of Minimal Access Surgery খণ্ড 1 (2): 53–8. doi:10.4103/0972-9941.16527. PMID 21206646. 
  5. ↑ Shakelford's Surgery of Alimentary Tract, ed.7. 2013
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 Young, Barbara et al. (2006). Wheater's functional histology: a text and colour atlas (5th সম্পাদনা). প্ৰকাশক [Edinburgh?]: Churchill Livingstone/Elsevier. পৃষ্ঠা. 298. ISBN 978-0-443-06850-8. https://archive.org/details/wheatersfunction00youn. 
  7. ↑ Ross, M.; Pawlina, W. (2011). Histology: A Text and Atlas (6th সম্পাদনা). Lippincott Williams & Wilkins. পৃষ্ঠা. 646. ISBN 978-0-7817-7200-6. https://archive.org/details/histologytextatl00ross_530. 
  8. ↑ Leeuw, Th.G.; Verbeek, P.C.M.; Rauws, E.A.J.; Gouma, D.J. (September 1995). "A double or bilobar gallbladder as a cause of severe complications after (laparoscopic) cholecystectomy". Surgical Endoscopy খণ্ড 9 (9): 998–1000. doi:10.1007/BF00188459. PMID 7482221. 
  9. ↑ Segura-Sampedro, JJ; Navarro-Sánchez, A; Ashrafian, H; Martínez-Isla, A (February 2015). "Laparoscopic approach to the intrahepatic gallbladder. A case report.". Revista Espanola de Enfermedades Digestivas খণ্ড 107 (2): 122–3. PMID 25659400. http://www.grupoaran.com/mrmUpdate/lecturaPDFfromXML.asp?IdArt=4621099&TO=RVN&Eng=1. 
  10. ↑ Dhulkotia, A; Kumar, S; Kabra, V; Shukla, HS (March 1, 2002). "Aberrant gallbladder situated beneath the left lobe of liver". HPB খণ্ড 4 (1): 39–42. doi:10.1080/136518202753598726. PMID 18333151. 
  11. ↑ Naganuma, S.; Ishida, H.; Konno, K.; Hamashima, Y.; Hoshino, T.; Naganuma, H.; Komatsuda, T.; Ohyama, Y. et al. (March 6, 2014). "Sonographic findings of anomalous position of the gallbladder". Abdominal Imaging খণ্ড 23 (1): 67–72. doi:10.1007/s002619900287. PMID 9437066. 
  12. ↑ Meilstrup JW; Hopper KD; Thieme GA (December 1991). "Imaging of gallbladder variants". AJR Am J Roentgenol খণ্ড 157 (6): 1205–8. doi:10.2214/ajr.157.6.1950867. PMID 1950867. http://www.ajronline.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=1950867. 
  13. ↑ 13.0 13.1 13.2 Schoenwolf, Gary C. (2009). "Development of the Gastrointestinal Tract". Larsen's human embryology (4th সম্পাদনা). প্ৰকাশক Philadelphia: Churchill Livingstone/Elsevier. ISBN 978-0-443-06811-9. 
  14. ↑ 14.0 14.1 14.2 Guyton, Arthur C.; Hall, John E. (2005). Textbook of medical physiology (11th সম্পাদনা). প্ৰকাশক Philadelphia: W.B. Saunders. পৃষ্ঠা. 802–4. ISBN 978-0-7216-0240-0. 
  15. ↑ KO, CYNTHIA (2005). "Biliary Sludge Is Formed by Modification of Hepatic Bile by the Gallbladder Mucosa". Clinical Gastroenterology and Hepatology খণ্ড 3 (7): 672–8. doi:10.1016/s1542-3565(05)00369-1. PMID 16206500. https://www.cghjournal.org/article/S1542-3565(05)00369-1/pdf. 
  16. ↑ Meyer, G.; Guizzardi, F.; Rodighiero, S.; Manfredi, R.; Saino, S.; Sironi, C.; Garavaglia, M. L.; Bazzini, C. et al. (June 2005). "Ion transport across the gallbladder epithelium". Current Drug Targets. Immune, Endocrine and Metabolic Disorders খণ্ড 5 (2): 143–151. doi:10.2174/1568008054064805. PMID 16089346. 
  17. ↑ "The association between cholecystectomy and the risk of colorectal cancer: an updated systematic review and meta-analysis of cohort studies". Transl Cancer Res খণ্ড 12 (6): 1452–1465. June 2023. doi:10.21037/tcr-22-2049. PMID 37434692. 
  18. ↑ "Increased Risk of Cancer after Cholecystectomy: A Nationwide Cohort Study in Korea including 123,295 Patients". Gut Liver খণ্ড 16 (3): 465–473. May 2022. doi:10.5009/gnl210009. PMID 35502586. 
  19. ↑ 19.0 19.1 19.2 "Cholelithiasis - Hepatic and Biliary Disorders - MSD Manual Professional Edition" (en-AU ভাষাত). MSD Manual Professional Edition. http://www.msdmanuals.com/en-au/professional/hepatic-and-biliary-disorders/gallbladder-and-bile-duct-disorders/cholelithiasis। আহৰণ কৰা হৈছে: 18 October 2017. 
  20. ↑ 20.00 20.01 20.02 20.03 20.04 20.05 20.06 20.07 20.08 20.09 20.10 20.11 20.12 20.13 20.14 20.15 20.16 Nicki R. Colledge, ed (2010). Davidson's principles and practice of medicine (21st সম্পাদনা). প্ৰকাশক Edinburgh: Churchill Livingstone/Elsevier. পৃষ্ঠা. 977–984. ISBN 978-0-7020-3085-7. 
  21. ↑ Neri V; Ambrosi A; Fersini A; Tartaglia N; Valentino TP (2007). "Antegrade dissection in laparoscopic cholecystectomy". Journal of the Society of Laparoendoscopic Surgeons খণ্ড 11 (2): 225–8. PMID 17761085. 
  22. ↑ nhs.uk, Complications of a gallbladder removal Archived 2017-09-20 at the Wayback Machine
  23. ↑ VK Kapoor (2007), "Bile duct injury repair: when? what? who?", Journal of Hepato-Biliary-Pancreatic Surgery খণ্ড 14 (5): 476–479, doi:10.1007/s00534-007-1220-y, PMID 17909716 
  24. ↑ Dolan, R.D.; Storm, A.C.; Thompson, C.C. (2022). "Endoscopic management of acute biliary & pancreatic conditions". In Friedman, S.; Blumberg, R.S.; Saltzman, J.R.. Greenberger's CURRENT Diagnosis & Treatment Gastroenterology, Hepatology, & Endoscopy (4e সম্পাদনা). McGraw Hill Education. ISBN 978-1-260-47343-8. https://accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=3204&sectionid=266864223. 
  25. ↑ "Gallbladder Polyps". MayoClinic. http://www.mayoclinic.com/health/gallbladder-polyps/AN01044। আহৰণ কৰা হৈছে: March 19, 2015. 
  26. ↑ Strawberry gallbladder – cancerweb.ncl.ac.uk.
  27. ↑ "HIDA scan - Overview" (en ভাষাত). Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/hida-scan/home/ovc-20200578। আহৰণ কৰা হৈছে: 18 October 2017. 
  28. ↑ C. Michael Hogan. 2008. Guanaco: Lama guanicoe, GlobalTwitcher.com, ed. N. Strömberg Archived March 4, 2011, at the Wayback Machine
  29. ↑ Higashiyama, H; Sumitomo, H; Ozawa, A; Igarashi, H; Tsunekawa, N; Kurohmaru, M; Kanai, Y (2016). "Anatomy of the Murine Hepatobiliary System: A Whole-Organ-Level Analysis Using a Transparency Method". The Anatomical Record খণ্ড 299 (2): 161–172. doi:10.1002/ar.23287. PMID 26559382. 
  30. ↑ Romer, Alfred Sherwood; Parsons, Thomas S. (1977). The Vertebrate Body. প্ৰকাশক Philadelphia, PA: Holt-Saunders International. পৃষ্ঠা. 355. ISBN 978-0-03-910284-5. 
  31. ↑ Hagey, L. R.; Vidal, N.; Hofmann, A. F.; Krasowski, M. D. (2010). "Complex Evolution of Bile Salts in Birds". The Auk খণ্ড 127 (4): 820–831. doi:10.1525/auk.2010.09155. PMID 21113274. 
  32. ↑ Actman, Jani (5 May 2016). "Inside the Disturbing World of Bear-Bile Farming". National Geographic. https://news.nationalgeographic.com/2016/05/160505-asiatic-bear-bile-trade-laos/। আহৰণ কৰা হৈছে: 23 October 2017. 
  33. ↑ Hance, Jeremy (9 April 2015). "Is the end of 'house of horror' bear bile factories in sight?". The Guardian. https://www.theguardian.com/environment/radical-conservation/2015/apr/09/bear-bile-china-synthetic-alternative. 
  34. ↑ 34.00 34.01 34.02 34.03 34.04 34.05 34.06 34.07 34.08 34.09 Eachempati, Soumitra R.; II, R. Lawrence Reed (2015). Acute Cholecystitis. Springer. পৃষ্ঠা. 1–16. ISBN 978-3-319-14824-3. https://books.google.com/books?id=oKFnCgAAQBAJ&pg=PA1. 
  35. ↑ 35.0 35.1 35.2 Jarnagin, William R. (2012). Blumgart's Surgery of the Liver, Pancreas and Biliary Tract E-Book: Expert Consult - Online. Elsevier Health Sciences. পৃষ্ঠা. 511. ISBN 978-1-4557-4606-4. https://books.google.com/books?id=neZGIB-xyVkC&pg=PA511. 
  36. ↑ 36.0 36.1 36.2 Bateson, M. C. (2012). Gallstone Disease and its Management. Springer. পৃষ্ঠা. 1–2. ISBN 978-94-009-4173-1. https://books.google.com/books?id=zNdeBAAAQBAJ&pg=PA1. 
  37. ↑ Reynolds, Walker (January–March 2001). "The First Laparoscopic Cholecystectomy". Journal of the Society of Laparoendoscopic Surgeons খণ্ড 5 (1): 89–94. PMID 11304004. 

বাহ্যিক সংযোগ

[সম্পাদনা কৰক]
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=পিত্তথলী&oldid=524672"ৰ পৰা অনা হৈছে