বিঠাবাই ভাউ মংগ নাৰায়ণগাঁওকাৰ

বিঠাবাই ভাউ মংগ নাৰায়ণগাঁওকাৰ
জন্ম	০১ জুলাই, ১৯৩৫ পান্ধৰপুৰ ভাৰত
মৃত্যু	১৫ জানুৱাৰী, ২০০২ (৬৬ বছৰ) নাৰায়ণগাঁও, মহাৰাষ্ট্ৰ, ভাৰত
ৰাষ্ট্ৰীয়তা	ভাৰতীয়
পেচা	পৰিবেশন শিল্পী
দাম্পত্যসঙ্গী	আন্না সাৱন্ত মাৰ্চেণ্ট
সন্তান	মংগলা বনছোডে (জীয়েক)
আত্মীয়-স্বজন	নাৰায়ণ খুড়ে (ককা) ৰামবাই নাৰায়ণগাঁওকাৰ (ভনী) কেশৰবাই নাৰায়ণগাঁওকাৰ (ভনী)

বিঠাবাই ভাউ মংগ নাৰায়ণগাঁওকাৰ ( ইংৰাজী: Vithabai Bhau Mang Narayangankar; ১৯৩৫ চনৰ জুলাই – ১৫ জানুৱাৰী ২০০২) এগৰাকী ভাৰতীয় নৃত্যশিল্পী, গায়িকা আৰু ব্যংগ শিল্পী আছিল।

প্ৰাথমিক জীৱন আৰু কেৰিয়াৰ

শিল্পী পৰিয়ালত জন্মগ্ৰহণ কৰি ডাঙৰ-দীঘল হোৱা বিঠাবাইৰ জন্ম হৈছিল মহাৰাষ্ট্ৰৰ সোলাপুৰ জিলাৰ পান্ধৰপুৰ চহৰত। ভাউ-বাপু মাং নাৰায়ণগাঁও আছিল তাইৰ পিতৃ আৰু ককাকৰ দ্বাৰা পৰিচালিত পৰিয়াল। তেওঁ পুনে জিলাৰ শ্বিৰুৰ তালুকাৰ কাৱথে য়ামাইৰ আছিল। সৰুৰে পৰাই লাভণ্যা, গাভলান, ভেদিক আদি বিভিন্ন ধৰণৰ গীতৰ সৈতে পৰিচিত হৈ পৰিছিল।

তাইৰ জীৱনৰ অন্যতম উল্লেখযোগ্য পৰিঘটনা আছিল সন্তানৰ জন্মৰ সময়ছোৱা। দৰ্শকৰ বাবে অনুষ্ঠান পৰিৱেশন কৰি থকাৰ সময়তে তাইৰ গৰ্ভৱতী আছিল ৯ মাহৰ। অভিনয়ৰ সময়তে, তাই গম পালে যে তাই ডেলিভাৰী দিবলৈ ওলাইছে। তেখেতে মঞ্চৰ পিছফালে গৈ কেঁচুৱাটো প্ৰসৱ কৰিছিল, নাভিৰ ৰছীডাল শিলেৰে কাটি অভিনয়ত যোগদান কৰিবলৈ সাজু হৈছিল। বেবী বাম্পৰ অনুপস্থিতিত তাইক দেখি দৰ্শক আচৰিত হৈছিল। তাইৰ সাহসী কাৰ্য্য আৰু নিষ্ঠাৰ বিষয়ে সোধা-পোছা আৰু জানিব পৰাৰ লগে লগে শ্ব’টো বন্ধ কৰি দিয়া হয়। শ্ব’টো সম্পূৰ্ণ কৰাৰ দৃঢ়তাৰ বাবে দৰ্শকে প্ৰশংসা কৰে যদিও সন্মানেৰে জিৰণি ল’বলৈ কয়। মহাৰাষ্ট্ৰৰ নাৰায়ণগাঁও গাঁৱৰ পৰা অহা মহান সুনামৰ কিংবদন্তি তামাছা শিল্পী হিচাপে সদায় স্বীকৃতি লাভ কৰে।

কলাৰ বাবে ১৯৫৭ আৰু ১৯৯০ চনত ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতিৰ পৰা পদক লাভ কৰে। লিখা আছে যে খ্যাতি অৰ্জন কৰা সন্মানৰ পিছতো তাই আৰ্থিক দুৰ্দশাত ভুগিছিল আৰু যত্ন লোৱা নাছিল বুলি কোৱা হয়। মৃত্যুৰ পিছত তাইৰ চিকিৎসালয়ৰ বিল দাতাৰ অৱদানৰ দ্বাৰা পূৰণ কৰা হৈছিল।

বঁটা আৰু স্বীকৃতি

তেওঁ উচ্চ প্ৰশংসা লাভ কৰে আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা তেওঁৰ দলটোক তামাছা শিল্প ধাৰাত আটাইতকৈ সন্মানীয় ৰাষ্ট্ৰপতি বঁটাৰে সন্মানিত কৰা হয়। অনুৰাগীয়ে তেওঁক "তমাশা সম্ৰাদিনী" (তমাশা সম্ৰাজ্ঞী) বুলি অভিহিত কৰিছিল আৰু চৰকাৰেও তেওঁক সন্মান জনাইছিল।

মহাৰাষ্ট্ৰ চৰকাৰে ২০০৬ চনত তেওঁৰ স্মৃতিত বাৰ্ষিক "বিঠাবাই নাৰায়ণৱকাৰ জীৱনজোৰা সাফল্য বঁটা" প্ৰতিষ্ঠা কৰিছে। তামাশা শিল্পৰ সংৰক্ষণ আৰু প্ৰসাৰত ব্যাপক অৱদান আগবঢ়োৱাসকলক এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। ২০০৬ চনৰ পৰা এই বঁটা প্ৰদান কৰা হৈছে আৰু এই বঁটাৰ উল্লেখযোগ্য প্ৰাপকসকল হৈছে শ্ৰীমতী ড. কান্তবৈ সতৰকাৰ, বসন্ত অৱসাৰিকাৰ, শ্ৰীমতী সুলোচনা নালাৱাড়ে, হৰিভৌ বাঢ়ে, শ্ৰীমতী মংগলা বনছোড়ে (বিঠাবাইৰ কন্যা), সাধু পাটছুতে, অংকুশ খাদে, প্ৰভা শিৱনেকাৰ, ভীমা সাংগাৱিকৰ, গংগাৰাম কাৱথেকাৰ, শ্ৰীমতী ৰাধাবাই খোড়ে নাশিকৰ, মধুকৰ নেৰালে। লোকশিৰি মমিন কাৱথেকাৰক ২০১৭-১৮ বৰ্ষৰ বাবে এই বঁটা প্ৰদান কৰা হৈছে, লোকশিল্প, লাভনী আৰু তামাছাৰ ক্ষেত্ৰলৈ তেওঁৰ আজীৱন অৱদানৰ বাবে।

লাভানী আৰু তামাছাৰ ক্ষেত্ৰখনলৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে ২০১৮-১৯ বৰ্ষৰ বাবে এই বঁটা লাভ কৰিছে শ্ৰীমতী গুলাব সংগমনেৰকাৰক।

এই বঁটাৰ বাবে শ্ৰী আতম্বৰ শিৰধোংকৰ (২০১৯-২০ বৰ্ষৰ বাবে) আৰু শ্ৰীমতী সন্ধ্যা মানে (২০২০-২১ বৰ্ষৰ বাবে) তামাশাৰ ক্ষেত্ৰখনলৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে নিৰ্বাচিত হৈছে।