বিনিয়োগ
বিনিয়োগ(Investing) হৈছে অৰ্থনৈতিক উন্নতি আৰু ব্যক্তিগত সম্পদ বৃদ্ধিৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ আহিলা। ইয়াৰ ইতিহাস বহু পুৰণি, আৰু ইয়াৰ বিকাশৰ ধাৰা বিভিন্ন সমাজ আৰু সংস্কৃতিৰ মাজেৰে আগবাঢ়িছে। আজিৰ আধুনিক বিনিয়োগৰ ধাৰণাই মধ্যযুগীয় ইছলামিক বিশ্বৰ কিৰাদ (Qirad)ৰ দৰে প্ৰাচীন পদ্ধতিৰ পৰা আৰম্ভ হৈছে। [1]
বিনিয়োগৰ ইতিহাস
[সম্পাদনা কৰক]মধ্যযুগীয় কিৰাদ (Qirad)
[সম্পাদনা কৰক]মধ্যযুগীয় ইছলামিক বিশ্বত কিৰাদ এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ বিত্তীয় পদ্ধতি আছিল। ইয়াত এজন বা ততোধিক বিনিয়োগকাৰীয়ে এজন এজেন্টৰ হাতত মূলধন গতাই দিছিল। এজেন্টে এই মূলধনৰ সৈতে বাণিজ্য কৰি লাভৰ আশা কৰিছিল। লাভ হ’লে দুয়োপক্ষে আগতেই ঠাৱৰ কৰা হিচাপমতে লাভ বিতৰণ কৰা হৈছিল। কিন্তু ক্ষতি হ’লে এজেন্টৰ কোনো দায়িত্ব নাথাকিছিল। এই পদ্ধতিটো পিছলৈ পশ্চিমীয়া ইউৰোপত ব্যৱহৃত কমেণ্ডা (Commenda)ৰ সৈতে সাদৃশ্য পোৱা যায়। যদিও এই দুয়োটা পদ্ধতিৰ মাজত সম্পৰ্ক আছে নে নাই সেই বিষয়ে নিশ্চিতভাৱে কোৱা টান।
আধুনিক বিনিয়োগৰ উত্থান
[সম্পাদনা কৰক]২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে শ্বেয়াৰ, বণ্ড, আৰু অন্যান্য প্ৰতিভূতিত বিনিয়োগ কৰা ব্যক্তিক স্পেকুলেটৰ (Speculator) বুলি কোৱা হৈছিল। কিন্তু ১৯২৯ চনৰ ৱাল ষ্ট্ৰীট দুৰ্যোগৰ পিছত, বিশেষকৈ ১৯৫০ চনৰ দশকত, বিনিয়োগ শব্দটোৱে অধিক সংৰক্ষণশীল প্ৰতিভূতিক বুজাবলৈ আৰম্ভ কৰে। আনহাতে, স্পেকুলেচন শব্দটো উচ্চ ঝুঁকিৰ বিনিয়োগৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।
বিনিয়োগৰ প্ৰকাৰ আৰু কৌশল
[সম্পাদনা কৰক]মূল্য বিনিয়োগ (Value Investing)
[সম্পাদনা কৰক]মূল্য বিনিয়োগত বিনিয়োগকাৰীয়ে কম মূল্যত বিক্ৰী হৈ থকা সম্পত্তি কিনে আৰু উচ্চ মূল্যত বিক্ৰী কৰে। ইয়াত বিনিয়োগকাৰীয়ে কোম্পানীৰ আৰ্থিক প্ৰতিবেদনৰ বিশ্লেষণ কৰি প্ৰতিভূতিৰ মূল্যাংকন কৰে। ইয়াৰ বাবে ইয়াৰ্ণিংছ পাৰ শ্বেয়াৰ (EPS), বিক্ৰী বৃদ্ধি আদিৰ দৰে হিচাপকৰণৰ অনুপাত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
- উদাহৰণ: ৱাৰেন বাফেট আৰু বেঞ্জামিন গ্ৰাহাম মূল্য বিনিয়োগৰ উল্লেখযোগ্য উদাহৰণ।
- গুৰুত্বপূৰ্ণ অনুপাত:
- P/E অনুপাত (Price-to-Earnings Ratio): ইয়াত শ্বেয়াৰৰ মূল্যক EPSৰে হৰণ কৰা হয়। কম P/E অনুপাতৰ শ্বেয়াৰ সাধাৰণতে কম মূল্যত বিক্ৰী হৈ থাকে।
- P/B অনুপাত (Price-to-Book Ratio): ইয়াত শ্বেয়াৰৰ মূল্যক কোম্পানীৰ নেট সম্পত্তিৰে হৰণ কৰা হয়।
বৃদ্ধি বিনিয়োগ (Growth Investing)
[সম্পাদনা কৰক]বৃদ্ধি বিনিয়োগত বিনিয়োগকাৰীয়ে ভৱিষ্যতে উচ্চ লাভৰ সম্ভাৱনা থকা কোম্পানীৰ শ্বেয়াৰ কিনে। ইয়াত মূল লক্ষ্য হৈছে মূলধনৰ增值 (Capital Appreciation)। বৃদ্ধি বিনিয়োগৰ বাবে সাধাৰণতে উচ্চ P/E অনুপাতৰ শ্বেয়াৰ বাছনি কৰা হয়।
- উদাহৰণ: থমাছ ৰ’ৱে প্ৰাইচ জুনিয়ৰে ১৯৫০ চনত বৃদ্ধি বিনিয়োগৰ ধাৰণাটো জনপ্ৰিয় কৰিছিল।
মমেন্টাম বিনিয়োগ (Momentum Investing)
[সম্পাদনা কৰক]মমেন্টাম বিনিয়োগত বিনিয়োগকাৰীয়ে বৰ্তমান উৰ্ধ্বমুখী ট্ৰেণ্ড থকা শ্বেয়াৰ কিনে আৰু ট্ৰেণ্ড কমি যোৱাৰ লগে লগে বিক্ৰী কৰে। ইয়াত ট্ৰেণ্ড লাইন, মুভিং এভাৰেজ আদি ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
ডলাৰ কষ্ট এভাৰেজিং (Dollar-Cost Averaging, DCA)
[সম্পাদনা কৰক]DCA হৈছে এক নিৰ্দিষ্ট সময়ৰ অন্তৰালত একেটা পৰিমাণৰ টকা বিনিয়োগ কৰা। ইয়াৰ দ্বাৰা চমু সময়ৰ বজাৰৰ অস্থিৰতাৰ প্ৰভাৱ কমি যায়। উদাহৰণস্বৰূপে, যদি এজন বিনিয়োগকাৰীয়ে প্ৰতি মাহে ৫০০বিনিয়োগকৰেআৰুবাৰ্ষিক১০২.৫ নিযুততকৈও বেছি হ’ব।
আধুনিক বিনিয়োগৰ নতুন ধাৰা
[সম্পাদনা কৰক]মাইক্ৰ’-ইনভেষ্টিং (Micro-Investing)
[সম্পাদনা কৰক]মাইক্ৰ’-ইনভেষ্টিংৰ দ্বাৰা সৰু সৰু পৰিমাণৰ টকা বিনিয়োগ কৰিব পাৰি। ইয়াত বিশেষকৈ নতুন বিনিয়োগকাৰী আৰু সীমিত আয়ৰ লোকসকলৰ বাবে বিনিয়োগ সহজলভ্য কৰা হয়।
ভেঞ্চাৰ কেপিটেল (Venture Capital)
[সম্পাদনা কৰক]ভেঞ্চাৰ কেপিটেল হৈছে উচ্চ বৃদ্ধিৰ সম্ভাৱনা থকা ব্যক্তিগত কোম্পানীত বিনিয়োগ কৰা। ইয়াত ঝুঁকি বেছি, কিন্তু সফল হ’লে লাভো বেছি।
বিনিয়োগৰ মূল্যাংকন (Investment Valuation)
[সম্পাদনা কৰক]বিনিয়োগৰ সঠিক মূল্যাংকন কৰিবলৈ কিছুমান গুৰুত্বপূৰ্ণ মেট্ৰিক ব্যৱহাৰ কৰা হয়:
- মুক্ত নগদ প্ৰবাহ (Free Cash Flow): ইয়াত কোম্পানীয়ে উৎপন্ন কৰা নগদ ধনৰ পৰিমাণ জোখা হয়।
- ঋণ-ইকুইটি অনুপাত (Debt-to-Equity Ratio): ইয়াত কোম্পানীৰ ঋণ আৰু ইকুইটিৰ অনুপাত জোখা হয়। উচ্চ অনুপাতই উচ্চ ঝুঁকি সূচায়।
বিনিয়োগৰ জগতখন বহু পুৰণি আৰু ইয়াৰ বিকাশৰ ধাৰা বিভিন্ন সমাজৰ মাজেৰে আগবাঢ়িছে। মূল্য বিনিয়োগ, বৃদ্ধি বিনিয়োগ, মমেন্টাম বিনিয়োগ, ডলাৰ কষ্ট এভাৰেজিং আদি বিভিন্ন কৌশলৰ দ্বাৰা বিনিয়োগকাৰীয়ে নিজৰ লক্ষ্য আৰু ঝুঁকি সহনশীলতা অনুসৰি বিনিয়োগ কৰিব পাৰে। সঠিক জ্ঞান আৰু বিশ্লেষণৰ দ্বাৰা বিনিয়োগকাৰীয়ে সফলতাৰ মাৰ্গত আগবাঢ়িব পাৰে।
তথ্যসূত্ৰসমূহ:
[সম্পাদনা কৰক]- What is Investing Money? from Profitjournal.org