মাকো

শিপিনী হৈ জন্ম লোৱা অসমীয়া জীয়াৰী-বোৱাৰীৰ তাঁতশালখনি যেনে মৰমৰ, মাকোটোও তেনেকৈ মৰমৰ। ' নহ'লেনো বিহুৱতীয়ে গায় নে 'অতি চেনেহৰ মুগাৰে মহুৰা, অতি চেনেহৰ মাকো'। তাঁত বওঁতে সূতাত মহুৰা ভৰাই বাণিসূতা চলোৱা যতনৰ নাম মাকো (সং. মক্ক)। ইয়াৰ ভাগ দুটা: চৰিয়া মাকো আৰু ফলীয়া মাকো। বিহুগীতত 'ক'লীয়া নাহৰৰ মাকো' আৰু 'হাতীদাঁতৰ মাকো'ৰ উল্লেখ আছে। নাৱৰ দৰে দুমূৰ জোঙা চাৰিসিৰীয়া মাকোৰ মাজ ভাগ খুলি (মাকো বাকচ) তাত শলা লগাই সূতাৰ মহুৰাটো ৰাখি কাপোৰ বোৱা হয়।

বিহুগীতৰ ভিন্ন কলিত মাকোৰ উল্লেখ আছে-

1. 'বহো তাঁতৰ শালত চকু আলিবাটত ঘনে মাকো সৰি পৰে'।
2. 'মাকোৰ ঘিট্ ঘটনি গামখাৰুৰ বাজনি'।

'মাকো মাৰ' (ঘনাই অহা-যোৱা কাৰী, 'মাকো যেন চলন-ফুৰণ হ' (চঞ্চল আৰু ক্ষিপ্ৰ স্বভাৱৰ হ) প্ৰভৃতি মাকোৰ গইনা লৈ সৃষ্টি হোৱা খণ্ডবাক্য আজিও প্ৰচলিত।

ইয়াক লৈ সাঁথৰৰো সৃষ্টি হৈছে। যেনে-

1. দুইফালে ঢাপ/মাজে মাজে যায় কাৰ্শলা সাপ।
2. আলিৰ মূৰত জেঠীৰ বাহ / পুৱাই কি কি কৰে ৰজাৰ পুতেক বন্দীত পৰি / ঘনে অহা-যোৱা কৰে।