সমললৈ যাওক

মোমল ৰাণো

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
মোমল ৰাণো
সাধু কথা
নাম: মোমল ৰাণো
তথ্য
অঞ্চল: সিন্ধ

মোমল ৰাণো (ইংৰাজী: Momal Rano ) হৈছে সিন্ধী লোককথা আৰু ৰাজস্থানী লোককথাৰ পৰা মোমল আৰু ৰানোৰ এক ৰোমান্টিক কাহিনী।][1] দুঃসাহসিক কৰ্ম, যাদু, পৰিকল্পনা, সৌন্দৰ্য্য, প্ৰেম, বিচ্ছেদৰ অধ্যায়, আৰু সৰ্বোপৰি ৰোমান্টিক ট্ৰেজেডীক সামৰি লোৱা বহুমুখী কাহিনী।

এই কাহিনীটো শ্বাহ জো ৰিছালোতো প্ৰকাশ পাইছে আৰু সিন্ধৰ সাতটা জনপ্ৰিয় কৰুণ ৰোমাঞ্চৰ অংশ। আন ছয়টা কাহিনী হ’ল উমৰ মাৰভি, ছাছুই পুন্নহুন, সোহনী মেহাৰ, লিলান চানেছাৰ, নূৰী জাম তামাচী আৰু সোৰথ ৰায় দিয়াচ যিবোৰ সাধাৰণতে সিন্ধৰ সাত ৰাণী বুলি জনা যায়। ইয়াৰ আগতে ভিত্তাইৰ বাহিৰেও শ্বাহ ইনাত ৰিজৱীকে ধৰি আন বহু কবিয়ে এই কাহিনীটোৰ ওপৰত পদ্য ৰচনা কৰিছিল আৰু লতিফৰ মৃত্যুৰ পিছত আন বহু কবিয়ে, যেনে তাজল বেৱাছ আৰু শ্বেইখ আয়াজ (দুই এজনৰ উদ্ধৃতি দিওঁ) একেটা কাহিনীৰেই চেষ্টা কৰিছিল; গতিকে সকলোৱে বিভিন্ন কোণৰ পৰা কাহিনীৰ দৃষ্টিভংগী বহল কৰিলে। মোমল-ৰানোক সিন্ধী আৰু ৰাজস্থানী সাহিত্যৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় লোককথা হিচাপে গণ্য কৰা হয়।

ঐতিহাসিক প্ৰসংগ

[সম্পাদনা কৰক]

এই কাহিনী ভাৰতৰ ৰাজস্থানৰ ভৌগোলিক বেল্টৰ লগতে পাকিস্তানৰ সিন্ধতো সংঘটিত হোৱা বুলি ধৰা হয়। কাহিনীৰ সম্পৰ্কত ৰাজস্থানৰ ভূগোল সামৰি লোৱা বেল্টটো হৈছে জয়ছলমেৰ জিলাৰ লোদ্ৰৱা বা লোধ্ৰুৱ; আনহাতে সিন্ধৰ অঞ্চলটো হৈছে প্ৰদেশখনৰ ঘটকী জিলাৰ মোমল জী মাৰি (মোমলৰ অট্টালিকা) আৰু তেওঁৰ পিতৃৰ ঘৰ। এই কাহিনীটো সম্ভৱতঃ ১৪ শতিকাৰ মাজভাগত উমেৰকোট বা আমাৰকোট (বৰ্তমান পাকিস্তানৰ সিন্ধ প্ৰদেশৰ দক্ষিণ-পূব দিশৰ এখন জিলা)ৰ ৰজা হামিৰ ছুমৰ’ৰ সময়ত ঘটিছিল।[2]

অমৰকটৰ ৰজা হামীৰ ছুমোৰোৱে তেওঁৰ মন্ত্ৰী ৰানো মহেন্দ্ৰ, ছিনহাৰো ধমাচান্নী আৰু দৌনৰো ভাত্যান্নীৰ সৈতে অমৰকটৰ দূৰৈৰ অঞ্চলবোৰত চিকাৰ কৰিবলৈ গৈছিল আৰু কেতিয়াবা দুঃসাহসিক অভিযানৰ বাবে নিজৰ সৰু দেশখনৰ সীমাও পাৰ হ’ব পাৰিছিল। এবাৰ চিকাৰৰ হুলস্থুলৰ সময়ত এই চাৰিজন লোকৰ সন্মুখীন হোৱা এজন ব্যক্তিয়ে ভুলবশতঃ তেওঁলোকৰ সন্মুখীন হৈছিল।

তেওঁলোক কোন আৰু কি কৰিছিল সেই কথা মানুহজনক প্ৰকাশ কৰা নাছিল। কিন্তু মানুহজনে তেওঁলোকক বিগত দিনত তেওঁৰ লগত ঘটা কাহিনীটোত নিয়োজিত কৰি তুলিলে। তেওঁ কাশ্মীৰৰ ওচৰৰ অঞ্চলৰ এজন ৰাজকুমাৰ আছিল, তেওঁ মোমলৰ সৌন্দৰ্য্য আৰু মনোমোহাতাৰ কিংবদন্তি শুনি ইমানেই অনুপ্ৰাণিত হৈছিল যে তেওঁ দুঃসাহসিক অভিযানৰ পিছত লগালে,কিন্তু যেতিয়া তেওঁ মোমল থকা অঞ্চলটোৰ ওচৰ পালেগৈ, তেতিয়া তেওঁ কেৱল মোমলৰ মোহনীয় সৌন্দৰ্য্যই নহয়, মোমলৰ মহিলা চাকৰ/ভগ্নীসকলে কৰা কৌশল আৰু আঁচনিবোৰেও তেওঁক আগুৰি ধৰিলে, যিয়ে সেই ৰাজকুমাৰৰ ধন-সম্পত্তি আৰু সামগ্ৰী কাঢ়ি লোৱাই নহয়, একাধিক প্ৰহেলিকাত তেওঁক ইমানেই বিভ্ৰান্ত কৰিছিল যে তেওঁ নিজৰ জীৱন ৰক্ষা আৰু দৌৰাৰ বাহিৰে আন একো কৰিব নোৱাৰিলে।

এই ৰাজকুমাৰে কোৱা কাহিনীটোৱেই সেই চাৰিজন বন্ধুৰ কৌতুহল বৃদ্ধি কৰিবলৈ যথেষ্ট আছিল। তেওঁ ৰাজকুমাৰৰ পৰা মোমলৰ অৱস্থানৰ তথ্য লাভ কৰি একেটা দুঃসাহসিক অভিযান চলাবলৈ সিদ্ধান্ত ল’লে।

মোমলৰ বাসস্থান আছিল উমেৰকোটৰ উত্তৰ-পূবত লোধ্ৰুভাৰ ওচৰত। কাক মহল (ককৰ ৰাজপ্ৰসাদ) নামৰ এটা ৰাজপ্ৰসাদত তাই নিজৰ সাতগৰাকী (কিছুমান ইতিহাসবিদে নজনী বুলি কয়) ভগ্নীৰ সৈতে বাস কৰিছিল, ইয়াৰে আটাইতকৈ বিখ্যাত আছিল সোমাল আৰু নাতিৰ, (কিছুমানে তাইক ভনীয়েকতকৈ মোমলৰ চাকৰ বুলি গণ্য কৰে)। লেবিৰিন্থ, প্ৰহেলিকা, নকল পুখুৰী, ভ্ৰম আৰু বহুত কিবাকিবি থকা এটা যাদুকৰী ৰাজপ্ৰসাদ আছিল। মোমালৰ বাবে যিয়েই প্ৰেমিক হ’ব বিচাৰে তেওঁ কেইবাটাও বাধাৰ সন্মুখীন হ’ব, আৰু যিজনে অক্ষত অৱস্থাত ৰাজপ্ৰসাদত উপস্থিত হ’বলৈ সফল হ’ব, মোমলক সম্ভৱতঃ তেওঁৰ পত্নী হিচাপে গ্ৰহণ কৰা হ’ব বুলি এটা কিংবদন্তি আছিল। ইতিহাসে কোৱাৰ দৰে মোমল আৰু তাইৰ ভনীয়েক/চাকৰৰ কাষ চাপি অহা প্ৰায় সকলোৰে পৰাই সকলো লুটি লোৱা হৈছিল, তেওঁৰ ধ্বংসৰ কাহিনী কোৱা কাশ্মীৰৰ ৰাজকুমাৰৰ দৰে দুই এজনক বাদ দি তেওঁলোকৰ জীৱনকে ধৰি সকলো লুটি লোৱা হৈছিল। ভাগ্যৰ দৰেই বিখ্যাত বুদ্ধিমান আৰু সাহসী ৰানো মান্দ্ৰোৱেই একমাত্ৰ সফলতাৰে ৰাজপ্ৰসাদত উপস্থিত হৈছিল, সম্পূৰ্ণ অক্ষত অৱস্থাত। মোমলে ​​বহুত আপ্লুত হৈছিল আৰু সেয়েহে মোমলক তেওঁ পত্নী হিচাপে গ্ৰহণ কৰিছিল। আন দুজন মন্ত্ৰীৰ সৈতে ৰজা হামিৰে কাকত ৰানো মেন্ধ্ৰ’ক এৰি উমেৰকোটলৈ ৰাওনা হয়।

ৰাণো আৰু মোমলে ​​বহুদিন লগ পাই থাকিল আৰু দুয়োপক্ষৰ পৰা তেওঁলোকৰ প্ৰেম কাহিনীয়ে অনুভৱৰ গভীৰতা লাভ কৰিলে। অৱশ্যে ৰজা হামিৰে ৰাণোক লৈ ঈৰ্ষা অনুভৱ কৰিছিল যে তেওঁ ব্যক্তিগতভাৱে চিনি পোৱা পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ ধুনীয়া মহিলাগৰাকীক বন্দী কৰাত সফল হৈছে। সেয়ে ৰানোৰ ওপৰত চকু ৰাখি মোমলক লগ নকৰিবলৈ ক’লে। ৰাণোৱে তেওঁৰ মন্ত্ৰী হোৱাৰ বাবে ৰজা বন্ধুৰ আদেশ মানি চলিবলগীয়া হৈছিল। কিন্তু মোমলৰ প্ৰতি থকা তেওঁৰ আবেগে তেওঁক শান্তিৰে তাইৰ পৰা আঁতৰি থাকিবলৈ নিদিলে। গতিকে সাধাৰণতে তেওঁ কামৰ অন্তত সন্ধিয়া উটত উঠি লুধ্ৰুভালৈ ৰাওনা হয় আৰু পিছদিনা ৰাতিপুৱালৈকে উমেৰকোটলৈ উভতি যায়। যিটো ৰাণোই মোটামুটি সঘনাই কৰিছিল, তেওঁ মনে মনে গৈ মোমলক লগ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল, যদিও সেয়া যথেষ্ট দীঘলীয়া দূৰত্ব আছিল। হঠাৎ তেওঁ এদিন ধৰা পৰিল আৰু ৰজাই তেওঁক কাৰাগাৰত ভৰাই দিলে। কিন্তু পুৰণি বন্ধুত্বৰ খাতিৰত ৰজাই তেওঁক মোমলক আৰু লগ নাপাবলৈ চৰ্ত দি মুকলি কৰি দিলে। কিন্তু ৰাণো আগৰ দৰে মনে মনে গৈ থাকিল।

এবাৰ ৰাণোৱে কাকৰ কাষ চাপিব নোৱাৰিলে, প্ৰিয়জনৰ প্ৰতি আবেগ আৰু চৰম অপেক্ষাত মোমলে ভনীয়েক সোমালক ৰানোৰ দৰে সাজ-পোছাক পিন্ধি কাষতে শুবলৈ ক’লে। ৰাণো আহি পোৱাৰ লগে লগে সি সোমালক মোমলৰ প্ৰেমিক বুলি ভুল কৰি সম্পূৰ্ণ হতাশ হৈ ৰাজপ্ৰসাদ এৰি উমাকোটলৈ গুচি গ’ল, তেওঁৰ লাঠিডাল এৰি। মোমল সাৰ পোৱাৰ লগে লগে তাই তাৰ লাঠিডাল দেখি বুজিলে যে ৰাণো তাইৰ কোঠালৈ গৈ তাইক সোমালৰ লগত দেখিছে, বৰঞ্চ সোমালক কোনোবা মানুহ বুলি ভুল কৰিছিল, আৰু হয়তো চিৰদিনৰ বাবে গুচি গৈছে। এইটো তাইৰ বাবে বহুত বেছি আছিল। মোমলে ​​তেওঁ উভতি অহাৰ বাবে অপেক্ষা কৰি থাকিল যদিও কোনো লাভ নহ’ল।

ঐতিহাসিকতা

[সম্পাদনা কৰক]

মোমল-ৰানোৰ কাহিনীটো তথ্য আৰু কল্পকাহিনী দুয়োটাৰে সমন্বয়। কাহিনীটোৰ লগত জড়িত ঠাইৰ নাম বাস্তৱ, দুয়োখনেই সিন্ধ আৰু ৰাজস্থান প্ৰদেশৰ সীমাৰ ভিতৰত। কিন্তু যাদুৰ ধাৰণা, কাক, ৰাণোৱে কেনেকৈ প্ৰায় প্ৰতিদিনে উমেৰকোটৰ পৰা লোধ্ৰুৱলৈ ইমান বেগেৰে যাত্ৰা কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল ইত্যাদি চিন্তাই ইয়াক এক কিংবদন্তি কৰি তুলিছে।[2] মোমল ৰানোৰ কাহিনীকো অৰ্ফিউছৰ কিংবদন্তিৰ সৈতে তুলনা কৰা হৈছে।[3]

জনপ্ৰিয় সংস্কৃতি

[সম্পাদনা কৰক]

মোমল ৰানোৰ প্ৰেম কাহিনীয়ে বহুতো আধুনিক গীতক অনুপ্ৰাণিত কৰি আহিছে, য'ত আছে ক'ক ষ্টুডিঅ' পাকিস্তানৰ দ্য স্কেচছৰ "দাস্তান-ই-মূমল" (১১ম মৌসুম): ৫ম খণ্ড।[4]

লগতে চাওক

[সম্পাদনা কৰক]

তথ্য সংগ্ৰহ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. Lalwani, Tamana (March 2018). Sindhi Folklore and Sindhi Folk Tales. প্ৰকাশক India: Bharat College of Arts and Commerce. https://episteme.net.in/content/73/3824/attachments/5-Sindhi.pdf. 
  2. 2.0 2.1 Sindhi Abadi board
  3. Muzamil Syre, Khathuri Khep Kheter Mein, Sindhica Publishers, Karachi 2014
  4. "Dastaan-e-Moomal Rano by Coke Studio". Archived from the original on 2023-02-26. https://web.archive.org/web/20230226152715/https://www.cokestudio.com.pk/season11/episode5.html?WT.cl=1&WT.mn=Episode5#&view=video2। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-02-03.