মৰুৎ
| মৰুৎ | |
|---|---|
| ধুমুহাৰ দেৱতা | |
 কম্বোডিয়াৰ কামপং থম প্ৰদেশৰ ছাম্বোৰ প্ৰেই কুকত খনন কৰা লিণ্টেলৰ ওপৰত সপ্তম শতিকাৰ মাৰুতৰ বিৱৰণ | |
| নিবাস | মধ্যআকাশ |
| অস্ত্ৰ | বিজুলী আৰু অন্যান্য |
| সঙ্গী | ৰ’দাচি |
| পিতৃ-মাতৃ | *বৈদিক: ৰুদ্ৰ আৰু প্ৰিষ্ণি[1] |
হিন্দু ধৰ্মত মৰুৎ (/məˈrʊts/; [2] Sanskrit: मरुत), যাক মৰুতগণ বুলিও কোৱা হয় আৰু কেতিয়াবা ৰুদ্ৰৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰা হয়,[3] ধুমুহা দেৱতা আৰু ৰুদ্ৰ আৰু প্ৰিষ্ণিৰ পুত্ৰ। মৰুতৰ সংখ্যা ২৭ৰপৰা ষাঠি (আৰভি ৮.৯৬.৮ত তিনিগুণ ষাঠি)লৈকে। ইহঁত অতি হিংস্ৰ আৰু আক্ৰমণাত্মক, সোণৰ অস্ত্ৰ অৰ্থাৎ বিজুলী আৰু বজ্ৰপাতেৰে সজ্জিত, লোহাৰ দাঁত থকা আৰু সিংহৰ দৰে গৰ্জন কৰা, উত্তৰ-পশ্চিমত বাস কৰা,[4] ৰঙা ঘোঁৰাৰদ্বাৰা টানি অনা সোণৰ ৰথত উঠি যোৱা বুলি বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
বৈদিক পৌৰাণিক কাহিনীত মৰুৎসকলে ইন্দ্ৰৰ সংগী হিচাপে যুৱ যোদ্ধাৰ দল হিচাপে কাম কৰে।[5] ফৰাচী তুলনামূলক পৌৰাণিক কাহিনীবিদ জৰ্জ ডুমেজিলৰ মতে, ইহঁত আইনহাৰ্জাৰ(en:Einherjar) আৰু বন্য চিকাৰ(en:Wild Hunt)ৰ সৈতে সম্পৰ্কিত।
শাস্ত্ৰত
[সম্পাদনা কৰক]পৱিত্ৰ গীতৰ প্ৰাচীন সংকলন ঋগবেদৰ ষষ্ঠ মণ্ডলৰ ৬৬ নং গীতটোত বৰষুণৰ ধুমুহাৰ প্ৰাকৃতিক পৰিঘটনা কেনেকৈ ধুমুহা দেৱতালৈ ৰূপান্তৰিত হয় তাৰ এক আকৰ্ষণীয় বিৱৰণ দিয়া হৈছে।[6]
ঋগবেদৰ মতে তেওঁলোকে সোণৰ মুকুট আৰু বুকু ঢাল পিন্ধিছিল, আৰু বৰষুণ হ’বলৈ কুঠাৰেৰে ডাৱৰবোৰ ফালি পেলাইছিল। সিহঁতে পাহাৰ কঁপাবলৈ সক্ষম হৈছিল। যদিও তেওঁলোক ৰুদ্ৰৰ সন্তান আছিল, তথাপি তেওঁলোকক পূৰ্বতে ইন্দ্ৰই স্বৰ্গৰ মূল নায়ক[5] বুলি গণ্য কৰিছিল, যাক মাৰুত্বন্ত ("মৰুতৰ সৈতে") বুলি উপাধি আছিল। তেওঁলোকৰ লগত ৰ’দাছি নামৰ এগৰাকী নাৰী দেৱতাও থাকে, যিয়ে তেওঁলোকৰ সৈতে আকাশৰ মাজেৰে ঘোঁৰাত উঠি যায়।[7] তেওঁক বিভিন্ন ধৰণে বৰ্ণনা কৰা হৈছে, কেতিয়াবা তেওঁলোকৰ মাতৃ আৰু কেতিয়াবা ৰুদ্ৰৰ পত্নী, যি ডাৱৰৰ ওপৰত যিবোৰ মৰুতৰ ৰথত থিয় হৈ আছে,[8] বা তেওঁলোকৰ সামূহিক পত্নী আৰু প্ৰিয়, যি বিজুলীৰ প্ৰতীক।[9]
মৰুৎসকলে স্বৰ্গৰ ৰজা ইন্দ্ৰক সহায় কৰে, বৃত্ৰাসুৰক পৰাস্ত কৰিবলৈ তেওঁলোকৰ ক্ষমতা উপহাৰ দিয়ে।[5] ইন্দ্ৰই যুদ্ধত তেওঁলোকৰ ভূমিকাক সন্দেহ কৰি যুদ্ধৰ আগতে তেওঁক উৎসাহ দিয়াৰ পাছত তেওঁক পৰিত্যাগ কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰে আৰু এই কথা চলি থাকে; অগস্ত্য ঋষিয়ে দিয়া বলিদানৰ বাবে তেওঁলোকৰ মাজত কাজিয়া হয়। কিন্তু পৌৰাণিক কাহিনীত ইন্দ্ৰৰ পক্ষত তেওঁলোকৰ স্থান গ্ৰহণ কৰা হয়, তেওঁৰ সৈতে অন্য ঠাইত দেখা দিয়ে।[7]
পিছৰ পৰম্পৰা অনুসৰি, যেনে পুৰাণ,[10] ইন্দ্ৰই শক্তিশালী পুত্ৰ জন্ম নিদিবলৈ বজ্ৰপাত নিক্ষেপ কৰাৰ পাছত [দিতি]] দেৱীৰ আঘাতপ্ৰাপ্ত গৰ্ভৰপৰাই মৰুতৰ জন্ম হৈছিল। ইন্দ্ৰক ভাবুকি দিব পৰা পুত্ৰ সন্তান জন্ম দিয়াৰ উদ্দেশ্যে দিতিয়ে এশ বছৰ ধৰি গৰ্ভৱতী হৈ আছিল।
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Stephanie Jamison (2015). The Rigveda –– Earliest Religious Poetry of India. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 49. ISBN 978-0190633394. https://books.google.com/books?id=1LTRDwAAQBAJ.
- ↑ "Marut". Random House Webster's Unabridged Dictionary.
- ↑ Max Müller. Vedic Hymns. Atlantic Publishers. পৃষ্ঠা. 352.
- ↑ Louis Frédéric (1987). Dictionnaire de la civilisation indienne. Robert Laffont. ISBN 2-221-01258-5.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 De Witt Griswold, Harvey (1923). The Religion of the Rigveda. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 205–207. ISBN 9780896843059.
- ↑ Max Müller, Hermann Oldenberg. Vedic Hymns: Part I. Library of Alexandria. পৃষ্ঠা. 177.
- ↑ 7.0 7.1 Jamison, Stephanie W.; Brereton, Joel P. (2014). The Rigveda: The Earliest Religious Poetry of India, Volume 1. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 49–. ISBN 9780199370184.
- ↑ Lakshman Sarup (1998). The Nighantu and the Nirukta: The Oldest Indian Treatise on Etymology, Philology and Semantics. Motilal Banarsidass. পৃষ্ঠা. 184. ISBN 9788120813816.
- ↑ Max Müller (1891). Vedic Hymns, Parte 1. Clarendon Press. পৃষ্ঠা. 274.
- ↑ Tamra Andrews (2000). Dictionary of Nature Myths: Legends of the Earth, Sea, and Sky. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 116. ISBN 9780195136777. https://books.google.com/books?id=7jS65aClvFEC.