যুদ্ধ
প্ৰাচীন যুদ্ধ: গৰুড়ৰ স্তম্ভ, প্ৰায় খ্ৰী.পূ. ২৫০০
মধ্যযুগীয় যুদ্ধ: হেষ্টিংছৰ যুদ্ধ, ১০৬৬
প্ৰাৰম্ভিক আধুনিক যুদ্ধ: মস্কোৰ পৰা পশ্চাদপসৰণ, ১৮১২
উদ্যোগ যুগৰ যুদ্ধ: সমৰ যুদ্ধ, ১৯১৬
আধুনিক যুদ্ধ: নৰ্মাণ্ডীৰ অৱতৰণ, ১৯৪৪
নিউক্লিয়াৰ যুদ্ধ: নাগাছাকিৰ ওপৰত আণৱিক বোমাবৰ্ষণ, ১৯৪৫
যুদ্ধ হৈছে সশস্ত্ৰ সংঘাত।[1] যি ৰাজ্যসমূহৰ সশস্ত্ৰ বাহিনীৰ মাজত, বা চৰকাৰী বাহিনীৰ সৈতে সংগঠিত সশস্ত্ৰ গোটসমূহৰ মাজত সংঘটিত হয়।[2]
এইটো সাধাৰণতে ব্যাপক হিংসা, ধ্বংস আৰু মৃত্যু দ্বাৰা চিহ্নিত হয়, য'ত নিয়মীয়া সেনা বা অনিয়মীয়া সেনা ব্যৱহৃত হয়। যুদ্ধ কলা বুলিলে সাধাৰণতে যুদ্ধসমূহৰ প্ৰকৃতি আৰু চৰিত্ৰ বুজোৱা হয়।[3]
মুঠতে যুদ্ধ হৈছে এনে যুদ্ধ য'ত কেৱল বৈধ সামৰিক লক্ষ্যস্থলসমূহলৈ সীমাবদ্ধ নাথাকে, আৰু ইয়াৰ ফলত ব্যাপক নাগৰিক মৃত্যুৰ ঘটনা বা যুদ্ধত অংশগ্ৰহণ নকৰা ব্যক্তিসকলৰ কষ্ট আৰু ক্ষতি হ'ব পাৰে।
ব্যুৎপত্তি
[সম্পাদনা কৰক]"War" শব্দটো ইংৰাজী ভাষালৈ আহিছে পুৰণি ইংৰাজী শব্দ werre আৰু মধ্য ইংৰাজী werre/werreৰ পৰা, যি পুৰণি ফ্ৰেঞ্চ শব্দ guerreৰ পৰা উৎপত্তি। ইয়াৰ মূল উৎস জাৰ্মাণিক শব্দ werra যাৰ অৰ্থ "বিৰোধ" বা "অশান্তি।"[4]
ইতিহাস
[সম্পাদনা কৰক]মানৱ ইতিহাসৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই যুদ্ধ প্ৰচলিত। প্ৰাগৈতিহাসিক যুগত সৰু গোটৰ মাজত সংঘৰ্ষ হৈছিল। লিখিত ইতিহাসত বৃহৎ সাম্ৰাজ্যসমূহৰ যুদ্ধ, যেনে মিছৰ, মেছ'পটেমিয়া, আৰু ইণ্ডাছ উপত্যকাত দেখা যায়। মধ্যযুগত ইউৰোপত গোটেই মহাদেশজুৰি যুদ্ধ চলিছিল, যেনে শতবৰ্ষীয়া যুদ্ধ। আধুনিক যুগত যুদ্ধ অধিক সংগঠিত আৰু প্ৰযুক্তিনিৰ্ভৰ হৈছে, বিশেষকৈ প্ৰথম আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধত।[5]
যুদ্ধৰ ধৰণ
[সম্পাদনা কৰক]যুদ্ধৰ বহু ধৰণ আছে, যেনে সামৰিক যুদ্ধ, গুৰুত্ত্বহীন যুদ্ধ, আন্তৰ্জাতিক যুদ্ধ আৰু গৃহযুদ্ধ। আধুনিক যুগত চাইবৰ যুদ্ধ আৰু জৈৱিক যুদ্ধৰ দৰে নতুন শাখাও বিকশিত হৈছে। যুদ্ধৰ ধৰণ সাধাৰণতে প্ৰযুক্তি, ভূগোল আৰু ৰাজনৈতিক উদ্দেশ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে।[6]
উদ্দেশ্য
[সম্পাদনা কৰক]যুদ্ধৰ উদ্দেশ্য বহু প্ৰকাৰ হ’ব পাৰে: শক্তি প্ৰসাৰ, সম্পদ অধিকাৰ, ৰাজনৈতিক প্ৰভাৱ বিস্তাৰ, ধৰ্মীয় বা আদৰ্শগত ভিন্নতা। ইতিহাসত দেখা যায় অধিকাংশ যুদ্ধ ৰাজ্যৰ স্বাৰ্থ বা প্ৰভাৱ ৰক্ষাৰ বাবে সংঘটিত হৈছে।[7]
প্ৰভাৱ
[সম্পাদনা কৰক]যুদ্ধৰ প্ৰভাৱ গভীৰ আৰু ব্যাপক: মানুহৰ মৃত্যু, গৃহচ্যুতি, অৰ্থনৈতিক বিপৰ্যয় আৰু সামাজিক অস্থিৰতা। লগতে যুদ্ধৰ বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি আৰু ৰাজনৈতিক সংগঠন বিকাশো ঘটে। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত বহু নতুন ৰাষ্ট্ৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সৃষ্টি হৈছিল।[8]
অনুপ্ৰেৰণা সম্পৰ্কীয় তত্ত্ব
[সম্পাদনা কৰক]মনোবিজ্ঞান আৰু সমাজবিজ্ঞানত যুদ্ধৰ অনুপ্ৰেৰণা বুজিবলৈ বহু তত্ত্ব আছে। কিছুমানে মানব প্ৰকৃতিত আক্ৰমণাত্মকতা জন্মগত বুলি কয়, আন কিছুমানে সামাজিক-অৰ্থনৈতিক অৱস্থা বা ৰাজনৈতিক প্ৰয়োজনক দায়ী কৰে। কিছু তত্ত্ব অনুসৰি সংকটত গোটীয়াকৈ সংগঠিত হোৱাৰ প্ৰৱণতা যুদ্ধৰ মূল।[9]
নৈতিকতা
[সম্পাদনা কৰক]যুদ্ধৰ নৈতিকতা বাৰে বাৰে আলোচনা হৈছিল। ন্যায্য যুদ্ধ তত্ত্ব অনুসৰি কিছু যুদ্ধ ন্যায়সঙ্গত হ’ব পাৰে যদি সঠিক কাৰণ আৰু নিয়ম অনুসৰণ কৰে। আনহাতে অহিংসা আন্দোলনে সকলো যুদ্ধক অগ্ৰহণযোগ্য বুলি কয়। যুদ্ধত নীৰস্ত্ৰ লোকৰ সুৰক্ষাক আন্তৰ্জাতিক আইনেও গুৰুত্ব দিয়ে।[10]
সীমিতকৰণ আৰু বন্ধ কৰা উপায়
[সম্পাদনা কৰক]যুদ্ধ সীমিতকৰণৰ বাবে জেনেভা চুক্তি, ৰাষ্ট্ৰসংঘ আৰু আন্তৰ্জাতিক কোৰ্টৰ দৰে ব্যৱস্থা আছে। অস্ত্ৰ নিয়ন্ত্ৰণ চুক্তি আৰু শান্তি আলোচনাই যুদ্ধৰ বিস্তাৰ ৰোধ কৰে। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত বিশ্বযুদ্ধ এড়াবলৈ কূটনীতি আৰু আৰ্থ-ৰাজনৈতিক মেকানিজম উন্নত কৰা হৈছে।[11]
সাময়িক বিৰতি
[সম্পাদনা কৰক]সাময়িক যুদ্ধবিৰতি যুদ্ধৰ সময়ত দুই পক্ষৰ সমঝোতাৰ ফল। ই কেতিয়াবা শান্তি আলোচনাৰ পথ মুকলি কৰে। যেনে- ইতিহাসত বিখ্যাত খ্ৰীষ্টমাছ ট্ৰুচ (১৯১৪)ত সাময়িক বিৰতি হৈছে।[12]
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ "How is the Term "Armed Conflict" Defined in International Humanitarian Law?". International Committee of the Red Cross. March 2008. https://www.icrc.org/eng/assets/files/other/opinion-paper-armed-conflict.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 December 2020.
- ↑ "HOW IS THE TERM "ARMED CONFLICT" DEFINED IN INTERNATIONAL HUMANITARIAN LAW?". ICRCInternational Committee of the Red Cross. April 2024. পৃষ্ঠাসমূহ: 13–14. https://www.icrc.org/sites/default/files/document_new/file_list/armed_conflict_defined_in_ihl.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 July 2024.
- ↑ "Warfare". Cambridge Dictionary. http://dictionary.cambridge.org/us/dictionary/english/warfare। আহৰণ কৰা হৈছে: 1 August 2016.
- ↑ Harper, Douglas. Online Etymology Dictionary. Harper. https://www.etymonline.com/word/war। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 May 2025.
- ↑ Keegan, John (1993). A History of Warfare. Vintage.
- ↑ "Types of Warfare". Encyclopaedia Britannica. https://www.britannica.com/topic/war। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 May 2025.
- ↑ Levy, Jack S. (1998). "The Causes of War and the Conditions of Peace". Annual Review of Political Science খণ্ড 1: 139–165.
- ↑ Gat, Azar (2006). War in Human Civilization. Oxford University Press.
- ↑ van der Dennen, J.M.G. (1995). "The Origin of War: The Evolution of a Male-Coalitional Reproductive Strategy". Ethology and Sociobiology খণ্ড 16: 1–65.
- ↑ Walzer, Michael (1977). Just and Unjust Wars. Basic Books.
- ↑ "UN and the Maintenance of International Peace and Security". United Nations. https://www.un.org/en/peace-and-security। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 May 2025.
- ↑ "The Christmas Truce of 1914". BBC. 24 December 2014. https://www.bbc.com/news/magazine-30549041.[সংযোগবিহীন উৎস]