শক্তি (দেৱী)

শক্তিৰ নাৰী স্বৰূপ শক্তি দেৱীৰ মূৰ্তি

হিন্দু ধৰ্মত শক্তি (দেৱনাগৰী: शक्ति; আক্ষৰিক অৰ্থ: 'শক্তি, ক্ষমতা, প্ৰচেষ্টা, বল, সামৰ্থ্য') হৈছে সকলো অস্তিত্বৰ অন্তৰ্নিহিত আৰু আধাৰস্বৰূপ "সাৰ্বজনীন শক্তি"। মূলতঃ নাৰীসুলভ বুলি ধাৰণা কৰা শক্তিয়ে পুৰুষ দেৱতাৰ ব্যক্তিত্ব বা শক্তিক বুজায় আৰু প্ৰায়ে হিন্দু দেৱতাৰ পত্নী হিচাপে গণ্য কৰা হয়।

তান্ত্ৰিক শক্তিবাদত শক্তি হৈছে ব্ৰহ্মৰ সৈতে মিল থকা অগ্ৰণী দেৱী। পৌৰাণিক হিন্দু ধৰ্মত শিৱ আৰু শক্তি হৈছে এজন আনজনৰ পৰিপূৰক পুৰুষ আৰু নাৰী। বিশুদ্ধ চেতনা স্বৰূপ পুৰুষ দেৱতািু শক্তি স্বৰূপা নাৰী দেৱী প্ৰকৃতিৰ সৈতে সন্মিলিত হৈ সৃষ্টিশীল শক্তিৰ জৰিয়তে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড সৃষ্টি কৰে।

শক্তি পূজাৰ লগত জড়িত লোকৰ বৰ্ণনাৰ বাবে শাক্ত শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। শাক্ত পীঠবোৰ হৈছে তীৰ্থ, যিবোৰ শক্তিৰ পবিত্ৰ স্থান বুলি বিশ্বাস কৰা হয়।

পৌৰাণিক বিশ্বাস

পৌৰাণিক হিন্দু ধৰ্মত শক্তি হৈছে হিন্দু দেৱতাসকলৰ "শক্তিশালী পাৰ্থিৱ শক্তি"। "ঈশ্বৰ আৰু তেওঁৰ শক্তি একেলগে নিৰপেক্ষতাক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে, দেৱতাসকল অসক্ৰিয় অনন্তকাল, দেৱীসকল সক্ৰিয় কালৰ প্ৰতীক।" শক্তিক সাধাৰণতে কোনো নিৰ্দিষ্ট হিন্দু দেৱতা বিশেষকৈ শিৱৰ পত্নী হিচাপে চিহ্নিত কৰা হয়, বিভিন্ন সময়ত শক্তিয়ে দুৰ্গা, কালি আৰু পাৰ্বতী হিচাপে অৱতাৰ লয়। "বিষ্ণুৰ সৈতে মিল থকা ঐশ্বৰিক শক্তিৰ প্ৰকাশ হিচাপে শক্তিৰ এটা ৰূপ হৈছে লক্ষ্মী।" হিন্দু প্ৰথাত পুৰুষৰ পত্নীক তেওঁৰ শক্তি বুলি গণ্য কৰা হয়। ৰামায়ণত ৰামৰ পত্নী সীতা আছিল তেওঁৰ শক্তি; মহাভাৰতত দ্ৰৌপদী পাণ্ডৱসকলৰ শক্তি আছিল।

পুৰাণসমূহত শক্তি দেৱীক গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে। মাৰ্কণ্ডেয় পুৰাণত শক্তিক সৃষ্টি, পালন আৰু ধ্বংসৰ তদাৰক কৰা "বিশুদ্ধ চেতনা" হিচাপে ধাৰণা কৰা হৈছে; আৰু শক্তিক প্ৰকৃতিৰ ৰূপত চিত্ৰিত কৰা হৈছে।

দেৱী ভাগৱত পুৰাণত ব্ৰহ্মক পুৰুষ আৰু নাৰী উভয়, পুৰুষ আৰু প্ৰকৃতি, শিৱ আৰু দেৱী হিচাপে উপস্থাপন কৰা হৈছে। দেৱী ভাগৱত পুৰাণত প্ৰকৃতিৰ শক্তিক তিনিটা গুণ: সত্ত্ব (শান্ত আৰু সুষম), ৰজ (আবেগিক আৰু সক্ৰিয়), আৰু তম (অলস আৰু নিষ্ক্ৰিয়) আৰোপ কৰা হৈছে।

দেৱী ভাগৱত পুৰাণ, কালিকা পুৰাণ, মাৰ্কণ্ডেয় পুৰাণ, মহাভাগৱত পুৰাণ আদি শাস্ত্ৰসমূহে শক্তিক সকলো দেৱতাৰ ওপৰত সৰ্বোচ্চ স্থান দিছিল আৰু তেওঁৰ পূজাৰ প্ৰচাৰ কৰিছিল।