সমললৈ যাওক

শালিনী মোঘে

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
শালিনী মোঘে
জন্ম 13 March 1914 (1914-03-13)
ইন্দোৰ, মধ্য প্ৰদেশ, ভাৰত
মৃত্যু ৩০ জুন ২০১১
Indore, Madhya Pradesh, India
সমাধিস্থল Rambagh Muktidham, Indore, Madhya Pradesh, India
22°43′34″N 75°51′33″E / 22.72611°N 75.85917°E / 22.72611; 75.85917
অন্য নাম শলিনী টাই
বঁটা, সন্মান, পুৰস্কাৰ আদি পদ্মশ্ৰী
জমনালাল বাজাজ বঁটা
নৈ দুনিয়া নাইকা আজীৱন কৃতিত্ব বঁটা


শালিনী মোঘে (১৯১৪ - ২০১১) এগৰাকী ভাৰতীয় শিক্ষাবিদ,[1] সমাজকৰ্মী[2] আৰু জনজাতীয় শিশুৰ বাবে কস্তুৰবা কন্যা স্কুল আৰু মধ্যপ্ৰদেশ ৰাজ্যৰ প্ৰথম মণ্টেছৰী বিদ্যালয় বাল নিকেতন সংঘৰ প্ৰতিষ্ঠাপক। ,[3] তেওঁ ভাৰতীয় গ্ৰামীণ মহিলা সংঘ, ইন্দোৰৰ [4] অধ্যক্ষ আছিল, যিটো ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ৰ বেচৰকাৰী সংস্থাটোৱে সমাজৰ বিশেষ সুবিধাপ্ৰাপ্ত আৰু অৰ্থনৈতিকভাৱে দুৰ্বল শ্ৰেণীৰ অধীনত থকা প্ৰতিবন্ধী, অনাথ শিশুসকলৰ কল্যাণ আৰু শিক্ষাৰ বাবে কাম কৰিছিল,[5] আৰু ইন্দোৰ ভিত্তিক অন্যান্য শিক্ষানুষ্ঠান যেনে প্ৰেষ্টিজ পাব্লিক স্কুল[6] আৰু প্ৰজ্ঞা গাৰ্লছ স্কুলৰ সৈতে জড়িত আছিল।[7] ১৯৯২ চনত জামনালাল বাজাজ বঁটা বিজয়ী তেখেতক ১৯৬৮ চনত ভাৰত চৰকাৰে সমাজলৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে চতুৰ্থ সৰ্বোচ্চ ভাৰতীয় অসামৰিক বঁটা পদ্মশ্ৰী বঁটাৰে সন্মানিত কৰে।[8]

জীৱনী

[সম্পাদনা কৰক]

১৯১৪ চনৰ ১৩ মাৰ্চত ভাৰতৰ মধ্যপ্ৰদেশ ৰাজ্যৰ ইন্দোৰত স্থানীয়ভাৱে পৰিচিত শিক্ষাবিদ তথা সংসদৰ প্ৰাক্তন সদস্য টাত্য সৰৱাটে [3] যাৰ নামেৰে ইন্দোৰৰ এটা ৰাস্তাৰ নামকৰণ কৰা হৈছে[9] তেওঁৰ ঘৰত মধ্যবিত্তীয় পৰিয়ালত শলিনী মোঘেৰ জন্ম হৈছিল।[10] কৰাচীৰ পৰা কলা শাখাত (বি এ) স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে,[11] মণ্টেছৰী শিক্ষাত ডিপ্লমা লাভ কৰে আৰু চৰকাৰী সেৱাত যোগদান কৰাৰ আগতে কিশোৰ আদালত আৰু শিশু কল্যাণৰ উন্নত প্ৰশিক্ষণ লয়।[10] ১৯৪৪ চনত তেওঁ চাকৰিৰ পৰা পদত্যাগ কৰি নাৰ্চাৰী স্কুল আৰম্ভ কৰে, যিখন চহৰৰ প্ৰথম মণ্টেছৰী স্কুল[3] সম্পূৰ্ণৰূপে তেওঁৰ ব্যক্তিগত সম্পদৰ দ্বাৰা পুঁজিৰে চলিছিল।[10] তিনি বছৰীয়া কাৰ্য্যকলাপৰ অন্তত ১৯৪৭ চনত তেওঁ সমমনা লোকৰ সৈতে বাল নিকেতন সংঘ [12] নামেৰে এটা সংস্থা গঠন কৰে যিয়ে চহৰখন আৰু ইয়াৰ আশে-পাশে থকা গাঁওসমূহত কল্যাণ কেন্দ্ৰ, নিঃস্ব শিশুৰ বাবে ক্ৰেচ আৰু উদ্ধাৰ ঘৰ, নাৰ্চাৰী, সংহত শিশু বিকাশ কাৰ্যসূচী, চিকিৎসা শিবিৰ আৰু মহিলাসকলৰ বাবে আৰ্থিক সাহায্য আদি বহুতো কাৰ্য্যকলাপ সামৰি লয়।[2][3]

১৯৫৩ চনত ছুইপাৰৰ কলনীত মোঘেই নাৰ্চাৰী আৰম্ভ কৰিছিল যদিও এই প্ৰকল্পৰ তীব্ৰ বিৰোধিতা হৈছিল। ৰাজ্য চৰকাৰে তেওঁক মধ্যপ্ৰদেশ ৰাজ্যিক সমাজ কল্যাণ ব’ৰ্ডৰ সদস্য হিচাপে মনোনীত কৰি বৃহৎ আদিবাসী জনসংখ্যা থকা দুখন জিলা ঝাবুৱা আৰু পশ্চিম নিমাৰক তেওঁৰ তত্ত্বাৱধানত ৰাখিছিল। এই সুযোগতে তেওঁ এই অঞ্চলসমূহত নিজৰ কাৰ্য্যকলাপ বিয়পাইছিল[10] আৰু ঝাবুৱাত কস্তুৰবা কন্যা স্কুল প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল।[3] ১৯৭১ চনত তেওঁ খেলনা পুথিভঁৰালও স্থাপন কৰে, য'ত দহ বছৰৰ তলৰ দৰিদ্ৰ শিশুসকলে শিক্ষামূলক, বৈজ্ঞানিক, যান্ত্ৰিক আৰু গঠনমূলক খেলনাৰ সুবিধা লাভ কৰে।[2] ১৯৭৯ চনৰ তেওঁৰ সামাজিক বন অভিযান অভিযানে যুৱক-যুৱতীসকলক এটা বেনাৰ আৰু এটা শ্লোগানৰ অধীনত আনিছিল, এজন ল'ৰা এটা গছ।[10] তেওঁ আন কেইবাটাও কাৰ্যসূচী আৰম্ভ কৰে যেনে শিশুৰ প্ৰতিষেধক, বেবী শ্ব', শিশুৰ যত্নৰ প্ৰশিক্ষণ, খেলনা নিৰ্মাণ, শিক্ষামূলক সঁজুলি নিৰ্মাণ আৰু কাটিব পৰা।[10]

বাল নিকেতন সংঘৰ তত্ত্বাৱধানত তেওঁ এখন বিএড কলেজ স্থাপন কৰে[11] প্ৰাথমিক শিক্ষকৰ বাবে শিক্ষক প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচী অনুষ্ঠিত কৰে আৰু দুটা সংহত শিশু বিকাশ কাৰ্যসূচীৰ আয়োজন কৰে, এটা ইন্দোৰ চহৰৰ বস্তিত আৰু আনটো ঝাবুৱা জিলাৰ আদিবাসী কলনী জাবোটত।[10] এই কাৰ্যসূচীসমূহৰ অধীনত তেওঁ ১৭০টা কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰে যিয়ে শিশুৰ প্ৰতিষেধক, মহিলাৰ প্ৰসৱৰ পূৰ্বে আৰু প্ৰসৱৰ পিছৰ যত্ন, শিশুৰ পুষ্টি, স্বাস্থ্য শিক্ষা, পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ যত্ন, প্ৰাক-বিদ্যালয় প্ৰশিক্ষণ আৰু পৰিয়াল পৰিকল্পনাৰ কাম কৰে।[10] জোবাটত তেওঁ আৰম্ভ কৰা আন এটা প্ৰকল্প আছিল ছোৱালীৰ হোষ্টেল যিয়ে সংগীত, যোগাসন, কাৰ্পেট বোৱা, টেইলাৰিং, নিটিং, ৰন্ধা-বঢ়া আৰু স্বাস্থ্যসন্মত জীৱন-যাপনৰ প্ৰশিক্ষণো প্ৰদান কৰিছিল।[2]

মোঘে কেইবাটাও চৰকাৰী পদক্ষেপৰ সৈতে জড়িত আছিল। কোথাৰী শিক্ষা আয়োগৰ অধীনত প্ৰাক প্ৰাথমিক শিক্ষাৰ অন্যতম টাস্ক ফ'ৰ্চৰ সদস্য আছিল।[10] ১৯৭৯ চনত শিক্ষা মন্ত্ৰালয়ে প্ৰাথমিক শিক্ষাৰ ওপৰত গঠন কৰা এটা কৰ্মগোটৰ সদস্য হিচাপেও তেওঁ সেৱা আগবঢ়াইছিল।[13] ২০০৯ চনৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সৌৰ খাদ্য প্ৰক্ৰিয়াকৰণ সন্মিলনৰ অভ্যৰ্থনা সমিতিৰ সদস্যও আছিল।[14]

খবৰ পোৱা গৈছে যে জনপ্ৰিয়ভাৱে শালিনী টাই[15] নামেৰে পৰিচিত মোঘে তেওঁৰ কেৰিয়াৰৰ প্ৰধান অংশটো পাৰিশ্ৰমিক অবিহনে কাম কৰিছিল আৰু তেওঁৰ উপাৰ্জন তেওঁৰ সামাজিক কাম-কাজৰ বাবে ব্যয় কৰা হৈছিল।[10] তেওঁৰ বিবাহ হৈছিল দাদা চাহেব মোঘে নামৰ এজন চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ সৈতে[3] আৰু ২০১১ চনৰ ৩০ জুনত তেওঁৰ মৃত্যু হয়,[16] ৯৮ বছৰ বয়সত বৃদ্ধাৱস্থাৰ ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ মৃত্যুবৰণ কৰে।[3] ইন্দোৰৰ এটা শ্মশান ৰামবাঘ মুক্তিদামত তেওঁক দাহ কৰা হয়।[12][17]

পুৰস্কাৰ আৰু সন্মান

[সম্পাদনা কৰক]

ভাৰত চৰকাৰে ১৯৬৮ চনত শলিনী মোঘেক পদ্মশ্ৰী অসামৰিক বঁটাৰে সন্মানিত কৰে।[8] তেওঁ ১৯৯২ চনত মহিলা আৰু শিশুৰ উন্নয়ন আৰু কল্যাণত অসাধাৰণ অৱদান আৰু/বা গান্ধীবাদী অৱদানমূলক কামৰ বাবে জমনালাল বাজাজ বঁটা লাভ কৰে শ্ৰমিক[2] ২০০৯ চনত নাই দুনিয়া নাইকা জীৱনজোৰা কৃতিত্ব বঁটা ২০১০ৰ বাবে নিৰ্বাচিত হৈছিল।[18] বেটি বচাও অভিযান (Save the Daughter) ৰ অংশ হিচাপে ২০১১ চনৰ ১ নৱেম্বৰত ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা দিৱসত তেওঁক প্ৰদেশ কী গৌৰৱশালি বেতিয়ান (ৰাজ্যৰ গৌৰৱৰ কন্যা)ৰ ভিতৰত এগৰাকী হিচাপে ঘোষণা কৰে অভিযান।[19]

তথ্য সংগ্ৰহ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ Rodney W. Jones (1974). Urban Politics in India: Area, Power, and Policy in a Penetrated System. University of California Press. পৃষ্ঠা. 420. ISBN 9780520025455. https://archive.org/details/urbanpoliticsini0000jone_v3u0. "Shalini Moghe." 
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 "Jamnalal Bajaj Foundation". Jamnalal Bajaj Foundation. 2015. Archived from the original on 18 May 2015. https://web.archive.org/web/20150518080658/http://www.jamnalalbajajfoundation.org/awards/archives/1992/women--and--child-welfare/shalini-moghe। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 "Free Press Journal". Free Press Journal. 1 July 2011. http://www.freepressjournal.in/shalini-tai-moghe-passes-away/। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  4. ↑ "Indian NGOs". Indian NGOs. 2015. http://www.indianngos.org/ngo_detail.aspx?nprof=4355241211। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  5. ↑ "Karmayogi". Karmayogi. 2015. Archived from the original on 18 May 2015. https://web.archive.org/web/20150518151822/http://www.karmayog.org/nonmumbaiprofiles/nonmumprodis.asp?r=149&nonnpoproid=2635&state=Madhya%20Pradesh&city=Indore। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  6. ↑ "Prestige Public School". Prestige Public School, Indore. 2015. http://www.prestigeschool.org/GoverningBody.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  7. ↑ "Pragya Girls School". Pragya Girls School. 2015. http://www.pragyagirlsschool.com/index.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  8. ↑ 8.0 8.1 "Padma Shri". Padma Shri. 2015. Archived from the original on 15 October 2015. https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 November 2014. 
  9. ↑ "Get Pin Code". Get Pin Code. 2015. http://www.getpincode.info/tatya-sarvate-marg-indore। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  10. ↑ 10.00 10.01 10.02 10.03 10.04 10.05 10.06 10.07 10.08 10.09 "Jamnalal Bajaj Foundation bio". Jamnalal Bajaj Foundation. 2015. http://www.jamnalalbajajfoundation.org/media/pdf/JBA_1992_Bio_Shalini_Moghe.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  11. ↑ 11.0 11.1 "IBN Live". IBN Live. 2015. http://ibnlive.in.com/generalnewsfeed/news/educationist-shalini-moghe-no-more/744758.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. [সংযোগবিহীন উৎস]
  12. ↑ 12.0 12.1 "DNA Syndication". DNA Syndication. 2 July 2011. http://dnasyndication.com/dna/dna_english_news_and_features/Tearful-last-adieu-to-Shalini-Tai-/DNIND175। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  13. ↑ "TE India". TE India. 2015. Archived from the original on 18 May 2015. https://web.archive.org/web/20150518083026/http://www.teindia.nic.in/mhrd/50yrsedu/g/T/W/0T0W1304.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  14. ↑ "International Solar Food Processing Committee". International Solar Food Processing Committee. 2015. Archived from the original on 18 May 2015. https://web.archive.org/web/20150518104204/http://www.solarfood.org/solarfood2009/1_ConferenceInformation/Committees.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  15. ↑ "Wiki Books". Wiki Books. 2015. https://en.wikibooks.org/wiki/Hindi/Family_relations। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  16. ↑ "Hotfrog". Hotfrog. 2015. http://www.hotfrog.in/Companies/Bal-Niketan-Sangh। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  17. ↑ "Wikimapia Rambagh Mukthidam". Wikimapia. 2015. http://wikimapia.org/2124541/hi/rambagh-muktidham। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2015. 
  18. ↑ "নাই দুনিয়া নাইকা জীৱনজোৰা কৃতিত্ব বঁটা". আডগুলি. 
  19. ↑ "মধ্য প্ৰদেশ প্ৰতিষ্ঠা দিৱস". অনমিড. http://www.ummid.com/news/২০১১/নৱেম্বৰ/০২.১১.২০১১/bjp_embarassed.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: ১১ মে' ২০১৫. [সংযোগবিহীন উৎস]
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=শালিনী_মোঘে&oldid=487138"ৰ পৰা অনা হৈছে