সমললৈ যাওক

শ্বেমান

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
১৯০৮ চনত এছ আই বৰিছ’ভে তোলা এখন ফটোৰ আধাৰত ৰাছিয়ান পোষ্টকাৰ্ড, য’ত সম্ভাৱ্য খাকাছৰ এগৰাকী মহিলা শ্বেমান দেখুওৱা হৈছে।[1][2][3]

শ্বেমান বা শ্বেমানীজম এনে এক আধ্যাত্মিক অনুশীলন, য’ত এজন অনুশীলনকাৰী (শ্বেমান) আধ্যাত্মিক জগতৰ সৈতে পৰিৱৰ্তিত চেতনাৰ অৱস্থা যেনে সমাধিৰ দ্বাৰা যোগাযোগ কৰে।[4][5] ইয়াৰ লক্ষ্য সাধাৰণতে আত্মা বা আধ্যাত্মিক শক্তিক ভৌতিক জগতলৈ নিৰাময় কৰা, ভৱিষ্যদ্বাণী কৰা বা মানুহক আন কোনো ধৰণে সহায় কৰা।[4]

শ্বেমনিিক হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত বিশ্বাস আৰু প্ৰথাই নৃতত্ত্ববিদ, পুৰাতত্ত্ববিদ, ইতিহাসবিদ, ধৰ্ম অধ্যয়নৰ পণ্ডিত, দাৰ্শনিক, মনোবিজ্ঞানীকে ধৰি বিভিন্ন শাখাৰ পণ্ডিতসকলৰ আগ্ৰহ আকৰ্ষণ কৰিছে। এই বিষয়ত শ শ কিতাপ আৰু একাডেমিক গৱেষণা পত্ৰ প্ৰস্তুত কৰা হৈছে, য’ত শ্বেমানীজমৰ অধ্যয়নৰ বাবে নিবেদিত এখন সমনীয়াৰ দ্বাৰা পৰ্যালোচিত ষ্টাডী অফ শ্বেমানিজম একাডেমিক আলোচনীও আছে।

ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান

[সম্পাদনা কৰক]
ছাইবেৰিয়ান শ্বেমানৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন চিত্ৰ, ডাচ অভিযাত্ৰী নিকোলেছ উইটচেনৰ দ্বাৰা, ১৭ শতিকাৰ। উইটচেনে তেওঁক "চয়তানৰ পুৰোহিত" বুলি কয় আৰু কল্পিত আসুৰিক গুণৰ বাবে নখযুক্ত ভৰি আঁকিছিল।[6]

আধুনিক ইংৰাজী শব্দ shamanism ৰাছিয়ান শব্দ шаман, šamán ৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে, যিটো নিজেই এটা Tungusic ভাষাৰ পৰা samān শব্দৰ পৰা আহিছে[7] – সম্ভৱতঃ Sym Evenki জনগোষ্ঠীসমূহে কোৱা ইভেংকিৰ দক্ষিণ-পশ্চিম উপভাষাৰ পৰা,[8] বা মাঞ্চু ভাষাৰ পৰা।[9] শব্দটোৰ ব্যুৎপত্তি কেতিয়াবা টুংগুছ মূল sa- ৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে, যাৰ অৰ্থ "জানিব পৰা"।[10][11] কিন্তু ফিনলেণ্ডৰ নৃতাত্ত্বিক ভাষাবিদ জুহা জানহুনেনে ভাষিক ভিত্তিত এই সংযোগক লৈ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছে: "সম্ভাৱনাক সম্পূৰ্ণৰূপে নাকচ কৰিব নোৱাৰি, কিন্তু ইয়াকো সংৰক্ষণ অবিহনে গ্ৰহণ কৰা উচিত নহয় কাৰণ ধাৰণা কৰা ব্যুৎপত্তি সম্পৰ্কটো ধ্বনিতাত্ত্বিকভাৱে অনিয়মিত (বিশেষকৈ স্বৰবৰ্ণৰ পৰিমাণ মন কৰক)।"[12]

মিৰ্চিয়া ইলিয়াডে লক্ষ্য কৰিছে যে সংস্কৃত শব্দ শ্ৰমণ, যিয়ে বিচৰণকাৰী বা পবিত্ৰ ব্যক্তিক বুজায়, বৌদ্ধ ধৰ্মৰ লগতে বহু মধ্য এছিয়াৰ ভাষালৈ বিয়পি পৰিছে আৰু ই শ্বেমান শব্দৰ চূড়ান্ত উৎপত্তি হ'ব পাৰে।.[13] গান্ধাৰী ভাষাত এই শব্দটো “ষমান’’, টোচাৰিয়ান “ষত ষাম’’, টোচাৰিয়ান “খত শামন’’ে আৰু চীনা ভাষাত 沙門, “শামেন’’ বুলি কোৱা হৈছে।[14]

চাইবেৰিয়াৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ সৈতে মত বিনিময় কৰা ৰাছিয়ানসকলে এই শব্দটো গ্ৰহণ কৰিছিল। ইয়াক নিৰ্বাসিত ৰাছিয়ান গীৰ্জাৰ লোক আভভাকুমৰ স্মৃতিগ্ৰন্থত পোৱা যায়[15]। ইয়াৰ বিশ বছৰৰ পিছত ডাচ ৰাষ্ট্ৰনেতা নিকোলেছ উইটচেনে ইয়াক পশ্চিম ইউৰোপলৈ আনিছিল আৰু তেওঁৰ গ্ৰন্থ Noord en Oost Tataryen (১৬৯২)ত চাইবেৰিয়াৰ টাংগুচিক আৰু চামোয়েডিক ভাষী খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীৰ মাজত তেওঁৰ থকাৰ আৰু যাত্ৰাৰ বিষয়ে জনাইছিল।[6] লুবেকৰ এজন ব্যৱসায়ী এডাম ব্ৰেণ্ডে ১৬৯৮ চনত চীনত থকা ৰাছিয়াৰ দূতাবাসৰ বিষয়ে তেওঁৰ বিৱৰণী প্ৰকাশ কৰিছিল; সেই বছৰতে প্ৰকাশিত তেওঁৰ গ্ৰন্থখনৰ অনুবাদে ইংৰাজী ভাষীসকলৰ মাজত শ্বেমান শব্দটোৰ পৰিচয় দিয়ে।[16]

নৃতত্ত্ববিদ আৰু পুৰাতত্ত্ববিদ ছিলভিয়া টমাস্কোভাই যুক্তি দিছিল যে ১৬০০ চনৰ মাজভাগলৈকে বহু ইউৰোপীয়ই উৰাল পৰ্বতমালাৰ সিপাৰৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ অখ্ৰীষ্টান প্ৰথা আৰু বিশ্বাসৰ ক্ষেত্ৰত আৰবী শব্দটো শ্বাইতান (অৰ্থাৎ "চয়তান") প্ৰয়োগ কৰিছিল।[17] তেওঁৰ মতে শ্বেমানে হয়তো এই শব্দটোৰ অপভ্ৰংশ হিচাপে বিভিন্ন টুংগুছ উপভাষাত প্ৰৱেশ কৰিছিল, আৰু তাৰ পিছত খ্ৰীষ্টান মিছনেৰী, অভিযাত্ৰী, সৈনিক আৰু ঔপনিৱেশিক প্ৰশাসকসকলক কোৱা হৈছিল, যাৰ সৈতে জনসাধাৰণৰ সংস্পৰ্শ যুগ যুগ ধৰি ক্ৰমাৎ বৃদ্ধি পাইছিল।

মহিলা শ্বেমানক কেতিয়াবা শ্বামংকা বুলিও কোৱা হয়, যিটো প্ৰকৃত টুংগাছ শব্দ নহয় বৰঞ্চ কেৱল শ্বেমান আৰু ৰাছিয়ান প্ৰত্যয় -কা (স্ত্ৰীলিংগ বিশেষ্যৰ বাবে)।[18]

তথ্য সূত্ৰ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. Hoppál 2005, পৃষ্ঠা. 77, 287.
  2. Znamensky, Andrei A. (2005). "Az ősiség szépsége: altáji török sámánok a szibériai regionális gondolkodásban (1860–1920)". In Molnár, Ádám (hu ভাষাত). Csodaszarvas. Őstörténet, vallás és néphagyomány. Vol. I. প্ৰকাশক Budapest: Molnár Kiadó. পৃষ্ঠা. 117–34. ISBN 978-963-218-200-1. , p. 128
  3. Znamensky, Andrei A. (2005). "Az ősiség szépsége: altáji török sámánok a szibériai regionális gondolkodásban (1860–1920)". In Molnár, Ádám (hu ভাষাত). Csodaszarvas. Őstörténet, vallás és néphagyomány. Vol. I. প্ৰকাশক Budapest: Molnár Kiadó. পৃষ্ঠা. 128. ISBN 978-963-218-200-1. 
  4. 4.0 4.1 Singh 2018.
  5. Mircea Eliade; Vilmos Diószegi (May 12, 2020). "Shamanism". Encyclopædia Britannica. https://www.britannica.com/topic/shamanism। আহৰণ কৰা হৈছে: May 20, 2020. "Shamanism, religious phenomenon centred on the shaman, a person believed to achieve various powers through trance or ecstatic or unifying, religious experience. Although shamans’ repertoires vary from one culture to the next, they are typically thought to have the ability to heal the sick, to communicate with the otherworld, and often to escort the souls of the dead to that otherworld." 
  6. 6.0 6.1 Hutton 2001, পৃষ্ঠা. 32.
  7. Hutton 2001.
  8. Janhunen 1986, পৃষ্ঠা. 97.
  9. Crossley, Pamela Kyle (1996). The Manchus. Blackwell Publishers. ISBN 978-1-55786-560-1. https://archive.org/details/manchus00cros. 
  10. Hoppál 2005, পৃষ্ঠা. 15.
  11. Diószegi 1962, পৃষ্ঠা. 13.
  12. Janhunen 1986, পৃষ্ঠা. 98.
  13. Eliade, Mircea (1989). Shamanism. Arkana Books. পৃষ্ঠা. 495. 
  14. Baums, Stefan; Glass, Andrew. "ṣamana". gandhari.org. https://gandhari.org/dictionary/1ṣamana। আহৰণ কৰা হৈছে: 5 March 2024. 
  15. Written before 1676, first printed in 1861; see Hutton 2001, পৃষ্ঠা vii.
  16. Adam Brand, Driejaarige Reize naar China, Amsterdam 1698; transl. A Journal of an Ambassy, London 1698; see Laufer B., "Origin of the Word Shaman," American Anthropologist, 19 (1917): 361–71 and Bremmer J., "Travelling souls? Greek shamanism reconsidered", in Bremmer J.N. (ed.), The Rise and Fall of the Afterlife, London: Routledge, 2002, pp. 7–40. (PDF Archived 2013-12-02 at the Wayback Machine)
  17. Tomášková 2013, পৃষ্ঠা. 76–78, 104–105.
  18. Chadwick, Hector Munro; Chadwick, Nora Kershaw (1968). The Growth of Literature. The University Press. পৃষ্ঠা. 13. https://books.google.com/books?id=bgq0AAAAIAAJ. "The terms shaman and the Russianized feminine form shamanka, 'shamaness', 'seeress', are in general use to denote any persons of the Native professional class among the heathen Siberians and Tatars generally, and there can be no doubt that they have come to be applied to a large number of different classes of people."