সুশীলা কাৰ্কী
সুশীলা কাৰ্কী ন্যায়াধীশ | |
|---|---|
सुशीला कार्की | |
.jpg) ২০২১ চনত কাৰ্কী | |
| নেপালৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ[1] | |
| কাৰ্যকাল ১১ জুলাই ২০১৬ – ৬ জুন ২০১৭ | |
| নিয়োগকৰ্তা | বিদ্যা দেৱী ভাণ্ডাৰী (নেপালৰ ৰাষ্ট্ৰপতি) |
| পূৰ্বসূৰী | কল্যাণ শ্ৰেষ্ঠ |
| উত্তৰসূৰী | গোপাল প্ৰসাদ পৰাজুলী |
| ব্যক্তিগত তথ্য | |
| জন্ম | ৭ জুন, ১৯৫২ (৭৩ বছৰ)[2] শংকৰপুৰ, বিৰাটনগৰ, মোৰং জিলা, পূব অঞ্চল, নেপাল[3] |
| দাম্পত্যসঙ্গী | দুৰ্গা প্ৰসাদ চুবেদী |
| শিক্ষানুষ্ঠান | ত্ৰিভুৱন বিশ্ববিদ্যালয় বানাৰস হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয় |
সুশীলা কাৰ্কী (নেপালী: सुशीला कार्की, ইংৰাজী: Sushila Karki) নেপালৰ এগৰাকী ৰাজনীতিবিদ আৰু প্ৰাক্তন আইনবিদ যিয়ে জেন জী প্ৰতিবাদৰ পিছত ২০২৫ চনৰ ১২ ছেপ্টেম্বৰৰ পৰা নেপালৰ বৰ্তমানৰ অন্তৱৰ্তীকালীন প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি আছে।[4] প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে নেপাল চৰকাৰৰ নেতৃত্ব দিয়া তেৱেঁই প্ৰথমগৰাকী মহিলা। ইয়াৰ পূৰ্বে কাৰ্কীয়ে ২০১৬ চনৰ ১১ জুলাইৰ পৰা ২০১৭ চনৰ ৬ জুনলৈকে নেপালৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি সেই পদত অধিষ্ঠিত হোৱা প্ৰথমগৰাকী মহিলা হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।[1]
প্ৰাৰম্ভিক জীৱন আৰু শিক্ষা
[সম্পাদনা কৰক]১৯৫২ চনৰ ৭ জুনত নেপালৰ শংকৰপুৰৰ এটা পৰিয়ালত সাত সন্তানৰ ভিতৰত প্ৰথম সন্তান হিচাপে কাৰ্কীৰ জন্ম হয়।[3][5]
কাৰ্কীয়ে ত্ৰিভুৱন বিশ্ববিদ্যালয়ত পঢ়ি ১৯৭২ চনত মহেন্দ্ৰ মৰং কলেজৰ পৰা কলা শাখাত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে। তাৰ পিছত ভাৰতত ৰাজনীতি বিজ্ঞান অধ্যয়ন কৰে আৰু ১৯৭৫ চনত বানাৰস হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা ৰাজনীতি বিজ্ঞানত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰে৷ ১৯৭৮ চনত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰি আইন অধ্যয়নৰ বাবে ত্ৰিভুৱন বিশ্ববিদ্যালয়লৈ উভতি যায়।[6][3][7]
কেৰিয়াৰ
[সম্পাদনা কৰক]১৯৮৫ চনৰ ভিতৰত কাৰ্কীয়ে ধৰণৰ মহেন্দ্ৰ মাল্টিপল কেম্পাছত সহকাৰী শিক্ষক হিচাপে কাম কৰি আছিল।[3] ১৯৯০ চনত পঞ্চায়ত শাসনক উৎখাত কৰাৰ বাবে জন আন্দোলনত অংশগ্ৰহণ কৰে । এই সময়তে তাই বিৰাটনগৰ কাৰাগাৰত বন্দী হৈ আছিল; পিছলৈ তেওঁ নিজৰ অভিজ্ঞতাৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈ কাৰা উপন্যাসখন লিখিছিল।[8] ২০০৮ চনত নেপাল বাৰ এছ'চিয়েচনৰ জ্যেষ্ঠ অধিবক্তা হয় আৰু ২০০৯ চনৰ জানুৱাৰী মাহত উচ্চতম ন্যায়ালয়ত এড-হক ন্যায়াধীশ হিচাপে নিযুক্তি লাভ কৰে। তেওঁৰ পদবি পৰৱৰ্তী বছৰে স্থায়ী কৰা হৈছিল।[6][3]
২০১৬ চনৰ এপ্ৰিল মাহত মুখ্য ন্যায়াধীশ কল্যাণ শ্ৰেষ্ঠৰ অৱসৰৰ পিছত কাৰ্কীক এই ভূমিকাৰ বাবে সাংবিধানিক পৰিষদে পৰামৰ্শ দিছিল। পিছৰ জুলাই মাহত আনুষ্ঠানিক সংসদীয় শুনানিৰ দ্বাৰা তেওঁৰ নিযুক্তি নিশ্চিত নোহোৱালৈকে তেওঁ এড-হক হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।[5][3] তেওঁ প্ৰথমগৰাকী মহিলা যিয়ে মুখ্য ন্যায়াধীশ হিচাপে কাম কৰিছিল আৰু নিযুক্তিৰ সময়ত তেওঁক কঠোৰ আৰু দুৰ্নীতিৰ বিৰোধী বুলি জনা গৈছিল।[5][6] তেওঁৰ কাৰ্যকালত তেওঁ সেই বৈশিষ্ট্যসমূহৰ বাবে বিৰোধিতাৰ সন্মুখীন হয় আৰু উচ্চতম ন্যায়ালয়ে নেপালৰ আৰক্ষী অধীক্ষক হিচাপে জয়া বাহাদুৰ চান্দৰ নিযুক্তি বাতিল কৰাৰ পিছত চৰকাৰে ইয়াৰ বিৰুদ্ধে কাম কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰে।[9][10][6]
২০১৭ চনৰ এপ্ৰিল মাহত নেপাল কংগ্ৰেছ আৰু চিপিএন (মাওবাদী কেন্দ্ৰ)ৰ দ্বাৰা সংসদত তেওঁৰ বিৰুদ্ধে অভিযোগনামা দাখিলৰ প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ কৰা হয় আৰু তেওঁক স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে নিলম্বন কৰা হয়।[6][10][11]
দ্য হিমালয়ান টাইমছৰ মতে, অভিযোগনামা দাখিলৰ কাৰ্য্যবিধি বহুতে "ৰাজনৈতিকভাৱে প্ৰেৰিত, কিছুমান হাই-প্ৰফাইল গোচৰৰ ৰায়দান বিফল কৰাৰ উদ্দেশ্যেৰে" বুলি অভিহিত কৰিছিল[10] আৰু ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মানৱ অধিকাৰ উচ্চায়ুক্ত জেইদ ৰাআদ আল হুছেইনে কয় যে "তেওঁক অপসাৰণ কৰাৰ প্ৰচেষ্টাই চৰকাৰৰ সংক্ৰমণকালীন ন্যায় আৰু শাসনৰ প্ৰতি দায়বদ্ধতা সম্পৰ্কে গুৰুতৰ উদ্বেগৰ সৃষ্টি কৰে"।[12] গৃহমন্ত্ৰী বিমলেন্দ্ৰ নিধিয়ে পদত্যাগ কৰে আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰজাতন্ত্ৰ পাৰ্টিয়ে এই ঘটনাক লৈ নেপাল কংগ্ৰেছ আৰু চিপিএন (এমচি)ৰ সৈতে গঠন কৰা মিত্ৰতা এৰি যায়।[11] মে' মাহত উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ চলেন্দ্ৰ শমশেৰ ৰাণাই এই কাৰ্য্যবিধিৰ বিৰুদ্ধে স্থগিতাদেশ জাৰি কৰে[10] আৰু জনসাধাৰণৰ হেঁচাত নেপাল চৰকাৰে প্ৰত্যাহাৰ কৰে।[6] ৬৫ বছৰ বয়সৰ সীমা অতিক্ৰম কৰাৰ পিছত ২০১৭ চনৰ ৬ জুনত কাৰ্কীয়ে পদত্যাগ কৰে।[13]
২০২৫ চনৰ ১০ ছেপ্টেম্বৰত নেপালৰ জেনজি প্ৰতিবাদৰ ফলত প্ৰধানমন্ত্ৰী কে. পি. শৰ্মা ওলীয়ে পদত্যাগ কৰাৰ পিছত একাংশ প্ৰতিবাদকাৰীয়ে কাৰ্কীক অন্তৱৰ্তীকালীন প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে সমৰ্থন কৰিবলৈ ডিচকৰ্ডত ভোট দিয়ে।[14][15] কাৰ্কীয়ে সমৰ্থন গ্ৰহণ কৰে।[6][15][16]
উল্লেখযোগ্য সিদ্ধান্ত
[সম্পাদনা কৰক]- ওম ভক্ত ৰানা বনাম চিআইএএ/নেপাল চৰকাৰ (চুডান শান্তিৰক্ষা অভিযান দুৰ্নীতি)
- অফিচ অৱ নেপাল ট্ৰাষ্ট বনাম প্ৰেৰণা ৰাজ্য লক্ষ্মী ৰাণা (প্ৰাক্তন ৰয়েল প্ৰিন্সেছৰ সম্পত্তি)
- পৃথিৱী বাহাদুৰ পাণ্ডে বনাম কাঠমাণ্ডু জিলা আদালত (অষ্ট্ৰেলিয়াত পলিমাৰ বেংক নোট ছপা কৰাত দুৰ্নীতি)
- কাঠমাণ্ডু নিজগড় ফাষ্ট ট্ৰেক গোচৰ
- চেৰোগেচি কেছ
সাহিত্যিক কেৰিয়াৰ
[সম্পাদনা কৰক]কাৰ্কীয়ে দুখন গ্ৰন্থ প্ৰকাশ কৰিছে। তেওঁৰ প্ৰথম আত্মজীৱনীমূলক গ্ৰন্থ নৱ্য ২০১৮ চনৰ ২৮ ছেপ্টেম্বৰত প্ৰকাশ পায়[17] আৰু দ্বিতীয়খন গ্ৰন্থ কাৰা (উপন্যাস) ২০১৯ চনত প্ৰকাশ পায়।[8]
ব্যক্তিগত জীৱন
[সম্পাদনা কৰক]কাৰ্কীয়ে নেপালী কংগ্ৰেছৰ সদস্য তথা যুৱ শাখাৰ নেতা দুৰ্গা প্ৰসাদ সুবেদীৰ সৈতে বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল৷[15][18] বানাৰস হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়ত অধ্যয়ন কৰি থাকোঁতে তেওঁলোকৰ লগ হৈছিল আৰু তেওঁলোকৰ এটা সন্তান আছে।[18]
নেপালী ভাষাৰ উপৰিও, কাৰ্কীয়ে কিছুপৰিমানে হিন্দী আৰু ইংৰাজী ভাষা ক'ব পাৰে।[6][3]
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ 1.0 1.1 "First woman Chief Justice of Nepal, Sushilaa Karki, takes a path". 11 July 2016. http://indianexpress.com/article/world/world-news/first-woman-chief-justice-of-nepal-sushila-karki-takes-oath-2907173/। আহৰণ কৰা হৈছে: 1 December 2017. উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: Invalid
<ref>tag; name "indianexpress" defined multiple times with different content - ↑ "Sushila Karki recommended for Chief Justice". 10 April 2016. http://thehimalayantimes.com/kathmandu/sushila-karki-recommended-chief-justice/.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 "Rt. Hon'ble Justice Mrs. Sushila Karki (Subedi)". www.supremecourt.gov.np. Archived from the original on 2016-07-15. https://web.archive.org/web/20160715084626/http://www.supremecourt.gov.np/pages/cv_justices/cv_sushilakarki.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-09-12.
- ↑ "Nepal unrest: Sushila Karki to take oath as interim PM; parliament dissolved". The Times of India. 12 September 2025. https://timesofindia.indiatimes.com/world/south-asia/nepal-unrest-sushila-karki-to-take-oath-as-interim-pm-what-will-be-her-first-decision/articleshow/123854013.cms। আহৰণ কৰা হৈছে: 12 September 2025.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 "Nepal Gets First Woman Chief Justice, Sign Of Changing Attitudes". NDTV. 2016-04-13. https://www.ndtv.com/world-news/nepal-gets-first-woman-chief-justice-sign-of-changing-attitudes-1395219.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 "सुशीला कार्की कौन हैं, जिनके नेपाल के अंतरिम प्रधानमंत्री बनने की है चर्चा" (hi ভাষাত). BBC News हिंदी. 2025-09-11. https://www.bbc.com/hindi/articles/ckgqyq7q4geo। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-09-11.
- ↑ "Sushila Karki, Nepals's new Acting CJ". The Hindu. 15 April 2016. http://www.thehindu.com/news/international/Sushila-Karki-Nepalss-new-Acting-CJ/article14238804.ece.
- ↑ 8.0 8.1 "5 books on Nepali women by Nepali women" (en-GB ভাষাত). OnlineKhabar English News. 2021-03-17. https://english.onlinekhabar.com/books-on-nepali-women-by-nepali-women.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-09-11.
- ↑ "SC revokes Chand's appointment as Nepal Police chief, paves the way for Silwal" (en ভাষাত). The Himalayan Times. 2017-03-21. https://thehimalayantimes.com/nepal/sc-revokes-jaya-bahadur-chands-appointment-as-nepal-police-chief। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-09-11.
- ↑ 10.0 10.1 10.2 10.3 "Supreme Court stays impeachment motion, reinstates CJ Karki" (en ভাষাত). The Himalayan Times. 2017-05-05. https://thehimalayantimes.com/nepal/supreme-court-stays-impeachment-motion-cj-karki। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-09-11.
- ↑ 11.0 11.1 উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ
<ref>টেগ;:5নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই - ↑ Kafle, Sanjeeb (2017-05-05). "UN condemns move to impeach Nepal's Chief Justice" (en ভাষাত). The Himalayan Times. https://thehimalayantimes.com/nepal/un-high-commissioner-zeid-condemns-impeachment-motion-filed-cj-karki। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-09-11.
- ↑ Kafle, Sanjeeb (2017-06-06). "Chief Justice Karki retires" (en ভাষাত). The Himalayan Times. https://thehimalayantimes.com/kathmandu/chief-justice-karki-retires। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-09-11.
- ↑ "Nepal’s Gen Z protesters back ex-chief justice Karki for interim leadership" (en ভাষাত). South China Morning Post. 2025-09-12. https://www.scmp.com/week-asia/politics/article/3325265/nepals-gen-z-protesters-back-ex-chief-justice-sushila-karki-interim-leadership। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-09-12.
- ↑ 15.0 15.1 15.2 "Nepal Gen-Z protesters want former chief justice Sushila Karki, 73, as interim PM" (en ভাষাত). Hindustan Times. 2025-09-10. https://www.hindustantimes.com/world-news/nepal-gen-z-protesters-want-former-chief-justice-sushila-karki-73-as-pm-report-101757508180381.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-09-11.
- ↑ Sharma, Gopal; Singh, Sarita Chaganti (2025-09-11). "Nepal's young protesters, army in talks to decide interim leader" (en ভাষাত). Reuters. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nepals-young-protesters-army-talks-decide-interim-leader-2025-09-11/.
- ↑ "Former CJ Karki's book released". Setopati. https://en.setopati.com/social/130903/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-11-19.
- ↑ 18.0 18.1 Dahal, Binita. "Justice-in-chief | Legalese | Nepali Times". Nepali Times. https://archive.nepalitimes.com/regular-columns/Legalese/justice-in-chief,804। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-09-11.