হিড়িম্বা মন্দিৰ
হিড়িম্বা দেৱী মন্দিৰ ইংৰাজী: Hidimba Devi Temple মন্দিৰ, যাক স্থানীয়ভাৱে ধেংগেৰী মন্দিৰ[1] বুলি জনা যায়,যাক বিভিন্নভাৱে হাদিম্বা মন্দিৰ বুলিও জনা যায়, হৈছে উত্তৰ ভাৰতৰ হিমাচল প্ৰদেশ ৰাজ্যৰ এটা পাহাৰীয়া আস্থান মানালীত অৱস্থিত এটা হিন্দু মন্দিৰ। মন্দিৰটো হৈছে পঞ্চপাণ্ডৱৰ অন্যতম ভীমৰ পত্নী হিদিম্বি দেৱীক উৎসৰ্গিত এক প্ৰাচীন গুহা মন্দিৰ, যি ভাৰতীয় মহাকাব্য মহাভাৰতত উল্লেখ আছে। মন্দিৰটো হিমালয়ৰ পাদদেশত ধুঙ্গিৰি ভান বিহাৰ নামৰ দেৱদাৰ অৰণ্যৰ দ্বাৰা আগুৰি আছে। অভয়াৰণ্যখন মাটিৰ পৰা ওলাই অহা এটা বিশাল শিলৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছে যাক দেৱতাৰ প্ৰতিচ্ছবি হিচাপে উপাসনা কৰা হৈছিল। গাঁথনিটো ১৫৫৩ চনত মহাৰাজ বাহাদুৰ সিঙে নিৰ্মাণ কৰিছিল।
ইতিহাস
[সম্পাদনা কৰক]হিদিম্বা দেৱী মন্দিৰটো ১৫৫৩ চনত মহাৰাজ বাহাদুৰ সিঙে নিৰ্মাণ কৰিছিল। মন্দিৰটো এটা গুহাৰ চাৰিওফালে নিৰ্মাণ কৰা হৈছে য'ত দেৱী হিদিম্বাই ধ্যান কৰিছিল। হিড়িম্বাই তাইৰ ভায়েক হিদিম্বৰ সৈতে তাত বাস কৰাৰ কথা আছিল, আৰু তেওঁলোকৰ পিতৃ-মাতৃৰ বিষয়ে বেছি জনা নাযায়। ৰাক্ষস পৰিয়ালত জন্ম গ্ৰহণ কৰা হিদিম্বাই তেওঁৰ ভায়েক হিদিম্বক পৰাজিত কৰিব পৰা এজনক বিয়া কৰাবলৈ শপত লৈছিল, যি অতি সাহসী আৰু নিৰ্ভীক বুলি ধাৰণা কৰা হৈছিল। পাণ্ডৱৰ নিৰ্বাসনৰ সময়ত যেতিয়া তেওঁলোকে মানালী ভ্ৰমণ কৰিছিল, পাঁচজন পাণ্ডৱৰ মাজৰ এজন হ'ল ভীম আৰু ভীমে হিড়িম্বক পৰাজিত কৰিছিল। তাৰ পিছত হিড়িম্বাই ভীমক বিয়া কৰায় আৰু তেওঁলোকৰ পুত্ৰ ঘটোৎকচৰ জন্ম হয়।
দেৱী হিড়িম্বাৰ উপাসনা
[সম্পাদনা কৰক]হিদিম্বা দেৱীৰ শ্ৰদ্ধা মানালীত গুৰুত্বপূৰ্ণ সাংস্কৃতিক গুৰুত্ব বহন কৰিছে। মানালীত হিড়িম্বাক দেৱী হিচাপে সন্মান কৰা হয়। যদিও নৱৰাত্ৰিত পৰম্পৰাগতভাৱে দেৱী দুৰ্গাৰ উপাসনা কৰা হয়। ঠিক তেনেদৰে মানালীৰ আধ্যাত্মিক তথা ধৰ্মীয় দিশত হিদিম্বালৈ স্থানান্তৰিত হয়।[2] মন্দিৰটোত যথেষ্ট ভিৰ হয়, বিশেষকৈ নৱৰাত্ৰিৰ সময়ত, উপাসকসকলৰ আকুল ভক্তি যে আছে এই ভীৰেই তাকে প্ৰমাণিত কৰে। বাৰ্ষিক স্থানীয় লোকে উৎসাহেৰে হিড়িম্বা দেৱী মেলা অনুষ্ঠিত কৰে, যি হৈছে বসন্তৰ আগমনৰ লগে লগে অঞ্চলটোৰ এক প্ৰিয় পৰম্পৰা।[3]
মন্দিৰৰ নক্সা
[সম্পাদনা কৰক]অভয়াৰণ্যত অৱস্থিত হিদিম্বা দেৱী মন্দিৰত হেলনীয়াকৈ এখন কাঠৰ দুৱাৰ আৰু ২৪ মিটাৰ ওখ কাঠৰ "শিখৰ" বা টাৱাৰ আছে।[4]টাৱাৰটোত তিনিটা বৰ্গৰ চাল আছে যাৰ ভিতৰত আছে কাঠৰ টাইলেৰে আবৃত তিনিটা বৰ্গৰ চাল আৰু ওপৰৰ ফালে এটা চতুৰ্থ পিতলৰ শঙ্কু আকৃতিৰ চাল। মূল দুৱাৰত দেৱী দুৰ্গাৰ ৰূপ খোদাই কৰা আছে।[5]লগতে জীৱ জন্তু, নৃত্যশিল্পী, ভগৱান কৃষ্ণৰ জীৱনৰ দৃশ্য আৰু নৱগ্ৰহবোৰ দেখুওৱা হৈছে।[6]
মন্দিৰৰ পৰা প্ৰায় সত্তৰ মিটাৰ দূৰত, দেৱী হিদিম্বাৰ পুত্ৰ ঘাটোৎকচৰ বাবে উৎসৰ্গিত এটা মন্দিৰ আছে। হিড়িম্বাৰ সৈতে ভীমৰ বিয়া হোৱাৰ পিছত ঘটোৎকচৰ জন্ম হৈছিল। মন্দিৰৰ আটাইতকৈ আশ্চৰ্যজনক বৈশিষ্ট্য বা বিশ্বাসীসকলে মন্দিৰৰ আটাইতকৈ আশ্বাসজনক বৈশিষ্ট্য বুলি ক'ব পাৰে সেয়া হ'ল মন্দিৰৰ ভিতৰত শিলৰ খণ্ডত খোদিত দেৱীৰ ভৰিৰ চাপত পূজা কৰা হয়।
মহাভাৰতৰ বৰ্ণনা
[সম্পাদনা কৰক]
ভাৰতীয় মহাকাব্য মহাভাৰতত বৰ্ণনা কৰা হৈছে যে পাণ্ডৱে তেওঁলোকৰ নিৰ্বাসনৰ সময়ত হিমাচলত আছিল। মানালীত হিড়িম্ব নামেৰে হিড়িম্বী বা হিড়িম্বাৰ ভায়েক এজন আটাইতকৈ শক্তিশালী ব্যক্তি আছিল আৰু পাণ্ডৱক আক্ৰমণ কৰিছিল আৰু যুঁজত পাণ্ডৱসকলৰ মাজত আটাইতকৈ শক্তিশালী ভীমে তেওঁক হত্যা কৰিছিল। ভ্ৰাতৃ হিড়িম্বৰ মৃত্যুৰ পিছত ভীমা আৰু হিড়িম্বৰ ভগ্নী হিড়িম্বাৰ বিবাহ হয় আৰু তেওঁৰ ঘটোৎকছ নামেৰে এজন পুত্ৰৰ জন্ম হয়। এই ঘটোৎকছে পিছলৈ পাণ্ডৱৰ পক্ষত থাকি কৌৰৱৰ বিৰুদ্ধে যুদ্ধত এজন মহান যোদ্ধা হিচাপে নিজকে প্ৰমাণিত হৈছিল। যেতিয়া ভীম আৰু তেওঁৰ ভাতৃসকলে নিৰ্বাসনৰ পৰা উভতি আহিছিল,হিড়িম্বা ভীমৰ সৈতে নাছিল। কিন্তু পিছলৈ থাকি তপস্যা তথা ধ্যান, প্ৰাৰ্থনা কৰিছিল যাতে অৱশেষত দেৱীৰ মৰ্যাদা লাভ কৰিব পাৰে।
তথ্যৰ উৎস
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ "Hadimba Temple Kullu Manali Manali". http://blessingsonthenet.com/indian-temple/id/84/hadimba-devi-temple-kullu.
- ↑ Hidimba devi fair, https://kullumanali.org/fairs-festivals/
- ↑ "Temples of the Himalayas". http://www.templenet.com/enchima1.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 14 September 2006.
- ↑ "Hidimba Devi Temple". http://www.orientalarchitecture.com/manali/hidimbadeviindex.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 14 September 2006.
- ↑ "The imposing architecture of Hadimba Devi Temple". https://www.speakingtree.in/allslides/unknown-facts-about-hadimba-devi-temple/the-imposing-architecture। আহৰণ কৰা হৈছে: 21 June 2018.