হিন্দুৰ ওপৰত অত্যাচাৰ

হিন্দুৰ ওপৰত অত্যাচাৰ বা হিন্দু নিধন বুলিলে বিভিন্ন সময়ত অন্য ধৰ্মৰ সদস্যৰ দ্বাৰা হিন্দু ধৰ্মৰ লোকৰ ওপৰত অত্যাচাৰ চলোৱা বা হিন্দুক হত্যা কৰা ঘটনাক বুজোৱা হয়। যুগ যুগ ধৰি হিন্দুসকল এই অত্যাচাৰৰ বলি হৈ আহিছে। ইয়াৰ ভিতৰত আছে বলপূৰ্বক ধৰ্মান্তৰকৰণ, নথিভুক্ত গণহত্যা, মন্দিৰ আৰু ধৰ্মীয় স্থান ধ্বংস, শিক্ষানুষ্ঠান ধ্বংস।

হিন্দু গণহত্যাৰ সংজ্ঞা

হিন্দু গণহত্যা হ’ল হিন্দুসকলৰ (ব্যক্তি বা গোট) ধৰ্মীয় বিশ্বাসৰ বাবে কৰা পদ্ধতিগত আৰু বিভিন্ন ধৰণৰ দুৰ্ব্যৱহাৰ বা অত্যাচাৰ।^[1] এই পদ্ধতিগত দুৰ্ব্যৱহাৰ গোট বা উপ-সাংস্কৃতিক বিচ্ছিন্নতাৰ এক প্ৰকাৰ, যিটো হিন্দু ইতিহাসৰ এক দুখজনক আৰু পুনৰাবৃত্তিমূলক বিষয়। ইয়াত বিভিন্ন ধৰ্মীয় বিশ্বাসৰ এদল লোকে হিন্দু ধৰ্মৰ কোনোবা এজনক নিজৰ নৈতিক আৰু ব্যক্তিগত পৰিচয়বোধৰ পৰা পৃথক বুলি ভাবে।^[2] তেওঁলোকে পদ্ধতিগতভাৱে হিন্দুসকলৰ লগত দুৰ্ব্যৱহাৰ কৰে, অত্যাচাৰ কৰে, হত্যা কৰে, নাৰীক ধৰ্ষণ আৰু অপহৰণ কৰে, হাৰাশাস্তি কৰে, ভয় দেখুৱায়, কষ্ট দিয়ে আৰু ধৰ্মীয় আৱেগক আঘাত দিয়াৰ মিছা অভিযোগত কাৰাগাৰত ভৰাই থয়।^[3]^[4] হিন্দুসকলৰ ধৰ্মীয় স্বাধীনতাক অস্বীকাৰ কৰে বা বাধা দিয়ে। ইয়াৰ ভিতৰত ৰাষ্ট্ৰৰ পৃষ্ঠপোষকতাত ধৰ্মীয় প্ৰতীক অপবিত্ৰ কৰা, মন্দিৰ, মূৰ্তি ধ্বংস কৰা, অগ্নিসংযোগ কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত।^[5] ইয়াৰ উপৰিও যুদ্ধ আৰু দাঙ্গাৰ সময়ত হিন্দু সম্প্ৰদায়ৰ সম্পত্তি জব্দ কৰা হয়।^[6]

মুছলমান শাসকৰ দ্বাৰা মধ্যযুগৰ হিন্দু নিধন

ভাৰতীয় উপমহাদেশত মুছলিম আক্ৰমণ খ্ৰীষ্টীয় অষ্টম শতিকাৰ আৰম্ভণিতে আৰম্ভ হৈছিল। মিৰ্জা কালিচবেগ ফ্ৰেডুনবেগৰ ১৯০০ চনৰ ফাৰ্ছী পাঠ *চাচনামা*ৰ অনুবাদ অনুসৰি, সিংহলত ব্যৱসায়ৰ উদ্দেশ্যে অৱস্থিত কিছুমান আৰব ব্যৱসায়ীৰ মৃত্যু হোৱাৰ পাছত, সিংহলৰ ৰাজাই মৃত ব্যৱসায়ীসকলৰ পৰিয়াল আৰু হাজ্জাজ বিন ইউচুফৰ বাবে কিছুমান উপহাৰ ৮টা জাহাজযোগে বসৰালৈ প্ৰেৰণ কৰে। কিন্তু জাহাজবোৰ সিন্ধু উপকূলৰ দেবল বন্দৰত আহিলে, কিছুমান জলদস্যুৱে সেইবোৰ লুণ্ঠন কৰে আৰু মৃত ব্যৱসায়ীসকলৰ পৰিয়ালক বন্দী কৰে।^[7]

ইৰাকৰ উমাইয়া প্ৰশাসক হাজ্জাজ বিন ইউচুফ সেই ঘটনাৰ জবাব দিয়াৰ অজুহাতত ৰাজা দাহিৰৰ সিন্ধু ৰাজ্য আক্ৰমণ কৰে।^[8] তেতিয়া ৭১২ চনত হাজ্জাজে ৬,০০০ অশ্বাৰোহীৰে আক্ৰমণ চলায়, মন্দিৰ ধ্বংস কৰে, সিন্ধুৰ সেনাক পৰাস্ত কৰি হিন্দু গণহত্যা চলায় আৰু তেওঁলোকক দাসত পৰিণত কৰিছিল।^[9] তাৰ পাছত হাজ্জাজে আন হিন্দু আৰু বৌদ্ধ ৰাজাসকলৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ৰাজ্যবোৰ আক্ৰমণ কৰে, সম্পত্তি লুণ্ঠন কৰে আৰু বহু হিন্দুক জিম্মি কৰি নিয়ে। মুছলিম সেনাই অসংখ্য হিন্দু জাটক যুদ্ধবন্দী হিচাপে বন্দী কৰি ইৰাক আৰু আন ঠাইলৈ দাস হিচাপে স্থানান্তৰ কৰে।

ইউৰোপিয়ানসকলৰ হাতত

ইউৰোপীয় ঔপনিবেশিক শাসকসকলে হিন্দুসকলৰ ওপৰত নিৰ্যাতন, ধৰ্মান্তৰ, সাংস্কৃতিক নিধন, আৰু ধৰ্মীয় দমন কৰা গৈছিল। বিশেষকৈ পৰ্তুগীজ, ডাচ আৰু ব্ৰিটিছ ঔপনিবেশিক শাসনকালত এইধৰণৰ বহু ঘটনা সংঘটিত হৈছিল।

গোৱা ইনকুইজিশন

১৫৬০ চনত পৰ্তুগীজসকলে গোৱাত গোৱা ইনকুইজিশন (Goa Inquisition) স্থাপন কৰে। এই ধৰ্মীয় আদালতৰে জৰিয়তে হিন্দু, বৌদ্ধ, আৰু মুছলমানসকলক খ্ৰীষ্টধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিবলৈ জোৰ কৰা হৈছিল। হিন্দু ধৰ্ম পালন, নাম লোৱা, অনুষ্ঠান কৰা, আৰু পৰম্পৰাগত ধৰণে জীৱন যাপন কৰাটো অবৈধ কৰা হৈছিল। শতাধিক লোকক মৃত্যুদণ্ড দিয়া হৈছিল, আৰু বহুজনক জীৱন্ত দাহ কৰা হৈছিল।^[10]^[11]

সন্ত ফ্ৰান্সিছ জেভিয়াৰে নিজে পৰ্তুগীজ ৰজাক গোৱাত ইনকুইজিশন স্থাপনৰ বাবে অনুৰোধ কৰিছিল।^[12]

ব্ৰিটিছ শাসন

ব্ৰিটিছ ঔপনিবেশিক শাসনত পৰোক্ষভাৱে খ্ৰীষ্টান মিছনাৰীসকলৰ দ্বাৰা হিন্দু সমাজৰ ওপৰত সাংস্কৃতিক আৰু ধৰ্মীয় আক্ৰমণ চলিছিল। শিক্ষা, আইন, আৰু সামাজিক পৰিসৰত খ্ৰীষ্টান ধাৰণাক প্ৰাধান্য দিয়া হৈছিল, যাৰ ফলত হিন্দু পৰম্পৰা আৰু ধৰ্মীয় অভ্যাসসমূহ প্ৰভাৱিত হৈছিল।^[13]

ডাচ শাসনত দক্ষিণ ভাৰত

ডাচ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে শ্ৰীলংকা আৰু দক্ষিণ ভাৰতত কিছু অঞ্চলত শাসনকালত স্থানীয় ধৰ্মবিশ্বাসক অৱহেলা কৰি খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ চেষ্টা কৰিছিল। স্থানীয় মন্দিৰসমূহ ধ্বংস কৰাৰ তথ্যো বিভিন্ন ঐতিহাসিক দলিলত পোৱা যায়।^[14]

এই ঘটনাবোৰক বহু ইতিহাসবিদে "ধৰ্মীয় নিপীড়ন" আৰু "সাংস্কৃতিক নিধন" হিচাপে অভিহিত কৰিছে। যদিও ইয়াক সম্পূৰ্ণৰূপে গণহত্যাৰ ৰূপত চিহ্নিত কৰা নাযায়, তথাপিও ইয়াৰ গভীৰ সামাজিক, ধৰ্মীয় আৰু সাংস্কৃতিক প্ৰভাৱ পৰিছিল।

পৰ্তুগীজ শাসনত গোৱা

ফ্ৰান্সিছ জেভিয়াৰ, যিয়ে ১৫৪৫ চনত ইনকুইজিশনৰ বিষয়ে কৈছিল

গোৱাৰ পাৰ্তুগীজ শাসনৰ সময়চোৱাত হাজাৰ হাজাৰ হিন্দুক খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিবলৈ বাধ্য কৰা হৈছিল। বিভিন্ন আইন পাস হোৱাৰ ফলত হিন্দুসকলৰ ধৰ্ম পালন কৰাত অসুবিধা হৈছিল। মিছা অভিযোগ আৰু ক্ষুদ্ৰ অপৰাধৰ নামত তেওঁলোকক নিৰ্যাতন কৰা হৈছিল।^[15] গোৱা ইনকুইজিশন ১৫৬০ চনত পৰ্তুগীজ শাসিত ভাৰতত পাৰ্তুগীজ মিছনাৰীসকলে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। গোৱা ইনকুইজিশন জোৰেৰে ধৰ্মান্তৰিত গুপ্ত হিন্দুসকলৰ বিৰুদ্ধে চলিছিল। তাৰ ৰেকৰ্ড অনুসৰি, কমেও ৫৭ গোৱান হিন্দুক ১৫৬০ চনৰ পৰা আৰম্ভ কৰি তিনি শতিকা কালত মৃত্যুদণ্ড দিয়া হৈছিল।^[16]^[17] এই ইনকুইজিশনৰ প্ৰস্তাৱ দিছিল সেণ্ট ফ্ৰান্সিছ জেভিয়াৰে।^[18]^[19]

গোৱাত পাৰ্তুগীজ শাসনৰ অধীনত হিন্দুসকলে চৰম নিৰ্যাতনৰ সন্মুখীন হৈছিল।^[20] ভিকাৰ জেনেৰেল মিগুৱেল ৱাজে ১৫৪৩ চনত গোৱাৰ পৰা পাৰ্তুগীজ ৰজাজন তৃতীয়ক চিঠি লিখি কয় যে গোৱাতো স্পেইনৰ দৰে ইনকুইজিশন প্ৰতিষ্ঠা হ’ব লাগিব। তিনি বছৰৰ পাছত ফ্ৰান্সিছ জেভিয়াৰে ৰজাক একে কথা কয়। তাৰ পিছতে গোৱাত ইনকুইজিশন আৰম্ভ হয়। খ্ৰীষ্টধৰ্ম প্ৰচাৰৰ নামত হোৱা অত্যাচাৰৰ খবৰ পোৱাত ৰোমৰ পাৰ্তুগীজ ৰাষ্ট্ৰদূত লুৰেনচো পাইৰেছেও ৰজালৈ অসন্তুষ্টি প্ৰকাশ কৰে। তেওঁ ৰজাক সতৰ্ক কৰি কয় যে খ্ৰীষ্টধৰ্মৰ নামেৰে হোৱা এই অত্যাচাৰে ধৰ্ম আৰু ৰাজ্য দুয়োটাৰেই অপকাৰ ঘটিছে। এই ইনকুইজিশনে পূব দিশৰ পাৰ্তুগীজ সাম্ৰাজ্য পতনৰ দিশলৈ লৈ যায়।^[20]

দক্ষিণ এছিয়া

মুছলমান শাসনৰ অন্ত পৰাৰ পিছৰে পৰা দক্ষিণ এছিয়াৰ মুছলমান আৰু হিন্দু সম্প্ৰদায়ে এক সূক্ষ্ম ভাৰসাম্যত বাস কৰি আহিছে। হিংসাত্মক সংঘৰ্ষ সঘনাই হৈছে, আৰু ১৯৪৭ চনত ভাৰত বিভাজনৰ ফলত সংঘাত স্থায়ী হৈ পৰিছে।

ভাৰত

কাশ্মীৰ

ঐতিহাসিকভাৱে কাশ্মীৰ ভাৰতীয় সংস্কৃতি, ধৰ্ম, সাহিত্যৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈ আহিছে। কিন্তু এই অঞ্চলৰ কাশ্মীৰী পণ্ডিত হিন্দুসকলে যুগ যুগ ধৰি অত্যাচাৰ, বলপূৰ্বক ধৰ্মান্তৰকৰণৰ সন্মুখীন হৈ আহিছে আৰু স্বাধীনতাৰ পূৰ্বে আৰু পিছতো এই প্ৰথাৰ বলি হৈয়েই আছে। ইছলামিক উগ্ৰপন্থীসকলে বাকী থকা কেইজনমান হিন্দুক উপত্যকাৰ পৰা খেদি পঠিয়ালে। হিন্দুসকলে এতিয়াও জম্মু-দিল্লীত শৰণাৰ্থী হিচাপে গৃহহীন হৈ এক দুৰ্বিষহ জীৱন কটাবলগীয়া হৈছে। ১৯৮০ চনৰ পিছত মুছলমান উগ্ৰপন্থীয়ে যুগ যুগ ধৰি বাস কৰা কাশ্মীৰী পণ্ডিতসকলক নিৰ্মমভাৱে হত্যা কৰিছিল। হাজাৰ হাজাৰ হিন্দু শিশু অনাথ। কাশ্মীৰ আৰু জম্মুত হিন্দু তীৰ্থযাত্ৰীক আক্ৰমণ কৰে মুছলমান উগ্ৰপন্থীয়ে।^[21]^[22] বহুতো হিন্দুৱে কাশ্মীৰ এৰি আন ৰাজ্যত শৰণাৰ্থী হিচাপে আশ্ৰয় লয়। বহুক্ষেত্ৰত বাছ আৰু ৰে’লত যাত্ৰা কৰা যাত্ৰীসকলক নিৰ্মমভাৱে গুলীয়াই হত্যা কৰা হয়। ১৯৯৮ চনৰ ৱাণ্ডামা হত্যাকাণ্ডও তেনে এক উদাহৰণ। এই ঘটনাত ভাৰতীয় সৈনিকৰ বেশত মুছলমান উগ্ৰপন্থীয়ে ২৪জন কাশ্মীৰী হিন্দুক হত্যা কৰিছিল। অমৰনাথ মন্দিৰত হোৱা আক্ৰমণ হিন্দুৰ বিৰুদ্ধে অত্যাচাৰৰ আন এক উদাহৰণ।

পাকিস্তান

পাকিস্তানৰ নিৰ্যাতিত সংখ্যালঘু ধৰ্মৰ ভিতৰত হিন্দু অন্যতম। পাকিস্তানত নব্বৈৰ দশকৰ পৰাই ইছলামিক উগ্ৰপন্থী আৰু সাম্প্ৰদায়িকতা বৃদ্ধি পাইছে। ইয়াৰ ফলত ইছলামিক উগ্ৰপন্থীৰ সমান্তৰালকৈ হিন্দুৰ দৰে ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু লোকক নিৰ্যাতন চলোৱাৰ লগতে পূৰ্বৰ দশকবোৰতকৈ অধিক নিৰ্যাতনৰ সন্মুখীন হৈছে। তেওঁলোকক আক্ৰমণ কৰি বলপূৰ্বক ধৰ্মান্তৰিত কৰা হৈছে।^[23]^[24]^[25]

বাংলাদেশ

বাংলাদেশত হিন্দু নিধন বুলিলে বিভিন্ন সময়ত হিন্দু ধৰ্মালম্বীসকলৰ ওপৰত সংঘটিত হোৱা হত্যাকাণ্ড, ধৰ্মান্তৰ, ধৰ্মীয় স্থান ধ্বংস, আৰু অন্যান্য নিপীড়নৰ ঘটনাসমূহক বুজোৱা হয়। বিশেষকৈ ১৯৭১ চনৰ বাংলাদেশ মুক্তিযুদ্ধৰ সময়ত হিন্দুসমাজ বৃহৎ পৰিমাণে লক্ষ্য হৈছিল।

১৯৭১ চনৰ গণহত্যা

১৯৭১ চনৰ ২৫ মাৰ্চ তাৰিখে পাকিস্তান সেনাবাহিনীয়ে "অপাৰেশন ছাৰ্চলাইট" আৰম্ভ কৰিছিল, যাৰ উদ্দেশ্য আছিল পূৰ্ব পাকিস্তানৰ বাঙালি জনসংখ্যাক দমন কৰা। এই অভিযানত হিন্দুসকল বিশেষভাৱে লক্ষ্য কৰা হৈছিল, আৰু লক্ষাধিক হিন্দু নাগৰিক নিহত হৈছিল।^[26]^[27]

স্বাধীনতাৰ পাছত নিপীড়ন

বাংলাদেশ স্বাধীন হোৱাৰ পাছতো বহু হিন্দু লোক জোৰপূৰ্বক ধৰ্মান্তৰ, ভূমি দখল, আৰু সাম্প্ৰদায়িক অত্যাচাৰৰ সন্মুখীন হৈছিল। বহু হিন্দু মন্দিৰ ধ্বংস কৰা হয়, হিন্দু মহিলাক অপহৰণ আৰু ধৰ্ষণ কৰা হয়। এই নিপীড়নৰ ফলত লাখ লাখ হিন্দু ভাৰতলৈ পলায়ন কৰে।^[28]

সাম্প্ৰতিক সময়ৰ ঘটনা

২০২১ চনত বাংলাদেশত দুৰ্গাপূজাৰ সময়ত সংঘটিত হোৱা এক ঘটনা সন্দেহত বহু হিন্দু মন্দিৰ আৰু ঘৰৰ ওপৰত আক্ৰমণ কৰা হয়। এই ঘটনাত বহু লোক আহত হয় আৰু সামাজিক উত্তেজনা বৃদ্ধি পায়।^[29]

ভূটান

ভূটানত সাধাৰণতে হিন্দু ধৰ্মৰ অনুসৰণকাৰীসকল শান্তিপূৰ্ণভাৱে বাস কৰে, কিন্তু ১৯৯০ চনৰ দশকত কিছু সাম্প্ৰদায়িক উত্তেজনা দেখা যায়। ১৯৯০ চনত ভূটান চৰকাৰে "বুথানিজন" (Bhutanese citizens)ৰ পৰিচয়ৰ বাবে কঠোৰ নীতিৰ লগতে নাগৰিকৰ অধিকাৰ দিয়া নাছিল। ইয়াৰ ফলত বহু হিন্দু নাগৰিক, বিশেষকৈ নেপালি-মূলৰ লোকসকলক দেশৰ পৰা বিতাড়িত কৰা হয়।

১৯৯০ চনৰ পৰিস্ফুটন

১৯৯০ চনৰ পৰা ভূটানৰ "বুথানিজন" পৰিচয় নীতিৰ আধাৰত বহু নেপালি মূলেৰ লোকসকলে হিন্দু পৰম্পৰাক বজাই ৰাখিবলৈ সক্ষম হোৱা নাই। এই সময়ত বহু হিন্দু মন্দিৰ ধ্বংস কৰা হৈছিল, আৰু লক্ষাধিক হিন্দু নাগৰিক দেশৰ পৰা বিতাৰিত হৈছিল।^[30]

শ্ৰীলংকা

শ্ৰীলংকাত হিন্দু নিধন বুলিলে শ্ৰীলংকাত হিন্দু ধৰ্মালম্বীসকলৰ ওপৰত সংঘটিত থকা হত্যাকাণ্ড আৰু নিপীড়নক বুজোৱা হয়। শ্ৰীলংকাত বহু দিন ধৰি তামিল-শ্ৰীলঙ্কান সেনাৰ মাজত চৰম সাম্প্ৰদায়িক সহিংসতা হৈছিল, যাৰ ফলত তামিল হিন্দু জনগণেৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰিছিল।

তামিল এলাম যুদ্ধ

১৯৮৩ চনৰ পৰা ২০০৯ চনলৈকে শ্ৰীলংকাত তামিল এলামৰ স্বাধীনতা বিচাৰ কৰা সশস্ত্ৰ বিদ্ৰোহী গোষ্ঠী LTTEৰ সৈতে শ্ৰীলঙ্কান সেনাৰ যুদ্ধ চলিছিল। এই সময়ছোৱাত বহু হিন্দু তামিল লোকৰ মৃত্যু ঘটে আৰু বহু হিন্দু মন্দিৰ ধ্বংস হয়।^[31]

পৰিস্ফুটন আৰু জাতিগত উত্তেজনা

শ্ৰীলঙ্কাত চলা নাগৰিক যুদ্ধৰ শেষৰ পৰা তামিল হিন্দু লোকসকলৰ ওপৰত দমন-পীড়ন আৰু জাতিগত উত্তেজনা বৃদ্ধি পায়। এই সময়ত বহু হিন্দু মহিলাক অপহৰণ আৰু ধৰ্ষণ কৰা হয়, আৰু বহু লোকৰ ধৰ্মীয় স্থান ধ্বংস কৰা হয়।^[32]

আফগানিস্তান

আফগানিস্তানত হিন্দু আৰু শিখ ধৰ্মাবলম্বীসকলৰ ইতিহাস বহু দীৰ্ঘ আৰু সম্পদশালী। কিন্তু, ১৯৭০ চনৰ পৰা আফগানিস্তানত ধৰ্মীয় সহিংসতা আৰু সংকট বৃদ্ধি পোৱা আৰম্ভ হয়। ১৯৯০ চনত তালিবানৰ উত্থানৰ পিছত হিন্দু আৰু শিখ কমিউনিটী অধিক নিপীড়িত হয়।

তালিবান শাসন (১৯৯৬-২০০১)

তালিবান শাসনকালত, আফগানিস্তানত হিন্দু আৰু শিখসকলৰ ওপৰত শাৰীৰিক আৰু মানসিক অত্যাচাৰৰ পৰিসৰ বঢ়াইছিল। তালিবানৰ অধীনত, আফগানিস্তানৰ হিন্দু আৰু শিখ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকলে তাদেৰ ধৰ্মীয় চিহ্নৰ ওপৰত বহু নিষেধাজ্ঞা আৰু দমনমূলক পদক্ষেপৰ সন্মুখীন হৈছিল। বিশেষকৈ, হিন্দু মন্দিৰবোৰ ধ্বংস কৰা হৈছিল, আৰু তেওঁলোকৰ ওপৰত বিভিন্ন অত্যাচাৰ চলা হৈছিল।^[33]

২০০১ চনৰ পৰবৰ্তী পৰিস্থিতি

২০০১ চনত তালিবান শাসনৰ পতনৰ পিছত আফগানিস্তানৰ হিন্দু আৰু শিখসকলৰ পৰিস্থিতি কিছু উন্নতি পোৱা আৰম্ভ কৰে। তথাপি, আফগানিস্তানৰ বহু অংশত বিশেষকৈ তালিবানৰ অধীনে দমন-পীড়ন অব্যাহত থাকে। ২০১০ চনৰ পৰা আফগানিস্তানত দহলাদাৰ দ্বন্দ্ব আৰু ধৰ্মীয় সহিংসতা পুনৰ বৃদ্ধি পোৱাৰ ফলত হিন্দু আৰু শিখ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকল বহু সময়েই শঙ্কিত আৰু সহিংসতাৰ শিকাৰ হয়।^[34]

মালয়েছিয়া

মালয়েছিয়া, য’ত বেচিকালি মলায় ভাষা, ইছলাম আৰু মালয় সংস্কৃতিৰ আধিপত্য আছে, সেয়া এক বহুসংস্কৃতিক আৰু বহুদাৰ্মিক দেশ। মালয়েছিয়া'ত হিন্দু আৰু অন্যান্য সংখ্যালঘু ধৰ্মসমূহৰ অধিকাৰ অধিক সুৰক্ষিত থাকিলেও, কেতিয়াবা হিন্দু সমাজৰ ওপৰত কিছু অত্যাচাৰ আৰু অবহেলা লক্ষ্য কৰা যায়।

১৯৭০ চনৰ দশকলৈ

১৯৭০ চনৰ দশকৰ পৰা মালয়েছিয়া'ৰ হিন্দু সম্প্ৰদায় কিছু পৰিমাণে শাসক দলৰ চাপে পৰিছিল। বিশেষকৈ মালয়েশিয়াৰ 'নতুন ঐক্যিক নীতি'ৰ (New Economic Policy) অধীনত হিন্দু সৰকাৰী চাকৰি আৰু উচ্চ শিক্ষাৰ সুযোগত অসুবিধা অনুভৱ কৰিছিল। এই নীতিত মালয় জাতিগত গোটৰ অধিকাৰ প্ৰদান কৰি সংখ্যালঘু হিন্দু তথা চীনা জনগণেৰ অধিকাৰ সীমিত কৰা হৈছিল।^[35]

২০০০ চনৰ পৰাই সমস্যাৰ বৃদ্ধি

২০০০ চনৰ পৰাই মালয়েছিয়া'ৰ হিন্দু কমিউনিটি বিভিন্ন চ্যালেঞ্জৰ সন্মুখীন হৈছে। বিশেষকৈ, ধৰ্মীয় স্বাধীনতা আৰু মন্দিৰসমূহৰ সুৰক্ষা বিষয়ে অধিক সঙ্কট দেখা যায়। মালয়েছিয়া'ৰ চৰকাৰে হিন্দু মন্দিৰসমূহৰ নিৰ্মাণ আৰু পূজা অনুষ্ঠানৰ ওপৰত কিছু নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰে, যাৰ ফলে হিন্দু ধৰ্মীয় গোটৰ ওপৰত বহু ৰকমৰ প্ৰতিবন্ধকতা সৃষ্টি হয়।^[36]

হিন্দু মন্দিৰৰ ধ্বংস

এছিয়াৰ দেশসমূহত ধৰ্মীয় সহিংসতা আৰু শাসন ব্যবস্থা আৰু অভ্যন্তৰীণ সমস্যা আগলৈও বৃদ্ধি পোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে। মালয়েছিয়া'ত কিছু মন্দিৰ আৰু পুণ্যস্থানসমূহ ধ্বংস কৰা আৰু পুনঃস্থাপন কৰাৰ প্ৰয়াস দেখা গৈছে।^[37]

ম্যানমাৰ

ম্যানমাৰত হিন্দু জনগোষ্ঠীয়ে সংখ্যাগুৰিষ্ঠ বৌদ্ধ আৰু সেনাৰ দ্বাৰা কেতিয়াবা দমন আৰু অত্যাচাৰৰ সন্মুখীন হৈছে। বিশেষকৈ ৰাখাইন ৰাজ্যত ২০১৭ চনৰ গণহত্যাৰ সময়ত হিন্দুসকলেও লক্ষ্যভুক্ত হৈছিল।

Human Rights Watch আৰু Amnesty International-ৰ একাধিক প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছে যে, ৰাখাইন সংকটৰ সময়ত হিন্দু নৰহত্যা সংঘটিত হৈছিল। ২০১৭ চনত ARSA (Arakan Rohingya Salvation Army) নামৰ ৰোহিঙ্গা চণ্ট্ৰাসকলে কমেও ৯৯জন হিন্দুক হত্যা কৰিছিল বুলি উল্লেখ আছে।^[38]^[39]

এই ঘটনাসমূহে ম্যানমাৰৰ হিন্দু সম্প্ৰদায়ৰ মাজত এক গভীৰ ভয়ৰ সৃষ্টি কৰে। বহু হিন্দু ৰাখাইন ৰাজ্যৰ পৰা বাংলাদেশলৈ পালায়। বৰ্তমানেও ম্যানমাৰত হিন্দুসকল সংখ্যালঘু হিচাপে সামাজিক, ৰাজনৈতিক আৰু ধৰ্মীয় প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈ আছে।^[40]

কাজাখাস্তান

কাজাখাস্তানত হিন্দু ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু হিচাপে চিনাক্ত কৰা হয়। যদিও এই দেশত ধৰ্মীয় স্বাধীনতা সংবিধানত সুনিশ্চিত কৰা হৈছে, তথাপি কিছুমান ক্ষেত্ৰত হিন্দু সম্প্ৰদায়, বিশেষকৈ ইস্কন (ISKCON) সংস্থাসমূহ চৰকাৰী দমননীতিৰ সন্মুখীন হৈছে।

২০০৬ চনত কাজাখ চৰকাৰে ইস্কনৰ ভূমি অধিকাৰৰ ওপৰত প্ৰশ্ন তোলে আৰু ইস্কনৰ সদস্যসকলক তেওঁলোকৰ সম্পত্তিৰ পৰা উচ্ছেদ কৰে। এই ঘটনাক বহু আন্তৰ্জাতিক মানৱাধিকাৰ সংগঠনে ধৰ্মীয় নিৰ্যাতন বুলি আখ্যা দিয়ে।^[41]^[42]

এই ঘটনাৰ পাছত, কাজাখাস্তানত ইস্কনৰ সদস্যসকলে আন্তৰ্জাতিক মঞ্চত ধৰ্মীয় অধিকাৰৰ দাবী উত্থাপন কৰে। যদিও কিছুমান পৰিস্থিতি উন্নত হৈছে, তথাপি হিন্দুসম্প্ৰদায়ৰ ওপৰত সামাজিক আৰু চৰকাৰী স্তৰৰ কিছুমান চ্যুতি থকা অভিযোগ অব্যাহত আছে।^[43]

চৌদি আৰব

চৌদি আৰবত হিন্দু ধৰ্মৰ অনুসৰণ, উপাসনা আৰু প্ৰচাৰ সম্পূৰ্ণৰূপে সীমাবদ্ধ। দেশখনত কেবলমাত্ৰ ইসলাম ধৰ্মক চৰকাৰীভাৱে স্বীকৃতি দিয়া হৈছে আৰু আন ধৰ্মসমূহৰ প্ৰকাশ্য অনুশীলন আইনগতভাৱে নিষিদ্ধ। হিন্দুসকলৰ মন্দিৰ নিৰ্মাণ বা যিকোনো ধৰ্মীয় অনুষ্ঠান উদযাপন কৰাৰ অনুমতি নাই।

চৌদি আৰবত কাৰ্যৰত হিন্দু পৰিৱেশৰ মানুহসকল ব্যক্তিগতভাৱে ধৰ্ম পালন কৰিলেও, বহুক্ষেত্ৰত তেওঁলোকক ধৰ্মীয় বস্তু জব্দ কৰা, কাৰাদণ্ড, অথবা বিতাড়নৰ মুখামুখি হ’ব লগা হৈছে। বিশেষকৈ ২০০৪ চনত চৌদি আৰবত ১৬জন হিন্দুক ব্যক্তিগত ধৰ্মীয় অনুষ্ঠান পালনৰ বাবে গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছিল।^[44]^[45]

আন্তৰ্জাতিক মানৱাধিকাৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি, চৌদি আৰবত থকা হিন্দুসকলৰ ধৰ্মীয় অধিকাৰ লংঘিত হৈ আছে আৰু তেওঁলোকক প্ৰায়েই গোপনে ধৰ্ম পালন কৰিবলগীয়া হয়।^[46]

আমেৰিকা

আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰত হিন্দুধৰ্মীয় সমাজ এগৰাকী সংখ্যালঘু গোট। সাধাৰণতে হিন্দুসকল নিৰাপদে নিজৰ ধৰ্ম পালন কৰিবলৈ সক্ষম হলেও, কেতবোৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকক ধৰ্মীয় বিদ্বেষ আৰু ঘৃণাৰ লক্ষ্য কৰা হৈছে।

২০১৫ চনত টেক্সাছত এটা হিন্দু মন্দিৰত ভঙা হৈছিল আৰু গোটেই দেৱালখনত বিদ্বেষমূলক লিখনিও দেখা গৈছিল।^[47] এনেকুৱা আক্ৰমণসমূহ ভাৰতীয়-মূলৰ আমেৰিকানসকলৰ মাজত উদ্বেগৰ সৃষ্টি কৰিছে।

২০২০ চনত একাধিক মন্দিৰ vandalism, হিন্দুবিৰোধী মন্তব্য, আৰু সামাজিক মাধ্যমত ঘৃণাত্মক প্ৰচাৰ দেখা গৈছিল।^[48]

American Hindu Foundation আৰু USCIRF (United States Commission on International Religious Freedom)-এ কয় যে হিন্দুসকলৰ ওপৰত হোৱা ঘৃণাত্মক কাৰ্যকলাপৰ যথাযথ তদন্ত আৰু পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰাটো অত্যন্ত জৰুৰি।^[49]

ইটালী

ইটালীত হিন্দুধৰ্মীয় লোকসংখ্যা তুলনামূলকভাবে কম, কিন্তু অভিবাসী ভাৰতীয়, নেপালী, আৰু শ্ৰীলংকান হিন্দুসকলৰ সান্নিধ্যত হিন্দুধৰ্মৰ উপস্থিতি বৃদ্ধি পাইছে। যদিও ইটালীত সাধাৰণতে ধৰ্মীয় স্বাধীনতা আছে, কেতবোৰ ক্ষেত্ৰত হিন্দু সমাজ বিদ্বেষমূলক আচৰণৰ লক্ষ্য হৈছে।

২০১৯ চনত ৰোমৰ ওচৰৰ এখন হিন্দু মন্দিৰত এক দল দুষ্কৃতীয়ে অনুপ্ৰৱেশ কৰি ভঙাছিঙা কৰিছিল আৰু কিছু ধৰ্মীয় প্ৰতিক চিন্তক অবমাননা কৰিছিল। এই ঘটনাই স্থানীয় হিন্দুসমাজক আতংকিত কৰি তোলে।^[50]

ইটালীৰ হিন্দু সমাজে এনে ঘটনা আৰু ঘৃণাত্মক মন্তব্যৰ বিপক্ষে চৰকাৰৰ পৰা সুৰক্ষা আৰু সুবিচাৰ বিচাৰে। ইটালীস্থিত ভাৰতীয় দূতাবাসেও এই ঘটনা সম্পৰ্কে গভীৰ উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰিছিল।^[51]

ট্ৰিনিদাদ আৰু ট’বাগো

ট্ৰিনিদাদ আৰু ট’বাগোত ভাৰতীয়-উৎপত্তিৰ জনসংখ্যা উল্লেখযোগ্য, যাৰ ভিতৰত বহুতে হিন্দুধৰ্ম পালন কৰে। দেশখনত সাধাৰণতে ধৰ্মীয় সহিষ্ণুতা থকা যদিও, কেতবোৰ সময়ত হিন্দু সম্প্ৰদায় বৈষম্য আৰু অবমাননাৰ সন্মুখীন হৈছে।

বিশেষকৈ হিন্দুধৰ্মীয় অনুষ্ঠান আৰু ধৰ্মীয় প্ৰতীকসমূহক লৈ ৰাজনৈতিক আৰু ধৰ্মীয় বিতৰ্কৰ সৃষ্টি হৈছিল। কেতবোৰ মৌলবাদী খ্ৰীষ্টান গোটে হিন্দুধৰ্মক 'বুতপূজা' বুলি অভিহিত কৰি হিন্দু উৎসৱ আৰু ধৰ্মীয় অনুশীলনক অপমান জনায়।^[52]

১৯৯০ চনৰ অভ্যুত্থানৰ সময়ত ভাৰতীয়-ট্ৰিনিদাডিয়ানসকল বিশেষকৈ লক্ষ্যবস্তু হৈছিল। যদিও চৰকাৰে একাধিকবাৰ ধৰ্মীয় সমতাৰ কথাটো নিশ্চিত কৰিছে, তথাপি কিছু সময়ত সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক ক্ষেত্ৰত হিন্দুসকল অবমূল্যায়নৰ সন্মুখীন হৈছে।^[53]

ভাৰতীয়-উৎপত্তিৰ লোকসকলৰ অধিকাৰ ৰক্ষাৰ বাবে বহু সংস্থা সক্ৰিয়ভাৱে কাম কৰি আছে আৰু চৰকাৰো সাম্প্ৰতিক সময়ত ধৰ্মীয় সংখ্যালঘুৰ অধিকাৰ সম্পৰ্কে অধিক সংবেদনশীল হৈছে।

ফিজি

ফিজিত ভাৰতীয়-উৎপত্তিৰ লোকসকল জনসংখ্যাৰ উল্লেখযোগ্য অংশ গঠন কৰে, যাৰ ভিতৰত বহুতে হিন্দুধৰ্ম পালন কৰে। ফিজিৰ ইতিহাসত হিন্দুসম্প্ৰদায় বহু ক্ষেত্ৰত বৈষম্য আৰু নিৰ্যাতনৰ সন্মুখীন হৈছে। বিশেষকৈ ১৯৮৭ আৰু ২০০০ চনৰ সামৰিক অভ্যুত্থানসমূহৰ পিছত ভাৰতীয়-ফিজিয়ান হিন্দুসকলৰ ওপৰত আঘাত বঢ়ি গৈছিল।

এই সময়চোৱাত হিন্দু মন্দিৰসমূহ ভাঙি পেলোৱা, ধৰ্মীয় অনুষ্ঠানত বাধা দিয়াৰ লগতে ভাৰতীয়-ফিজিয়ানসকলৰ ওপৰত শাৰীৰিক আৰু মানসিক হিংসাৰ বহু ঘটনাও সংঘটিত হৈছিল।^[54]

২০০০ চনৰ সামৰিক ক্ৰান্তিৰ সময়ত মুঠ ১৫০তকৈ অধিক হিন্দু মন্দিৰৰ ওপৰত আক্ৰমণ হৈছিল বুলি প্ৰতিবেদন প্ৰকাশ পাইছিল। স্থানীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থা সমূহে এই ঘটনাৰ নিন্দা কৰে আৰু ফিজি চৰকাৰক সংখ্যালঘু হিন্দুসকলৰ সুৰক্ষাৰ বাবে ব্যৱস্থা ল’বলৈ অনুৰোধ জনায়।^[55]

ফিজিত আজিও কেতবোৰ অঞ্চলত হিন্দুসকল বৈষম্যৰ সন্মুখীন হয় যদিও সাম্প্ৰতিক বছৰসমূহত চৰকাৰে ধৰ্মীয় সহিষ্ণুতাৰ বাবে কিছু পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে।

তথ্যসূত্ৰ

↑ Sharma, Divya (2020). "Glossary". Ethics, Ethnocentrism and Social Science Research. Taylor & Francis. ISBN 978-1-00-028273-3. https://books.google.com/books?id=LFYEEAAAQBAJ.
↑ Baofu, Peter (2013). The Future of Post-Human Migration: A Preface to a New Theory of Sameness, Otherness, and Identity. Cambridge Scholars Publishing. পৃষ্ঠা. 321–327. ISBN 978-1-4438-4487-1. https://books.google.com/books?id=2rIwBwAAQBAJ.
↑ Barker, Eileen; Richardson, James T. (2020). Reactions to the Law by Minority Religions. Taylor & Francis. পৃষ্ঠা. 190–192. ISBN 978-1-00-033324-4. https://books.google.com/books?id=CD0LEAAAQBAJ.
↑ ""অনেক হৈছে হিন্দু নিধন, এতিয়া হওক জনবিনিময়": খুলনাত মন্দিৰ ভাঙনি আৰু আক্ৰমণৰ প্ৰসংগত বাংলাদেশক স্পষ্ট ভাষাত সতৰ্কবাণী মতুয়া বিধায়ক অসীম চৰকাৰৰ" (en-US ভাষাত). Samhati Samvad. 2021-08-11. https://samhatisamvad.com/2021/08/11/অনেক-হয়েছে-হিন্দু-নিধন-এব/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-09-03.
↑ "হিন্দু নিধন লৈ পাকিস্তানক লাজৰ মুখত পেলালে নেপালে, ক্ৰমে হাওঁফাওঁ ঘূৰি আছে কাঠমাণ্ডুত" (bn ভাষাত). Asianet News Network Pvt Ltd. https://bangla.asianetnews.com/international/nepali-citizens-protest-outside-pak-embassy-in-kathmandu-over-persecution-of-hindus-in-pakistan-alb-qnn2ek। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-09-03.
↑ Grim, Brian J.; Finke, Roger (2010). The Price of Freedom Denied: Religious Persecution and Conflict in the Twenty-First Century. Cambridge University Press. পৃষ্ঠা. 46–51, 58–59. ISBN 978-1-139-49241-6. https://books.google.com/books?id=mofX6zdChgcC.
↑ Bengal, Rising (2020-09-14). "সিন্ধুদেশ ৰক্ষাত সম্মুখ সমৰত একমাত্ৰ ৰাজা দাহিৰ" (en ভাষাত). Rising Bengal. Archived from the original on 2021-09-03. https://web.archive.org/web/20210903154056/https://risingbengal.in/featured/king-dahir-only-one-to-defend-of-indus/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-09-03.
↑ "সিন্ধু জয়ে উপমহাদেশৰ ইতিহাসৰ দিশ পৰিবৰ্তন ঘটায়" (bn ভাষাত). Kalerkantho. 2019-06-11. https://www.kalerkantho.com/print-edition/islamic-life/2019/06/12/778687। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-09-03.
↑ "সিন্ধুৰ শেষ হিন্দু ৰাজা দাহিৰ, যাৰ বীৰগাথা আজিও শুনায় পাকিস্তানৰ 'দাহেৰী' সম্প্ৰদায় - The Wall" (en ভাষাত). Dailyhunt. https://m.dailyhunt.in/news/india/bangla/the+wall-epaper-twall/sindhur+shesh+hindu+raja+dahir+yonr+biragatha+aajao+shonay+pakistaner+daheri+sampraday-newsid-n214406402। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-09-03.
↑ Saraiva, Antonio Jose (2001). The Marrano Factory: The Portuguese Inquisition and Its New Christians, 1536–1765. Brill. পৃষ্ঠা. 345–347. ISBN 9789004120783.
↑ "Goa Inquisition was most merciless and cruel". Rediff.com. 14 September 2005. http://www.rediff.com/news/2005/sep/14inter1.htm.
↑ Rao, R.P (1963). Portuguese Rule in Goa: 1510-1961. Asia Publishing House. পৃষ্ঠা. 43. https://archive.org/details/portugueserulein0000unse.
↑ Viswanathan, Gauri (1989). Masks of Conquest: Literary Study and British Rule in India. Columbia University Press. ISBN 9780231063862.
↑ Arasaratnam, Sinnappah (1958). Dutch Power in Ceylon, 1658–1687. Lake House Investments.
↑ Machado (1999). পৃষ্ঠা. 94–96.
↑ Salomon, H. P.; Sassoon, I. S. D. (2001). Antonio Jose Saraiva. ed. The Marrano Factory. The Portuguese Inquisition and Its New Christians, 1536–1765. Brill. পৃষ্ঠা. 345–347.
↑ "Goa Inquisition was most merciless and cruel". Rediff.com. 14 September 2005. http://www.rediff.com/news/2005/sep/14inter1.htm.
↑ Rao, R. P. (1963). Portuguese Rule in Goa: 1510-1961. Asia Publishing House. পৃষ্ঠা. 43. OCLC 3296297. https://archive.org/details/portugueserulein0000unse.
↑ "Goa Inquisition". The New Indian Express. Archived from the original on 24 September 2016. https://web.archive.org/web/20160924045521/http://www.newindianexpress.com/education/student/Goa-Inquisition/2015/09/03/article2979630.ece। আহৰণ কৰা হৈছে: 17 May 2016.
↑ ^20.0 ^20.1 de Souza, Teotonio (1994). Discoveries, Missionary Expansion, and Asian Cultures. Concept Publishing Company. পৃষ্ঠা. 80. ISBN 9788170224976. https://books.google.com/books?id=vtf1eRE8FC8C&q=persecution। আহৰণ কৰা হৈছে: 30 January 2014.
↑ "Atrocities on Kashmiri Hindus by Pakistan-Trained Terrorists". Archived from the original on 5 August 2006. https://web.archive.org/web/20060805184508/http://kashmiri-pandit.org/atrocities/index.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 August 2006.
↑ Gill, Kanwar Pal Singh. "The Kashmiri Pandits: An Ethnic Cleansing the World Forgot". South Asian Terrorism Portal. http://www.satp.org/satporgtp/kpsgill/2003/chapter9.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 August 2006.
↑ Ispahani, Farahnaz (2017). Purifying the Land of the Pure: A History of Pakistan's Religious Minorities. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 165–171. ISBN 978-0-19-062165-0. https://books.google.com/books?id=o36uDQAAQBAJ.
↑ Lockwood, Bert B. (2006). Women's Rights: A Human Rights Quarterly Reader. Johns Hopkins University Press. পৃষ্ঠা. 227–235. ISBN 978-0-8018-8373-6. https://books.google.com/books?id=EhMqAAAAYAAJ.
↑ Rehman, Javaid (2000). The Weaknesses in the International Protection of Minority Rights. Martinus Nijhoff Publishers. পৃষ্ঠা. 158–159. ISBN 90-411-1350-9. https://books.google.com/books?id=HHRMEoS7-YQC.
↑ "The Blood Telegram: Nixon, Kissinger, and a Forgotten Genocide". Foreign Policy. https://foreignpolicy.com/2013/09/23/the-blood-telegram-nixon-kissinger-and-a-forgotten-genocide/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}
↑ "Bangladesh Genocide Archive". Genocide Bangladesh Archive. https://www.genocidebangladesh.org/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.
↑ Ispahani, Farahnaz (2017). Purifying the Land of the Pure: A History of Pakistan's Religious Minorities. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 165–171. ISBN 978-0-19-062165-0. https://books.google.com/books?id=o36uDQAAQBAJ.
↑ "Attacks on Hindus in Bangladesh". 19 July 2024. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/history-violence-bangladesh-country-born-out-war-2024-07-19/.
↑ Gurung, Arjun (1993). Ethnic Strife and Human Rights in Bhutan. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 95–110. ISBN 978-0195832459. https://books.google.com/books?id=Fgd_Jm__eqoC.
↑ Manogaran, C.R. (1987). Sri Lanka: Ethnic Conflict and National Integration. Westview Press. পৃষ্ঠা. 125–130. ISBN 978-0813377001. https://books.google.com/books?id=gkzHGk71ymIC.
↑ "Sri Lanka's Ethnic Strife". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/sri-lanka-tamils-ethnic-conflict। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.
↑ Ghani, Ashraf (2004). The Afghanistan Crisis. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 182–185. ISBN 978-0195791328. https://books.google.com/books?id=6zGQGg5iC4wC.
↑ "Afghanistan's Hindus and Sikhs Struggle for Survival". BBC News. https://www.bbc.com/news/world-asia-44152768। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}
↑ Kamarul Zaman (2010). Malaysia's New Economic Policy: The Second and Third Generations. Oxford University Press. ISBN 978-0195479521.
↑ "Malaysia's Hindu Rights: Struggles and Challenges". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2014/may/18/malaysia-hindu-rights। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.
↑ "Destruction of Hindu Temples in Malaysia". India.com. https://www.india.com/news/india/malaysia-hindu-temple-destroyed-for-urban-development-4585978/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}
↑ "Burma: ARSA Massacres Hindus in Rakhine State". Human Rights Watch. 3 October 2017. https://www.hrw.org/news/2017/10/03/burma-arsa-massacres-hindus-rakhine-state। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}
↑ "Myanmar: ARSA fighters killed Hindus, says Amnesty". BBC News. 22 May 2018. https://www.bbc.com/news/world-asia-44206372। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.
↑ "The Forgotten Hindus of Myanmar". The Diplomat. 20 January 2020. https://thediplomat.com/2020/01/the-forgotten-hindus-of-myanmar/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}
↑ "Kazakhstan: Hindu temple faces demolition". Forum 18 News Service. 4 December 2006. https://www.forum18.org/archive.php?article_id=892। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.
↑ "Kazakhstan: Threats to Religious Freedom". Human Rights Watch. 20 December 2006. https://www.hrw.org/news/2006/12/20/kazakhstan-threats-religious-freedom। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}
↑ "Kazakhstan and ISKCON: A Struggle for Religious Rights". The Washington Post. 2 January 2007. https://www.washingtonpost.com/archive/opinions/2007/01/02/a-holy-struggle-in-kazakhstan/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.
↑ "Saudi Arabia: 16 Hindus Arrested for Worshipping". Hindu Janajagruti Samiti. 25 December 2004. Archived from the original on 21 September 2011. https://web.archive.org/web/20110921215203/http://www.hindujagruti.org/news/3010.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.
↑ "Saudi Arabia continues religious discrimination". U.S. Department of State. https://www.state.gov/reports/2019-report-on-international-religious-freedom/saudi-arabia/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.
↑ "Religious Freedom in Saudi Arabia". United States Commission on International Religious Freedom. https://www.uscirf.gov/countries/saudi-arabia। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.
↑ "Hindu temple vandalised in Texas". BBC News. 17 April 2015. https://www.bbc.com/news/world-us-canada-32339525. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}
↑ "Anti-Hindu hate crimes in the US: A growing concern". The Print. 22 August 2022. https://theprint.in/opinion/anti-hindu-hate-in-us-is-real-and-its-getting-worse-heres-why-it-must-be-called-out/1117824/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.
↑ "USCIRF Annual Report 2023 - United States". United States Commission on International Religious Freedom. https://www.uscirf.gov/reports-briefs/annual-report/2023-annual-report। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}
↑ "Hindu temple vandalised near Rome". Hindustan Times. 10 October 2019. https://www.hindustantimes.com/world-news/hindu-temple-vandalised-in-italy-indian-community-outraged/story-5nJDkNc7SoVnR2YDYPN6yJ.html. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}
↑ "Indian embassy condemns temple vandalism in Italy". Ministry of External Affairs, India. https://mea.gov.in/press-releases.htm?dtl/31949/Indian+Embassy+Condemns+Vandalism+at+Hindu+Temple+in+Italy। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.
↑ Vertovec, Steven (2000). Hindu Diaspora: Comparative Patterns. Routledge. পৃষ্ঠা. 94–97. ISBN 9781136126281. https://books.google.com/books?id=HXYdZ8WqzjYC.
↑ Look Lai, Walton (1988). "The East Indian Experience in Trinidad". Caribbean Quarterly খণ্ড 34 (2–3): 54–66. https://www.jstor.org/stable/40654013.
↑ Kelly, John D. (1991). A Politics of Virtue: Hinduism, Sexuality, and Countercolonial Discourse in Fiji. University of Chicago Press. পৃষ্ঠা. 182–185. ISBN 9780226430291. https://books.google.com/books?id=WTO3AAAAIAAJ.
↑ "Fiji's Hindu temples under attack". The Guardian. 3 July 2000. https://www.theguardian.com/world/2000/jul/03/fiji.theobserver.

[Sharma2020-1] Sharma, Divya (2020). "Glossary". Ethics, Ethnocentrism and Social Science Research. Taylor & Francis. ISBN 978-1-00-028273-3. https://books.google.com/books?id=LFYEEAAAQBAJ.

[Baofu2013-2] Baofu, Peter (2013). The Future of Post-Human Migration: A Preface to a New Theory of Sameness, Otherness, and Identity. Cambridge Scholars Publishing. পৃষ্ঠা. 321–327. ISBN 978-1-4438-4487-1. https://books.google.com/books?id=2rIwBwAAQBAJ.

[3] Barker, Eileen; Richardson, James T. (2020). Reactions to the Law by Minority Religions. Taylor & Francis. পৃষ্ঠা. 190–192. ISBN 978-1-00-033324-4. https://books.google.com/books?id=CD0LEAAAQBAJ.

[4] ""অনেক হৈছে হিন্দু নিধন, এতিয়া হওক জনবিনিময়": খুলনাত মন্দিৰ ভাঙনি আৰু আক্ৰমণৰ প্ৰসংগত বাংলাদেশক স্পষ্ট ভাষাত সতৰ্কবাণী মতুয়া বিধায়ক অসীম চৰকাৰৰ" (en-US ভাষাত). Samhati Samvad. 2021-08-11. https://samhatisamvad.com/2021/08/11/অনেক-হয়েছে-হিন্দু-নিধন-এব/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-09-03.

[5] "হিন্দু নিধন লৈ পাকিস্তানক লাজৰ মুখত পেলালে নেপালে, ক্ৰমে হাওঁফাওঁ ঘূৰি আছে কাঠমাণ্ডুত" (bn ভাষাত). Asianet News Network Pvt Ltd. https://bangla.asianetnews.com/international/nepali-citizens-protest-outside-pak-embassy-in-kathmandu-over-persecution-of-hindus-in-pakistan-alb-qnn2ek। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-09-03.

[GrimFinke2010-6] Grim, Brian J.; Finke, Roger (2010). The Price of Freedom Denied: Religious Persecution and Conflict in the Twenty-First Century. Cambridge University Press. পৃষ্ঠা. 46–51, 58–59. ISBN 978-1-139-49241-6. https://books.google.com/books?id=mofX6zdChgcC.

[7] Bengal, Rising (2020-09-14). "সিন্ধুদেশ ৰক্ষাত সম্মুখ সমৰত একমাত্ৰ ৰাজা দাহিৰ" (en ভাষাত). Rising Bengal. Archived from the original on 2021-09-03. https://web.archive.org/web/20210903154056/https://risingbengal.in/featured/king-dahir-only-one-to-defend-of-indus/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-09-03.

[8] "সিন্ধু জয়ে উপমহাদেশৰ ইতিহাসৰ দিশ পৰিবৰ্তন ঘটায়" (bn ভাষাত). Kalerkantho. 2019-06-11. https://www.kalerkantho.com/print-edition/islamic-life/2019/06/12/778687। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-09-03.

[9] "সিন্ধুৰ শেষ হিন্দু ৰাজা দাহিৰ, যাৰ বীৰগাথা আজিও শুনায় পাকিস্তানৰ 'দাহেৰী' সম্প্ৰদায় - The Wall" (en ভাষাত). Dailyhunt. https://m.dailyhunt.in/news/india/bangla/the+wall-epaper-twall/sindhur+shesh+hindu+raja+dahir+yonr+biragatha+aajao+shonay+pakistaner+daheri+sampraday-newsid-n214406402। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-09-03.

[10] Saraiva, Antonio Jose (2001). The Marrano Factory: The Portuguese Inquisition and Its New Christians, 1536–1765. Brill. পৃষ্ঠা. 345–347. ISBN 9789004120783.

[11] "Goa Inquisition was most merciless and cruel". Rediff.com. 14 September 2005. http://www.rediff.com/news/2005/sep/14inter1.htm.

[12] Rao, R.P (1963). Portuguese Rule in Goa: 1510-1961. Asia Publishing House. পৃষ্ঠা. 43. https://archive.org/details/portugueserulein0000unse.

[13] Viswanathan, Gauri (1989). Masks of Conquest: Literary Study and British Rule in India. Columbia University Press. ISBN 9780231063862.

[14] Arasaratnam, Sinnappah (1958). Dutch Power in Ceylon, 1658–1687. Lake House Investments.

[15] Machado (1999). পৃষ্ঠা. 94–96.

[Salomon2001-16] Salomon, H. P.; Sassoon, I. S. D. (2001). Antonio Jose Saraiva. ed. The Marrano Factory. The Portuguese Inquisition and Its New Christians, 1536–1765. Brill. পৃষ্ঠা. 345–347.

[rediff-17] "Goa Inquisition was most merciless and cruel". Rediff.com. 14 September 2005. http://www.rediff.com/news/2005/sep/14inter1.htm.

[18] Rao, R. P. (1963). Portuguese Rule in Goa: 1510-1961. Asia Publishing House. পৃষ্ঠা. 43. OCLC 3296297. https://archive.org/details/portugueserulein0000unse.

[19] "Goa Inquisition". The New Indian Express. Archived from the original on 24 September 2016. https://web.archive.org/web/20160924045521/http://www.newindianexpress.com/education/student/Goa-Inquisition/2015/09/03/article2979630.ece। আহৰণ কৰা হৈছে: 17 May 2016.

[Teotonio-20] 20.0 ^20.1 de Souza, Teotonio (1994). Discoveries, Missionary Expansion, and Asian Cultures. Concept Publishing Company. পৃষ্ঠা. 80. ISBN 9788170224976. https://books.google.com/books?id=vtf1eRE8FC8C&q=persecution। আহৰণ কৰা হৈছে: 30 January 2014.

[21] "Atrocities on Kashmiri Hindus by Pakistan-Trained Terrorists". Archived from the original on 5 August 2006. https://web.archive.org/web/20060805184508/http://kashmiri-pandit.org/atrocities/index.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 August 2006.

[22] Gill, Kanwar Pal Singh. "The Kashmiri Pandits: An Ethnic Cleansing the World Forgot". South Asian Terrorism Portal. http://www.satp.org/satporgtp/kpsgill/2003/chapter9.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 August 2006.

[Ispahani2017p165-23] Ispahani, Farahnaz (2017). Purifying the Land of the Pure: A History of Pakistan's Religious Minorities. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 165–171. ISBN 978-0-19-062165-0. https://books.google.com/books?id=o36uDQAAQBAJ.

[LockwoodWomen-24] Lockwood, Bert B. (2006). Women's Rights: A Human Rights Quarterly Reader. Johns Hopkins University Press. পৃষ্ঠা. 227–235. ISBN 978-0-8018-8373-6. https://books.google.com/books?id=EhMqAAAAYAAJ.

[Rehman2000p158-25] Rehman, Javaid (2000). The Weaknesses in the International Protection of Minority Rights. Martinus Nijhoff Publishers. পৃষ্ঠা. 158–159. ISBN 90-411-1350-9. https://books.google.com/books?id=HHRMEoS7-YQC.

[26] "The Blood Telegram: Nixon, Kissinger, and a Forgotten Genocide". Foreign Policy. https://foreignpolicy.com/2013/09/23/the-blood-telegram-nixon-kissinger-and-a-forgotten-genocide/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}

[27] "Bangladesh Genocide Archive". Genocide Bangladesh Archive. https://www.genocidebangladesh.org/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.

[28] Ispahani, Farahnaz (2017). Purifying the Land of the Pure: A History of Pakistan's Religious Minorities. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 165–171. ISBN 978-0-19-062165-0. https://books.google.com/books?id=o36uDQAAQBAJ.

[29] "Attacks on Hindus in Bangladesh". 19 July 2024. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/history-violence-bangladesh-country-born-out-war-2024-07-19/.

[30] Gurung, Arjun (1993). Ethnic Strife and Human Rights in Bhutan. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 95–110. ISBN 978-0195832459. https://books.google.com/books?id=Fgd_Jm__eqoC.

[31] Manogaran, C.R. (1987). Sri Lanka: Ethnic Conflict and National Integration. Westview Press. পৃষ্ঠা. 125–130. ISBN 978-0813377001. https://books.google.com/books?id=gkzHGk71ymIC.

[32] "Sri Lanka's Ethnic Strife". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/sri-lanka-tamils-ethnic-conflict। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.

[33] Ghani, Ashraf (2004). The Afghanistan Crisis. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 182–185. ISBN 978-0195791328. https://books.google.com/books?id=6zGQGg5iC4wC.

[34] "Afghanistan's Hindus and Sikhs Struggle for Survival". BBC News. https://www.bbc.com/news/world-asia-44152768। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}

[35] Kamarul Zaman (2010). Malaysia's New Economic Policy: The Second and Third Generations. Oxford University Press. ISBN 978-0195479521.

[36] "Malaysia's Hindu Rights: Struggles and Challenges". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2014/may/18/malaysia-hindu-rights। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.

[37] "Destruction of Hindu Temples in Malaysia". India.com. https://www.india.com/news/india/malaysia-hindu-temple-destroyed-for-urban-development-4585978/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}

[38] "Burma: ARSA Massacres Hindus in Rakhine State". Human Rights Watch. 3 October 2017. https://www.hrw.org/news/2017/10/03/burma-arsa-massacres-hindus-rakhine-state। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}

[39] "Myanmar: ARSA fighters killed Hindus, says Amnesty". BBC News. 22 May 2018. https://www.bbc.com/news/world-asia-44206372। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.

[40] "The Forgotten Hindus of Myanmar". The Diplomat. 20 January 2020. https://thediplomat.com/2020/01/the-forgotten-hindus-of-myanmar/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}

[41] "Kazakhstan: Hindu temple faces demolition". Forum 18 News Service. 4 December 2006. https://www.forum18.org/archive.php?article_id=892। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.

[42] "Kazakhstan: Threats to Religious Freedom". Human Rights Watch. 20 December 2006. https://www.hrw.org/news/2006/12/20/kazakhstan-threats-religious-freedom। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}

[43] "Kazakhstan and ISKCON: A Struggle for Religious Rights". The Washington Post. 2 January 2007. https://www.washingtonpost.com/archive/opinions/2007/01/02/a-holy-struggle-in-kazakhstan/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.

[44] "Saudi Arabia: 16 Hindus Arrested for Worshipping". Hindu Janajagruti Samiti. 25 December 2004. Archived from the original on 21 September 2011. https://web.archive.org/web/20110921215203/http://www.hindujagruti.org/news/3010.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.

[45] "Saudi Arabia continues religious discrimination". U.S. Department of State. https://www.state.gov/reports/2019-report-on-international-religious-freedom/saudi-arabia/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.

[46] "Religious Freedom in Saudi Arabia". United States Commission on International Religious Freedom. https://www.uscirf.gov/countries/saudi-arabia। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.

[47] "Hindu temple vandalised in Texas". BBC News. 17 April 2015. https://www.bbc.com/news/world-us-canada-32339525. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}

[48] "Anti-Hindu hate crimes in the US: A growing concern". The Print. 22 August 2022. https://theprint.in/opinion/anti-hindu-hate-in-us-is-real-and-its-getting-worse-heres-why-it-must-be-called-out/1117824/। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.

[49] "USCIRF Annual Report 2023 - United States". United States Commission on International Religious Freedom. https://www.uscirf.gov/reports-briefs/annual-report/2023-annual-report। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}

[50] "Hindu temple vandalised near Rome". Hindustan Times. 10 October 2019. https://www.hindustantimes.com/world-news/hindu-temple-vandalised-in-italy-indian-community-outraged/story-5nJDkNc7SoVnR2YDYPN6yJ.html. ^{[সংযোগবিহীন উৎস]}

[51] "Indian embassy condemns temple vandalism in Italy". Ministry of External Affairs, India. https://mea.gov.in/press-releases.htm?dtl/31949/Indian+Embassy+Condemns+Vandalism+at+Hindu+Temple+in+Italy। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 May 2025.

[52] Vertovec, Steven (2000). Hindu Diaspora: Comparative Patterns. Routledge. পৃষ্ঠা. 94–97. ISBN 9781136126281. https://books.google.com/books?id=HXYdZ8WqzjYC.

[53] Look Lai, Walton (1988). "The East Indian Experience in Trinidad". Caribbean Quarterly খণ্ড 34 (2–3): 54–66. https://www.jstor.org/stable/40654013.

[54] Kelly, John D. (1991). A Politics of Virtue: Hinduism, Sexuality, and Countercolonial Discourse in Fiji. University of Chicago Press. পৃষ্ঠা. 182–185. ISBN 9780226430291. https://books.google.com/books?id=WTO3AAAAIAAJ.

[55] "Fiji's Hindu temples under attack". The Guardian. 3 July 2000. https://www.theguardian.com/world/2000/jul/03/fiji.theobserver.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]