সমললৈ যাওক

২০২৫ ম্যানমাৰ ভূমিকম্প

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা

২০২৫ চনৰ ২৪ মাৰ্চত ১২:৫০:৫২ এমএমটি (০৬:২০:৫২ ইউটিচি) ত ম্যানমাৰৰ ছাগাইং অঞ্চলত ৭.৭Mw -ৰ ভূমিকম্প হৈছিল, যাৰ অভিকেন্দ্ৰ আছিল দেশৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম চহৰ মাণ্ডালেৰ ওচৰত। ষ্ট্ৰাইক-স্লিপ শ্বকে সৰ্বাধিক পৰিৱৰ্তিত মেৰ্কেলি তীব্ৰতা IX (Violent) প্ৰাপ্ত কৰিছিল। ১৯১২ চনৰ পিছত ম্যানমাৰত সংঘটিত হোৱা এইটো আটাইতকৈ শক্তিশালী ভূমিকম্প আছিল। ভূমিকম্পটোৱে ম্যানমাৰৰ লগতে চুবুৰীয়া থাইলেণ্ডতো যথেষ্ট ক্ষতি সাধন কৰৰিছিল। চীনৰো ইউনানৰ শ শ ঘৰ এই ভূমিকম্পৰ প্ৰভাৱত ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছিল।

এই ভূমিকম্পৰ ফলত ম্যানমাৰত (সৰ্বাধিক মৃত্যুৰ সংখ্যা অনুসৰি) ৩ হাজাৰৰো অধিক লোকৰ মৃত্যু হৈছে বুলি অনুমান কৰা হৈছে। আনহাতে থাইলেণ্ডত ১৯ জন লোকৰ মৃত্যু হৈছে। [1] [2] আহত লোকৰ সংখ্যা ৩৯০০ৰো অধিক। বেংককৰ এটা ভাঙি পৰা নিৰ্মাণ স্থানকে ধৰি আৰু শ শ লোক নিৰুদ্দেশ হোৱাৰ বাতৰি পোৱা গৈছে। অগভীৰ ভূতাত্ত্বিকতাই ইয়াক দূৰৰ পৰা অহা ভূমিকম্পীয় ঢৌৰ প্ৰতি অধিক দুৰ্বল কৰি তোলে আৰু ভূমিকম্প সম্পৰ্কীয় প্ৰভাৱৰ প্ৰতি চহৰখনৰ সংবেদনশীলতা বৃদ্ধি কৰে। [3] [4] ম্যানমাৰ আৰু থাইলেণ্ড দুয়োখন দেশৰ কৰ্তৃপক্ষই জৰুৰীকালীন অৱস্থা ঘোষণা কৰিছে, লগতে মৃত্যুৰ সংখ্যা আৰু অধিক বৃদ্ধি পাব বুলি অনুমান কৰা হৈছে। [5] [6] ম্যানমাৰত চলি থকা গৃহযুদ্ধই দুৰ্যোগ সাহায্য আৰু তথ্য প্ৰকাশৰ অসুবিধা আৰু অধিক বৃদ্ধি কৰিছে। [7] [8]

টেকটনিক চেটিং

[সম্পাদনা কৰক]
ছাগাইং ফল্টক খণ্ডত ভাগ কৰিব পাৰি

ম্যানমাৰ চাৰিখন টেকটনিক প্লেটৰ মাজত আবদ্ধ হৈ আছে ( ভাৰতীয়, ইউৰেছিয়ান, চুণ্ডা আৰু বাৰ্মা প্লেট ) যিবোৰে সক্ৰিয় ভূতাত্ত্বিক প্ৰক্ৰিয়াত পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া কৰে। কোকো দ্বীপপুঞ্জৰ পশ্চিম উপকূলৰ কাষেৰে, ৰাখাইন উপকূলৰ পৰা আৰু বাংলাদেশত সুন্দা মেগাথ্ৰাষ্ট নামেৰে জনাজাত এটা অতি তিৰ্যক অভিসৰণ সীমা আছে। এই বৃহৎ ফল্টটোৱে ভাৰতীয় আৰু বাৰ্মা প্লেটৰ মাজৰ সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰে। বাংলাদেশৰ সাগৰৰ তলৰ পৰা এই মেগাথ্ৰাষ্ট ওলাইছে, য'ত ই চিন পাহাৰৰ সমান্তৰাল আৰু পূব দিশত চলি আছে। এই সীমা ম্যানমাৰৰ উত্তৰ দিশলৈ প্ৰসাৰিত হৈ ই পূব হিমালয়ত শেষ হয় ৷ [9]

১,৪০০ kilometre (870 মাইল) ট্ৰেন্সফৰ্ম ফল্ট ম্যানমাৰৰ মাজেৰে গৈ আন্দামান বিস্তাৰ কেন্দ্ৰক উত্তৰ দিশৰ এটা সংঘৰ্ষ অঞ্চলৰ সৈতে সংযোগ কৰে। ইয়াক ছাগাইং ফল্ট বুলি কোৱা হয়, ই বাৰ্মা আৰু সুণ্ডা প্লেটৰ মাজৰ সীমা। ই প্ৰতি বছৰে ১৮–৪৯এমএমত ইটোৱে সিটোৰ কাষেৰে পাৰ হৈ যায়। ই ম্যানমাৰৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ আৰু সক্ৰিয় ভূমিকম্পৰ উৎস, ইয়াংগন, নেইপিড' আৰু মাণ্ডেলেকে ধৰি ডাঙৰ চহৰসমূহৰ মাজেৰে বা ইয়াৰ ওচৰতে চলি থাকে। ১৯৩০ চনৰ মে’ আৰু ডিচেম্বৰ মাহত ফল্টটোৰ কাষত বৃহৎ আৰু ক্ষতিকাৰক ভূমিকম্প সংঘটিত হয় ( Ms  ৭.৩ আৰু ৭.৫) ১৯৩১ ( Ms  ৭.৫), ১৯৪৬ ( Mw  ৭.৩ আৰু ৭.৭), ১৯৫৬ ( Ms  ৭.০), ১৯৯১ ( Mw  ৬.৯) আৰু ২০১২ ( Mw  ৬.৯)। [10] ছাগাইং ফল্টত হোৱা ভূমিকম্পৰ পৰিমাণ ফল্ট জ'নত Mw  ৰ পৰা ৭.০-৮.০লৈ ভিন্ন হয়। ফল্টৰকাষৰ স্থানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি পুনৰাবৃত্তিৰ ব্যৱধানো ভিন্ন হয়; ১৯৩০ চনত ফাটি যোৱা ইয়াৰ দক্ষিণ অংশসমূহৰ উভতি অহাৰ সময় পুৰাভূমিকম্পবিজ্ঞানৰ অধ্যয়নৰ ভিত্তিত ১০০–১৫০ বছৰ।[9]

যুগ যুগ ধৰি ধ্বংসাত্মক ভূমিকম্পই এই অঞ্চলত প্ৰভাৱ পেলাই আহিছে যদিও এই ক্ষেত্ৰত শৈক্ষিক গৱেষণা সীমিত। ম্যানমাৰৰ বৃহৎ পৃষ্ঠ ফাটি যোৱাৰ পৰিঘটনাকে ধৰি বেছিভাগ ভূমিকম্পৰ বিষয়ে ভালদৰে বুজা হোৱা নাই। ১৭৬২ চনৰ এটা ডাঙৰ ভূমিকম্পৰ (৮.৫–৮.৮ প্ৰাবল্যৰ) ফলত ৰাখাইন উপকূলৰ ওচৰৰ সুণ্ডা মেগাথ্ৰাষ্টৰ এটা অংশ ফাটি যায়। সেই ভূমিকম্পটো হয়তো মেগাথ্ৰাষ্টৰ কাষেৰে বাৰ্মা প্লেটৰ তলত ভাৰতীয় প্লেটখন তললৈ নামি যোৱাৰ বাবেই হৈছিল ৷ মধ্য ম্যানমাৰৰ তলত থকা ভাৰতীয় প্লেটৰ অৱশিষ্টইও ইন্ট্ৰাস্লেব ভূমিকম্পৰ সৃষ্টি কৰে ; এটা উদাহৰণ হ’ল ১৯৭৫ চনৰ বাগান ভূমিকম্প ( Mw  ৭.০) যিটো ১২০ ৰ গভীৰতাত সংঘটিত হৈছিল . [9]

Journal of Geophysical Research: Solid Earth ত প্ৰকাশিত এক অধ্যয়ন অনুসৰি ছাগাইং ফল্টক দুটা অঞ্চলত ভাগ কৰিব পাৰি; উত্তৰ আৰু দক্ষিণ অংশ। ১৬.৫ৰ পৰা ২৩.৫ ডিগ্ৰী উত্তৰ অক্ষাংশৰ মাজৰ ছাগাইং ফল্টক দক্ষিণ অংশ হিচাপে সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছে। ইয়াক আৰু দক্ষিণৰ পৰা উত্তৰলৈকে পাঁচটা খণ্ডত বিভক্ত কৰা হৈছে; বাগো, পিয়ু, নাইপিডাউ, মেইকটিলা, আৰু ছাগাইং খণ্ড। Naypyidaw খণ্ডটোৰ বৈশিষ্ট্য হৈছে ৭০ ৰ বাবে চলি থকা দুটা সমান্তৰাল ফল্ট আৰু ইয়াৰ কিছু অংশ ৰাজধানী চহৰ নেইপিডাউৰ তলত অৱস্থিত। শেষবাৰৰ বাবে ১৯২৯ চনত ৭.০তকৈ কম প্ৰাবল্যৰ ভূমিকম্পৰ ৰেকৰ্ড কৰা হৈছিল। ২২০ কিলোমিটাৰ (১৪০ মাইল) দীঘল মেইক্টিলা খণ্ড মাণ্ডালে আৰু নাইপিড'ৰ মাজত বিস্তৃত আৰু ইয়াক ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য হিচাপে চিহ্নিত কৰা হয়। এই খণ্ডটোৰ প্ৰায় সমতল ভূ-প্ৰকৃতিয়ে স্লিপ উপাদানটো সম্পূৰ্ণৰূপে অনুভূমিক বুলি প্ৰকাশ কৰে। এই খণ্ডটোত কোনো ডাঙৰ ভূমিকম্প হোৱা নাই যদিও ১৮৩৯ চনৰ আভা ভূমিকম্পৰ সময়ত ই ফাটি যোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। ছাগাইং খণ্ডটো ইৰাৱতী নদীৰ সমান্তৰালভাৱে চলি থকা আন এটা ৰৈখিক খণ্ডও। ১৯৪৬ চনৰ সাগাইং ভূমিকম্পৰ এটা মূল জোকাৰণিৰ সময়ত এই খণ্ডৰ উত্তৰ অংশ ফাটি যায়, আনহাতে ১৯৫৬ চনৰ সাগাইং ভূমিকম্পই দক্ষিণৰ ধাৰাটো ফাটি যায়। [11]

এই ভূমিকম্পই থাইলেণ্ডকো প্ৰভাৱিত কৰে, ক্ষতি প্ৰধানকৈ প্ৰায় ১০০০ কিলোমিটাৰ (৬২০ মি) ভূ-কেন্দ্ৰৰ পৰা আঁতৰত বেংকক অঞ্চলত কেন্দ্ৰীভূত হয়, বেংককৰ ভূতত্ত্ব, যাৰ বৈশিষ্ট্য হৈছে কোমল সাগৰীয় মাটিৰ ওপৰৰ স্তৰ, ইয়াৰ নতুন উচ্চ-উচ্চ গৃহসমূহক দূৰৈৰ, শক্তিশালী ভূমিকম্পৰ বাবে দুৰ্বল কৰি তোলে, কাৰণ সৰ্বব্যাপী মাটিৰ স্তৰে দীৰ্ঘকালীন মাটিৰ গতি বৃদ্ধি কৰা স্থানীয় স্থানৰ প্ৰভাৱত অৰিহণা যোগায় যিয়ে পাছলৈ ওখ অট্টালিকাৰ অনুনাদী কম্পাঙ্কৰ সৈতে মিলাব পাৰে। [4] [12] [13] বেংককত বাস কৰা লোকসকলে বহু শ শ বা আনকি হাজাৰ হাজাৰ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত কেন্দ্ৰিত ভূমিকম্পৰ প্ৰভাৱ প্ৰায়ে অনুভৱ কৰিছে। এছিয়ান ইনষ্টিটিউট অৱ টেকন’লজিৰ পেনুং ৱাৰ্নিচাইৰ নেতৃত্বত গঠিত গৱেষণাই পূৰ্বে ছাগাইং ফল্টক সম্ভাৱ্য বিপদ হিচাপে চিনাক্ত কৰিছিল, যদিহে আন্দামান সাগৰত ৮.০ মাত্ৰাৰ ভূমিকম্প হয়, ৪০০ কিলোমিটাৰ (২৫০ mi) চহৰৰ পৰা, যাৰ ফলত ভৱিষ্যতে দুৰ্যোগৰ সৃষ্টি হ’ব। [14] [15] আকাশচুম্বী ঘৰত বিপৰ্যয়জনক প্ৰভাৱ প্ৰতিৰোধৰ বাবে ২০০৭ চনতহে বিল্ডিং কোডত প্ৰাথমিক ভূমিকম্পীয় বিবেচনা যোগ কৰা হৈছিল, পুৰণি গঠনসমূহ বিশেষভাৱে বিপজ্জনক আছিল। [12]

তথ্য সংগ্ৰহ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ (my ভাষাত). 31 March 2025. https://burmese.dvb.no/post/697973. 
  2. ↑ . 30 March 2025. https://www.bangkokpost.com/thailand/general/2991241/local-death-count-from-fridays-tremor-rises-to-18. 
  3. ↑ "Earthquakes in Thailand—Is Bangkok at Risk?" (en-US ভাষাত). Verisk. 2020-11-09. https://www.verisk.com/blog/earthquakes-in-thailand-is-bangkok-at-risk/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-03-28. 
  4. ↑ 4.0 4.1 Warnitchai, Pennung; Sangarayakul, Chanet; Ashford, Scott A. (4 February 2000). "Seismic hazard in Bangkok due to long-distance earthquakes". https://www.iitk.ac.in/nicee/wcee/article/2145.pdf. 
  5. ↑ (en ভাষাত). 28 March 2025. https://www.news18.com/world/myanmar-earthquake-live-updates-magnitude-death-toll-injuries-rescue-operation-aftermath-latest-news-liveblog-9278290.html. 
  6. ↑ Kocha Olarn; Ross Adkin; Alex Stambaugh (2025-03-28). "Myanmar's military junta makes rare plea for help after powerful earthquake kills scores" (en ভাষাত). CNN. https://www.cnn.com/2025/03/28/asia/central-myanmar-quake-intl-hnk/index.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-03-28. 
  7. ↑ "Myanmar at a glance: Embroiled in civil war, now facing more devastation after powerful earthquake" (en ভাষাত). 2025-03-28. https://apnews.com/article/myanmar-earthquake-civil-war-junta-thailand-cbf36685881ea890202256d4607a02ed। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-03-28. 
  8. ↑ "Myanmar quake death toll rises to 1,644 as resistance movement announces partial ceasefire" (en ভাষাত). 2025-03-29. https://apnews.com/article/myanmar-bangkok-earthquake-0a2bd512bca189d034905566605989e9। আহৰণ কৰা হৈছে: 2025-03-30. 
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 Wang, Y. (2013). Earthquake Geology of Myanmar (Ph.D.). California Institute of Technology. doi:10.7907/XWW2-9P26. https://thesis.library.caltech.edu/7853/. 
  10. ↑ Wang 2013.
  11. ↑ Wang, Yu; Sieh, Kerry; Tun, Soe Thura; Lai, Kuang-Yin; Myint, Than (2014). "Active tectonics and earthquake potential of the Myanmar region". Journal of Geophysical Research: Solid Earth খণ্ড 119 (4): 3767–3822. doi:10.1002/2013JB010762. 
  12. ↑ 12.0 12.1 . 20 May 2014. https://www.nationthailand.com/perspective/30234105. 
  13. ↑ Ornthammarath, Teraphan; Jirasakjamroonsri, Amorntep; Pornsopin, Patinya; Rupakhety, Rajesh; Poovarodom, Nakhorn; Warnitchai, Pennung; Toe, Tun Tun Tha (2023). "Preliminary analysis of amplified ground motion in Bangkok basin using HVSR curves from recent moderate to large earthquakes". Geoenvironmental Disasters খণ্ড 10 (1): 28. doi:10.1186/s40677-023-00259-0. ISSN 2197-8670. 
  14. ↑  (Report). June 2018. https://elibrary.tsri.or.th/project_content.asp?PJID=RDG5830015. 
  15. ↑ "แผ่นดินไหว…ไม่ไกลคนกรุง [Earthquake is closer to Bangkokians than realized]" (th ভাষাত). Thailand Science Research and Innovation. 16 April 2020. https://researchcafe.tsri.or.th/bangkok-earthquake/। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 March 2025. 
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=২০২৫_ম্যানমাৰ_ভূমিকম্প&oldid=505001"ৰ পৰা অনা হৈছে