ৰাগ অহিৰ ভৈৰৱ

অহিৰ ভৈৰৱ
ঠাট	ভৈৰৱ
দিনটোৰ সময়	প্ৰথম প্ৰহৰ
আৰোহণ	সা ৰে‌̱ গা মা পা ধা নি‌̱ সা‌֯
অৱৰোহণ	সা‌֯ নি‌̱ ধা পা মা গা ৰে‌̱ সা
বাদী	ধা
সমবাদী	ৰে

অহিৰ ভৈৰৱ হৈছে এটা হিন্দুস্থানী শাস্ত্ৰীয় ৰাগ। ই ভৈৰৱ আৰু প্ৰাচীন, দুৰ্লভ ৰাগ আহিৰী বা অভিৰীৰ মিশ্ৰণ,^[1] বা সম্ভৱত ভৈৰৱ আৰু বাগেশ্ৰীৰ মিশ্ৰণ।

তত্ত্ব

আৰোহণ আৰু অৱৰোহণ

আৰোহণ: সা ৰে‌̱ গা মা পা ধা নি‌̱ সা‌֯^{[টোকা 1]}

অৱৰোহণ: সা‌֯ নি‌̱ ধা পা মা গা ৰে‌̱ সা^{[টোকা 2]}

চাবি:

সা, গা, মা, পা, ধা: শুদ্ধ (প্ৰাকৃতিক);

ৰে‌̱, নি‌̱ : কোমল (খৰ);

পা আৰু সা কেতিয়াবা আৰোহী আৰোহণত পৰিহাৰ কৰা হয়। অৱৰোহণ পোনপটীয়া হ'ব পাৰে, কিন্তু প্ৰায়ে S' N d P m, G m ^Gr ~ S হিচাপে প্ৰকাশ কৰা হয় কোমল ৰেত সামান্য দোলনৰ সৈতে ভৈৰৱৰ চৰিত্ৰ প্ৰকাশ কৰিবলৈ।^[1]

বাদী আৰু সমবাদী

বাদী: মা

সমবাদী: সা

পকড় বা চলন

S, r G M, G M r, ṇ Ḍ, ṇ r S

| কোমল নি, শুদ্ধ ধা, কোমল নি, কোমল ৰে, সা | হৈছে আটাইতকৈ বৈশিষ্ট্যপূৰ্ণ চলন, য'ত নি আৰু ধা নিম্ন সপ্তকৰ আৰু ৰে আৰু সা মধ্য সপ্তকৰ। সাধাৰণতে চেপেটা দ্বিতীয় (কোমল ৰে)ত কিছু আন্দোলন/দোলন থাকে।

সংস্থাপন আৰু সম্পৰ্ক

ইয়াত কাফীৰ ছাপ অন্তৰ্ভুক্ত থাকিব পাৰে। অহিৰ ভৈৰৱৰ প্ৰতিমূৰ্তি বৈশিষ্ট্যপূৰ্ণ পদাংশ ṇ Ḍ ṇ/r~ S^[1]ৰ সৈতে কোমল ৰেত বৈশিষ্ট্যপূৰ্ণ ভৈৰৱ আন্দোলন (দোলন)ৰ সৈতে সহজে বজাই ৰখা হয়। কেতিয়াবা ভৈৰৱ চৰিত্ৰ গুৰুত্ব দিবলৈ নিম্ন সপ্তকত শুদ্ধ নি ব্যৱহাৰ কৰা হয়।^[2]

এই ৰাগৰ কৰ্ণাটক সংগীতৰ সমতুল্য হৈছে চক্ৰৱাকম।

সম্পৰ্কীয় ৰাগবোৰ:

ঠাট: ভৈৰৱ

আচৰণ

অহিৰ ভৈৰৱ এটা সাধাৰণ উত্তৰাং ৰাগ, যাৰ অৰ্থ হ'ল ওপৰৰ চতুষ্কত গুৰুত্ব।

পৰিৱেশন

ই সাধাৰণতে পুৱাৰ প্ৰথম প্ৰহৰ হিচাপে গোৱা হয়, প্ৰায় ৬:০০ পুৱা – ৯:০০ পুৱা।

ৰেকৰ্ডিং আৰু ৰচনাসমূহ

ৰবি শংকৰ, Three Classical Ragas। His Master's Voice LP, 1957। আৰু Angel Records CD, 2000।

হৰিপ্ৰসাদ চৌৰাসিয়া, Raga Ahir Bhairav আৰু Marriage Song from Uttar Pradesh। Nimbus Records CD, 1987।

নিখিল বেনাৰ্জী, Raga Ahir Bhairav। Multitone Records, UK Limited, 1995। LP। (iTunes ত উপলব্ধ।)

Wasif-ud-din Dagar, Chalo sakhi braj raje। আলাপ আৰু ধমাৰত ৰচনা। Music Today। A97015। কেছেট।^[3]

ৰাগ অহিৰ ভৈৰৱত পৰম্পৰাগত ৰচনাসমূহ হ'ল:

মন ৰংগীলে (তিনতাল ৩২BPM বিলম্বিত)
শংকৰ ম্হাৰাৰে (১৮০BPM দ্ৰুত); নাগৰাজা ৰাও হাৱালদাৰে জনপ্ৰিয় কৰিছিল
মোহে চেদো না গিৰিধাৰী (১৭০ BPM দ্ৰুত); পৰভীন সুলতানাই জনপ্ৰিয় কৰিছিল

চলচ্চিত্ৰৰ গান

ভাষা: হিন্দী

গান	চলচ্চিত্ৰ	সুৰকাৰ	শিল্পী
Man Aanand Aanand Chhaayo	বিজেতা	অজিত বৰ্মন	অজিত বৰ্মন, আশা ভোঁচলে, আৰু সত্যশীল দেশপাণ্ডে
Meri Veena Tum Bin Roye	দেখ কবীৰা ৰোয়া	মদন মোহন	লতা মাংগেশকাৰ
Poochho Na Kaise Maine Rain Bitaayi	মেৰি ছুৰত তেৰি আঁখেন	এছ.ডি. বৰ্মন	শিৱ দয়াল বতিশ, মান্না দে
Waqt Karataa Jo Wafaa Aap Hamaare Hote	দিল নে পুকাৰা ১৯৬৭	কল্যাণজী-আনন্দজী	মুকেশ
Ram Teri Ganga Maili Ho Gayee (Title Track)	ৰাম তেৰি গংগা মইলি	ৰবীন্দ্ৰ জৈন	সুৰেশ ৱাডকাৰ, কোৰাছ
Ab Tere Bin	আশিকি	নাদীম-শ্ৰৱণ	কুমাৰ সানু
Solah Baras Ki	এক দুজে কে লিয়ে	লক্ষ্মীকান্ত-পাইৰেলাল	লতা মাংগেশকাৰ, অনুপ জালোটা
আলবেলা সাজন	হাম দিল দে চুকে সানাম	ইছমাইল দৰবাৰ	উস্তাদ চুলতান খান, শংকৰ মহাদেৱন
আলবেলা সাজন	বাজীৰাও মস্তানী	সঞ্জয় লীলা ভাঁচালী	শশী সুমন, কুণাল পণ্ডিত, পৃথ্বী গান্ধৰ্ব, কণিকা জোশী, ৰাশি ৰাগ, গীতিকা মাঞ্জৰেকাৰ
Aur Ho	ৰকষ্টাৰ	এ.আৰ. ৰহমান	মোহিত চৌহান, আলমা ফেৰোভিক

ভাষা: তামিল

গান	চলচ্চিত্ৰ	সুৰকাৰ	শিল্পী
Ullathil Nalla Ullam	কৰ্ণন	বিশ্বনাথন–ৰামামূৰ্তি	চিৰকাজি গোবিন্দৰাজন
Vanithamani	বিক্ৰম	ইলাইয়াৰাজা	এছ. পি. বালাসুব্ৰহ্মণ্যম, এছ. জানকী, কমল হাছান
Vaanile Thenila	কাক্কি ছত্তাই	ইলাইয়াৰাজা	এছ. পি. বালাসুব্ৰহ্মণ্যম, এছ. জানকী
Chalakku Chalakku	চেমবাৰুথী	ইলাইয়াৰাজা	মানো, এছ. জানকী
Nee Pathi Naan Pathi	কেলাদী কানমণি	ইলাইয়াৰাজা	কে. জে. যেশুদাস, উমা ৰমণন
Poonkatrae	ফ্ৰেণ্ডছ	ইলাইয়াৰাজা	হৰিহৰন
Vidu Kathaiya	মুথু	এ. আৰ. ৰহমান	হৰিহৰন
Eechambazham	পৱিত্ৰা	এ. আৰ. ৰহমান	শাহুল হামিদ, কে.এছ. চিত্ৰা
Vaa Vaa En Veenaiyae	ছত্তম	গংগাই আমৰন	এছ. পি. বালাসুব্ৰহ্মণ্যম, বাণী জয়ৰাম
Megangal Ennai Thottu	আমৰকলম	ভৰদ্বাজ	এছ. পি. বালাসুব্ৰহ্মণ্যম

কৰ্ণাটক সংগীত

চক্ৰৱাকম, কৰ্ণাটক সংগীতৰ ১৬তম মেলকৰ্তা ৰাগ, যি এটা সম্পূৰ্ণ স্কেল (আৰোহী আৰু অৱৰোহী স্কেলত সাতোটা স্বৰ), অহিৰ ভৈৰৱৰ সৈতে ঘনিষ্ঠভাৱে মিল আছে।^[4] অৱশ্যে, আধুনিক সময়ত অহিৰ ভৈৰৱ ৰাগ কেইটামান কৰ্ণাটক সংগীতৰ ৰচনা আৰু বহুতো দক্ষিণ ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰৰ গানতো ব্যৱহাৰ হৈছে।

টোকা

↑
Alternate notations:
- Carnatic: সা ৰে₁ গা₃ মা₁ পা ধা₂ নি₂ সা‌֯
- Western: C D♭ E F G A B♭ C
↑
Alternate notations:
- Carnatic: সা‌֯ নি₂ ধা₂ পা মা₁ গা₃ ৰে₁ সা
- Western: C B♭ A G F E D♭ C

তথ্যসূত্ৰ

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 Bor 1999
↑ Kaufmann 1968, p.251
↑ Bagchee 1998
↑ Raganidhi by P. Subba Rao, Pub. 1964, The Music Academy of Madras

উৎস

(বেছিভাগ) এণ্ট্ৰিসমূহৰ বাবে:

Bagchee, Sandeep (1999), NĀD Understanding Raga Music, প্ৰকাশক মুম্বাই: Eshwar, ISBN 81-86982-08-6
Bhatkhande, Vishnu Nayaran (1968–73), Hindusthānī Sangīta Paddhaati: Kramika Pustaka Mālikā (6 vols.), 5, প্ৰকাশক Hathras: Sangeet Karyalaya, pp. 346–351
Bhatkhande, Vishnu Nayaran (1968–75), Hindusthānī Sangīta Paddhaati: Sangīta Śāstra (4 vols), 2, প্ৰকাশক Hathras: Sangeet Karyalaya, pp. 359–376
Bhatt, Balvantray; Bhaṭṭa, Balavantarāya Gulābarāya (1964–1982), Bhāvaranga Lahāri, 2, প্ৰকাশক Varanasi: Vitaraka Motīlāla Banārasīdāsa, pp. 53–61, OCLC 12918179
Gandharva, Kumar (1965), Anūpa rāga vilāsa, প্ৰকাশক Bombay: Mauj Prakashan, pp. 4–5
Jha, Ramashraya (1968–78), Ābhinava Gītānjali (2 vols), 1, প্ৰকাশক Allahabad: Sangeet Sadan Prakashan, pp. 299–319
Kaufmann, Walter (1984), The ragas of North India, প্ৰকাশক Calcutta, New Dheli, Bombay: Da Capo Press, ISBN 0-306-76169-6, OCLC 8220451
Khan, Raja Nawab Ali; Khāṃ, Navāba Alī (1952), Māriphunnagamāta, 1, প্ৰকাশক Hathras: Saṃgīta Kāryālaya, pp. 216–217, OCLC 69396515
Khan, Raja Nawab Ali; Khāṃ, Navāba Alī (1952), Māriphunnagamāta, 2, প্ৰকাশক Hathras: Saṃgīta Kāryālaya, pp. 95–97, OCLC 69396515
Moutal, Patrick (1991), Hindustāni Rāgas Index, প্ৰকাশক New Dheli: Munshiram Manoharlal Publishers Pvt Ltd, সাঁচ:Listed Invalid ISBN
Patki, J.D (1971–75), Aprakāśita Rāga, 3, প্ৰকাশক Hathras: Saṅgīta Kāryālaya, pp. 85–90, OCLC 313609634
Patwaradan, Narayan Rao (1972), Tarala Prabandhāvalī, প্ৰকাশক Rajasthan: Vanasthali Vidyapith, p. 4
Patwaradan, Vinayak Rao; Paṭavardhana, Vināyaka Nārāyaṇa (1962–1971), Raga Vijñāna (7 vols), 5, প্ৰকাশক Poona: Madhusūdana Vināyaka Paṭavardhana, pp. 193–198, OCLC 69221634
Phulambrikar, Krishnarao, Rāga Sangraha (7 vols), 6, প্ৰকাশক Poona, pp. 1–4
Ratanjankar, S.N. (1962), Abhinava Gīta Manjarī, 2a, প্ৰকাশক Bombay: Pŏpyulara Prakāśana, pp. 144–148, OCLC 63027697
Srivastava, Jaisuklai (1969), Malhāra Ke Prakāra, 4, প্ৰকাশক Bombay: Jaisuklal Shah, pp. 19–22
Vaze, Ramkrishna Narahar (1938), Sangīta Kala Prakāśa, 1, প্ৰকাশক Poona: Ramkrishna Sangeet Vidyalaya, pp. 79–80, OCLC 47893854
Rao, Suvarnalata; Wim, van der Meer; Jane, Harvey (1999), Bor, Joep, ed., The Raga Guide: A Survey of 74 Hindustani Ragas, প্ৰকাশক London: Zenith Media, archived from the original on 2003-12-03, https://web.archive.org/web/20031203050240/http://www.nimbus.ltd.uk/

বাহ্যিক সংযোগ

[2] Alternate notations:
Carnatic: সা ৰে₁ গা₃ মা₁ পা ধা₂ নি₂ সা‌֯
Western: C D♭ E F G A B♭ C

[2] Carnatic: সা ৰে₁ গা₃ মা₁ পা ধা₂ নি₂ সা‌֯

[3] Western: C D♭ E F G A B♭ C

[3] Alternate notations:
Carnatic: সা‌֯ নি₂ ধা₂ পা মা₁ গা₃ ৰে₁ সা
Western: C B♭ A G F E D♭ C

[5] Carnatic: সা‌֯ নি₂ ধা₂ পা মা₁ গা₃ ৰে₁ সা

[6] Western: C B♭ A G F E D♭ C

[Bor_1999-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 Bor 1999

[4] Kaufmann 1968, p.251

[5] Bagchee 1998

[raganidhi-6] Raganidhi by P. Subba Rao, Pub. 1964, The Music Academy of Madras

[1]

[টোকা 1]

[টোকা 2]

[2]

[3]

[4]