ব্যৱহাৰিক মনোবিজ্ঞান

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
(Applied psychologyৰ পৰা পুনঃনিৰ্দেশিত)

ব্যৱহাৰিক মনোবিজ্ঞান (ইংৰাজী: Applied Psychology)হৈছে মানৱ আৰু প্ৰাণীৰ আচৰণ আৰু অভিজ্ঞতাৰ ব্যৱহাৰিক সমস্যা সমাধানৰ বাবে মানসিক পদ্ধতি আৰু বৈজ্ঞানিক মনোবিজ্ঞানৰ তথ্যৰ ব্যৱহাৰ। শৈক্ষিক আৰু সাংগঠনিক মনোবিজ্ঞান, ব্যৱসায়িক ব্যৱস্থাপনা, আইন , স্বাস্থ্য, পণ্যৰ ডিজাইন, এৰগ'নমিক্স, আচৰণ মনোবিজ্ঞান, প্ৰেৰণা মনোবিজ্ঞান, মনোবিশ্লেষণ, স্নায়ুমনোবিজ্ঞান আৰু মনোৰোগ চিকিৎসাত মানসিক স্বাস্থ্য, আৰু ইয়াৰ প্ৰয়োগৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হোৱা কেইটামান ক্ষেত্ৰ মানসিক নীতি আৰু বৈজ্ঞানিক তথ্য।

ইতিহাস[সম্পাদনা কৰক]

ব্যৱহাৰিক মনোবিজ্ঞানৰ প্ৰতিষ্ঠাপক আছিল হুগো মুনষ্টাৰবাৰ্গ। উইলিয়াম জেমছৰ আমন্ত্ৰণত তেওঁ জাৰ্মানীৰ পৰা (বাৰ্লিন, লেবৰেটৰী অৱ ষ্টাৰন) আমেৰিকালৈ (হাৰ্ভাৰ্ড) আহিছিল আৰু ১৯ শতিকাৰ শেষৰ ফালে বহু উচ্চাকাংক্ষী মনোবিজ্ঞানীৰ দৰেই প্ৰথমে দৰ্শন অধ্যয়ন কৰিছিল। মনষ্টাৰবাৰ্গৰ মনোবিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰখনত বহুতো আগ্ৰহ আছিল; যেনে:উদ্দেশ্যপ্ৰণোদিত মনোবিজ্ঞান, সামাজিক মনোবিজ্ঞান আৰু ফৰেনছিক মনোবিজ্ঞান। হুগো মুনষ্টাৰবাৰ্গক ব্যৱহাৰিক মনোবিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰখনত গৱেষণা কৰা প্ৰথম ব্যক্তিসকলৰ ভিতৰত অন্যতম হোৱাৰ কৃতিত্ব দিয়া হয়। জাৰ্মানীৰ লাইপজেগ বিশ্ববিদ্যালয়ত গৈ তেওঁ চিকিৎসা বিজ্ঞানত ডক্টৰেট ডিগ্ৰী লাভ কৰে। ১৮৯১ চনত তেওঁ জাৰ্মানীত দ্বিতীয়টো মনোবিজ্ঞান ক্লিনিক মুকলি কৰে য’ত তেওঁ গৱেষণা অব্যাহত ৰাখিছে। [1] ১৯০৭ চনত তেওঁ সাক্ষ্য, স্বীকাৰোক্তি আৰু আদালতৰ কক্ষৰ পদ্ধতিৰ আইনী দিশ সম্পৰ্কে কেইবাটাও আলোচনীৰ প্ৰবন্ধ লিখিছিল, যিবোৰ অৱশেষত তেওঁৰ গ্ৰন্থ অন দ্য উইটনেছ ষ্টেণ্ডত বিকশিত হৈছিল। পিছৰ বছৰত ব্যৱহাৰিক মনোবিজ্ঞান বিভাগটো হাৰ্ভাৰ্ড মনোবিজ্ঞান পৰীক্ষাগাৰৰ সৈতে সংযুক্ত কৰা হয়। ৯ বছৰৰ ভিতৰতে তেওঁ ইংৰাজী ভাষাত আঠখন কিতাপৰ জৰিয়তে অৱদান আগবঢ়াইছিল। মনোবিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰখনৰ ভিতৰত প্ৰথম আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পণ্ডিত সমাজ হিচাপে ১৯২০ চনত আন্তৰ্জাতিক ব্যৱহাৰিক মনোবিজ্ঞান সংস্থা (IAAP) প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়।

আমেৰিকাৰ বেছিভাগ পেছাদাৰী মনোবিজ্ঞানীয়ে দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধলৈকে একাডেমিক পৰিৱেশত কাম কৰিছিল। কিন্তু যুদ্ধৰ সময়ত সশস্ত্ৰ বাহিনী আৰু কৌশলগত সেৱাৰ কাৰ্যালয়ে সৈন্যৰ মনোবল আৰু অপপ্ৰচাৰৰ ডিজাইনৰ দৰে বিষয়ত কাম কৰিবলৈ ভিৰ কৰি মনোবিজ্ঞানী নিয়োগ কৰিছিল।[2] যুদ্ধৰ পিছত মনোবিজ্ঞানীসকলে একাডেমীৰ বাহিৰত চাকৰিৰ এক সম্প্ৰসাৰিত পৰিসৰ পাইছিল।[3] ১৯৭০ চনৰ পৰা মনোবিজ্ঞানত ডিগ্ৰী লাভ কৰা কলেজীয়া স্নাতকসকলৰ সংখ্যা দুগুণতকৈও অধিক বৃদ্ধি পাইছে। ২০০২ চনত ৩৩,৬৭৯ জনৰ পৰা ৭৬,৬৭১ জনলৈ বৃদ্ধি পাইছে।একে সময়ছোৱাতে বাৰ্ষিক স্নাতকোত্তৰ আৰু পি এইচ ডি ডিগ্ৰীৰ সংখ্যাও বহু পৰিমাণে বৃদ্ধি পাইছে। [4]

ব্যৱহাৰ[সম্পাদনা কৰক]

ব্যৱহাৰিক মনোবিজ্ঞানৰ বহু ব্যৱহাৰ আছে আৰু ইয়াক আন আন ধাৰা মনোবিজ্ঞানত উপক্ষেত্ৰ হিচাপে বিচাৰি পোৱা যায়। মনোবিজ্ঞান পাঠদানত এপ্লাইড চাইক'লজি ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে কাৰণ ইয়াত বৈজ্ঞানিক তথ্য আৰু সেই আচৰণ স্থানান্তৰ কৰিবলৈ ইয়াক কেনেকৈ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে।[5] ব্যৱহাৰিক মনোবিজ্ঞান ব্যৱহাৰ কৰা বহু লোকে পাঠদান, ঔদ্যোগিক, ক্লিনিকেল, আৰু পৰামৰ্শদাতা কৰ্মক্ষেত্ৰত কাম কৰে।[6]

বিজ্ঞাপন[সম্পাদনা কৰক]

ব্যৱসায়িক বিজ্ঞাপনদাতাসকলে দীৰ্ঘদিন ধৰি মনোবিজ্ঞানীৰ পৰামৰ্শ লৈ আহিছে যে কি ধৰণৰ বাৰ্তাই এজন ব্যক্তিক এটা বিশেষ সামগ্ৰী ক্ৰয় কৰিবলৈ আটাইতকৈ ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰৰোচিত কৰিব। বিজ্ঞাপন সৃষ্টিত অংশগ্ৰহণ কৰা মূল তিনি প্ৰকাৰৰ মনোবিজ্ঞানী হ’ল জ্ঞানমূলক, সংবাদ মাধ্যম, আৰু সামাজিক মনোবিজ্ঞানী। এই মনোবিজ্ঞানীসকলে প্ৰায়ে একেলগে কাম কৰি বিজ্ঞাপনটো অধিক স্মৰণীয় কৰি তুলিবলৈ দৰ্শকৰ ওপৰত আৱেগিক প্ৰভাৱ সৃষ্টি কৰা বিজ্ঞাপন সৃষ্টি কৰে। মানসিক গৱেষণা পদ্ধতি আৰু মানুহৰ জ্ঞান, প্ৰেৰণা, মনোভাৱ আৰু সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ তথ্যসমূহ ব্যৱহাৰ কৰি সেইবোৰে অধিক ডিজাইন কৰাত সহায় কৰিব পাৰে বুজাব পৰা বিজ্ঞাপন। তেওঁলোকৰ গৱেষণাত অচেতন প্ৰভাৱ আৰু ব্ৰেণ্ড আনুগত্যৰ অধ্যয়ন অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।[7] কিন্তু অচেতন প্ৰভাৱৰ প্ৰভাৱ বিতৰ্কিত।[8]

তথ্যসূত্ৰ[সম্পাদনা কৰক]

  1. Moskowitz, Merle J. (1977). "Hugo M?nsterberg: A study in the history of applied psychology." (en ভাষাত). American Psychologist খণ্ড 32 (10): 824–842. doi:10.1037/0003-066x.32.10.824. ISSN 0003-066X. https://doi.org/10.1037/0003-066X.32.10.824. 
  2. Cina, "Social Science For Whom?" (1981), pp. 186–187.
  3. Anastasi, Fields of Applied Psychology (1979), p. 19.
  4. Stewart I. Donaldson & Dale E. Berger, "The Rise and Promise of Applied Psychology in the 21st Century", in Donaldson, Berger, & Pezdek (eds.), Applied Psychology (2006).
  5. Steffgen, Georges; Michaux, Gilles (2006-01-01). "Psychology in Luxembourg". European Psychologist খণ্ড 11 (2): 149–152. doi:10.1027/1016-9040.11.2.149. ISSN 1016-9040. https://econtent.hogrefe.com/doi/10.1027/1016-9040.11.2.149. 
  6. Darley, John G.; Berdie, Ralph (1940). "The fields of applied psychology. A report to the Committee on Professional Employment of the American Association for Applied Psychology." (en ভাষাত). Journal of Consulting Psychology খণ্ড 4 (2): 41–52. doi:10.1037/h0058622. ISSN 0095-8891. http://doi.apa.org/getdoi.cfm?doi=10.1037/h0058622. 
  7. Kathy Pezdek, Kenneth A. Deffenbacher, Shirley Lam, & Robert R. Hoffman, "Cognitive Psychology: Applications and Careers", in Donaldson, Berger, & Pezdek (eds.), Applied Psychology (2006).
  8. Psychology and Life.