মৌলানা আব্দুল হামিদ খান ভাসানী: বিভিন্ন সংশোধনসমূহৰ মাজৰ পাৰ্থক্য

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
Browse history interactively
আগৰ সম্পাদনানতুন সম্পাদনা →
Content deleted Content added
ভিজুৱেলৱিকিপাঠ্য
অNo edit summary
অ [বট সম্পাদনা] অসমীয়া লিখোতে হোৱা কেইটামান সাধাৰণ ভুল ঠিক কৰা হ'ল
20 নং শাৰী: 20 নং শাৰী:
|parents=হাজি সৰাফত আলী খান (পিতৃ)<br />মোছাঃ মজিৰণ বিবি (মাতৃ)
|parents=হাজি সৰাফত আলী খান (পিতৃ)<br />মোছাঃ মজিৰণ বিবি (মাতৃ)
}}
}}
'''মৌলনা আব্দুল হামিদ খান ভাষাণী''' (১২ ডিচেম্বৰ ১৮৮০-১৭ নৱেম্বৰ ১৯৭৬) সংক্ষিপ্ত '''মৌলনা ভাষাণী''' [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]]ৰ (বৰ্তমান [[বাংলাদেশ]]) এগৰাকী ইছলামিক পণ্ডিত আৰু ৰাজনৈতিক নেতা আছিল। তেওঁৰ ৰাজনৈতিক আমলত বৃটিছ উপনিৱেশিক [[ভাৰত]], [[পাকিস্তান]] আৰু [[বাংলাদেশ]] সময়কাল বিস্তৃত আছিল।
'''মৌলনা আব্দুল হামিদ খান ভাষাণী''' (১২ ডিচেম্বৰ ১৮৮০-১৭ নৱেম্বৰ ১৯৭৬) সংক্ষিপ্ত '''মৌলনা ভাষাণী''' [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]]ৰ (বৰ্তমান [[বাংলাদেশ]]) এগৰাকী ইছলামিক পণ্ডিত আৰু ৰাজনৈতিক নেতা আছিল। তেওঁৰ ৰাজনৈতিক আমলত ব্ৰিটিছ উপনিৱেশিক [[ভাৰত]], [[পাকিস্তান]] আৰু [[বাংলাদেশ]] সময়কাল বিস্তৃত আছিল।


মৌলনা ভাষাণী প্ৰতিষ্ঠাৰ মাধ্যমত দৰিদ্ৰসকলৰ প্ৰতি আজীৱন অৱস্থানৰ বাবে সম্মানসূচক উপাধি মজলুম জননেতা (দমন-পীড়িত নেতা) দ্বাৰা সুপৰিচিত।<ref>{{cite web|title=Bhashani's anniversary of death today|url=http://www.thedailystar.net/city/bhasanis-41st-anniversary-death-today-1492483|website=The Daily Star|accessdate=17 November 2016}}</ref> তেওঁ কৃষকসকলৰ মাজত দেশব্যাপী ব্যাপক জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰিছিল আৰু পূব পাকিস্তান কৃষক সমিতি গঠনত সহায় কৰিছিল।<ref>{{cite book|last1=Uphoff|first1=Norman Thomas|authorlink=Norman Uphoff|last2=Ilchman|first2=Warren Frederick|title=The Political Economy of Development: Theoretical and Empirical Contributions|publisher=University of California Press|isbn=978-05200-2062-7|pages=[https://archive.org/details/politicaleconomy00upho/page/168 168]|year=1972|url-access=registration|url=https://archive.org/details/politicaleconomy00upho/page/168}}</ref> বাঁওপন্থী সমস্যাৰ বাবে প্ৰায়ভাগ ইছলামী সমাজতন্ত্ৰ দাবীত হয়,<ref>{{cite book|last1=Khan|first1=Naveeda|title=Beyond Crisis: Re-evaluating Pakistan|date=2009|publisher=Routledge|pages=255|isbn=978-1-136-51758-7}}</ref><ref name="University of Chicago Press">{{cite book|last1=Iqtidar|first1=Humeira|year=2011|title=Secularizing Islamists?: Jama'at-e-Islami and Jama'at-ud-Da'wa in Urban Pakistan|publisher=University of Chicago Press|isbn=9780226384702|pages=81}}</ref> তেওঁক 'দি ৰেড মৌলনা'ও বোলা হয়।<ref>{{cite web|last1=Uddin|first1=Layli|title=Maulana Bhashani: The Lessons of Freedom|url=http://www.thedailystar.net/in-focus/maulana-bhashani-the-lessons-freedom-175531|work=The Daily Star|date=20 November 2015|access-date=12 January 2016}}</ref><ref>{{cite web|last1=Khan|first1=Zeeshan|title=Take me to my leader|url=http://www.dhakatribune.com/op-ed/2013/jun/09/take-me-my-leader|website=[[Dhaka Tribune]]|accessdate=12 January 2016}}</ref><br />''দেওবন্দৰ'' এগৰাকী প্ৰাক্তন ছাত্ৰ আৰু ''খিলাফত আন্দোলন''ৰ অংশীদাৰ উছমানীয় সমৰাজ্যৰ বিলোপৰ প্ৰতিবাদ কৰি তেওঁ ১৯৪৭ চনৰ ছিলেটত গণভোট চলি থকা সময়ত এটা সফল প্ৰচাৰত [[অসম]]ৰ মুছলমানসকলৰ নেতৃত্ব দিয়ে, যাৰ মাধ্যমত ছিলেট [[পাকিস্তান]] ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰকল্পৰ অংশ হৈ পৰিছিল। তেওঁ পাকিস্তান ''আওয়ামী মুছলিম লীগৰ'' প্ৰতিষ্ঠাতা তথা সভাপতি আছিল যিটো পিছত ''আওয়ামী লীগ'' (আ.লীগ) হৈছিল। পাচত অৱশ্য পূৰ্ব পাকিস্তানৰ স্বায়ত্তশাসনৰ বিষয়টো লৈ শ্বহীদ ছোহৰাৱাৰ্দীৰ নিচিনা এএমএল সোঁপন্থী নেতাসকলৰ লগত মতবিৰোধৰ বাবে তেওঁ ৰাষ্ট্ৰীয় আওয়ামী পাৰ্টি (ন্যাপ) নামত এটা নতুন প্ৰগতিশীল দল গঠন কৰে। তেওঁ যেতিয়া পাকিস্তানৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী আছিল আমেৰিকাৰ নেতৃত্বাধীন প্ৰতিৰক্ষা চুক্তি চেণ্টো আৰু ছিটোৰ লগত যোগ দিয়াৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল তেতিয়া তেওঁ ছোহৰাৱাৰ্দীৰ লগতো ভিন্ন মত পোষণ কৰিছিল। তেখেত আমেৰিকাৰ লগত পাকিস্তানৰ ক্ৰমবৰ্ধমান সম্পৰ্কৰ লগত একমত হোৱা নাছিল।<ref>{{cite book|last1=Rahman|first1=Syedur|year=2010|title=Historical Dictionary of Bangladesh|publisher=Scarecrow Press|pages=51|isbn=978-0-8108-7453-4}}</ref>
মৌলনা ভাষাণী প্ৰতিষ্ঠাৰ মাধ্যমত দৰিদ্ৰসকলৰ প্ৰতি আজীৱন অৱস্থানৰ বাবে সম্মানসূচক উপাধি মজলুম জননেতা (দমন-পীড়িত নেতা) দ্বাৰা সুপৰিচিত।<ref>{{cite web|title=Bhashani's anniversary of death today|url=http://www.thedailystar.net/city/bhasanis-41st-anniversary-death-today-1492483|website=The Daily Star|accessdate=17 November 2016}}</ref> তেওঁ কৃষকসকলৰ মাজত দেশব্যাপী ব্যাপক জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰিছিল আৰু পূব পাকিস্তান কৃষক সমিতি গঠনত সহায় কৰিছিল।<ref>{{cite book|last1=Uphoff|first1=Norman Thomas|authorlink=Norman Uphoff|last2=Ilchman|first2=Warren Frederick|title=The Political Economy of Development: Theoretical and Empirical Contributions|publisher=University of California Press|isbn=978-05200-2062-7|pages=[https://archive.org/details/politicaleconomy00upho/page/168 168]|year=1972|url-access=registration|url=https://archive.org/details/politicaleconomy00upho/page/168}}</ref> বাঁওপন্থী সমস্যাৰ বাবে প্ৰায়ভাগ ইছলামী সমাজতন্ত্ৰ দাবীত হয়,<ref>{{cite book|last1=Khan|first1=Naveeda|title=Beyond Crisis: Re-evaluating Pakistan|date=2009|publisher=Routledge|pages=255|isbn=978-1-136-51758-7}}</ref><ref name="University of Chicago Press">{{cite book|last1=Iqtidar|first1=Humeira|year=2011|title=Secularizing Islamists?: Jama'at-e-Islami and Jama'at-ud-Da'wa in Urban Pakistan|publisher=University of Chicago Press|isbn=9780226384702|pages=81}}</ref> তেওঁক 'দি ৰেড মৌলনা'ও বোলা হয়।<ref>{{cite web|last1=Uddin|first1=Layli|title=Maulana Bhashani: The Lessons of Freedom|url=http://www.thedailystar.net/in-focus/maulana-bhashani-the-lessons-freedom-175531|work=The Daily Star|date=20 November 2015|access-date=12 January 2016}}</ref><ref>{{cite web|last1=Khan|first1=Zeeshan|title=Take me to my leader|url=http://www.dhakatribune.com/op-ed/2013/jun/09/take-me-my-leader|website=[[Dhaka Tribune]]|accessdate=12 January 2016}}</ref><br />''দেওবন্দৰ'' এগৰাকী প্ৰাক্তন ছাত্ৰ আৰু ''খিলাফত আন্দোলন''ৰ অংশীদাৰ উছমানীয় সমৰাজ্যৰ বিলোপৰ প্ৰতিবাদ কৰি তেওঁ ১৯৪৭ চনৰ ছিলেটত গণভোট চলি থকা সময়ত এটা সফল প্ৰচাৰত [[অসম]]ৰ মুছলমানসকলৰ নেতৃত্ব দিয়ে, যাৰ মাধ্যমত ছিলেট [[পাকিস্তান]] ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰকল্পৰ অংশ হৈ পৰিছিল। তেওঁ পাকিস্তান ''আওয়ামী মুছলিম লীগৰ'' প্ৰতিষ্ঠাতা তথা সভাপতি আছিল যিটো পিছত ''আওয়ামী লীগ'' (আ.লীগ) হৈছিল। পাচত অৱশ্য পূৰ্ব পাকিস্তানৰ স্বায়ত্তশাসনৰ বিষয়টো লৈ শ্বহীদ ছোহৰাৱাৰ্দীৰ নিচিনা এএমএল সোঁপন্থী নেতাসকলৰ লগত মতবিৰোধৰ বাবে তেওঁ ৰাষ্ট্ৰীয় আওয়ামী পাৰ্টি (ন্যাপ) নামত এটা নতুন প্ৰগতিশীল দল গঠন কৰে। তেওঁ যেতিয়া পাকিস্তানৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী আছিল আমেৰিকাৰ নেতৃত্বাধীন প্ৰতিৰক্ষা চুক্তি চেণ্টো আৰু ছিটোৰ লগত যোগ দিয়াৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল তেতিয়া তেওঁ ছোহৰাৱাৰ্দীৰ লগতো ভিন্ন মত পোষণ কৰিছিল। তেখেত আমেৰিকাৰ লগত পাকিস্তানৰ ক্ৰমবৰ্ধমান সম্পৰ্কৰ লগত একমত হোৱা নাছিল।<ref>{{cite book|last1=Rahman|first1=Syedur|year=2010|title=Historical Dictionary of Bangladesh|publisher=Scarecrow Press|pages=51|isbn=978-0-8108-7453-4}}</ref>

02:19, 26 December 2020ৰ সংস্কৰণ

মজলুম জননেতা

মৌলনা আব্দুল হামিদ খান ভাষাণী

আব্দুল হামিদ খান ভাষাণী
পাকিস্তান সংসদৰ সদস্য
কাৰ্যকাল
১৯৫৪ – ১৯৫৫
ৰাজ্যপাল চিকান্দাৰ মিৰ্জা
বাংলাদেশ সংসদৰ সদস্য
কাৰ্যকাল
১০ জানুৱাৰী ১৯৭৩ – ১৫ আগষ্ট ১৯৭৫
ৰাষ্ট্ৰপতি সেখ মুজিবৰ ৰহমান
ব্যক্তিগত তথ্য
জন্ম ১২ ডিচেম্বৰ, ১৮৮০
সিৰাজগঞ্জ, ব্ৰিটিছ ভাৰত (বৰ্তমান সিৰাজগঞ্জ, বাংলাদেশ)
মৃত্যু ১৭ নৱেম্বৰ, ১৯৭৬ (৯৫ বছৰ)
ঢাকা, বাংলাদেশ
সমাধিস্থল সন্তোষ, টাংগাইল, বাংলাদেশ[1]
ৰাষ্ট্ৰীয়তা ভাৰত (১৮৮০-১৯৭৪), পাকিস্তান (১৯৭৪-১৯৭১), বাংলাদেশ (১৯৭১-১৯৭৬)
ৰাজনৈতিক দল ৰাষ্ট্ৰীতীয় আওমী পাৰ্টি (১৯৫৭-ৰ পৰা)
পাকিস্তান আওমী লীগ (১৯৪৯–১৯৫৭)
পিতৃ-মাতৃ হাজি সৰাফত আলী খান (পিতৃ)
মোছাঃ মজিৰণ বিবি (মাতৃ)

মৌলনা আব্দুল হামিদ খান ভাষাণী (১২ ডিচেম্বৰ ১৮৮০-১৭ নৱেম্বৰ ১৯৭৬) সংক্ষিপ্ত মৌলনা ভাষাণী ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ (বৰ্তমান বাংলাদেশ) এগৰাকী ইছলামিক পণ্ডিত আৰু ৰাজনৈতিক নেতা আছিল। তেওঁৰ ৰাজনৈতিক আমলত ব্ৰিটিছ উপনিৱেশিক ভাৰত, পাকিস্তান আৰু বাংলাদেশ সময়কাল বিস্তৃত আছিল।

মৌলনা ভাষাণী প্ৰতিষ্ঠাৰ মাধ্যমত দৰিদ্ৰসকলৰ প্ৰতি আজীৱন অৱস্থানৰ বাবে সম্মানসূচক উপাধি মজলুম জননেতা (দমন-পীড়িত নেতা) দ্বাৰা সুপৰিচিত।[2] তেওঁ কৃষকসকলৰ মাজত দেশব্যাপী ব্যাপক জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰিছিল আৰু পূব পাকিস্তান কৃষক সমিতি গঠনত সহায় কৰিছিল।[3] বাঁওপন্থী সমস্যাৰ বাবে প্ৰায়ভাগ ইছলামী সমাজতন্ত্ৰ দাবীত হয়,[4][5] তেওঁক 'দি ৰেড মৌলনা'ও বোলা হয়।[6][7]
দেওবন্দৰ এগৰাকী প্ৰাক্তন ছাত্ৰ আৰু খিলাফত আন্দোলনৰ অংশীদাৰ উছমানীয় সমৰাজ্যৰ বিলোপৰ প্ৰতিবাদ কৰি তেওঁ ১৯৪৭ চনৰ ছিলেটত গণভোট চলি থকা সময়ত এটা সফল প্ৰচাৰত অসমৰ মুছলমানসকলৰ নেতৃত্ব দিয়ে, যাৰ মাধ্যমত ছিলেট পাকিস্তান ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰকল্পৰ অংশ হৈ পৰিছিল। তেওঁ পাকিস্তান আওয়ামী মুছলিম লীগৰ প্ৰতিষ্ঠাতা তথা সভাপতি আছিল যিটো পিছত আওয়ামী লীগ (আ.লীগ) হৈছিল। পাচত অৱশ্য পূৰ্ব পাকিস্তানৰ স্বায়ত্তশাসনৰ বিষয়টো লৈ শ্বহীদ ছোহৰাৱাৰ্দীৰ নিচিনা এএমএল সোঁপন্থী নেতাসকলৰ লগত মতবিৰোধৰ বাবে তেওঁ ৰাষ্ট্ৰীয় আওয়ামী পাৰ্টি (ন্যাপ) নামত এটা নতুন প্ৰগতিশীল দল গঠন কৰে। তেওঁ যেতিয়া পাকিস্তানৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী আছিল আমেৰিকাৰ নেতৃত্বাধীন প্ৰতিৰক্ষা চুক্তি চেণ্টো আৰু ছিটোৰ লগত যোগ দিয়াৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল তেতিয়া তেওঁ ছোহৰাৱাৰ্দীৰ লগতো ভিন্ন মত পোষণ কৰিছিল। তেখেত আমেৰিকাৰ লগত পাকিস্তানৰ ক্ৰমবৰ্ধমান সম্পৰ্কৰ লগত একমত হোৱা নাছিল।[8]

মস্কোপন্থী আৰু পিকিংপন্থী দলসমূহে বামপন্থী শিবিৰৰ মাজত বিভাজনত অৱশেষত ন্যাপ (এন,এ,পি)ক দুটা পৃথক দলে বিভক্ত কৰিছিল; মস্কোপন্থী দলটোৰ নেতৃত্ব দিছিল মোজাফফৰ আহমেদ। ১৯৬৫ চনত ভাৰতৰ লগত পাকিস্তানৰ যুদ্ধৰ পিছত তেখেত ফিল্ড মাৰ্শাল আইয়ুব খানৰ শাসনক চীনৰ বৈদেশিক নীতিৰ বাবে কিছুমান সমৰ্থন দেখাইছিল; কিন্তু পাছত তেখেত ফাতেমা জিন্নাহৰ সহায়ত ১৯৬৮-৬৯ চনত এই চৰকাৰৰ বিৰোদ্ধত গণ-অভ্যুত্থানৰ নেতৃত্ব দিছিল।

আমেৰিকান সাংবাদিক ড্যান কগগিন, টাইম লিখিবৰ বাবে, পূব পাকিস্তানৰ ১৯৬৯ চনৰ গণঅভ্যুত্থানক উৎসাহ দিয়াৰ বাবে ভাষাণীৰ প্ৰশংসা কৰিছিল, "বহুজনৰ সমান এজন মানুহ", যিটো বাবে আইয়ুব খান চৰকাৰৰ পতন হৈছিল।[9] আৰু আগৰতলা ষড়যন্ত্ৰ মামলাৰ আসামি শেখ মুজিবুৰ ৰহমানসহ অন্যান্যসকলৰ মুক্তি। [উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন] প্ৰথম লেখক এচ. আখতাৰ এতিশমৰ মতে, ১৯৭০ চনৰ পাকিস্তান সাধাৰণ নিৰ্বাচনক কাৰ্যকৰভাৱে বয়কট কৰিবলৈ ভাষাণীৰ সিদ্ধান্ত কাৰ্যকৰভাৱে নিৰ্বাচনী তদাৰকিৰ নেতৃত্ব দিছিল পূৱ বিৰোধী মুজিবুৰ ৰহমানক। পূৱ পাকিস্তানৰ কোনো কাৰ্যকৰ বিৰোধিতা নহোৱাকৈ আওয়ামী লীগ প্ৰদেশৰ ১৬২ খন আসনৰ মাজত ১৬০ খন আসন জিকিছিল আৰু এনেকৈ পাকিস্তান জাতীয় পৰিষদত সংখ্যাগৰিষ্ঠতা অৰ্জন কৰিছিল।[10]

২০০৪ চনত, ভাষাণী সৰ্বকালৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ বঙালীৰ বিবিচি জৰিপ ৮ নম্বৰত আছিল।[11][12][13][14]

প্ৰাথমিক জীৱন

আব্দুল হামিদ খান ভাষাণী ১৮৮০ চনত সিৰাজগঞ্জ, বঙ্গীয় ৰাষ্ট্ৰপতিৰ ধানগড়া গাঁৱত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল। [উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন] তেখেত শৰাফত আলী খানৰ পুতেক আছিল। ১৯০৭-ৰ পৰা ১৯০৯ চনৰ মাজত তেখেত দেওবন্দ মাদ্ৰাছাত ধৰ্মীয় শিক্ষা লাভ কৰে। মাহমুদুল হাছান (শায়খুল হিন্দ নামত পৰিচিত) আৰু অন্যান্য প্ৰগতিশীল ইছলামী চিন্তাবিদসকলৰ সমিতি ভাষাণীক ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যবাদৰ বিৰুদ্ধত উদ্বৃদ্ধ কৰিছিল। ১৯০৯ চনত তেওঁ টাংগাইলৰ কাগমাৰীত এখন প্ৰাথমিক বিদ্যালয়ত শিক্ষকতা আৰম্ভ কৰে। [উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন]

ৰাজনৈতিক পেচা

ব্ৰিটিছ আমল

১৯১৭ চনত ভাষাণী সক্ৰিয় ৰাজনীতিত যুক্ত হয় আৰু দেশবন্ধু চিত্তৰঞ্জন দাসৰ নেতৃত্বত জাতীয়তাবাদী দলত কৰ্মী হিচাপে যোগ দিছিল। মোহাম্মদ আলীৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰাণিত হৈ তেখেত ১৯১৯ চনত ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছত যোগ দিছিল। ১৯২০ চনত তেখেত গ্ৰেপ্তাৰ হৈ কাৰাবৰণ কৰে। মুক্তি পোৱাৰ পিছত তেখেত খেলাফত আন্দোলনত অংশ লৈছিল। ১৯১২ চনত তেখেত ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যবাদৰ বিৰুদ্ধত দাসৰ অসহযোগ আন্দোলনত অংশ লৈছিল। তেখেত তেওঁৰ বিপুল সংখ্যক অনুগামীসকলৰ লগত কিছুদিন কাৰাভোগও কৰিছিল। তেখেত ১৯৩০ চনত মুছলিম লীগত যোগ দিছিল। তেখেত ১৯৩৭ চনত ধুবুৰী (দক্ষিণ) আসনৰ পৰা অসম বিধানসভাত বিধায়ক হিচাপে নিৰ্বাচিত হৈ ১৯৪৪ চনলৈকে দায়িত্ব পালন কৰিছিল।[15] ১৯৪৪ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেখেত বৰপেটা অধিবেশনত মুছলিম লীগৰ সভাপতি নিৰ্বাচিত হয়।[16]

তথ্য উৎস্য

  1. ↑ হক, ইনামুল (২০১২). "ভাষাণী, মৌলনা আব্দুল হামিদ খান". In ইছলাম, সিৰাজুল; জামাল, আহমেদ এ.. Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second সম্পাদনা). Asiatic Society of Bangladesh. http://en.banglapedia.org/index.php?title=ভাষাণী,_মৌলনা_আব্দুল_হামিদ_খান. 
  2. ↑ "Bhashani's anniversary of death today". The Daily Star. http://www.thedailystar.net/city/bhasanis-41st-anniversary-death-today-1492483। আহৰণ কৰা হৈছে: 17 November 2016. 
  3. ↑ Uphoff, Norman Thomas; Ilchman, Warren Frederick (1972). The Political Economy of Development: Theoretical and Empirical Contributions. University of California Press. পৃষ্ঠা. 168. ISBN 978-05200-2062-7. https://archive.org/details/politicaleconomy00upho/page/168. 
  4. ↑ Khan, Naveeda (2009). Beyond Crisis: Re-evaluating Pakistan. Routledge. পৃষ্ঠা. 255. ISBN 978-1-136-51758-7. 
  5. ↑ Iqtidar, Humeira (2011). Secularizing Islamists?: Jama'at-e-Islami and Jama'at-ud-Da'wa in Urban Pakistan. University of Chicago Press. পৃষ্ঠা. 81. ISBN 9780226384702. 
  6. ↑ Uddin, Layli (20 November 2015). "Maulana Bhashani: The Lessons of Freedom". The Daily Star. http://www.thedailystar.net/in-focus/maulana-bhashani-the-lessons-freedom-175531। আহৰণ কৰা হৈছে: 12 January 2016. 
  7. ↑ Khan, Zeeshan. "Take me to my leader". Dhaka Tribune. http://www.dhakatribune.com/op-ed/2013/jun/09/take-me-my-leader। আহৰণ কৰা হৈছে: 12 January 2016. 
  8. ↑ Rahman, Syedur (2010). Historical Dictionary of Bangladesh. Scarecrow Press. পৃষ্ঠা. 51. ISBN 978-0-8108-7453-4. 
  9. ↑ "time". 1969. 
  10. ↑ Ehtisham, S. Akhtar (2008). A Medical Doctor Examines Life on Three Continents: A Pakistani View. Algora Publishing. পৃষ্ঠা. 105. ISBN 978-0-87586-635-2. https://books.google.com/books?id=TNNMoORpiTcC&pg=PG105. 
  11. ↑ Mustafa, Sabir (10 January 2016). "Listeners name 'greatest Bengali'". The Asian Age. http://dailyasianage.com/news/7256/listeners-name-greatest-bengali। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 June 2016. 
  12. ↑ Mustafa, Sabir (14 April 2004). "Listeners name 'greatest Bengali'". BBC News. http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/3623345.stm। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 June 2016. 
  13. ↑ Staff Correspondent. "Bangabandhu judged greatest Bangali of all time". The Daily Star. http://archive.thedailystar.net/2004/04/16/d4041601066.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 June 2016. 
  14. ↑ "Mujib, Tagore, Bose among 'greatest Bengalis of all time'". The Hindu. https://www.thehindu.com/2004/04/17/stories/2004041703001700.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2018-08-19. 
  15. ↑ List of Members of Assam Legislative Assembly Since 1937 Government of India.
  16. ↑ "Biography of Bhashani". Muktadhara. http://www.muktadhara.net/page27.html. 
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=মৌলানা_আব্দুল_হামিদ_খান_ভাসানী&oldid=256264"ৰ পৰা অনা হৈছে