ষ্টেম ক্ষেত্ৰত নাৰীৰ শিক্ষা

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
(ষ্টেম ক্ষেত্ৰত মহিলাৰ পৰা পুনঃনিৰ্দেশিত)
জৈৱ ৰসায়নবিদ আইনহোৱা মুৰুৱা উগাৰ্টে তেওঁৰ পৰীক্ষাগাৰত কাম কৰি আছে

ষ্টেম অৰ্থাৎ STEM শব্দটো ইংৰাজী ভাষাৰ বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি, অভিযান্ত্ৰিক আৰু গণিত শব্দৰ প্ৰথম আখৰ অৰ্থাৎ 'Science'ৰ পৰা 'S', 'Technology'ৰ পৰা 'T', 'Engineering'ৰ পৰা 'E' আৰু 'Mathematics'ৰ পৰা 'M' লগ লগাই সৃষ্টি কৰা হৈছে। বহুতো পণ্ডিত আৰু নীতি নিৰ্ধাৰকে উল্লেখ কৰিছে যে বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি, অভিযান্ত্ৰিক আৰু গণিতৰ ক্ষেত্ৰসমূহ মুখ্যতঃ পুৰুষপ্ৰধান। অষ্টদশ শতিকাত জ্ঞানৰ যুগ আৰম্ভ হোৱাৰ লগতে এই ক্ষেত্ৰসমূহৰ উৎপত্তিৰ পিছৰে পৰা মহিলাসকলে ঐতিহাসিকভাৱে কম অংশগ্ৰহণ কৰিছে। পণ্ডিতসকলে ষ্টেম ক্ষেত্ৰত এই লিংগ বৈষম্যৰ নিৰন্তৰ অস্তিত্বৰ বিভিন্ন কাৰণ অন্বেষণ কৰি আহিছে। যিসকলে এই বৈষম্যক বৈষম্যমূলক শক্তিৰ ফলত বুলি ভাবে তেওঁলোকে ষ্টেম ক্ষেত্ৰৰ ভিতৰত এই বৈষম্য প্ৰতিৰোধ কৰাৰ উপায় নিৰন্তৰ বিচাৰি ফুৰিছে। এইবোৰ সাধাৰণতে সৰ্বজনীন কেৰিয়াৰৰ আবেদনৰ সৈতে ভালদৰে ক্ষতিপূৰণ প্ৰদান কৰা, উচ্চ-স্থিতিৰ বৃত্তি বুলি গণ্য কৰা হয়।[1][2][3][4][5]

ষ্টেম ক্ষেত্ৰত নাৰীৰ শিক্ষাত বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি, অভিযান্ত্ৰিক আৰু গণিতৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰতিনিধিত্ব কৰা শিশু আৰু প্ৰাপ্তবয়স্ক মহিলা অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। ২০১৭ চনত ষ্টেম ক্ষেত্ৰৰ ৩৩% শিক্ষাৰ্থী মহিলা আছিল। ইউনেস্কোৰ মতে এই লিংগ বৈসাদৃশ্যৰ কাৰণ হৈছে লিংগ বৈষম্য, পক্ষপাতিত্ব, সামাজিক নিয়ম আৰু প্ৰত্যাশা যি মহিলাসকলে প্ৰাপ্ত কৰা শিক্ষাৰ মানদণ্ড আৰু তেওঁলোকে অধ্যয়ন কৰা বিষয়বোৰক প্ৰভাৱিত কৰে। ইউনেস্কোৱে এইটোও বিশ্বাস কৰে যে ষ্টেম ক্ষেত্ৰত অধিক মহিলা থকাটো বাঞ্ছনীয় কিয়নো ই বহনক্ষম বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত সহায়ক।[6]

বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত উচ্চ শিক্ষাত অভিযান্ত্ৰিক, নিৰ্মাণ আৰু নিৰ্মাণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰা মহিলা শিক্ষাৰ্থীৰ শতাংশ

বৰ্তমান স্থিতি[সম্পাদনা কৰক]

দ্বাদশ শ্ৰেণীত গণিত আৰু পদাৰ্থ বিজ্ঞানত উচ্চ পাঠ্যক্ৰম গ্ৰহণ কৰা লিংগ অনুসৰি শিক্ষাৰ্থীৰ শতাংশ

ষ্টেম শিক্ষাৰ অংশগ্ৰহণত লিংগীয় পাৰ্থক্য ইতিমধ্যে বিজ্ঞান আৰু গণিত সম্পৰ্কীয় শৈশৱৰ যত্ন আৰু শিক্ষাত দৃশ্যমান হয় আৰু উচ্চ স্তৰৰ শিক্ষাত অধিক স্পষ্ট হৈ পৰে। ছোৱালীবোৰে বয়সৰ সৈতে ষ্টেম বিষয়ৰ প্ৰতি আগ্ৰহ হেৰুৱাই পেলোৱা দেখা যায়। এয়া বিশেষকৈ কৈশোৰৰ আৰম্ভণি আৰু শেষৰ ফালে সংঘটিত হয়। এই হ্ৰাস হোৱা আগ্ৰহে মাধ্যমিক পৰ্যায়ত আৰু উচ্চ শিক্ষাত উন্নত অধ্যয়নত অংশগ্ৰহণ প্ৰভাৱিত কৰে। মহিলা শিক্ষাৰ্থীসকলে বিশ্বব্যাপী এই স্তৰত অধ্যয়নৰ ষ্টেম সম্পৰ্কীয় ক্ষেত্ৰত নামভৰ্তি কৰা সকলো শিক্ষাৰ্থীৰ ৩৫% প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। এই লিংগীয় পাৰ্থক্য বিভিন্ন বিষয় আৰু শাখাৰ মাজতো দেখা যায়। উদাহৰণস্বৰূপে অভিযান্ত্ৰিক, উৎপাদন আৰু নিৰ্মাণ, প্ৰাকৃতিক বিজ্ঞান, গণিত আৰু পৰিসংখ্যা আৰু তথ্য আৰু গণসংযোগ প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত মহিলাৰ নামভৰ্তি সৰ্বনিম্ন। ষ্টেম বিষয়ৰ অধ্যয়নত মহিলাৰ প্ৰতিনিধিত্বত গুৰুত্বপূৰ্ণ আঞ্চলিক আৰু দেশ অনুসৰি পাৰ্থক্য লক্ষ্য কৰিব পাৰি। অৱশ্যে এই ক্ষেত্ৰবোৰত ছোৱালী আৰু মহিলাৰ ব্যস্ততা প্ৰভাৱিত কৰা প্ৰাসংগিক কাৰকৰ উপস্থিতিৰ পৰামৰ্শ দিয়ে। মহিলাসকলে তেওঁলোকৰ উচ্চ শিক্ষা অধ্যয়নৰ সময়ত তেওঁলোকৰ কামৰ পৃথিৱীলৈ পৰিৱৰ্তনৰ সময়ত আৰু আনকি তেওঁলোকৰ কেৰিয়াৰ চক্ৰতো অসামঞ্জস্যপূৰ্ণ সংখ্যাত ষ্টেম শাখা ত্যাগ কৰে।[7][8][9][10][11]

ষ্টেম শিক্ষাৰ শিকন প্ৰাপ্তি[সম্পাদনা কৰক]

চিলি দেশত আন বহুতো দেশৰ দৰে ষ্টেম ক্ষেত্ৰবোৰত পুৰুষৰ আধিপত্য আছে

শিকন প্ৰাপ্তিৰ লিংগীয় পাৰ্থক্যৰ তথ্যই এক জটিল ছবি উপস্থাপন কৰে। বিষয়, জ্ঞান প্ৰয়োগৰ বিপৰীতে জ্ঞান আহৰণ, শিক্ষাৰ্থীৰ শিক্ষা/বয়সৰ স্তৰ আৰু ভৌগোলিক অৱস্থানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি এই তথ্য সমূহ পৰিসংখ্যা ৰূপত প্ৰকাশ কৰা হয়। সামগ্ৰিকভাৱে ষ্টেম শিক্ষাত মহিলাৰ অংশগ্ৰহণ বৃদ্ধি পাইছে। কিন্তু এই ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ আঞ্চলিক তাৰতম্য বিদ্যমান। উদাহৰণ স্বৰূপে আফ্ৰিকা, লেটিন আমেৰিকা আৰু কেৰিবিয়ানত তথ্য উপলব্ধ, লিংগৰ ব্যৱধান মুখ্যতঃ মাধ্যমিক শিক্ষাত গণিত শিকন প্ৰাপ্তিৰ পৰিসংখ্যা ল'ৰাৰ পক্ষত যথেষ্ট বেছি। ইয়াৰ বিপৰীতে আৰৱ ৰাষ্ট্ৰসমূহত ছোৱালীবোৰে প্ৰাথমিক আৰু মাধ্যমিক শিক্ষা দুয়োটা বিষয়তে ল'ৰাতকৈ ভাল প্ৰদৰ্শন কৰে। অংশগ্ৰহণৰ তথ্যৰ দৰে শিকন প্ৰাপ্তিৰ তথ্যৰ ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আঞ্চলিক তাৰতম্যই এই ক্ষেত্ৰবোৰত ছোৱালী আৰু মহিলাৰ ব্যস্ততা প্ৰভাৱিত কৰা প্ৰাসংগিক কাৰকৰ উপস্থিতিৰ পৰামৰ্শ দিয়ে। ছোৱালীৰ কৃতিত্ব গণিততকৈ বিজ্ঞানত অধিক কাৰ্যকৰী যেন লাগে আৰু য'ত ছোৱালীবোৰে ল'ৰাতকৈ ভাল প্ৰদৰ্শন কৰে। সাধাৰণতে ল'ৰাবোৰে ভাল প্ৰদৰ্শন কৰাতকৈ নম্বৰৰ পাৰ্থক্য তেওঁলোকৰ তিনিগুণলৈকে বেছি হয়।[12] ছোৱালীয়ে জীৱবিজ্ঞান আৰু ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ দৰে কিছুমান উপ-বিষয়ত ল'ৰাক অতিক্ৰম কৰে কিন্তু পদাৰ্থ বিজ্ঞান আৰু ভূবিজ্ঞানত কৰিব নোৱাৰে।

আন্তৰ্জাতিক গণিত আৰু বিজ্ঞান অধ্যয়নৰ প্ৰৱণতা অনুসৰি দেশসমূহৰ মাজত মাধ্যমিক শিক্ষাত বিজ্ঞান বিষয়ত লিংগ ব্যৱধান যথেষ্ট হ্ৰাস পাইছে। এই অধ্যয়নত অংশগ্ৰহণকাৰী ১৭খন দেশৰ ভিতৰত ১৪খন দেশৰ ২০১৫ চনত বিজ্ঞান বিষয়ত কোনো লিংগ ব্যৱধান নাছিল। অৱশ্যে এই ১৭খন দেশৰ বাহিৰে আন অঞ্চলৰ তথ্যবোৰ সম্পূৰ্ণকৈ উপলব্ধ নহয়। গুৰুত্বপূৰ্ণ আঞ্চলিক তাৰতম্য স্বত্বেও ল'ৰাৰ পক্ষত লিংগৰ ব্যৱধান গণিতত অলপ বেছি কিন্তু কিছুমান দেশত ছোৱালীৰ পক্ষত সময়ৰ সৈতে উন্নতি দেখা গৈছে। গণিতৰ উপ-বিষয়ৰ ভিতৰত লিংগৰ পাৰ্থক্য দেখা যায়, যেনে: ছোৱালীয়ে বীজগণিত আৰু জ্যামিতিৰ দৰে বিষয়ত ল'ৰাবোৰক অতিক্ৰম কৰে কিন্তু "সংখ্যা প্ৰণালী"ত অতিক্ৰম কৰিব নোৱাৰে। জ্ঞানৰ প্ৰয়োগ জোখাতকৈ জ্ঞান আহৰণ জোখা মূল্যায়নত ছোৱালীৰ প্ৰদৰ্শন অধিক লক্ষণীয়। তথ্য উপলব্ধতাৰ ক্ষেত্ৰত দেশৰ আৱৰণ যথেষ্ট সীমিত আনহাতে তথ্য এক পৃথক বাৰংবাৰাত আৰু বিদ্যমান অধ্যয়নত বিভিন্ন চলকৰ বিপৰীতে সংগ্ৰহ কৰা হয়। উপ-চাহাৰা আফ্ৰিকা, মধ্য এছিয়া আৰু দক্ষিণ আৰু পশ্চিম এছিয়াৰ নিম্ন আৰু মধ্য আয়ৰ দেশবোৰৰ পৰিস্থিতিৰ বিষয়ে বিশেষকৈ গৌণ পৰ্যায়ত আমাৰ জ্ঞানত বৃহৎ ব্যৱধান আছে।[13][14][15][16][17]

ষ্টেম শিক্ষাত মহিলাৰ অংশগ্ৰহণ আৰু শিকন প্ৰাপ্তিক প্ৰভাৱিত কৰা কাৰকসমূহ[সম্পাদনা কৰক]

পি.আই.এ.এ.ৰ ২০১৫ চনৰ ফলাফল অনুসৰি ৪.৮% ল'ৰা আৰু ০.৪% ছোৱালীয়ে তথ্য আৰু গণসংযোগ প্ৰযুক্তি ক্ষেত্ৰত কেৰিয়াৰ গঢ়িব বিচাৰে

ইউনেস্কোৰ মতে একাধিক আৰু অধিকৰ্মণ কৰা কাৰকে মহিলাৰ অংশগ্ৰহণ, ষ্টেম ক্ষেত্ৰত অধ্যয়ন আৰু কেৰিয়াৰত প্ৰাপ্তি আৰু প্ৰগতি প্ৰভাৱিত কৰে। এই সকলোবোৰে ইটোৰ সৈতে সিটো মিলি জটিল সংমিশ্ৰণ সৃষ্টি কৰে। সেইকেইটা হৈছে:

  • ব্যক্তিগত স্তৰ: জৈৱিক কাৰক যিবোৰে ব্যক্তিৰ সামৰ্থ্য, দক্ষতা, আৰু আচৰণ প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে যেনে মস্তিষ্কৰ গঠন আৰু কাৰ্য, হৰম'ন, আনুবংশিক আৰু স্থানিক আৰু ভাষিক দক্ষতাৰ দৰে জ্ঞানীয় বৈশিষ্ট্য। ই মানসিক কাৰকবোৰো বিবেচনা কৰে, যাৰ ভিতৰত আছে আত্ম-কাৰ্যকাৰীতা, আগ্ৰহ আৰু অনুপ্ৰেৰণা।
  • পৰিয়াল আৰু সমনীয়া স্তৰ: পিতৃ-মাতৃৰ বিশ্বাস আৰু প্ৰত্যাশা, পিতৃ-মাতৃৰ শিক্ষা আৰু আৰ্থ-সামাজিক স্থিতি, আৰু অন্যান্য ঘৰুৱা কাৰক, লগতে সমনীয়াৰ প্ৰভাৱ।
  • বিদ্যালয়ৰ স্তৰ: শিকাৰ পৰিৱেশৰ লগত জড়িত থকা কাৰকসমূহ যাৰ ভিতৰত আছে শিক্ষকৰ ব্যক্তিত্ব, অভিজ্ঞতা, বিশ্বাস আৰু প্ৰত্যাশা, পাঠ্যক্ৰম, শিক্ষণ সামগ্ৰী আৰু সম্পদ, শিক্ষণ ৰণনীতি আৰু শিক্ষাৰ্থী শিক্ষকৰ আদান-প্ৰদান, মূল্যাঙ্কন পদ্ধতি আৰু সামগ্ৰিক বিদ্যালয়ৰ পৰিৱেশ।
  • সামাজিক স্তৰ: লিংগ সমতা সম্পৰ্কীয় সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক নিয়ম আৰু সংবাদ মাধ্যমত লিংগ গতানুগতিকতা।[6]

ব্যক্তিগত স্তৰ[সম্পাদনা কৰক]

পুৰুষ আৰু মহিলাৰ মাজত জ্ঞানীয় ক্ষমতাৰ পাৰ্থক্য আছে নে নাই সেই প্ৰশ্নটো দীৰ্ঘদিন ধৰি গৱেষক আৰু পণ্ডিতসকলৰ মাজত বিতৰ্কৰ বিষয় হৈ আহিছে। কিছুমান অধ্যয়নত যৌনতাৰ ওপৰত আধাৰিত শিকাৰ স্নায়ু প্ৰণালীত কোনো পাৰ্থক্য পোৱা নগ'ল।

ছোৱালীবোৰে ষ্টেম ক্ষেত্ৰৰ পৰা আঁতৰি অহাৰ মুখ্য কাৰণ হৈছে আগ্ৰহ হেৰুওৱা। অৱশ্যে কিছুমানৰ মতে এয়া সামাজিকীকৰণ প্ৰক্ৰিয়া আৰু লিংগ ভূমিকাৰ বিষয়ে ৰূঢ়িবাদী ধাৰণাবোৰৰ দ্বাৰা যথেষ্ট প্ৰভাৱিত হয়। ইয়াৰ লগত লিংগ আৰু ষ্টেম সম্পৰ্কীয় বহুতো ৰূঢ়িবাদী ধাৰণা জড়িত হৈ আছে। ষ্টেম অধ্যয়ন আৰু কেৰিয়াৰ পুৰুষৰ ক্ষেত্ৰ বুলি ধাৰণাটো কোৱা লিংগ গতানুগতিকতাই ছোৱালীৰ ষ্টেমত আগ্ৰহ, ব্যস্ততা আৰু প্ৰাপ্তিৰ ওপৰত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে আৰু তেওঁলোকক ষ্টেম কেৰিয়াৰ অনুসৰণ কৰাৰ পৰা নিৰুৎসাহিত কৰিব পাৰে। এনে ধৰণৰ ধাৰণাবোৰ আত্মসাৎ কৰা ছোৱালীবোৰৰ ল'ৰাতকৈ তেওঁলোকৰ সামৰ্থ্যৰ ওপৰত আত্ম-কাৰ্যকাৰীতা আৰু আত্মবিশ্বাসৰ স্তৰ কম থাকে। স্ব-কাৰ্যকাৰীতাই ষ্টেম শিক্ষাৰ ফলাফল আৰু ষ্টেম কেৰিয়াৰৰ আকাংক্ষা দুয়োটাকে যথেষ্ট পৰিমাণে প্ৰভাৱিত কৰে। শেহতীয়া বছৰবোৰত ষ্টেমত অধিক মহিলাই মুখ্য বিষয় হিচাপে গ্ৰহণ কৰি আহিছে, যদিও আমি এতিয়াও গণিত, অভিযান্ত্ৰিক বা বিজ্ঞান অধ্যয়ন কৰা পুৰুষ আৰু মহিলাৰ মাজত বিশাল অসমিকা প্ৰত্যক্ষ কৰি আছোঁ।[18]

পৰিয়াল আৰু সমনীয়া স্তৰ[সম্পাদনা কৰক]

পিতৃ-মাতৃসকলে তেওঁলোকৰ বিশ্বাস আৰু প্ৰত্যাশাসহ ষ্টেম অধ্যয়নৰ প্ৰতি ছোৱালীৰ মনোভাৱ আৰু আগ্ৰহ গঢ়াত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। লিংগ ভূমিকাৰ বিষয়ে পৰম্পৰাগত বিশ্বাস থকা আৰু ছোৱালী আৰু ল'ৰাৰ সৈতে অসমান আচৰণ কৰা অভিভাৱকসকলে ষ্টেমত লিংগ আৰু সামৰ্থ্যৰ বিষয়ে ধাৰণাবোৰ শক্তিশালী কৰিব পাৰে। অভিভাৱকসকলে তেওঁলোকে প্ৰদান কৰা পাৰিবাৰিক মূল্যবোধ, পৰিৱেশ, অভিজ্ঞতা আৰু উৎসাহৰ জৰিয়তে ছোৱালীৰ ষ্টেম অংশগ্ৰহণ আৰু শিকাৰ প্ৰাপ্তিৰ ওপৰতো এক শক্তিশালী প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। কিছুমান গৱেষণাত দেখা গৈছে যে পিতৃ-মাতৃৰ প্ৰত্যাশা, বিশেষকৈ মাতৃৰ প্ৰত্যাশাই ল'ৰাবোৰতকৈ ছোৱালীৰ উচ্চ শিক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দৰ ওপৰত অধিক প্ৰভাৱ পেলায়। উচ্চ আৰ্থ-সামাজিক স্থিতি আৰু অভিভাৱকৰ শিক্ষাগত অৰ্হতা ছোৱালী আৰু ল'ৰা দুয়োৰে বাবে গণিত আৰু বিজ্ঞানত উচ্চ নম্বৰৰ সৈতে সম্পৰ্কিত। ছোৱালীৰ বিজ্ঞানৰ প্ৰদৰ্শন মাতৃৰ উচ্চ শিক্ষাগত অৰ্হতাৰ সৈতে অধিক শক্তিশালীভাৱে সম্পৰ্কিত যেন লাগে। সেইদৰে ল'ৰাবোৰে তেওঁলোকৰ দেউতাকৰ সৈতে সম্পৰ্কিত। ষ্টেম কেৰিয়াৰ থকা পৰিয়ালৰ সদস্যসকলে ছোৱালীৰ ষ্টেম ক্ষেত্ৰত ব্যস্ততাকো প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে। পৰিয়ালটোৰ বহল সামাজিক-সাংস্কৃতিক প্ৰেক্ষাপটেও এক ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে। জাতি, ঘৰত ব্যৱহৃত ভাষা, অভিবাসীৰ স্থিতি আৰু পাৰিবাৰিক গাঁথনিৰ দৰে কাৰকবোৰেও ষ্টেমত ছোৱালীৰ অংশগ্ৰহণ আৰু প্ৰদৰ্শনৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। সমনীয়াসকলে ছোৱালীৰ অনুপ্ৰেৰণা আৰু ষ্টেম শিক্ষাৰ অনুভূতিৰ ওপৰতো প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। মহিলা সমনীয়াসকলৰ প্ৰভাৱ হৈছে গণিত আৰু বিজ্ঞানৰ প্ৰতি ছোৱালীৰ আগ্ৰহ আৰু আত্মবিশ্বাসৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভৱিষ্যতবক্তা।

বিদ্যালয় স্তৰ[সম্পাদনা কৰক]

ষ্টেমত বিশেষজ্ঞতা থকা যোগ্য শিক্ষকসকলে ছোৱালীৰ প্ৰদৰ্শন আৰু ষ্টেম শিক্ষাৰ সৈতে জড়িত হোৱা আৰু ষ্টেম কেৰিয়াৰ অনুসৰণ কৰাত তেওঁলোকৰ আগ্ৰহক ইতিবাচকভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে। সম্ভৱতঃ আদৰ্শ হিচাপে কাম কৰি আৰু যৌন-আধাৰিত ষ্টেম সামৰ্থ্যৰ বিষয়ে ধাৰণা বোৰ দূৰ কৰাত সহায় কৰি মহিলা ষ্টেম শিক্ষকসকলে প্ৰায়ে ছোৱালীৰ বাবে অধিক লাভালাভ প্ৰদান কৰে। শিক্ষকসকলৰ বিশ্বাস, মনোভাৱ, আচৰণ আৰু শিক্ষাৰ্থীৰ সৈতে বাৰ্তালাপ, লগতে পাঠ্যক্ৰম আৰু শিকাৰ সামগ্ৰী সকলোৱে এক ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে। ষ্টেমৰ সৈতে বাস্তৱ জীৱনৰ অভিজ্ঞতাৰ সুযোগৰ সহায়ত হাতে-কামে অনুশীলন, সহায়ক, কেৰিয়াৰ পৰামৰ্শ আৰু উপদেশ, ষ্টেম অধ্যয়ন আৰু বৃত্তিৰ বিষয়ে ছোৱালীৰ বুজাবুজি সম্প্ৰসাৰিত কৰিব পাৰে আৰু আগ্ৰহ বজাই ৰাখিব পাৰে। মূল্যাঙ্কন প্ৰক্ৰিয়া আৰু সঁজুলি যিবোৰ লিংগ-পক্ষপাতদুষ্ট বা লিংগ গতানুগতিকতা অন্তৰ্ভুক্ত থাকে তেনেবোৰে ষ্টেমত ছোৱালীৰ প্ৰদৰ্শনত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। ষ্টেমত ছোৱালীৰ শিকাৰ ফলাফলবোৰ গণিত বা পৰীক্ষাৰ উদ্বেগৰ দৰে মানসিক কাৰকৰ দ্বাৰাও আপোচ কৰিব পাৰি।

ষ্টেম বিষয়ত এগৰাকী মহিলা শিক্ষকৰ আত্মবিশ্বাসে প্ৰাথমিক বিদ্যালয়ৰ শ্ৰেণীকোঠাত মহিলা শিক্ষাৰ্থীসকলে সেই বিষয়বোৰত কিমান ভাল প্ৰদৰ্শন কৰিব তাৰ ওপৰতো শক্তিশালী প্ৰভাৱ পেলায়। উদাহৰণ স্বৰূপে, গণিতৰ বিষয়ে উদ্বিগ্নতা থকা প্ৰাথমিক পৰ্যায়ৰ মহিলা শিক্ষকসকলে গণিতত তেওঁলোকৰ ছাত্ৰীসকলৰ প্ৰাপ্তিৰ ওপৰত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব।[19] পৰ্যায়ৰ প্ৰাথমিক শিক্ষাৰ্থীসকলৰ লিংগ পক্ষপাতিত্ব আৰু গণিতত ছাত্ৰীসকলৰ কৃতিত্বৰ মাজত পাৰস্পৰিক সম্পৰ্ক পোৱা গৈছে। যিসকলে সময়ৰ লগে লগে কম সফলতা লাভ কৰিছিল তেওঁলোকেও বিশ্বাস কৰা দেখা গৈছে যে ল'ৰাবোৰ ছোৱালীতকৈ গণিতত স্বাভাৱিকতে ভাল।

সামাজিক স্তৰ[সম্পাদনা কৰক]

সাংস্কৃতিক আৰু সামাজিক নিয়মে ছোৱালীৰ সামৰ্থ্য, সমাজত ভূমিকা আৰু কেৰিয়াৰ আৰু জীৱনৰ আকাংক্ষাৰ বিষয়ে ধাৰণা প্ৰভাৱিত কৰে। বহল মনোবৃত্তিৰ সমাজত লিংগ সমতাৰ পৰিমাণে ষ্টেমত ছোৱালীৰ অংশগ্ৰহণ আৰু প্ৰদৰ্শন প্ৰভাৱিত কৰে। অধিক লিংগ সমতা থকা দেশবোৰত ছোৱালীবোৰৰ গণিতৰ বিষয়ে অধিক ইতিবাচক মনোভাৱ আৰু আত্মবিশ্বাস থাকে আৰু বিষয়টোত শিকন প্ৰাপ্তিৰ ক্ষেত্ৰত লিংগৰ ব্যৱধান কম হয়। সংবাদ মাধ্যমত চিত্ৰিত লিংগ গতানুগতিকতাবোৰ শিশু আৰু প্ৰাপ্তবয়স্কসকলৰ দ্বাৰা অভ্যন্তৰীণ ভাবে গ্ৰহণ কৰা হয় আৰু তেওঁলোকে নিজকে আৰু আনৰ দৃষ্টিভঙ্গী প্ৰভাৱিত কৰে। মিডিয়াই ষ্টেম সামৰ্থ্য আৰু কেৰিয়াৰৰ বিষয়ে লিংগ গতানুগতিকতাক স্থায়িত্ব বা প্ৰত্যাহ্বান জনাব পাৰে।[20]

লিংগ বৈষম্যৰ প্ৰভাৱ[সম্পাদনা কৰক]

ষ্টেমৰ ক্ষেত্ৰত মহিলাৰ সফল হ'বলৈ অক্ষম হোৱাৰ সৈতে সম্পৰ্কিত ধাৰাবাহিক লিংগগত গতানুগতিকতাৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা দীৰ্ঘম্যাদী পৰিণামটোৱে এক স্থিৰ মানসিকতা বিকশিত হৈ আহিছে। তেওঁলোকে মুখ্যতঃ পুৰুষৰ আধিপত্য থকা কেৰিয়াৰত সমালোচনামূলক ভাৱে চিন্তা কৰিবলৈ বা মূল্যৱান ধাৰণা আগবঢ়াবলৈ পৰ্যাপ্ত ভাবে সজ্জিত নহয় বুলি গণ্য কৰে। এনে এক কৰ্মক্ষেত্ৰত ভৰি দিয়া য'ত পুৰুষ সহকৰ্মীসকলে কাম কৰা এগৰাকী মহিলাৰ পৰা কম ক্ষমতা আশা কৰে বুলি জানি আৰু পুৰুষৰ সংখ্যা অধিক হোৱাৰ ফলত মহিলাসকলে তেওঁলোকৰ চাকৰিত তেওঁলোকৰ দক্ষতা আৰু প্ৰদৰ্শন হ্ৰাস কৰে। ইয়াৰ আংশিক কাৰণ হৈছে প্ৰতিনিধিত্ব অনুমান। এই তত্ত্ব অনুসৰি মানুহে যিটো অংশ দেখা নাপায় আনসকলে তেওঁলোকক অধিক সমালোচনা কৰে। এক পুৰুষ জনবসতিপূৰ্ণ পৰিৱেশত, পুৰুষসকলে মহিলাৰ প্ৰতি অধিক সমালোচনা কৰে কিয়নো তেওঁলোক সাধাৰণতে ষ্টেম ক্ষেত্ৰত বিমূৰ্ত প্ৰতিনিধিত্ব দেখা নাপায়। পুৰুষ আৰু মহিলাৰ মাজত বুজাবুজিৰ স্তৰৰ মূল স্থিতিৰ প্ৰভাৱ প্ৰদৰ্শন কৰা এক অধ্যয়নত এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে উচ্চ ব্যাখ্যামূলক স্তৰে প্ৰতিনিধিত্বৰ অনুমানক ব্যৱহাৰ কৰাত সহায় কৰে। ইয়াৰ বিপৰীতে নিম্ন মানদণ্ডৰ পৰিস্থিতিয়ে প্ৰতিনিধিত্বৰ অনুমান ব্যৱহাৰ হ্ৰাস হোৱা দেখুৱাইছিল।[21]

তথ্য উৎস[সম্পাদনা কৰক]

  1. Gürer, Denise and Camp, Tracy (2001). Investigating the Incredible Shrinking Pipeline for Women in Computer Science. Final Report – NSF Project 9812016. Archived 2011-09-02 at the Wayback Machine
  2. Ceci, S.J.; Williams, W.M. (2010). "Sex Differences in Math-Intensive fields". Current Directions in Psychological Science খণ্ড 19 (5): 275–279. doi:10.1177/0963721410383241. PMID 21152367. 
  3. Ceci, S.J.; Williams, W.M.; Barnett, S.M. (2009). "Women's underrepresentation in science: Sociocultural and biological considerations". Psychological Bulletin খণ্ড 135 (2): 218–261. doi:10.1037/a0014412. PMID 19254079. 
  4. Diekman, A.B.; Brown, E.R.; Johnston, A.M.; Clark, E.K. (2010). "Seeking Congruity Between Goals and Roles". Psychological Science খণ্ড 21 (8): 1051–1057. doi:10.1177/0956797610377342. PMID 20631322. 
  5. Griffith, A.L. (2010). "Persistence of women and minorities in STEM field majors: Is it the school that matters?". Economics of Education Review খণ্ড 29 (6): 911–922. doi:10.1016/j.econedurev.2010.06.010. 
  6. 6.0 6.1 Cracking the code: Girls' and womens' education in science, technology, engineering and mathematics (STEM). UNESCO. 2017. ISBN 978-92-3-100233-5. http://unesdoc.unesco.org/images/0025/002534/253479e.pdf. 
  7. "STEM and Gender Advancement (SAGA) | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization" (en ভাষাত). www.unesco.org. http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/priority-areas/gender-and-science/improving-%20measurement-of-gender-equality-in-stem/stem-and-gender-advancement-saga/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-10-12. 
  8. PISA 2015 Results (Volume I): Excellence and Equity in Education. প্ৰকাশক Paris: OECD. 2016. 
  9. "TIMSS ADVANCED 2015 INTERNATIONAL RESULTS REPORT – TIMSS 2015 INTERNATIONAL RESULTS REPORT" (en-US ভাষাত). timssandpirls.bc.edu. http://timssandpirls.bc.edu/timss2015/international-results/advanced/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-10-12. 
  10. UIS. "UIS Statistics". data.uis.unesco.org. http://data.uis.unesco.org/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-10-12. 
  11. Science and Engineering Indicators 2014. প্ৰকাশক Arlington: National Science Board. 2014. 
  12. UNESCO (2017). Cracking the code girls' and women's education in science, technology, engineering and mathematics (STEM). প্ৰকাশক Paris: Unesco. ISBN 978-92-3-100233-5. OCLC 1113762987. https://www.worldcat.org/oclc/1113762987. 
  13. Mullis, I. V. S., Martin, M. O. and Loveless, T. (2016). International Trends in Mathematics and Science Achievement, Curriculum and Instruction. প্ৰকাশক Boston: 20 Years of TIMSS.. 
  14. Gender Inequality in Learning Achievement in Primary Education. What can TERCE Tell us?. প্ৰকাশক Santiago: UNESCO. 2016. 
  15. PASEC 2014: Education System Performance in Francophone Sub-Saharan Africa. প্ৰকাশক Dakar: PASEC. 2015. 
  16. Salto, M. (2011). Trends in the Magnitude and Direction of Gender Differences in Learning Outcomes. SACMEQ. 
  17. Fraillon, J., Ainley, J., Schulz, W., Friedman, T. and Gebhardt, E. (2014). Preparing for Life in a Digital Age. The IEA International Computer and Information Literacy Study (ICILS) Report. প্ৰকাশক Melbourne: ICILS and Springer Open. 
  18. Sonnert, Gerhard; Fox, Mary Frank; Adkins, Kristen (December 2007). "Undergraduate Women in Science and Engineering: Effects of Faculty, Fields, and Institutions Over Time". Social Science Quarterly খণ্ড 88 (5): 1333–1356. doi:10.1111/j.1540-6237.2007.00505.x. ISSN 0038-4941. https://doi-org.lib-proxy.fullerton.edu/10.1111/j.1540-6237.2007.00505.x. 
  19. Beilock, Sian L.; Gunderson, Elizabeth A.; Ramirez, Gerardo; Levine, Susan C.; Smith, Edward E. (February 5, 2010). "Female Teachers' Math Anxiety Affects Girls' Math Achievement". Proceedings of the National Academy of Sciences খণ্ড 107 (5): 1860–1863. doi:10.1073/pnas.0910967107. PMID 20133834. 
  20. Beasley, Maya (Summer 2012). "Why they leave: the impact of stereotype threat on the attrition of women and minorities from science, math and engineering majors". Social Psychology of Education খণ্ড 15 (4): 427–448. doi:10.1007/s11218-012-9185-3. 
  21. "Supplemental Material for The Effects of Construal Level on Heuristic Reasoning: The Case of Representativeness and Availability". Decision. 2014-12-22. doi:10.1037/dec0000021.supp. ISSN 2325-9965. https://doi-org.lib-proxy.fullerton.edu/10.1037/dec0000021.supp.