ভ্ৰমণ সাহিত্য
ভ্ৰমণ সাহিত্যৰ (ইংৰাজী: Travel literature) ধাৰাটোৱে বাহ্যিক সাহিত্য, গাইড বুক, প্ৰকৃতি লেখা, ভ্ৰমণ স্মৃতিগ্ৰন্থ আদি সামৰি লৈছে।[1]
পশ্চিমীয়া সাহিত্যৰ এজন প্ৰাচীন ভ্ৰমণ স্মৃতিগ্ৰন্থ আছিল খ্ৰীষ্টীয় দ্বিতীয় শতিকাৰ গ্ৰীক ভূগোলবিদ ‘পৌছানিয়াছ’। আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণিতে জেমছ বছৱেলৰ জাৰ্নেল অৱ এ ট্যুৰ টু দ্য হেব্ৰিডছ (১৭৮৬) গ্ৰন্থখনে ভ্ৰমণ স্মৃতিগ্ৰন্থক এটা ধাৰা হিচাপে গঢ় দিয়াত সহায় কৰিছিল।
ইতিহাস
[সম্পাদনা কৰক]
ভ্ৰমণ সাহিত্যৰ প্ৰাৰম্ভিক উদাহৰণসমূহ হ'ল ইৰিথ্ৰিয়ান সাগৰৰ পেৰিপ্লাছ (সাধাৰণতে খ্ৰীষ্টীয় প্ৰথম শতিকাৰ গ্ৰন্থ বুলি গণ্য কৰা হয়; লেখকত্বৰ সম্বন্ধে বিতৰ্কিত), খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২য় শতিকাত পৌছানিয়াছৰ গ্ৰীচৰ বৰ্ণনা, নাছিৰ খুছৰাৱৰ ছাফাৰনামা (ভ্ৰমণৰ কিতাপ) (১০০৩-১০৭৭)।) ৱেলছৰ জেৰাল্ডৰ জাৰ্নি থ্ৰু ৱেলছ (১১৯১) আৰু ডিস্ক্ৰিপচন অৱ ৱেলছ (১১৯৪), আৰু ইবনে জুবাইৰ (১১৪৫–১২১৪) আৰু ইবনে বটুতা (১৩০৪–১৩৭৭)ৰ ভ্ৰমণপঞ্জী৷ তেওঁলোক দুয়োজনে জনবসতিপূৰ্ণ অঞ্চলৰ মাজেৰে তেওঁলোকৰ ভ্ৰমণ লিপিবদ্ধ কৰিছিল। মধ্যযুগীয় আৰবী সাহিত্যত ভ্ৰমণ ধাৰাটো আছিল এক মোটামুটি সাধাৰণ ধাৰা।
মাৰ্কো প'লোৱে ১২৭১ চনৰ পৰা ১২৯৫ চনৰ ভিতৰত এছিয়াৰ মাজেৰে কৰা ভ্ৰমণ-বৰ্ণনা ইল মিলিয়ন, মাৰ্কো প'লোৰ ভ্ৰমণ ভ্ৰমণ সাহিত্যৰ ক্লাছিক হিচাপে পৰিচিত৷[2]
মধ্যযুগীয় চীনৰ ছং বংশৰ সময়ত (৯৬০–১২৭৯) ভ্ৰমণ সাহিত্য জনপ্ৰিয় হৈ পৰে।[3]এই ধাৰাটোক 'ভ্ৰমণ ৰেকৰ্ড সাহিত্য' বুলি কোৱা হৈছিল; আৰু ইয়াক প্ৰায়ে আখ্যান, গদ্য, ৰচনা আৰু ডায়েৰীৰ শৈলীত লিখা হৈছিল।[4] ফেন চেংডা (১১২৬–১১৯৩) আৰু জু জিয়াকে (১৫৮৭–১৬৪১)ৰ দৰে ভ্ৰমণ সাহিত্যৰ লেখকসকলে তেওঁলোকৰ লেখাত বহুতো ভৌগোলিক আৰু ভূ-প্ৰকৃতিৰ তথ্য সন্নিৱিষ্ট কৰিছিল৷[5]
ষোড়শ শতিকাৰ ভিতৰত ভাৰত আৰু পাৰস্য ভ্ৰমণৰ বিৱৰণী যথেষ্ট দৃষ্টিগোচৰ হৈ পৰিছিল যে ইয়াক চাইমন গ্ৰীনিয়াছৰ নভাছ অৰ্বিছ ("নতুন পৃথিৱী") আৰু ৰামুচিঅ' আৰু ৰিচাৰ্ড হাক্লুইটৰ সংগ্ৰহ আদি সংগ্ৰহত সংকলিত কৰা হৈছিল।[6] ১৬ শতিকাৰ পাৰস্য ভ্ৰমণকাৰীসকলৰ ভিতৰত আছিল ভাতৃদ্বয় ৰবাৰ্ট শ্বাৰলী আৰু এন্থনী শ্বাৰলী৷ ভাৰতৰ বাবে তেনে দুগৰাকীমান ভ্ৰমণকাৰী আছিল ডুয়াৰ্টে বাৰ্বোছা, ৰালফ ফিচ, লুডোভিকো ডি ভাৰ্থেমা, চেজাৰ ফেডেৰিচি আৰু জানুৱাৰী হুইগেন ভ্যান লিনচোটেন। [6]
১৮ শতিকাত ভ্ৰমণ সাহিত্যক সাধাৰণতে “ভ্ৰমণৰ কিতাপ” বুলি জনা গৈছিল, যিখন মূলতঃ সামুদ্ৰিক ডায়েৰীৰে সমৃদ্ধ হৈছিল।[7]১৮ শতিকাৰ ব্ৰিটেইনত প্ৰায় প্ৰতিজন বিখ্যাত লেখকে ভ্ৰমণ সাহিত্যৰ ধাৰাত কাম কৰিছিল। [8]কেপ্তেইন জেমছ কুকৰ ডায়েৰী (১৭৮৪) আজিও বেষ্ট চেলাৰৰ সমতুল্য।[9] আলেকজেণ্ডাৰ ভন হামবল্ডৰ ভ্ৰমণকাহিনী ১৭৯৯–১৮০৪ চনৰ ভিতৰত আমেৰিকাৰ বিষুৱ অঞ্চললৈ কৰা ভ্ৰমণৰ ব্যক্তিগত আখ্যান, প্ৰথমে ফৰাচী ভাষাত প্ৰকাশিত, একাধিক ভাষালৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল৷ চাৰ্লছ ডাৰউইনকে ধৰি পিছৰ প্ৰকৃতিবিদসকলক তেখেতৰ কৰ্মৰাজিয়ে প্ৰভাৱিত কৰিছিল।
ভ্ৰমণ সাহিত্যৰ পৰৱৰ্তী উদাহৰণসমূহৰ ভিতৰত আছে গ্ৰেণ্ড ট্যুৰৰ বিৱৰণ। পৰ্যটন সাহিত্যৰ এজন পথ প্ৰদৰ্শক আছিল ৰবাৰ্ট লুই ষ্টিভেনছন (১৮৫০–১৮৯৪)৷ তেওঁৰ কৰ্মসমূহ হৈছে- এণ ইনলেণ্ড ভয়েজ (১৮৭৮),ট্ৰেভেলছ উইথ এ ডংকি ইন দ্য চেভেনছ (১৮৭৯)৷ চেভেনছ (ফ্ৰান্স)ত কৰা ভ্ৰমণৰ যোগেদি তেওঁ হাইকিং আৰু কেম্পিঙক বিনোদনমূলক কাৰ্য্যকলাপ হিচাপে উপস্থাপন কৰে৷ [10][11][12][13]
১৯ শতিকাৰ ভ্ৰমণ সাহিত্যৰ আন উল্লেখযোগ্য লেখকসকলৰ ভিতৰত আছে ফ্ৰিগেট "পালাডা" (১৮৫৮)৷ বিশ্ব ভ্ৰমণৰ অভিজ্ঞতাৰ বিষয়ে লিখা এজন ৰাছিয়াৰ লেখক হৈছে ইভান গনচাৰভ৷ জাপানৰ সংস্কৃতিক অন্তৰ্দৃষ্টি আৰু সংবেদনশীলতাৰে ব্যাখ্যা কৰা অইন এজন ভ্ৰমণকাৰী হৈছে লাফকাডিঅ' হাৰ্ন৷[14]
২০ শতিকাৰ আন্তঃযুদ্ধৰ সময়ছোৱাক ভ্ৰমণ সাহিত্যৰ এক উত্থানশীল সময় হিচাপে বৰ্ণনা কৰা হৈছে যেতিয়া গ্ৰেহাম গ্ৰীণ, ৰবাৰ্ট বাইৰন, ৰেবেকা ৱেষ্ট, ফ্ৰেয়া ষ্টাৰক, পিটাৰ ফ্লেমিং আৰু ইভেলিন ৱা আদি বহু প্ৰতিষ্ঠিত লেখকে ভ্ৰমণ কৰি উল্লেখযোগ্য ভ্ৰমণ গ্ৰন্থ লিখিছিল।[15]
২০ শতিকাৰ শেষৰ ফালে ভ্ৰমণ লেখাৰ জনপ্ৰিয়তা বৃদ্ধি পায়৷ বিশেষকৈ ইংৰাজী ভাষী জগতখনত ব্ৰুচ চেটৱিন, পল থেৰ’, জনাথন ৰাবান, কলিন থুব্ৰন আদি লেখকে জনপ্ৰিয়কৰণত অংশগ্ৰহণ কৰে৷ ভ্ৰমণ লেখাই পূৰ্বতে মূলতঃ ইতিহাসবিদ আৰু জীৱনীকাৰসকলৰ আগ্ৰহ আকৰ্ষণ কৰিছিল যদিও পৰৱৰ্তী সময়ত ভ্ৰমণ সাহিত্যৰ সমালোচনাত্মক অধ্যয়নেও নিজস্বভাৱে এক শৈক্ষিক শাখালৈ বিকশিত হৈছে।
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Cuddon, J. A. (1999). The Penguin Dictionary of Literary Terms and Literary Theory. প্ৰকাশক London: Penguin Books. পৃষ্ঠা. 937. ISBN 9780140513639. https://archive.org/details/penguindictionar00cudd.
- ↑ Marco Polo Encyclopedia Britannica
- ↑ Hargett 1985, p. 67.
- ↑ Hargett 1985, pp. 67–93.
- ↑ Hargett 1985, pp. 74–76.
- ↑ 6.0 6.1 Remy, Aruthur F. J. (2008). Influence of India and Persia on Poetry of Germany. পৃষ্ঠা. 9.
- ↑ Stolley 1992, p. 26.
- ↑ Fussell 1963, p. 54.
- ↑ Glyndwr Williams, Captain Cook's Voyages: 1768–1779. London: The Folio Society, 1997, p. xxxii.
- ↑ Adkins, Barbara; Eryn Grant (2007). "Backpackers as a Community of Strangers: The Interaction Order of an Online Backpacker Notice Board". Qualitative Sociology Review খণ্ড 3 (2): 188–201. doi:10.18778/1733-8077.3.2.10. http://www.qualitativesociologyreview.org/ENG/Volume7/QSR_3_2_Adkins_Grant.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: December 18, 2016.
- ↑ "Global Grasshopper Travels". http://www.globalgrasshopper.com/। আহৰণ কৰা হৈছে: December 18, 2016.
- ↑ Travel with a Donkey in the Cevennes (1879); Re the first sleeping bag in 1876
- ↑ "The Inventor of Traveling – The First Backpacker in the World?". http://www.infohostels.com/notizia.php?chiave=200.
- ↑ Nonfictional prose: Travel and epistolary literature Encyclopedia Britannica
- ↑ Casey Blanton Travel Writing, Routledge 2013