আইন অমান্য
 | এই প্ৰবন্ধ অথবা অনুচ্ছেদৰ ব্যাকৰণ, লিখনশৈলী, ধাৰাবাহিকতা, সামঞ্জস্য অথবা বানানৰ শুদ্ধিৰ বাবে অনুলিপি সম্পাদনাৰ প্ৰয়োজন। আপুনি এইখন সম্পাদনা কৰি প্ৰবন্ধটো নিখুত হোৱাত সহায় আগবঢ়াব পাৰে। আপুনি কিদৰে সহায় কৰিব তাৰে দিকনিৰ্দেশনা ইয়াত দিয়া আছে। |
আইন অমান্য (ইংৰাজী: Civil disobedience) হৈছে এক প্ৰকাৰৰ অহিংস প্ৰতিবাদ আৰু ৰাজনৈতিক কাৰ্য্য য'ত ব্যক্তি বা গোটে সচেতনভাৱে আৰু ইচ্ছাকৃতভাৱে আইন, নিয়ম বা প্ৰতিষ্ঠিত আদেশ উলংঘা কৰি অনুভূত অন্যায়, বৈষম্য বা অন্যায় চৰকাৰী নীতিৰ প্ৰতি নিজৰ মতানৈক্য বা প্ৰতিৰোধ প্ৰকাশ কৰাৰ উপায় হিচাপে লয়।
উৎপত্তি আৰু ঐতিহাসিক প্ৰসংগ:
[সম্পাদনা কৰক] | এই অংশটোত কোনো কোনো স্থানত তথ্যসূত্ৰ বা প্ৰসংগৰ উল্লেখ প্ৰয়োজন। অনুগ্ৰহ কৰি বিশ্বাসযোগ্য উৎস দেখুৱাই এই প্ৰবন্ধটো উন্নত কৰাত সহায় কৰক। বিশ্বাসযোগ্য তথ্য উৎসৰ উল্লেখ নথকা প্ৰবন্ধৰ বিশ্বাসযোগ্যতা কমে আৰু অনেক ক্ষেত্ৰত ই ইয়াক বিশ্বাস কৰি লোৱা পঢ়ুৱৈৰ ক্ষতি সাধনো কৰিব পাৰে। সেয়ে তথ্য-উৎসৰ উল্লেখ নথকা প্ৰবন্ধক প্ৰত্যাহ্বান জনোৱা হ'ব পাৰে। আনহাতে পঢ়ুৱৈসকলেও প্ৰবন্ধটোত য’ত প্ৰয়োজন যেন দেখে সেই বাক্যৰ পাছত {{উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন}} বুলি লিখি ৰাখিও ৱিকিপিডিয়াত উৎসৰ উল্লেখৰ ক্ষেত্ৰত ৰাইজক সজাগ কৰিব পাৰে। |
ধাৰণা হিচাপে আইন অমান্য গভীৰ ঐতিহাক আছে আৰু ইয়াক বিভিন্ন সময় আৰু অঞ্চলৰ পৰা অনুসন্ধান কৰিব পাৰি। কিছুমান মূল ঐতিহাসিক পৰিঘটনা:
১) হেনৰী ডেভিদ থোৰো: "আইন অমান্য" শব্দটো আমেৰিকান লেখক আৰু দাৰ্শনিক হেনৰী ডেভিদ থোৰোই ১৮৪৯ চনত একে নামেৰে লিখা ৰচনাখনত জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছিল। থোৰোৰ কামত ব্যক্তিগত বিবেক আৰু অন্যায় চৰকাৰী কাৰ্য্যৰ প্ৰতিৰোধৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছিল। তেওঁৰ ৰচনাখন আংশিকভাৱে মেক্সিকান-আমেৰিকান যুদ্ধ আৰু আমেৰিকাত দাসত্বৰ প্ৰতিষ্ঠানৰ প্ৰতি সঁহাৰি আছিল, যিটো তেওঁ অনৈতিক বুলি গণ্য কৰিছিল।
২) মহাত্মা গান্ধী: সম্ভৱতঃ ২০ শতিকাৰ আইন অমান্যৰ অন্যতম প্ৰভাৱশালী সমৰ্থক মহাত্মা গান্ধীৰ ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ অহিংস সংগ্ৰামত আইন অমান্যৰ চিহ্নিত হৈছিল। তেওঁ গণ প্ৰতিবাদ, বৰ্জন, ব্ৰিটিছ কৰ্তৃপক্ষৰ সৈতে সহযোগিতা নকৰাকে ধৰি বহুতো কৌশল ব্যৱহাৰ কৰিছিল। তেওঁৰ সত্যাগ্ৰহ দৰ্শন অৰ্থাৎ "সত্য শক্তি" বা "আত্মা শক্তি"ৰ প্ৰভাৱ কেৱল ভাৰততে নহয়, মাৰ্টিন লুথাৰ কিং জুনিয়ৰৰ নেতৃত্বত চলি থকা নাগৰিক অধিকাৰ আন্দোলনসমূহকে ধৰি বিশ্বজুৰি নাগৰিক অধিকাৰ আন্দোলনসমূহৰ বাবেও প্ৰেৰণা হিচাপে কাম কৰিছিল।
আইন অমান্যৰ উল্লেখযোগ্য উদাহৰণ:
[সম্পাদনা কৰক] | এই অংশটোত কোনো কোনো স্থানত তথ্যসূত্ৰ বা প্ৰসংগৰ উল্লেখ প্ৰয়োজন। অনুগ্ৰহ কৰি বিশ্বাসযোগ্য উৎস দেখুৱাই এই প্ৰবন্ধটো উন্নত কৰাত সহায় কৰক। বিশ্বাসযোগ্য তথ্য উৎসৰ উল্লেখ নথকা প্ৰবন্ধৰ বিশ্বাসযোগ্যতা কমে আৰু অনেক ক্ষেত্ৰত ই ইয়াক বিশ্বাস কৰি লোৱা পঢ়ুৱৈৰ ক্ষতি সাধনো কৰিব পাৰে। সেয়ে তথ্য-উৎসৰ উল্লেখ নথকা প্ৰবন্ধক প্ৰত্যাহ্বান জনোৱা হ'ব পাৰে। আনহাতে পঢ়ুৱৈসকলেও প্ৰবন্ধটোত য’ত প্ৰয়োজন যেন দেখে সেই বাক্যৰ পাছত {{উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন}} বুলি লিখি ৰাখিও ৱিকিপিডিয়াত উৎসৰ উল্লেখৰ ক্ষেত্ৰত ৰাইজক সজাগ কৰিব পাৰে। |
ন্যায়, সমতা, আৰু মানৱ অধিকাৰৰ বাবে বিভিন্ন আন্দোলনত আইন অমান্যয় গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে, ইয়াৰ কিছুমান উল্লেখযোগ্য উদাহৰণ আছে:
১) আমেৰিকান নাগৰিক অধিকাৰ আন্দোলন: মাৰ্টিন লুথাৰ কিং জুনিয়ৰৰ দৰে ব্যক্তিৰ নেতৃত্বত আমেৰিকাৰ নাগৰিক অধিকাৰ আন্দোলনে বৰ্ণগত পৃথকীকৰণ, বৈষম্য আৰু ভোটদানৰ নিষেধাজ্ঞাক প্ৰত্যাহ্বান জনাবলৈ অহিংস আইন অমান্যক ব্যৱহাৰ কৰিছিল। মণ্টগোমাৰী বাছ বৰ্জন আৰু মাৰ্চ অন ৱাশ্বিংটনৰ দৰে অনুষ্ঠানে শান্তিপূৰ্ণ প্ৰতিবাদৰ শক্তিক উজ্জ্বল কৰি তুলিছিল।
২) বৰ্ণবৈষম্য বিৰোধী আন্দোলন: নেলছন মেণ্ডেলাৰ দৰে ব্যক্তিৰ নেতৃত্বত দক্ষিণ আফ্ৰিকাত বৰ্ণবৈষম্য বিৰোধী আন্দোলনে নিপীড়নকাৰী বৰ্ণবৈষম্য শাসনৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ নাগৰিক অবাধ্যতাৰ ব্যৱহাৰ কৰিছিল। বৰ্জন, প্ৰতিবাদ আৰু আইন অমান্যৰ কাৰ্য্যই শেষত বৰ্ণবৈষম্য ব্যৱস্থাটো ভাঙি পেলোৱাত অৰিহণা যোগাইছিল।
৩)
মহিলাৰ ভোটাধিকাৰ: ১৯ শতিকাৰ শেষৰ ফালে আৰু ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে মহিলাৰ ভোটাধিকাৰৰ পোষকতা কৰিবলৈ ভোটাধিকাৰীসকলে নাগৰিক অবাধ্যতা ব্যৱহাৰ কৰিছিল। অনশন আৰু ৰাজহুৱা প্ৰতিবাদৰ দৰে কাৰ্য্যই লিংগ সমতাৰ যুঁজত মূল কৌশল আছিল।