চপয়
চপয়(ইংৰাজী: sopoy) এবিধ চতুষ্পদী ছন্দৰ কবিতা ৷ “এই ছন্দত চাৰি ফাঁকি থাকে। ৰাগ অনুসাৰে ইয়াৰ প্ৰত্যেক ফাঁকিত দহ, এঘাৰ, বাৰ, তেৰলৈকে বা তাতোকৈ বেছি আখৰ থাকিব পাৰে আৰু দুই পদৰ শেষৰ আখৰৰ মিল থাকে৷”[1] চপয় পৰস্পৰে মিল হোৱা চাৰি ফাকিৰ এবিধ ছন্দেৰে ৰচনা কৰা বিষ্ণুৰ স্তৱ ।[2][3] ছন্দত ৰচিত স্তৱ বা গুণ বৰ্ণনাৰ নামেই চপয়৷[4]শঙ্কৰদেৱে তিনিপ্ৰকাৰ ভটিমা ৰচনা কৰিছিল৷ তাৰ ভিতৰৰ দুটিমান দেৱভটিমাত এই দুৰ্লভ চপয় ছন্দ প্ৰয়োগ কৰিছিল । তেনে এটা দেৱভটিমাৰ চপয় ছন্দৰ এটা অংশৰ উদাহৰণ:--
জয় জয় জগজন জীৱন মুৰাৰি৷
কংস কেশী বক অঘ অন্তকাৰী৷
সেৱে যাক বিভু ব্ৰহ্মা অধিকাৰী৷
ভুকুতি মুকুতি নিত্য কৰতু তোহাৰি৷৷[5]
(হামাকু?) কুণ্ডিন নগৰী অনুপাম।
আছে কন্যা এক ৰুকমিনী নাম॥
ভীষ্মক-ৰাজ-নন্দিনী বৰ বালা।
বাঢ়য় নব জিনি চান্দক কলা॥
কি কহব ৰমণীক ৰূপ প্ৰচুৰ।
বদনক হেৰি চান্দ ভেল দূৰ॥
নয়নক পেখি পাই বড়ি লাজ।
কৰল ঝম্প কমল জল মাঝ॥[1]
- আন এটা চপয় ছন্দৰ ভটিমা হ’ল,
শুণ শুণ ৰুকমিণী আই ৷
কৃষ্ণ গুণ কহন নাযাই ৷।
মুখ ইন্দু কৌটি পৰকাশ ৷
দশন মেতিম মন্দ হাস ৷।[6][1]
তথ্য সূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ 1.0 1.1 1.2 বৰা, সত্যনাথ (১৯২৬). বহল ব্যাকৰণ. অম্বিকানাথ বৰা. পৃষ্ঠা. ৩০০.
- ↑ হেমকোষ, হেমচন্দ্ৰ বৰুৱা, পৃ;নং; ৪৭২, সম্পা: দেবানন্দ বৰুৱা, হেমকোষ প্ৰকাশন, ২০১৫
- ↑ ভটিমা মাধুৰী, মহেন্দ্ৰনাথ শইকীয়া, পৃ:নং; ৮০, বেদকণ্ঠ,২০১৪
- ↑ "মহাপুৰুষদুজনাৰ বৰগীত আৰু অন্যান্য গীতসমূহ". https://xahitya.org/borgeet2/। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 September 2024.
- ↑ ভটিমা মাধুৰী, মহেন্দ্ৰনাথ শইকীয়া, পৃ:নং;৪৯, বেদকণ্ঠ, ২০১৪
- ↑ https://www.asomiyarasana.com/2021/09/sankardev.html[সংযোগবিহীন উৎস]