সমললৈ যাওক

চিৰ'ছিছ্

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
চিৰ'ছিছ্
অন্য নাম লিভাৰ চিৰ'ছিছ্, হেপাটিক চিৰ'ছিছ্
চিৰ’চিছ ৰোগত আক্ৰান্ত মানুহৰ যকৃতৰ ক্ৰছ-ছেকচন।
উচ্চাৰণ
বিভাগ গেষ্ট্ৰ'এণ্টেৰ'লজি, হেপাট'লজি
লক্ষণ ভাগৰুৱা, দুৰ্বলতা, ভোক কমি যোৱা, ওজন কমি যোৱা, বমি বমি ভাৱ হোৱা, খজুৱতি, ভৰিৰ তলৰ অংশ ফুলা, পেটত তৰল পদাৰ্থ জমা হোৱা, জণ্ডিচ[1]
জটিলতা স্বতঃস্ফূৰ্ত বেক্টেৰিয়াজনিত পেৰিট'নাইটিছ, যকৃতৰ এনকেফেলোপেথী, খাদ্যনলীত প্ৰসাৰিত শিৰা, যকৃতৰ কৰ্কট ৰোগ।[1]
আৰম্ভণি মাহৰ পিছত মাহ, বছৰ বা দশক ধৰি[1]
স্থায়িত্ব দীৰ্ঘকাল[1]
কাৰণ এলকহলিক লিভাৰ ডিজিজ, হেপাটাইটিছ বি, হেপাটাইটিছ চি, নন-এলক’হলিক ষ্টেট’হেপাটাইটিছ (NASH)
ৰোগ নিৰূপণ তেজ পৰীক্ষা, মেডিকেল ইমেজিং, লিভাৰ বায়’প্সি[2][1]
প্ৰতিৰোধ টিকাকৰণ (যেনে হেপাটাইটিছ বিৰ বাবে), মদ্যপান পৰিহাৰ কৰা,[1] ওজন কমাব পৰা ব্যায়াম কৰা, কম কাৰ্বহাইড্ৰেটযুক্ত খাদ্য গ্ৰহণ কৰা, উচ্চ ৰক্তচাপ আৰু ডায়েবেটিছ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা আদিয়ে NAFLD বা NASH ৰোগীৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰিব পাৰে।
চিকিৎসা অন্তৰ্নিহিত কাৰণৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে[3]
পুনৰাবৃত্তি ২.৮ মিলিয়ন (২০১৫)
মৃত্যু ১.৩ মিলিয়ন (২০১৫)

চিৰ'ছিছ্, যাক লিভাৰ চিৰ'ছিছ্ বা হেপাটিক চিৰ'ছিছ্ বুলিও কোৱা হয়, আৰু শেষ পৰ্যায়ৰ যকৃতৰ ৰোগ, যকৃতৰ এনে এটা অৱস্থা য'ত দীৰ্ঘদিনীয়া যকৃতৰ ৰোগৰ ফলত স্বাভাৱিক কাৰ্য্যক্ষম কলা বা পেৰেনকাইমাৰ ঠাই ফাইব্ৰ'ছিছ আৰু পুনৰোৎপাদনশীল নোডুলে গ্ৰহণ কৰে। [4] [5] [6] যকৃতৰ ক্ষতিৰ ফলত যকৃতৰ কলা মেৰামতি হয় আৰু পৰৱৰ্তী সময়ত দাগযুক্ত কলা গঠন হয়। সময়ৰ লগে লগে পুনৰুত্পাদনশীল হেপাটোচাইটৰ দাগযুক্ত কলা আৰু নোডুলে পেৰেনকাইমাৰ ঠাই ল'ব পাৰে, যাৰ ফলত যকৃতৰ কেপিলাৰী — যকৃতৰ চাইন'ইডত তেজৰ প্ৰবাহৰ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি পায় [7] :83— ফলস্বৰূপে পৰ্টেল হাইপাৰটেনচন, লগতে যকৃতৰ কাৰ্য্যক্ষমতাৰ অন্যান্য দিশত বিকলতাই দেখা দিয়ে। [4] [8] সাধাৰণতে এই ৰোগ মাহ বা বছৰ ধৰি লাহে লাহে বিকশিত হয়। [1]


চিৰ’ছিছৰ পৰ্যায়সমূহৰ ভিতৰত কম্পেন্সেটেড চিৰ’ছিছ আৰু ডিকম্পেন্সেটেড চিৰ’ছিছ আদি অন্তৰ্ভুক্ত। [9] [10] :110-111এই ৰোগৰ প্ৰাথমিক লক্ষণসমূহৰ ভিতৰত ভাগৰুৱা, দুৰ্বলতা, ভোক কমি যোৱা, আকস্মিকভাৱে ওজন কমি যোৱা, বমি বমি ভাৱ হোৱা, আৰু পেটৰ সোঁ-ফালে ওপৰৰ চতুৰ্থ অংশত অস্বস্তি হোৱা আদি লক্ষণে দেখা দিব পাৰে। [11] এই ৰোগে বেছি জটিলতাৰ দিশে আগবাঢ়িলে ভৰিৰ তলৰ অংশত খজুৱতি, ভৰিৰ তলৰ অংশ ফুলা, পেটত তৰল পদাৰ্থ জমা হোৱা, জণ্ডিচ, সহজে ঘাঁ হোৱা, ছালত মকৰা সদৃশ ৰক্তবাহী নলী গঠন হোৱা আদি লক্ষণ দেখা দিব পাৰে। [11] পেটত তৰল পদাৰ্থ জমা হোৱাৰ ফলত স্বতঃস্ফূৰ্ত সংক্ৰমণ হ'ব পাৰে। [1] যকৃতৰ এনকেফেলোপেথী, খাদ্যনলী, পেট বা অন্ত্ৰৰ প্ৰসাৰিত শিৰাৰ পৰা ৰক্তক্ষৰণ আৰু যকৃতৰ কেন্সাৰ আদি অধিক গুৰুতৰ জটিলতাই দেখা দিয়ে। [12]

মদ্যপান সম্পৰ্কীয় যকৃতৰ ৰোগ, বিপাকীয় অকাৰ্য্যকৰীতা–সংক্ৰান্তিয় ষ্টেট’হেপাটাইটিছ [13][14] হেৰ'ইনৰ অপব্যৱহাৰ, [15] দীৰ্ঘদিনীয়া হেপাটাইটিছ  বি, আৰু ক্ৰনিক হেপাটাইটিছ  চি আদিবোৰেই চিৰ’ছিছৰ সাধাৰণ কাৰণ।[11][16] কেইবাবছৰ ধৰি অধিক পৰিমাণে মদ্যপান কৰিলে যকৃতৰ ৰোগ হ'ব পাৰে। [17] যকৃতৰ ক্ষতিৰ আন এটা কাৰণ দীৰ্ঘ সময়ৰ বাবে হেৰ’ইন ব্যৱহাৰ বুলিও কোৱা হৈছে। [18] MASH ৰ কেইবাটাও কাৰণ আছে, মেদবহুলতা, উচ্চ ৰক্তচাপ, কলেষ্টেৰলৰ অস্বাভাৱিক মাত্ৰা, ২য় প্ৰকাৰৰ ডায়েবেটিছ, আৰু বিপাকীয় চিনড্ৰম। [19] চিৰ'ছিছৰ আন কিছুমান লঘু কাৰণ হ'ল অটোইম্যুন হেপাটাইটিছ, প্ৰাথমিক পিত্ত কলেঞ্জাইটিছ, আৰু পিত্তনলীৰ কাৰ্য্যকলাপত ব্যাঘাত জন্মোৱা প্ৰাথমিক স্ক্লেৰ'ছিং কলেঞ্জাইটিছ, জিনীয় বিকাৰ যেনে উইলছন ৰোগ আৰু বংশগত হিম'ক্ৰ'মেট'ছিছ, আৰু যকৃত কংজেছনৰ লগতে দীৰ্ঘদিনীয়া হৃদযন্ত্ৰৰ বিকলতা। [11]

ৰোগ নিৰ্ণয় তেজৰ পৰীক্ষা, মেডিকেল ইমেজিং, আৰু লিভাৰ বায়’প্সিৰ ওপৰত আধাৰিত।[1]

হেপাটাইটিছ  বি ভেকচিনে হেপাটাইটিছ বি আৰু ইয়াৰ পৰা চিৰ’ছিছৰ বিকাশ প্ৰতিৰোধ কৰিব পাৰে। কিন্তু হেপাটাইটিছ চিৰ কোনো প্ৰতিষেধক উপলব্ধ নহয়। [20] চিৰ’ছিছৰ কোনো নিৰ্দিষ্ট চিকিৎসা জনা নাযায় যদিও বহুতো অন্তৰ্নিহিত কাৰণ কেইবাটাও ঔষধৰ দ্বাৰা চিকিৎসা কৰা হ’ব পাৰে যিয়ে ৰোগীৰ অৱস্থা একেবাৰেই বেয়া হোৱাটো লেহেমীয়া বা ৰোধ কৰিব পাৰে। হেপাটাইটিছ  বি আৰু চি এণ্টিভাইৰেল ঔষধৰ দ্বাৰা চিকিৎসা কৰিব পাৰি। [20] সকলো ক্ষেত্ৰতে মদ্যপান পৰিহাৰ কৰাটো বাঞ্ছনীয়। [20] ষ্টেৰইড ঔষধৰ দ্বাৰা অটোইম্যুন হেপাটাইটিছৰ চিকিৎসা কৰিব পাৰি। [20] পিত্তনলী বন্ধ হোৱাৰ বাবে যদি এই ৰোগ হয় তেন্তে উৰ্ছডিঅল উপযোগী হ’ব পাৰে। [20] পেট বা ভৰি ফুলা, যকৃতৰ এনকেফেলোপেথী, আৰু খাদ্যনলীৰ শিৰা প্ৰসাৰিত হোৱা জটিলতাৰ বাবে অন্যান্য ঔষধ উপযোগী হ'ব পাৰে। [20] যদি চিৰ'ছিছৰ ফলত যকৃত বিকল হয়, যকৃত প্ৰতিষ্ঠাপন এটা বিকল্প হ'ব পাৰে। [21] পেটৰ আল্ট্ৰাছাউণ্ড ব্যৱহাৰ কৰি যকৃতৰ কৰ্কট ৰোগৰ বাবে দ্বিবাৰ্ষিক পৰীক্ষা কৰাটো বাঞ্ছনীয় [22] [23] কাৰণ ডিছপ্লাষ্টিক নোডুলৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা হেপাটোচেলুলাৰ কাৰ্চিনোমাৰ আশংকা বেছি। [24]

২০১৫ চনত চিৰ’ছিছ ৰোগত আক্ৰান্ত হৈছিল প্ৰায় ২.৮  মিলিয়ন লোক। ইয়াৰ ফলত ১.৩  লাখ লোকৰ মৃত্যু হয়। [25] [26] এই মৃত্যুৰ ভিতৰত মদ্যপানৰ ফলত ৩ লাখ ৪৮ হাজাৰ (২৭%), হেপাটাইটিছ  চি ৰ ফলত ৩২৬,০০০ (২৫%), আৰু হেপাটাইটিছ বিৰ ফলত ৩ লাখ ৭১ হাজাৰ (২৮%)। [26] আমেৰিকাত মহিলাতকৈ অধিক পুৰুষৰ চিৰ’ছিছ ৰোগত মৃত্যু হয়। [27] এই অৱস্থাৰ প্ৰথম জ্ঞাত বৰ্ণনা খ্ৰীষ্টপূৰ্ব পঞ্চম শতিকাত হিপ’ক্ৰেটিছে। [28] "চিৰ'ছিছ" শব্দটো ১৮১৯ চনত গ্ৰীক শব্দ "কিৰ'ছ"ৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছিল, যিটোৱে ৰোগীয়া যকৃতৰ হালধীয়া ৰং বুজায়। [29]   চিৰ "ছিছ সম্পৰ্কীয় ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ বিকলতা চি3, চি4 ধৰি যকৃতত পৰিপূৰক উপাদান সংশ্লেষণ হ্ৰাস হোৱা আৰু মুঠ পৰিপূৰৰ কাৰ্য্যকলাপ হ্ৰাস পোৱাৰ ফলত হয় (চি. এইচ. 50)।[30] পৰিপূৰক প্ৰণালীটো সহজাত ৰোগ প্ৰতিৰোধ প্ৰণালীৰ এটা অংশ আৰু ই ৰোগ প্ৰৱণ কোষ আৰু এণ্টিবডিবোৰক ৰোগাণু ধ্বংস কৰাত সহায় কৰে। যকৃতই কমপ্লিমেণ্ট কাৰক উৎপন্ন কৰে, কিন্তু চিৰ "ছিছত ই হ্ৰাস হ" ব পাৰে, যাৰ ফলত সংক্ৰমণৰ আশংকা বৃদ্ধি পায়। তীব্ৰ পৰ্যায়ৰ প্ৰ 'টিন (যি ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰে) আৰু দ্ৰৱণীয় আৰ্হি চিনাক্তকৰণ গ্ৰাহক (যি ৰক্তকণিকাৰ দ্বাৰা ৰোগ সৃষ্টিকাৰী জীৱাণু চিনাক্তকৰণত সহায় কৰা হয়) চিৰ "ছিছ থকা লোকসকলৰ ক্ষেত্ৰতো হ্ৰাস পায়, যাৰ ফলত ৰোগ প্ৰৱণ ক্ষমতা অধিক দুৰ্বল হৈ পৰে।[30] চিৰ "ছিছ কুপফাৰ কোষ কাৰ্য্যক্ষমতা হ্ৰাস হোৱাৰ সৈতেও জড়িত, যিয়ে সংক্ৰমণৰ আশংকা আৰু বৃদ্ধি কৰে। কুপফাৰ কোষসমূহ যকৃতত থকা স্থায়ী মেক্ৰ 'ফেজ যিয়ে ৰোগাণু ধ্বংস কৰাত সহায় কৰে।[30]

তথ্য সংগ্ৰহ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 "Cirrhosis". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. April 23, 2014. Archived from the original on 9 June 2015. https://web.archive.org/web/20150609090212/http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/liver-disease/cirrhosis/Pages/facts.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 19 May 2015. 
  2. ↑ Ferri's clinical advisor 2019 : 5 books in 1. প্ৰকাশক Philadelphia, PA. 2019. পৃষ্ঠা. 337–339. ISBN 978-0-323-53042-2. 
  3. ↑ "Treatment for Cirrhosis | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. https://www.niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/cirrhosis/treatment। আহৰণ কৰা হৈছে: 6 March 2021. 
  4. ↑ 4.0 4.1 "Cirrhosis". nhs.uk. 29 June 2020. Archived from the original on 5 October 2017. https://web.archive.org/web/20171005102913/http://www.nhs.uk/conditions/cirrhosis/pages/introduction.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 16 July 2024. 
  5. ↑ "Liver cirrhosis". The Lancet খণ্ড 383 (9930): 1749–1761. 2014. doi:10.1016/S0140-6736(14)60121-5. PMID 24480518. 
  6. ↑ "Hepatic Cirrhosis". StatPearls [Internet]. প্ৰকাশক Treasure Island, Florida: StatPearls Publishing. 31 October 2022. Bookshelf ID NBK482419. PMID 29494026. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482419/। আহৰণ কৰা হৈছে: 16 July 2024. 
  7. ↑ "Chapter 6: Hepatic Fibrinogenesis". Sherlock's diseases of the liver and biliary system (13th সম্পাদনা). প্ৰকাশক Hoboken, New Jersey: Wiley Blackwell. 8 June 2018. পৃষ্ঠা. 82–92. ISBN 978-1-119-23756-3. OCLC 1019837000. 
  8. ↑ "The Inside-Out of End-Stage Liver Disease: Hepatocytes are the Keystone". Seminars in Liver Disease খণ্ড 41 (2): 213–224. 2021. doi:10.1055/s-0041-1725023. PMID 33992030. 
  9. ↑ "Cirrhosis of the liver". cleveland clinic. 2024. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15572-cirrhosis-of-the-liver. 
  10. ↑ "Chapter 8: Hepatic Cirrhosis". Sherlock's diseases of the liver and biliary system (13th সম্পাদনা). প্ৰকাশক Hoboken, New Jersey: Wiley Blackwell. 8 June 2018. পৃষ্ঠা. 107–126. ISBN 978-1-119-23756-3. OCLC 1019837000. 
  11. ↑ 11.0 11.1 11.2 11.3 "Symptoms & Causes of Cirrhosis | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 8 February 2021. https://web.archive.org/web/20210208112830/https://www.niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/cirrhosis/symptoms-causes। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 February 2021. 
  12. ↑ "Definition & Facts for Cirrhosis | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 2021-03-11. https://web.archive.org/web/20210311155052/https://www.niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/cirrhosis/definition-facts। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-03-10. 
  13. ↑ "A multisociety Delphi consensus statement on new fatty liver disease nomenclature". Annals of Hepatology খণ্ড 29 (1). 2024. doi:10.1016/j.aohep.2023.101133. Art. No. 101133. PMID 37364816. 
  14. ↑ "Noninvasive Assessment of Liver Disease in Patients With Nonalcoholic Fatty Liver Disease". Gastroenterology খণ্ড 156 (5): 1264–1281.e4. April 2019. doi:10.1053/j.gastro.2018.12.036. PMID 30660725. 
  15. ↑ "Ultrastructural Changes In The Liver Of Intravenous Heroin Addiction". Journal of the Association of Basic Medical Sciences. February 2010. পৃষ্ঠা 36–43. 
  16. ↑ "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". Lancet খণ্ড 385 (9963): 117–171. January 2015. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMID 25530442. 
  17. ↑ "Alcoholic liver disease". MedlinePlus Medical Encyclopedia. Archived from the original on 2019-05-27. https://web.archive.org/web/20190527141122/https://medlineplus.gov/ency/article/000281.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-03-10. 
  18. ↑ "Heroin and Liver Damage". Banyan Medical Centers. https://www.banyantreatmentcenter.com/2022/01/11/heroin-and-liver-damage/. 
  19. ↑ "Definition & Facts of NAFLD & NASH | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 12 March 2021. https://web.archive.org/web/20210312180930/https://www.niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/nafld-nash/definition-facts। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 March 2021. 
  20. ↑ 20.0 20.1 20.2 20.3 20.4 20.5 "Cirrhosis". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. April 23, 2014. Archived from the original on 9 June 2015. https://web.archive.org/web/20150609090212/http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/liver-disease/cirrhosis/Pages/facts.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 19 May 2015. 
  21. ↑ "Definition & Facts of NAFLD & NASH | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 12 March 2021. https://web.archive.org/web/20210312180930/https://www.niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/nafld-nash/definition-facts। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 March 2021. 
  22. ↑ Grady, John (15 February 2024). "Back to Basics: Outpatient Management of Cirrhosis". Liver Fellow Network. American Association for the Study of Liver Diseases. https://www.aasld.org/liver-fellow-network/core-series/back-basics/back-basics-outpatient-management-cirrhosis। আহৰণ কৰা হৈছে: 16 July 2024. 
  23. ↑ "AASLD Practice Guidance on prevention, diagnosis, and treatment of hepatocellular carcinoma". Hepatology খণ্ড 78 (6): 1922–1965. 2023. doi:10.1097/HEP.0000000000000466. PMID 37199193. 
  24. ↑ "Current Concepts of Precancerous Lesions of Hepatocellular Carcinoma: Recent Progress in Diagnosis". Diagnostics খণ্ড 13 (7): 1211. 2023. doi:10.3390/diagnostics13071211. Art. No. 1211. PMID 37046429. 
  25. ↑ Vos, Theo; Allen, Christine; Arora, Megha; Barber, Ryan M.; Bhutta, Zulfiqar A.; Brown, Alexandria; Carter, Austin; Casey, Daniel C. et al. (October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet খণ্ড 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMID 27733282. 
  26. ↑ 26.0 26.1 "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet খণ্ড 388 (10053): 1459–1544. October 2016. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMID 27733281. 
  27. ↑ "Cirrhosis". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. April 23, 2014. Archived from the original on 9 June 2015. https://web.archive.org/web/20150609090212/http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/liver-disease/cirrhosis/Pages/facts.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 19 May 2015. 
  28. ↑ Elective general surgery : an evidence-based approach. প্ৰকাশক New York: McGraw-Hill Medical. 2012. পৃষ্ঠা. 36. ISBN 978-1-60795-109-4. Archived from the original on 2017-09-08. https://web.archive.org/web/20170908175353/https://books.google.com/books?id=ctqtT0hieL0C&pg=PA366. 
  29. ↑ "Rene Theophile Hyacinthe Laënnec (1781-1826): the man behind the stethoscope". Clinical Medicine & Research খণ্ড 4 (3): 230–235. September 2006. doi:10.3121/cmr.4.3.230. PMID 17048358. 
  30. ↑ 30.0 30.1 30.2 Bajaj, Jasmohan S.; Kamath, Patrick S.; Reddy, K. Rajender (17 June 2021). "The Evolving Challenge of Infections in Cirrhosis". New England Journal of Medicine খণ্ড 384 (24): 2317–2330. doi:10.1056/NEJMra2021808. 
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=চিৰ%27ছিছ্&oldid=441944"ৰ পৰা অনা হৈছে