জগতৰাম ডাভে

জগতৰাম ডাভে
জন্ম	জগতৰাম চিমনলাল ডাভে কাথিৱাৰ, ভাৰত
মৃত্যু	১৯৮৫ (বয়স ৯২–৯৩)

জগতৰাম চিমনলাল ডাভে (১৮৯২–১৯৮৫) ভাৰতৰ গুজৰাটৰ এগৰাকী গান্ধীবাদী সমাজকৰ্মী, স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু লেখক আছিল, যি দক্ষিণ গুজৰাটৰ জনজাতীয়সকলৰ মাজত সামাজিক কামৰ বাবে স্মৰণীয়।

প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা

কঠীয়াৱাৰত জন্মগ্ৰহণ কৰি বোম্বাইত স্কুলীয়া শিক্ষা গ্ৰহণ কৰা ডেভে ১৯১৫ চনত বৰোদালৈ যায় আৰু তাতেই কিছু বছৰ কাকাছাহেব কেলকাৰৰ অধীনত স্কুলৰ শিক্ষক হিচাপে কাম কৰে। ১৯১৭ চনত তেওঁ কোচৰাব আশ্ৰমত গান্ধীৰ সৈতে যোগদান কৰে আৰু পিছলৈ তেওঁৰ সৈতে সাবৰমতী আশ্ৰমলৈ যায় আৰু তাতেই তেওঁক আদৰ্শ আশ্ৰমৰ বন্দী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। তেওঁ আশ্ৰমৰ এখন বিদ্যালয়ত অধ্যাপনা কৰিছিল আৰু পিছলৈ নৱজীৱন প্ৰেছত কাম কৰিছিল।

গান্ধীবাদী কৰ্মী

অসহযোগ আন্দোলনৰ পিছত গান্ধীৰ গঠনমূলক কামৰ আহ্বানৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাই ডাভে চুৰাট জিলাৰ বৰদলি গ্ৰাম্য উন্নয়নৰ কাম কৰিবলৈ বাছি লয় আৰু ১৯২৪ চনত স্বৰাজ আশ্ৰমত যোগদান কৰে। বৰদলিত ডাভেৰ প্ৰচেষ্টাত হালপতি নামৰ ভূমিহীন বণ্ডেড শ্ৰমিক আৰু ৰাণীপৰাজ আদিবাসী দুয়োটা গোটৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছিল, যিবোৰক ঋণদাতা, মালিক আৰু ঠিকাদাৰে শোষণ কৰিছিল। ডাভে এই গোটসমূহৰ মাজত বলৱাদী আৰু আশ্ৰমশালা স্থাপনৰ জৰিয়তে শিক্ষাৰ প্ৰসাৰত মনোনিৱেশ কৰিছিল আৰু ইয়াৰ মাজত “নেওথনী যঁতৰ’’ জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছিল। বৰদলি আশ্ৰমত থাকোঁতে ১৯২৭ চনত গুজৰাটৰ বান সাহায্যত অংশ লৈছিল। ১৯২৬ চনত বৰদলিত আদিবাসীসকলৰ শিক্ষাৰ বাবে এখন ৰাণীপৰাজ বিদ্যালয় স্থাপন কৰা হয়, যিটো পৰৱৰ্তী সময়ত বেদছিলৈ স্থানান্তৰিত হয় আৰু ইয়াতেই ডাভে গোটেই জীৱন কাম কৰে।

স্বাধীনতা সংগ্ৰামত ভূমিকা

স্বামী আনন্দৰ সৈতে ডাভে গান্ধীৰ ইচ্ছামতে বৰদলি সত্যাগ্ৰহত চৰ্দাৰ বল্লভ ভাই পেটেলক সহায় কৰিছিল। ডাভেক বৰদলিত চৰ্দাৰৰ ভাষণসমূহ লিখি যোৱাৰ দায়িত্ব দিয়া হৈছিল, যিবোৰ তেওঁ চুৰাটত থকা আনন্দক দিছিল, যিয়ে পাছলৈ বাতৰি কাকতৰ জৰিয়তে বৃহত্তৰ জনসাধাৰণৰ মাজলৈ লৈ গৈছিল। লোণ সত্যগ্ৰহ, ব্যক্তিগত সত্যগ্ৰহ আৰু ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ বাবে তেওঁ কেইবাবাৰো কাৰাদণ্ড লাভ কৰে। তেওঁ চৰখা সংঘ, তালিমি সংঘ আৰু সৰ্বভাৰতীয় গ্ৰামোদ্যোগ সন্থাৰ সৈতেও তেওঁ জড়িত আছিল।

স্বাধীন ভাৰতৰ জীৱন

১৯৬২, ১৯৬৫ চনৰ ভাৰত-চীন যুদ্ধৰ পিছত গঠিত শান্তি সেনা নামৰ নীৰস্ত্ৰ স্বেচ্ছাসেৱী বাহিনী প্ৰতিষ্ঠা কৰাত ডাভে বিনোৱা ভাৱে আৰু জয়প্ৰকাশ নাৰায়ণৰ সৈতে কাম কৰিছিল। যিয়ে যুদ্ধৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ হিচাপে পৰিগণিত হোৱা উত্তৰ-পূব সীমান্ত সংস্থা (NEFA)ত গ্ৰাম্য পুনৰ্গঠনৰ কাম হাতত লৈছিল। পিছলৈ সেনাই বাংলাদেশৰ মুক্তিৰ পূৰ্বে পূব পাকিস্তানৰ পৰা অহা শৰণাৰ্থীসকলৰ মাজত মানৱীয় কাম হাতত লয়।

শিক্ষাৰ বিষয়বোৰৰ প্ৰতিও ডাভে গভীৰ আগ্ৰহী আছিল। ১৯৬৭ চনত বেদছি আশ্ৰমে গান্ধী বিদ্যাপীঠ আৰু শান্তি সেনা বিদ্যালয় প্ৰতিষ্ঠা কৰে। তেওঁ যুক্তি দিছিল যে স্বাধীন ভাৰতত মৌলিক শৈক্ষিক পাঠ্যক্ৰম কেৱল উৎপাদনশীল আৰু স্কুলীয়া শিক্ষাই সমাজত শিপাই থকাই নহয়, ইয়াত জাতীয় ধাৰণা আৰু চৰিত্ৰ গঠনৰ ওপৰতো গুৰুত্ব দিব লাগে।

উল্লেখযোগ্য গ্ৰন্থ আৰু বঁটা

ডাভে আছিল এজন বিখ্যাত গুজৰাটী জীৱনীকাৰ, যিয়ে শিশু সাহিত্য লিখাৰ উপৰিও স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ কেইবাজনো বিশিষ্ট নেতাৰ জীৱনী ৰচনা কৰিছিল। তেওঁৰ কিছুমান ৰচনাৰ ভিতৰত আমাৰ বাপু, প্ৰহ্লাদ, শিশুৰ বাবে নিৰ্মিত নাট, গ্ৰাম্য পুনৰ্গঠনৰ ওপৰত আত্মৰচনা আৰু আত্মজীৱনী মাৰি জীৱনাকথা। ১৯৭৮ চনত তেওঁক গঠনমূলক কামত অসাধাৰণ অৱদানৰ বাবে জামনালাল বাজাজ বঁটাৰে সন্মানিত কৰা হয়।

মৃত্যু আৰু স্মৃতিচাৰণ

গুজৰাট চৰকাৰৰ জগতৰাম ডাভে আশ্ৰম বিদ্যালয় আঁচনি যিয়ে আশ্ৰম বিদ্যালয় চলোৱা স্বেচ্ছাসেৱী সংগঠন আৰু তাত অধ্যয়ন কৰা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক আৰ্থিক সাহায্য প্ৰদান কৰে, তেওঁৰ নামেৰে নামকৰণ কৰা হৈছে। বাপু না জগতৰাম ভাই হৈছে প্ৰভুদাস গান্ধীৰ এখন গ্ৰন্থ, য’ত গান্ধী আৰু ডাভেৰ মাজৰ সম্পৰ্কৰ কথা লিখা আছে।