ডিজিটেল মুদ্ৰা
ডিজিটেল মুদ্ৰা (ইংৰাজী: Digital currency; ডিজিটেল ধন, ইলেক্ট্ৰনিক ধন বা ইলেক্ট্ৰনিক মুদ্ৰা) হৈছে মূলতঃ ডিজিটেল কম্পিউটাৰ ব্যৱস্থাত বিশেষকৈ ইণ্টাৰনেটৰ জৰিয়তে পৰিচালিত, সংৰক্ষণ বা বিনিময়ৰ মাধ্যম হিচাপে ব্যৱহৃত যিকোনো মুদ্ৰা, ধন বা ধনৰ দৰে সম্পত্তি। ডিজিটেল মুদ্ৰাৰ প্ৰকাৰসমূহৰ ভিতৰত ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সী, ভাৰ্চুৱেল মুদ্ৰা আৰু কেন্দ্ৰীয় বেংকৰ ডিজিটেল মুদ্ৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত। ডিজিটেল মুদ্ৰা ইণ্টাৰনেটৰ বিতৰিত ডাটাবেছত, কোম্পানী বা বেংকৰ মালিকানাধীন কেন্দ্ৰীভূত ইলেক্ট্ৰনিক কম্পিউটাৰ ডাটাবেছত, ডিজিটেল ফাইলৰ ভিতৰত বা আনকি সংৰক্ষিত মূল্যৰ কাৰ্ডত ৰেকৰ্ড কৰিব পাৰি।[1]
ডিজিটেল মুদ্ৰাই পৰম্পৰাগত মুদ্ৰাৰ দৰেই বৈশিষ্ট্য প্ৰদৰ্শন কৰে, কিন্তু সাধাৰণতে ঐতিহাসিকভাৱে হাতত ধৰি ৰাখিব পৰাকৈ ফিয়েট মুদ্ৰাৰ ধ্ৰুপদী ভৌতিক ৰূপ নাথাকে (যেনে ছপা বেংকনোট বা মুদ্ৰা)। কিন্তু কম্পিউটাৰৰ পৰা কম্পিউটাৰ আৰু কম্পিউটাৰৰ পৰা মানুহৰ পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া-কলাপ আৰু ধন জমা আৰু হিচাপ ৰখা চাৰ্ভাৰৰ তথ্য আৰু প্ৰক্ৰিয়াকৰণ শক্তিলৈকে ইহঁতৰ এটা অধ্ৰুপদী অৰ্থত ভৌতিক ৰূপ আছে। এই অধ্ৰুপদী ভৌতিক ৰূপটোৱে ইণ্টাৰনেটৰ জৰিয়তে প্ৰায় তৎক্ষণাত লেনদেনৰ অনুমতি দিয়ে আৰু নোট আৰু মুদ্ৰা বিতৰণৰ লগত জড়িত খৰচ বহু পৰিমাণে কমায়: উদাহৰণস্বৰূপে, ব্ৰিটেইনৰ অৰ্থনীতিৰ ধনৰ প্ৰকাৰৰ ভিতৰত ৩% নোট আৰু মুদ্ৰা, আৰু ৭৯% ইলেক্ট্ৰনিক ধন হিচাপে পৰিচালিত হৈ আছে( বেংক জমা ধনৰ ৰূপত)।[2] এই মুদ্ৰাক সাধাৰণতে কোনো চৰকাৰী সংস্থাৰ দ্বাৰা জাৰি কৰা নহয়, ভাৰ্চুৱেল মুদ্ৰাক আইনী নিবিদা বুলি গণ্য কৰা নহয় আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা চৰকাৰী সীমান্তৰ ওপৰেৰে মালিকীস্বত্ব হস্তান্তৰ সম্ভৱ হয়।[3]
এই ধৰণৰ মুদ্ৰা ভৌতিক সামগ্ৰী আৰু সেৱা ক্ৰয়ৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি বা কিছুমান নিৰ্দিষ্ট কামৰ বাবেও সীমাবদ্ধ থাকিব পাৰে যেনে অনলাইন গেমৰ ভিতৰত ব্যৱহাৰ।[4]
ডিজিটেল ধন হয় কেন্দ্ৰীভূত হ’ব পাৰে (য’ত ধনৰ যোগানৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণৰ কেন্দ্ৰীয় বিন্দু থাকে উদাহৰণস্বৰূপে, বেংক), নহয় বিকেন্দ্ৰীকৃত হ’ব পাৰে (য’ত ধনৰ যোগানৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ পূৰ্বনিৰ্ধাৰিত বা গণতান্ত্ৰিকভাৱে সহমতত উপনীত হয়। )
ইতিহাস
[সম্পাদনা কৰক]ডিজিটেল মুদ্ৰাৰ বাবে পূৰ্বসূৰী ধাৰণাসমূহ ইলেক্ট্ৰনিক পেমেণ্ট পদ্ধতি যেনে ছাবেৰ (ভ্ৰমণ সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা)ত উপস্থাপন কৰা হৈছিল।[5] ১৯৮৩ চনত ডেভিদ চাউমৰ "ব্লাইণ্ড চিগনেচাৰছ ফৰ আনট্ৰেচেবল পেমেণ্টছ" শীৰ্ষক গৱেষণা পত্ৰখনে ডিজিটেল নগদ ধনৰ ধাৰণাটো প্ৰৱৰ্তন কৰে।[6][7] ১৯৮৯ চনত তেওঁ আমষ্টাৰডামত ডিজিকেছ নামৰ ইলেক্ট্ৰনিক কেছ কোম্পানী এটা প্ৰতিষ্ঠা কৰে যাতে তেওঁৰ গৱেষণাৰ ধাৰণাসমূহৰ বাণিজ্যিকীকৰণ হয়।[8] ১৯৯৮ চনত ই দেউলীয়া ঘোষণাৰ বাবে আৱেদন কৰে।[8][9]
ই-গোল্ড আছিল প্ৰথম বহুলভাৱে ব্যৱহৃত ইণ্টাৰনেট ধন। এই ধন ১৯৯৬ চনত প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল আৰু ২০০৮ চনত আমেৰিকা চৰকাৰে ইয়াক বন্ধ কৰাৰ পূৰ্বেই ই কেইবা নিযুত ব্যৱহাৰকাৰীলৈ বৃদ্ধি পাইছিল। ই-গোল্ডক আমেৰিকাৰ বিষয়া আৰু শিক্ষাবিদ উভয়ে "ডিজিটেল মুদ্ৰা" বুলি উল্লেখ কৰিছে।[10][11][12][13][14] ১৯৯৭ চনত কোকাকোলাই মোবাইল পেমেণ্ট ব্যৱহাৰ কৰি ভেণ্ডিং মেচিনৰ পৰা ক'ক ক্ৰয় কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিয়ে।[15] ১৯৯৮ চনত পেপলে ইয়াৰ ইউ এছ ডি মূল্যৰ সেৱা আৰম্ভ কৰে। ২০০৯ চনত বিটকইন আৰম্ভ কৰা হয়, যিয়ে কোনো কেন্দ্ৰীয় চাৰ্ভাৰৰ সৈতে বিকেন্দ্ৰীকৃত ব্লকচেইন ভিত্তিক ডিজিটেল মুদ্ৰাৰ আৰম্ভণিৰ সূচনা কৰে, আৰু কোনো ধৰণৰ স্পষ্ট সম্পত্তি সংৰক্ষিতভাৱে ৰখা নহয়। ইয়াক ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সী বুলিও কোৱা হয়, ব্লকচেইন ভিত্তিক ডিজিটেল মুদ্ৰাসমূহে ইয়াক নিয়ন্ত্ৰণ কৰাৰ চৰকাৰে কৰা প্ৰচেষ্টাৰ প্ৰতিৰোধী বুলি প্ৰমাণিত হয়, কাৰণ ইয়াক বন্ধ কৰাৰ ক্ষমতা থকা কোনো কেন্দ্ৰীয় সংস্থা বা ব্যক্তি নাছিল।[16]
ডিজিটেল মুদ্ৰাৰ উৎপত্তি ১৯৯০ চনৰ ডট-কম বাবলৰ পৰাই আৰম্ভ হৈছিল। আন এটা পৰিচিত ডিজিটেল মুদ্ৰা সেৱা আছিল ২০০৬ চনত প্ৰতিষ্ঠা হোৱা লিবাৰ্টি ৰিজাৰ্ভ; ই ব্যৱহাৰকাৰীসকলক ডলাৰ বা ইউৰোক লিবাৰ্টি ৰিজাৰ্ভ ডলাৰ বা ইউৰোলৈ ৰূপান্তৰিত কৰিবলৈ দিয়ে, আৰু ইটোৱে সিটোৰ সৈতে ১% মাচুল দি মুক্তভাৱে বিনিময় কৰে। কেইবাটাও ডিজিটেল মুদ্ৰাৰ কাৰ্য্যকলাপ পঞ্জি আঁচনি আৰু ধন সৰবৰাহৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা বুলি কোৱা হৈছিল আৰু এম এছ বি অনুজ্ঞাপত্ৰ অবিহনে কাম কৰাৰ বাবে আমেৰিকা চৰকাৰে ইয়াৰ বিৰুদ্ধে গোচৰ চলাইছিল।[17] কিউ মুদ্ৰা বা কিউকিউ মুদ্ৰা, টেনচেণ্ট কিউকিউৰ বাৰ্তা প্ৰেৰণ প্লেটফৰ্মত এক প্ৰকাৰৰ পণ্যভিত্তিক ডিজিটেল মুদ্ৰা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু ২০০৫ চনৰ আৰম্ভণিতে ইয়াৰ উত্থান ঘটিছিল।[18] শেহতীয়াকৈ ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সীৰ প্ৰতি গঢ়ি উঠা আগ্ৰহে ডিজিটেল মুদ্ৰাৰ প্ৰতি পুনৰ আগ্ৰহৰ সৃষ্টি কৰিছে, ২০০৮ চনত প্ৰৱৰ্তিত বিটকইন বৰ্তমানলৈকে আটাইতকৈ বেছি ব্যৱহৃত আৰু গ্ৰহণযোগ্য ডিজিটেল মুদ্ৰা হিচাপে পৰিগণিত হৈছে।
তথ্যসূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Al-Laham, Mohamad; Al-Tarawneh, Haroon; Abdallat, Najwan (2009). "Development of Electronic Money and Its Impact on the Central Bank Role and Monetary Policy". Issues in Informing Science and Information Technology খণ্ড 6: 339–349. doi:10.28945/1063. http://iisit.org/Vol6/IISITv6p339-349Al-Laham589.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 12 May 2020.
- ↑ "How is money created? - Bank of England". https://www.bankofengland.co.uk/knowledgebank/how-is-money-created। আহৰণ কৰা হৈছে: 4 September 2022.
- ↑ Committee on Payments and Market Infrastructures (November 2015). "Digital Currencies". Bank for International Settlementsbis.org. https://www.bis.org/cpmi/publ/d137.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 May 2020.
- ↑ "Digital currencies are impacting video games with...". Offgamers. Archived from the original on 22 November 2018. https://web.archive.org/web/20181122142957/https://www.offgamers.com/blog/digital-currencies-are-impacting-video-games-with-new-exciting-possibilities/। আহৰণ কৰা হৈছে: 6 November 2018.
- ↑ Goedicke, M.; Neuhold, E.; Rannenberg, K. (2021). Advancing Research in Information and Communication Technology: IFIP's Exciting First 60+ Years, Views from the Technical Committees and Working Groups. IFIP Advances in Information and Communication Technology. Springer International Publishing. পৃষ্ঠা. 301. ISBN 978-3-030-81701-5. https://books.google.com/books?id=zok7EAAAQBAJ&pg=PA301। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-01-22.
- ↑ Chaum, David (1982). "Blind signatures for untraceable payments". Department of Computer Science, University of California, Santa Barbara, CA. Archived from the original on 2011-09-03. https://web.archive.org/web/20110903023239/http://blog.koehntopp.de/uploads/Chaum.BlindSigForPayment.1982.PDF। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-07-21.
- ↑ "What Was the First Cryptocurrency?" (en ভাষাত). Investopedia. https://www.investopedia.com/tech/were-there-cryptocurrencies-bitcoin/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-11-18.
- ↑ 8.0 8.1 Pitta, Julie (November 1, 1999). "Requiem for a Bright Idea". Forbes. https://www.forbes.com/forbes/1999/1101/6411390a.html.
- ↑ "Digicash files Chapter 11". CNET. January 2, 2002. http://news.cnet.com/2100-1001-217527.html.
- ↑ Zetter, Kim (2009-06-09). "Bullion and Bandits: The Improbable Rise and Fall of E-Gold" (en-us ভাষাত). Wired. https://www.wired.com/2009/06/e-gold/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-11-19.
- ↑ Bender, Christian. "A Gold Standard for the Internet? An Introductory Assessment". Electronic Markets খণ্ড 11 (1).
- ↑ White, Lawrence H.. "The Troubling Suppression of Competition from Alternative Monies: The Cases of the Liberty Dollar and E-gold". Cato Journal খণ্ড 34 (2): 281–301. https://www.cato.org/sites/cato.org/files/serials/files/cato-journal/2014/5/cato-journal-v34n2-5.pdf.
- ↑ Mullan, Carl P. (2014). The Digital Currency Challenge: Shaping Online Payment Systems through US Financial Regulations. প্ৰকাশক New York: Palgrave Macmillan. পৃষ্ঠা. 20–29. ISBN 978-1137382559.
- ↑ "Deleting Commercial Pornography Sites From The Internet: The U.S. Financial Industry's Efforts To Combat This Problem". www.govinfo.gov. 2006-09-21. https://www.govinfo.gov/content/pkg/CHRG-109hhrg31467/html/CHRG-109hhrg31467.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-11-19.
- ↑ "History of Mobile & Contactless Payment Systems". Archived from the original on 2018-10-18. https://web.archive.org/web/20181018200738/http://nearfieldcommunication.org/payment-systems.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-07-21.
- ↑ Finley, Klint (31 October 2018). "After 10 Years, Bitcoin Has Changed Everything—And Nothing". Wired. https://www.wired.com/story/after-10-years-bitcoin-changed-everything-nothing/। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 November 2018.
- ↑ Jack Cloherty (28 May 2013). "'Black Market Bank' Accused of Laundering $6B in Criminal Proceeds". ABC News. https://abcnews.go.com/US/black-market-bank-accused-laundering-6b-criminal-proceeds/story?id=19275887.
- ↑ "'China's virtual currency threatens the Yuan'". Asia Times Online. 5 December 2006. Archived from the original on 2 December 2018. https://web.archive.org/web/20181202071112/https://www.atimes.com/atimes/China_Business/HL05Cb01.html.