নাৰীবাদী ভাষা সংস্কাৰ

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা

নাৰীবাদী ভাষা সংস্কাৰ (ইংৰাজী: Feminist language reform) বা নাৰীবাদী ভাষা পৰিকল্পনাই ব্যক্তিগত আৰু সমাজ পৰ্যায়ত লিংগ, কাৰ্য্যকলাপ আৰু ধাৰণাসমূহৰ সৈতে ব্যৱহৃত হোৱা ভাষাক সলনি কৰিবলৈ ৰাজনৈতিক আৰু তৃণমূল পৰ্যায়ত গ্ৰহণ কৰা প্ৰচেষ্টাক বুজায়।[1]এই পদক্ষেপ ছুইডেন, ছুইজাৰলেণ্ড আৰু অষ্ট্ৰেলিয়াৰ দৰে দেশত গ্ৰহণ কৰা হৈছে। অৱশ্যে ইয়াক উচ্চ লিংগ সমতাৰ সৈতে জড়িত কৰা হোৱা নাই।[2][3][4][5]

ইতিহাস[সম্পাদনা কৰক]

১৯৬০ আৰু ৭০ চনত দ্বিতীয় ঢৌৰ নাৰীবাদৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভাষিক সক্ৰিয়তা আৰু নাৰীবাদী লেখকত্বই ভাষাৰ লিংগ পক্ষপাতিত্বৰ প্ৰতি দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে, য'ত "বহু ভাষিক নিয়ম আৰু নীতি-নিয়মৰ লিংগভিত্তিক প্ৰকৃতিৰ উন্মোচন"ও অন্তৰ্ভুক্ত।[6] নাৰীবাদীয়ে সন্মিলনত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু ভাষিক ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাই বুলি আঙুলিয়াই দিছিল। ইয়াৰ জৰিয়তে তেওঁলোকে সক্ৰিয়তা প্ৰদৰ্শন কৰিছিল[7] ডেনিছ বেৰনৰ "গ্ৰামাৰ এণ্ড জেণ্ডাৰ" আৰু এন্নে বডিনৰ "এণ্ড্ৰ'চেণ্ট্ৰিজম ইন প্ৰেছক্ৰিপটিভ গ্ৰামাৰ"ত পুৰুষকেন্দ্ৰিক ভাষাক প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ গৈ পুৰুষৰ কৰ্তৃত্ত্বসুলভ নিয়ন্ত্ৰণ উন্মোচন কৰা হৈছে বুলি ভবা হয়। এটা উদাহৰণ হিচাপে "তেওঁ"ক সাধাৰণ সৰ্বনাম হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা কথাটো উল্লেখনীয়।[8][9] ১৯৭০ চনত ভাষাত যৌনতাবাদ আন্তৰ্জাতিক নাৰীবাদী সন্মিলনত আলোচনাৰ বিষয় আছিল।[10]

১৯৭০ চনৰ নাৰীবাদী আন্দোলনৰ ফলত Ms উপাধিটো অধিক ব্যাপক হৈ পৰে। পূৰ্বে এগৰাকী মহিলাৰ বৈবাহিক অৱস্থাৰ ইংগিত দিবলৈ মিছ আৰু মিচেছ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। কিন্তু মিষ্টাৰ উপাধিটোৱে বৈবাহিক অৱস্থাৰ কথা বুজাব নোৱাৰে, গতিকে নাৰীবাদীসকলে ইয়াৰ সমান্তৰাল শব্দ বিচাৰি উলিওৱাটো প্ৰয়োজনীয় বুলি বিবেচনা কৰিছিল।[2] এই অভিব্যক্তিসমূহৰ ব্যৱহাৰ এতিয়াও স্পেনিছ ভাষাৰ দৰে কম ভাষাত দৃশ্যমান।[11]

তৃণমূল পৰ্যায়ৰ নাৰীবাদী ভাষাবিজ্ঞান আন্দোলনৰ জৰিয়তে ভাষাত লিংগবাদৰ বৰ্ণনা আৰু বিশ্লেষণ ৮০ আৰু ৯০ৰ দশকজুৰি চলি থাকিল, য'ত জাৰ্মানী আৰু ফ্ৰান্সৰ দৰে ভাষা আৰু বাক সম্প্ৰদায়ৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত।[12][13]তাৰ পিছত লিংগভিত্তিক ভাষাৰ অধ্যয়ন আৰু নথিপত্ৰ ৩০ টাতকৈও অধিক ভাষা সামৰি বিয়পি পৰিছে।[14]

শেহতীয়াকৈ ছুইডেন, ছুইজাৰলেণ্ড আৰু অষ্ট্ৰেলিয়াৰ দৰে দেশত নাৰীবাদী ভাষা পৰিকল্পনা কেন্দ্ৰীয়ভাৱে প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছে, যাৰ ফলাফল মিশ্ৰিত।[2][3][5]

তত্ত্ব[সম্পাদনা কৰক]

ভাষাই লিংগক ঋণাত্মকভাৱে পৰিচালিত কৰাৰ ধাৰণাটোৱেই নাৰীবাদী ভাষা সংস্কাৰৰ মূল কেন্দ্ৰবিন্দু। কিছুমান ভাষাত লিংগভিত্তিক বিশেষ্যৰ পৰা স্পষ্ট যে কিছুমান শব্দক লিংগযুক্ত কৰি সেই শব্দবোৰক নাৰীত্ব বা পুৰুষত্বৰ সৈতে জড়িত কৰা হয়। নাৰীবাদী দাৰ্শনিকসকলে যুক্তি আগবঢ়ায় যে অলিংগ ভাষা ইংৰাজীত এতিয়াও ভাষা সংস্কাৰৰ প্ৰয়োজনীয়তা আছে।[15]

লিংগবাদী শব্দ বা বাক্যাংশ এৰাই চলিবলৈ পূৰ্বৰ ভাষা সংস্কাৰৰ প্ৰচেষ্টাক লক্ষণীয়ভাৱে সম্বোধন কৰা হৈছিল। প্ৰায়ে কৰ্মক্ষেত্ৰত কৰ্মচাৰীসকলক এৰাই চলিবলগীয়া শব্দ বা ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ পছন্দ কৰা শব্দৰ তালিকা দিয়া হৈছিল। আধুনিক যুগৰ বহু নাৰীবাদীয়ে যুক্তি আগবঢ়ায় যে এইটো অকাৰ্যকৰী কাৰণ ই সমস্যাৰ মূল কথাটোক সম্বোধন নকৰে বা তেওঁলোকে প্ৰয়োজনীয় বুলি অনুভৱ কৰা ভাষাৰ বৃহৎ পৰিসৰৰ পৰিৱৰ্তন নকৰে।[16]

তথ্যসূত্ৰ[সম্পাদনা কৰক]

  1. ↑ Liddicoat, A. J. (2011). "Feminist language planning". Current Issues in Language Planning খণ্ড 12 (1): 1–7. doi:10.1080/14664208.2011.548314. 
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 Milles, K. (2011). "Feminist Language Planning in Sweden". Current Issues in Language Planning খণ্ড 12 (1): 21–33. doi:10.1080/14664208.2011.541388. 
  3. ↑ 3.0 3.1 Wyss, E. L. (1997). ""Feminist" Language Change: Some Reflections on the Situation in Switzerland". Sprachspiegel খণ্ড 53 (3): 85–92. 
  4. ↑ Prewitt-Freilino, J.; Caswell, T. A.; Laakso, E. K. (2012). "The Gendering of Language: A Comparison of Gender Equality in Countries with Gendered, Natural Gender, and Genderless Languages". Sex Roles খণ্ড 66 (3): 268–281. doi:10.1007/s11199-011-0083-5. 
  5. ↑ 5.0 5.1 Pauwels, Anne (1993). "Language planning, language reform and the sexes in australia". Australian Review of Applied Linguistics খণ্ড 10: 13–34. doi:10.1075/aralss.10.02pau. 
  6. ↑ Pauwels, Anne (2003). "Linguistic Sexism and Feminist Linguistic Activism". The Handbook of Language and Gender: 550–570. doi:10.1002/9780470756942.ch24. ISBN 9780470756942. 
  7. ↑ Cooper, Robert L. (1989). Language planning and social change. প্ৰকাশক Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-33359-8. OCLC 19624070. https://www.worldcat.org/oclc/19624070. 
  8. ↑ Baron, Dennis (1987). Grammar and Gender. প্ৰকাশক New Haven, CT: Yale University Press. 
  9. ↑ Bodine, Anne (1975). "Androcentrism in prescriptive grammar: singular 'they', sex-indefinite 'he', and 'he or she'". Language in Society খণ্ড 4 (2): 129–146. doi:10.1017/s0047404500004607. 
  10. ↑ Bengoechea, Mercedes (2015). Lengua y género. প্ৰকাশক Madrid: Síntesis. ISBN 978-84-9077-223-2. OCLC 931181964. https://www.worldcat.org/oclc/931181964. 
  11. ↑ Calvo, Yadira (2017). De mujeres, palabras y alfileres : el patriarcado en el lenguaje. প্ৰকাশক Barcelona. ISBN 978-84-7290-817-8. OCLC 985287611. https://www.worldcat.org/oclc/985287611. 
  12. ↑ Leue, Elisabeth (2000). "Gender and Language in Germany". Journal of Contemporary Central and Eastern Europe খণ্ড 8 (2): 163–176. doi:10.1080/09651560020017206. 
  13. ↑ Fleischman, S. (1997). "The battle of feminism and bon usage: instituting nonsexist usage in French". French Review. 
  14. ↑ Hellinger, M.; Bußmann, H. (2001). Gender across languages The linguistic representation of women and men. প্ৰকাশক Amsterdam, The Netherlands: John Benjamin's Publishing Company. পৃষ্ঠা. Preface. 
  15. ↑ Saul, Jennifer; Diaz-Leon, Esa (2017). Zalta, Edward N.. ed. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2017 সম্পাদনা). Metaphysics Research Lab, Stanford University. https://plato.stanford.edu/archives/fall2017/entries/feminism-language/. 
  16. ↑ Peterson, Eric E. (1994). "Nonsexist language reform and 'political correctness.'". Women and Language খণ্ড 17 (2). Archived from the original on 2019-05-11. https://web.archive.org/web/20190511134824/https://www.questia.com/library/journal/1G1-16476233/nonsexist-language-reform-and-political-correctness। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-02-07. 
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=নাৰীবাদী_ভাষা_সংস্কাৰ&oldid=381539"ৰ পৰা অনা হৈছে