প্ৰধানমন্ত্ৰী মাতৃ বন্দনা যোজনা
 | |
| দেশ | ভাৰত |
|---|---|
| প্ৰধানমন্ত্ৰী | নৰেন্দ্ৰ মোদী |
| মন্ত্ৰালয় | মহিলা আৰু শিশু বিকাশ মন্ত্ৰণালয় |
| আৰম্ভণি | ২০১৭ |
| ৱেবছাইট | http://wcd.nic.in/ |
প্ৰধানমন্ত্ৰী মাতৃ বন্দনা যোজনা (ইংৰাজী: Pradhan Mantri Matri Vandana Yojana) ভাৰত চৰকাৰৰ দ্বাৰা পৰিচালনা কৰা এক মাতৃত্বকালীন লাভালাভ কাৰ্যসূচী। ২০১০ চনত এই যোজনা প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল আৰু মহিলা আৰু শিশু বিকাশ মন্ত্ৰালয়ে ইয়াক ৰূপায়ণ কৰে। এয়া ১৯ বছৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সৰ গৰ্ভৱতী আৰু স্তন্যপান কৰোৱা মহিলাসকলৰ বাবে এক চৰ্তসাপেক্ষ নগদ স্থানান্তৰ আঁচনি।[1] ই মহিলাসকলক সন্তান জন্ম আৰু শিশু যত্নৰ সময়ত মজুৰি-ক্ষতিৰ বাবে আৰু সুৰক্ষিত প্ৰসৱ আৰু ভাল পুষ্টি আৰু আহাৰ প্ৰদান ৰখাৰ বাবে চৰ্ত প্ৰদান কৰাৰ বাবে আংশিক মজুৰি ক্ষতিপূৰণ প্ৰদান কৰে। ২০১৩ চনত আঁচনিখনত উল্লেখ কৰা ₹৬,০০০ নগদ মাতৃত্বকালীন লাভালাভৰ ব্যৱস্থা ৰূপায়ণ কৰিবলৈ ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা আইন, ২০১৯ৰ অধীনত অনা হৈছিল।[2] আঁচনিখন প্ৰথমে ৫৩টা নিৰ্বাচিত জিলাত পাইলট আধাৰত ৰূপায়ণ কৰা হয় আৰু ২০১৫-১৬ চনত ইয়াক ২০০ অতিৰিক্ত 'উচ্চ বোজা জিলা' লৈকে বৃদ্ধি কৰাৰ প্ৰস্তাৱ বিবেচনা কৰা হৈছিল।[3] যোগ্য হিতাধিকাৰীসকলে প্ৰাতিষ্ঠানিক প্ৰসৱৰ বাবে জননী সুৰক্ষা যোজনাৰ অধীনত দিয়া উদগনি প্ৰাপ্ত কৰে আৰু ইয়াৰ অধীনত প্ৰাপ্ত কৰা উদগনি মাতৃত্বকালীন লাভালাভৰ বাবে হ'ব যাতে গড়ে এগৰাকী মহিলাই ₹৬,০০০ লাভ কৰে।[4]
২০১৭ চনত আঁচনিখন পূৰ্বৰ ইন্দিৰা গান্ধী মাতৃত্ব সহযোগ যোজনাৰ পৰা প্ৰধানমন্ত্ৰী মাতৃ বন্দনা যোজনালৈ নামকৰণ কৰা আৰু মাতৃত্ব লাভ কাৰ্যসূচী সমগ্ৰ ৰাষ্ট্ৰক অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবলৈ নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে। প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে ২০১৭ চনৰ নতুন বছৰৰ আগৰ ভাষণত ঘোষণা কৰে যে দেশৰ ৬৫০খন জিলাক অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবলৈ আঁচনিখন বৃদ্ধি কৰা হ'ব।[5] ঘোষণাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কিয়নো ভাৰতত বিশ্বৰ সকলো মাতৃৰ মৃত্যুৰ ১৭% আছে। দেশৰ মাতৃ মৃত্যুৰ অনুপাত প্ৰতি ১,০০,০০০ জীৱন্ত জন্মত ১১৩ বুলি অনুমান কৰা হৈছে, আনহাতে প্ৰতি ১,০০০ জীৱন্ত জন্মত শিশুমৃত্যুৰ হাৰ ৩২ বুলি অনুমান কৰা হৈছে। উচ্চ মাতৃ আৰু শিশু মৃত্যুৰ প্ৰাথমিক কাৰণবোৰৰ ভিতৰত গৰ্ভধাৰণ আৰু সন্তান জন্মৰ সময়ত দুৰ্বল পুষ্টি আৰু অপৰ্যাপ্ত চিকিৎসা সেৱা অন্যতম।[6]
ইতিহাস
[সম্পাদনা কৰক]২০১৪ চনত ইন্দিৰা গান্ধী মাতৃত্ব সহযোগ যোজনা আৰু পুনৰ ২০১৭ চনত প্ৰধানমন্ত্ৰী মাতৃ বন্দনা যোজনা হিচাপে ইয়াক নামকৰণ কৰা হৈছিল।[7]
উদ্দেশ্য
[সম্পাদনা কৰক]প্ৰধানমন্ত্ৰী মাতৃ বন্দনা যোজনাৰ উদ্দেশ্যসমূহ হল:
- গৰ্ভধাৰণ, প্ৰসৱ আৰু স্তন্যপান কৰোৱা সময়ত উপযুক্ত অনুশীলন, যত্ন আৰু প্ৰাতিষ্ঠানিক সেৱাৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰা
- মহিলাসকলক প্ৰথম ছয় মাহৰ বাবে আগতীয়া আৰু স্তন্যপান সহ (অনুকূল) পুষ্টি আৰু আহাৰ প্ৰদান অব্যাহত ৰখা প্ৰক্ৰিয়া অনুসৰণ কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰা; আৰু
- গৰ্ভৱতী আৰু স্তন্যপান কৰা মাতৃসকলক উন্নত স্বাস্থ্য আৰু পুষ্টিৰ বাবে নগদ উদগনি প্ৰদান কৰা।
এই যোজনাৰ অধিনিত ৰাজ্য চৰকাৰসমূহক সাহায্য অনুদান হিচাপে বিত্তীয় সহায় প্ৰদান কৰা হয়।[8]
যোগ্যতা আৰু চৰ্তসমূহ
[সম্পাদনা কৰক]প্ৰথমতে আঁচনিখন আইনত উল্লেখ কৰা ₹৬,০০০ নগদ মাতৃত্বকালীন লাভালাভৰ ব্যৱস্থা ৰূপায়ণ কৰিবলৈ ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা আইন, ২০১৩ৰ অধীনত অনা হৈছিল। তাৰ পিছত, ১৯ বছৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সৰ সকলো গৰ্ভৱতী মহিলাক পৰিশোধ কৰা মাতৃত্বকালীন ছুটি প্ৰাপ্ত কৰাৰ বাহিৰে তিনিটা কিস্তিত পৰিশোধ কৰিবলৈ ৫,০০০ টকা চৰ্তসাপেক্ষ নগদ স্থানান্তৰ লাভালাভৰ বাবে যোগ্য আছিল।[9] ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা আইন ৰূপায়ণৰ পিছত পৰিমাণটো প্ৰতিটো ₹৩,০০০ দুটা কিস্তিত পৰিশোধ কৰিব পৰা ব্যৱস্থালৈ সংশোধন কৰা হৈছে। আঁচনিৰ অধীনত নগদ স্থানান্তৰ নিম্নলিখিত চৰ্তবোৰৰ অধীনত:
- ₹১,০০০ প্ৰথম স্থানান্তৰ (গৰ্ভধাৰণ ত্ৰৈমাসিকত) মাতৃক:
- যেতিয়াই তেওঁ গৰ্ভধাৰণৰ বিষয়ে জানিব পাৰে তেতিয়া অঙ্গনৱাড়ী কেন্দ্ৰত গৰ্ভধাৰণ পঞ্জীয়ন কৰায়
- অতি কমেও এটা প্ৰসৱ-পূৰ্ব যত্ন অধিৱেশনত উপস্থিত থাকিব আৰু আইৰণ-ফলিক এচিড টেবলেট আৰু টিটি1 (টিটেনছ টক্সইড ইঞ্জেক্সন) গ্ৰহণ কৰিব, আৰু
- এডব্লিউচি বা স্বাস্থ্যসেৱা কেন্দ্ৰত কমেও এটা পৰামৰ্শ অধিৱেশনত উপস্থিত থাকিব।
- ₹২,০০০ দ্বিতীয় স্থানান্তৰ বাবে (গৰ্ভধাৰণৰ ছয় মাহ) মাতৃক ইয়াৰ বাবে প্ৰয়োজন:
- কমেও এটা প্ৰসৱকালীন যত্ন অধিৱেশন আৰু টিটি2ত উপস্থিত থকা
- ₹২,০০০ তৃতীয় স্থানান্তৰ (প্ৰসৱৰ তিনি মাহ পিছত) মাতৃয়ে:
- জন্ম পঞ্জীয়ন কৰিব লাগিব
- শিশুটোক জন্মৰ সময়ত, ছয় সপ্তাহত আৰু ১০ সপ্তাহত অ'পিভি আৰু বিচিজিৰে টিকাকৰণ কৰিব লাগিব
- প্ৰসৱৰ তিনি মাহৰ ভিতৰত কমেও দুটা বিকাশ নিৰীক্ষণ অধিবেশনত উপস্থিত থাকিব লাগিব
- অতিৰিক্তভাৱে আঁচনিটোৰ বাবে মাতৃৰ প্ৰয়োজন:
- ছয় মাহৰ বাবে শিশুক কেৱল স্তন্যপান কৰোৱা আৰু মাতৃৰ দ্বাৰা প্ৰমাণিত অনুসৰি পৰিপূৰক আহাৰ প্ৰৱৰ্তন কৰা,
- শিশুটোক অ'পিভি আৰু ডিপিটিৰে টিকাকৰণ কৰা
- প্ৰসৱৰ তৃতীয় আৰু ষষ্ঠ মাহৰ ভিতৰত বিকাশ নিৰীক্ষণ আৰু শিশু আৰু শিশুপুষ্টি আৰু আহাৰৰ ওপৰত কমেও দুটা পৰামৰ্শ অধিবেশনত উপস্থিত থকা[10]
অৱশ্যে অধ্যয়নৰ গম পোৱা গৈছে যে এই যোগ্যতাৰ চৰ্ত আৰু অন্যান্য চৰ্তসমূহে বহু সংখ্যক মহিলাক তেওঁলোকৰ অধিকাৰ প্ৰাপ্ত বঞ্চিত কৰে।[11]
তথ্য উৎস
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ https://thewire.in/gender/maternity-benefit-programme
- ↑ "PUCL plea in SC questions delay in implementation". The Hindu. 2015-05-31. http://www.thehindu.com/news/national/pucl-plea-in-sc-questions-delay-in-implementation/article7265775.ece। আহৰণ কৰা হৈছে: 2015-12-23.
- ↑ "India's unrealised maternity entitlement". The Hindu. 2015-03-28. http://www.thehindu.com/opinion/op-ed/indias-unrealised-maternity-entitlement/article7040790.ece। আহৰণ কৰা হৈছে: 2015-12-23.
- ↑ "Pradhan Mantri Matru Vandana Yojana". vikaspedia.in. https://vikaspedia.in/social-welfare/women-and-child-development/women-development-1/pradhan-mantri-matru-vandana-yojana। আহৰণ কৰা হৈছে: 31 March 2020.
- ↑ "Full transcript of PM Narendra Modi's New Year's eve speech" (en ভাষাত). hindustantimes.com/. 2016-12-31. http://www.hindustantimes.com/india-news/full-transcript-of-pm-narendra-modi-s-new-year-s-eve-speech/story-kbtxuiF2VTeL1Egntgr5mI.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-05-06.
- ↑ "Rs 6,000 aid for pregnant women on hospitalisation, says Modi" (en-US ভাষাত). Times of India Blog. http://blogs.timesofindia.indiatimes.com/toi-news/rs-6000-aid-for-pregnant-women-on-hospitalisation-says-modi/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-05-06.
- ↑ "'Pradhan Mantri' replaces 'Indira Gandhi' in govt maternity benefit scheme", Hindustan Times, 25 May 2017, http://m.hindustantimes.com/india-news/pradhan-mantri-replaces-indira-gandhi-in-govt-maternity-benefit-scheme/story-fXdoXoSfj9mLJHDXoQnBoM.html
- ↑ "IGMSYImpGuidelinesApr11". http://wcd.nic.in/SchemeIgmsy/IGMSYImpGuidelinesApr11.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 3 March 2013.
- ↑ "Ministry of Women and Child Development (India)". http://wcd.nic.in.
- ↑ "Press Information Bureau English Releases". Pib.nic.in. 2011-06-01. http://pib.nic.in/newsite/erelease.aspx?relid=92392। আহৰণ কৰা হৈছে: 2013-08-24.
- ↑ "Report On The Study Of The Indira Gandhi Matritva Sahyog Yojna". centreforequitystudies.org. Archived from the original on 9 July 2015. https://web.archive.org/web/20150709161414/http://centreforequitystudies.org/report-on-the-study-of-the-indira-gandhi-matritva-sahyog-yojna। আহৰণ কৰা হৈছে: 27 September 2015.