মণি সিং
মনি সিং (বঙালী: মনি সিং; ২৮ জুন ১৯০১– ৩১ ডিচেম্বৰ ১৯৯০) বা কমৰেড মনি সিং আছিল জনপ্ৰিয় বঙালী কমিউনিষ্ট ৰাজনীতিবিদ। তেওঁ পূব পাকিস্তানৰ কমিউনিষ্ট দলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক আছিল। ১৯৭১ চনত বাংলাদেশ মুক্তিযুদ্ধৰ সময়ত তেওঁ মুক্তি বাহিনীৰ গেৰিলা গোট পৰিচালনা কৰিছিল। বাংলাদেশৰ অস্থায়ী চৰকাৰৰ উপদেষ্টা হিচাপেও তেওঁ কৰ্মৰত আছিল।[1][2]
প্ৰাথমিক জীৱন[সম্পাদনা কৰক]
সিঙৰ জন্ম হৈছিল ১৯০১ চনৰ ২৮ জুনত ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ বংগ ৰাষ্ট্ৰপতিৰ মৈমনসিং জিলাৰ চুছাং-দুৰ্গাপুৰত। তেওঁ কলকাতাতে মাধ্যমিক শিক্ষা সমাপ্ত কৰে। ১৯১৪ চনত তেওঁ অনুশীলন সমিতিত যোগদান কৰে। ১৯২৫ চনত সমিতি এৰি তেওঁ ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট দলত যোগদান কৰে।[3] মণি সিঙৰ পিতৃৰ নাম কালি কুমাৰ সিং। ককাদেউতাক এজন জমিদাৰ। আনহাতে তেওঁৰ মাতৃ আছিল সুছাং দুৰ্গাপুৰৰ ৰাজপৰিয়ালৰ সদস্যা।[4]
কৰ্মজীৱন[সম্পাদনা কৰক]
মণি সিঙে ১৯৩০ চনৰ পৰা ১৯৩৭ চনৰ নৱেম্বৰ মাহ পৰ্যন্ত কাৰাগাৰত আছিল। মুক্তি পোৱাৰ পিছত তেওঁ পুনৰ চুছাং-দুৰ্গাপুৰলৈ গুচি যায় য'ত তেওঁ কৃষকসকলক নেতৃত্ব দি টাংকাৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰে। ১৯৪৫ চনত নেট্ৰ'কোনা জিলাত সৰ্বভাৰতীয় কিষাণ সভাৰ আয়োজক হিচাপে তেওঁ কাম কৰে। তেওঁ হাজং জনজাতিৰ লোকসকলক একত্ৰিত কৰি টাংকা ব্যৱস্থাৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰিছিল যি এসময়ত হিংসাত্মক হৈ পৰিছিল। তেওঁৰ বিৰুদ্ধে গ্ৰেপ্তাৰৰ আদেশ জাৰি কৰা হয় আৰু তেওঁৰ সম্পত্তি জব্দ কৰা হয়।[3][5]
১৯৪৭ চনৰ আগষ্ট মাহত ভাৰত বিভাজনৰ পূৰ্বে সিং এজন সফল শ্ৰমিক নেতা হিচাপে পৰিচিত হৈছিল যিয়ে শোষণমূলক শ্ৰমিক প্ৰথা বিলুপ্ত কৰাৰ আন্দোলনৰ নেতৃত্ব দিছিল। ১৯৩০–৩৭, ১৯৬৭–৬৯ আৰু ১৯৬৯–৭১ চনত তেওঁক তিনিবাৰকৈ দীৰ্ঘদিনৰ বাবে কাৰাগাৰলৈ নিক্ষেপ কৰা হৈছিল। ১৯৫১ চনত বাংলাদেশখন পাকিস্তানৰ অংশ হৈ থকাৰ সময়ত তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে পূব পাকিস্তানৰ কমিউনিষ্ট দলৰ মুৰব্বী নিৰ্বাচিত হৈছিল আৰু মৃত্যুৰ আগলৈকে তেওঁৰ দলৰ নেতৃত্ব দিছিল। চীন-ছোভিয়েট বিভাজনৰ পিছত সিঙে ছোভিয়েটৰ পক্ষ লয়। ইয়াৰ বাবেই ১৯৬৬ চনত দলটো বিভাজিত হয়। ১৯৬৯ চনৰ গণ বিদ্ৰোহৰ পিছত তেওঁক মুকলি কৰি দিয়া হয়।[3][6]
সিঙে বাংলাদেশৰ মুক্তি যুদ্ধত যুঁজিছিল আৰু মুজিবনগৰ চৰকাৰৰ পৰামৰ্শদাতা পৰিষদৰ সদস্য আছিল। তেওঁ ১৯৭৩ চনত বাংলাদেশৰ কমিউনিষ্ট দলৰ সভাপতি নিৰ্বাচিত হয়। ১৯৭৫ চনত তেওঁ বাংলাদেশ কৃষক শ্ৰমিক আৱামি লীগ চৰকাৰত যোগদান কৰে। পৰৱৰ্তী সময়ত শ্বেখ মুজিবুৰ ৰহমানৰ হত্যা আৰু বাংলাদেশ কৃষক শ্ৰমিক আৱামি লীগ চৰকাৰ ভংগ হোৱাৰ পাছত ১৯৭৬ চনত তেওঁ বাংলাদেশৰ কমিউনিষ্ট দলক পুনৰুজ্জীৱিত কৰে। ইয়াৰ পিছত তেওঁ ১৯৭৮ চনত গণতান্ত্ৰিক মিত্ৰজোঁটৰ অংশ হিচাপে বাংলাদেশৰ দ্বিতীয় সাধাৰণ নিৰ্বাচনত অংশগ্ৰহণ কৰে। ১৯৮০ চনত তেওঁ বাংলাদেশৰ কমিউনিষ্ট দলৰ সভাপতি নিৰ্বাচিত হৈ মৃত্যুৰ আগলৈকে সেই পদ অক্ষুণ্ণ ৰাখিছিল। তেওঁৰ আত্মজীৱনী জীৱন সংগ্ৰাম (১৯৮৩) ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰাৰ পূৰ্বে প্ৰথম বাংলা ভাষাত প্ৰকাশ পাইছিল। ইংৰাজী সংস্কৰণটোৰ নাম আছিল: Life is a Struggle (১৯৮৮)।[3]
মৃত্যু[সম্পাদনা কৰক]
১৯৯০ চনৰ ৩১ ডিচেম্বৰত মণি সিঙৰ মৃত্যু হয়।[3][7]২০০৪ চনত তেওঁক স্বাধীনতা দিৱসৰ বঁটাৰে সন্মানিত কৰা হয়।[8]
তথ্যসূত্ৰ[সম্পাদনা কৰক]
- ↑ "Comrade Moni Singh's 15th death anniversary observed". bdnews24.com. https://bdnews24.com/politics/2005/12/30/comrade-moni-singh-s-15th-death-anniversary-observed.
- ↑ "Moni Singh's death anniversary today". The Daily Observer. Archived from the original on 2019-02-12. https://web.archive.org/web/20190212011207/http://www.observerbd.com/2014/12/31/63966.php.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Khan, Saleh Athar. "Singh, Moni". Banglapedia. http://en.banglapedia.org/index.php?title=Singh,_Moni। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 February 2019.
- ↑ "Comrade Moni Singh: A lifelong communist" (en ভাষাত). The Daily Star. 2012-01-01. https://www.thedailystar.net/news-detail-216439.
- ↑ Ranjan, Amit (2018-11-20) (en ভাষাত). Partition of India: Postcolonial Legacies. Taylor & Francis. ISBN 9780429750526. https://books.google.com/books?id=FjZ7DwAAQBAJ&q=Tanka+system+east+pakistan&pg=PT80.
- ↑ "Moni Singh: Life of a revolutionary". Dhaka Tribune. 2017-02-03. https://www.dhakatribune.com/magazine/2017/02/03/moni-singh-life-revolutionary.
- ↑ "Moni Singh remembered" (en-GB ভাষাত). New Age. 10 January 2015. http://archive.newagebd.net/84900/moni-singh-remembered/.[সংযোগবিহীন উৎস]
- ↑ Rahman, Syedur (2010-04-27) (en ভাষাত). Historical Dictionary of Bangladesh. Scarecrow Press. পৃষ্ঠা. 355. ISBN 9780810874534. https://books.google.com/books?id=bJfcCPUr0OoC&q=comrade+moni+singh&pg=PA355.