মাতা গুজৰি

মাতা গুজৰি (১৬২৪–১৭০৫) বা বানানটো মাতা গুজৰী বুলিও লিখা হয়; শিখ ধৰ্মৰ নৱম গুৰু গুৰু তেগ বাহাদুৰৰ পত্নী আৰু শিখ ধৰ্মৰ দশম গুৰু গুৰু গোবিন্দ সিংহৰ মাতৃ। শিখ ধৰ্মৰ ইতিহাসত তেওঁ কেন্দ্ৰীয় ভূমিকা পালন কৰিছিল আৰু গুৰু-মহল উপাধি প্ৰদান কৰা চাৰিগৰাকী পত্নীৰ ভিতৰত অন্যতম আছিল।

জীৱনী

মাতা গুজৰীৰ জন্ম হৈছিল সুভিক্ষী খাত্ৰী ভাই লাল চান্দৰ ঘৰত আৰু কৰতাৰপুৰত বাস কৰা বিষণ কৌৰৰ ঘৰত।

১৬২৯ চনত গুৰু তেগ বাহাদুৰৰ ভাতৃ সুৰজ মালৰ বিবাহ উদযাপনৰ বাবে কৰতাৰপুৰলৈ যোৱাৰ সময়ত তেওঁৰ বাগ্দান হৈছিল। ১৬৩৩ চনৰ ৪ ফেব্ৰুৱাৰীত কৰতাৰপুৰত গুৰু তেগ বাহাদুৰৰ সৈতে বিবাহপাশত আৱদ্ধ হয় আৰু অমৃতসৰত স্বামীৰ পৰিয়ালৰ লগত সংযুক্ত হয়। ১৬৩৫ চনত পৰিয়ালটো কিৰাটপুৰলৈ গুচি যায় আৰু ১৬৪৪ চনত গুৰু টেগ বাহাদুৰৰ পিতৃ গুৰু হৰগোবিন্দৰ মৃত্যুৰ পিছত মাতা গুজৰি স্বামী আৰু শাহুৱেক মাতা নানকীৰ সৈতে অমৃতসৰৰ ওচৰৰ বাকলালৈ গুচি যায়।

১৬৬৪ চনত গুৰুৰূপে প্ৰতিষ্ঠা হোৱাৰ কিছু সময়ৰ পিছতে গুৰু তেগ বাহাদুৰে মাতৃৰ নামেৰে এখন নতুন গাঁও প্ৰতিষ্ঠা কৰে, যাক তেওঁ চক নানাকী বুলি নামাকৰণ কৰে। বৰ্তমান চহৰ হিচাপে পৰিগণিত হোৱা এই ঠাইখনক এতিয়া আনন্দপুৰ চাহিব নামেৰে জনা যায়। ইয়াৰ কিছু দিনৰ পিছতেই গুৰুৱে পত্নী আৰু শাহুৱেকক পাটনাত এৰি দীঘলীয়া যাত্ৰাত ওলাই যায়।

চিত্ৰকৰ ত্ৰিলোক সিঙে ১৯৩৩ চনত গোবিন্দ দাসৰ মাতৃ মাতা গুজৰিৰ সৈতে চিত্ৰ অংকন কৰা। এই চিত্ৰখন কাষত লিখা এটা কবিতাৰ ওপৰত আধাৰিত।

১৬৬৬ চনৰ ২২ ডিচেম্বৰত মাতা গুজৰীয়ে গোবিন্দ ৰায়ৰ জন্ম দিয়ে আৰু এৱেঁই পিছলৈ গুৰু গোবিন্দ সিং হয়। ১৬৭০ চনত গুৰু তেগ বাহাদুৰ পাটনালৈ উভতি আহি পৰিয়ালটোক লখনৌৰলৈ যাবলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে। ১৬৭০ চনৰ ১৩ ছেপ্টেম্বৰত মাতা গুজৰি লখনৌৰত উপস্থিত হয় আৰু তেওঁৰ লগত আছিল বৃদ্ধ মাতা নানাকী আৰু তেওঁৰ পুত্ৰ গুৰু গোবিন্দ সিং। লখনৌৰত তেওঁ ভায়েক মেহৰ চান্দৰ লগত থাকিল। লখনৌৰৰ পিছত পৰিয়ালটো “চক নানাকী’’ (বৰ্তমান আনন্দপুৰ চাহিব নামেৰে জনাজাত)লৈ যায় য'ত ১৬৭১ চনৰ মাৰ্চ মাহত গুৰু টেগ বাহাদুৰে তেওঁলোকৰ সৈতে পুনৰ লগ হয়। গুৰু টেগ বাহাদুৰৰ শ্বহীদ হোৱাৰ পিছত চক নানকীৰ কাম-কাজ পৰিচালনাৰ দায়িত্ব প্ৰথমে তেওঁৰ ওপৰত পৰে, কাৰণ গুৰু গোবিন্দ ৰায় এতিয়াও সৰু আছিল। এই কামত তেওঁৰ সৰু ভাতৃ কিৰপাল চান্দে তাইক সহায় কৰিছিল।

১৭০৪ বা ১৭০৫ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত আনন্দপুৰ মোগলে ঘেৰাও কৰাত আনন্দপুৰ এৰি যোৱাৰ সময়ত তেওঁৰ লগত আছিল জোৰাৱাৰ সিং আৰু ফাতেহ সিং (গুৰু গোবিন্দ সিংহৰ কনিষ্ঠ দুজন পুত্ৰ)৷ তেওঁলোকে ছাৰ্ছা নদী পাৰ হৈ যোৱাৰ সময়ত বিতাৰিত লোকৰ মূল গোটৰ পৰা পৃথক হৈ পৰে, কাৰণ বিতাৰিত শিখ আৰু খেদি ফুৰা মোগল সৈন্যৰ মাজত যুদ্ধ হৈছিল। গংগু নামৰ এজন ব্ৰাহ্মণ সেৱকে মাতা গুজৰি আৰু তেওঁৰ সৰু নাতি দুটাক লৈ বৰ্তমানৰ ৰোপাৰ জিলাত অৱস্থিত তেওঁৰ ছাহেৰী নামৰ গাঁওখনলৈ লৈ যায়।

তাৰ পিছত গংগুৱে প্ৰতাৰণামূলকভাৱে তেওঁলোকক মৰিণ্ডাৰ দুজন মুছলমান বিষয়াৰ হাতত দি প্ৰতাৰণা কৰা বুলি কোৱা হয় আৰু ৮ ডিচেম্বৰত তিনিওজনক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হয়। ইয়াৰ পিছত তেওঁলোকক ছিৰহিন্দৰ দুৰ্গত অৱস্থিত থাণ্ডা বুৰ্জ (শীতল টাৱাৰ)ত আৱদ্ধ কৰি ৰখা হৈছিল। কনিষ্ঠ চাহিবজাদেহঁতক ফাঁচী দিয়াৰ দিনাই মাতা গুজৰি শীতল টাৱাৰত মৃত্যুবৰণ কৰে। চিৰহিন্দৰ এজন উপকাৰী আৰু স্থানীয় ধনী শেঠ টোদৰ মলে পিছদিনা তিনিওজনকে দাহ কৰে। আৰু সন্মানীয় টোদৰ মলজীয়ে তেওঁৰ ৱজীৰক শুদ্ধ সোণ দি চোটে চাহিবজাদে আৰু মাতা গুজৰি জীৰ শেষ কৃত্য কৰিবলৈ অনুমতি দিলে।

সোঁৱৰণি

মাতা গুজৰিৰ পিতৃৰ পূৰ্বপুৰুষৰ গাঁও আছিল লখনৌৰ চাহিব, হাৰিয়ানাৰ আম্বালাৰ পৰা দক্ষিণে থকা ১৩ কিলোমিটাৰ (৮.১ মাইল), য'ত আম্বালাৰ পৰা জনপ্ৰিয় তীৰ্থ স্থানলৈ গুৰুদ্বাৰা লখনৌৰ চাহিবলৈ যোৱা পথটো পিছত হাৰিয়ানাৰ চৰকাৰে ২০১৭ চনত তেওঁৰ নামেৰে নামকৰণ কৰে৷