মানুহৰ কংকাল

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা

মানুহৰ কংকাল (ইংৰাজী: human skeleton)জন্মৰ সময়ত মুঠতে ৩০০ ডাল হাড়েৰে গঠিত৷[1][2][3] পূৰ্ণবয়স্ক হোৱাৰ পৰ্য্যায়লৈকে কিছুমান হাড় ইডালে সিডালৰ লগত যোৰ খাই শৰীৰত মুঠ ২০৬ ডাল হাড় হয়গৈ৷ মানুহৰ দেহত থকা হাড়ৰ ঘনত্ব ত্ৰিছ বছৰ বয়সৰ সময়ত সৰ্বাধিক হয় বুলি জনা যায়৷ মানুহৰ কংকালটোক দুটাভাগত ভাগ কৰিব পাৰি-অক্ষীয় কংকাল (axial skeleton) আৰু এপেণ্ডিকুলাৰ কংকাল (appendicular skeleton)৷ অক্ষীয় কংকাল মূলত: মানুহৰ ৰাজহাড় বা মেৰুদণ্ড(vertebral column), কামিহাড় (rib cage) আৰু লাওখোলা (skull) ৰে গঠিত৷ এপেণ্ডিকুলাৰ কংকাল অক্ষীয় কংকালৰ সৈতে সংযোজিত হৈ থাকে আৰু ই প্ৰধানকৈ 'pectoral girdle', 'pelvic girdle' আৰু upper আৰু lower limb ৰ হাড়েৰে গঠিত৷

মানুহৰ কংকালে ঘাইকৈ ছটা মূল কাৰ্য্য সমাধা কৰে; অৱলম্বন (support), চলাচল (movement),প্ৰতিৰক্ষা (protection), ৰক্তকোষৰ সৃষ্টি, আয়নৰ সংৰক্ষণ (storage of ions) আৰু অন্ত:স্ৰাবী পৰিচালন (endocrine regulation)৷

মানুহৰ কংকালটোত লিংগভেদে অন্য প্ৰাইমেট সমূহত দেখা পোৱাৰ দৰে উল্লেখযোগ্য পাৰ্থক্য (Sexual dimorphism) দেখা নাযায় যদিও কিছু ক্ষেত্ৰত ব্যতিক্ৰম নোহোৱা নহয়৷ উদাহৰণস্বৰূপে, বাহ্যিক গঠনৰ ফালৰ পৰা পুৰুষ আৰু মহিলাৰ কংকালৰ কিছু পাৰ্থক্য দেখা পোৱা যায়৷

শাখাসমূহ[সম্পাদনা কৰক]

অক্ষীয় কংকাল[সম্পাদনা কৰক]

অক্ষীয় কংকালত মুঠ ৮০ ডাল হাড় আছে৷ ই প্ৰধানকৈ মানুহৰ মেৰুদণ্ড (vertebral column),১২ যোৰ কামিহাড় (rib cage),বুকুৰ ষ্টাৰনাম (Human sternum) আৰু লাওখোলা (skull) অংশৰে গঠিত৷ মানু্হৰ দেহটো পোণ কৰি ৰখা ত অক্ষীয় কংকালে সহায় কৰে৷ ই মূৰৰ আৰু দেহৰ ওপৰৰ অংশৰ পৰা দেহৰ ওজন নিম্নাংশলৈ বিতৰণ কৰে৷

মানুহৰ ৰাজহাড়ৰ পাঁচটা অংশ থাকে৷ ইয়াৰ একেবাৰে ওপৰৰ অংশটো ডিঙিৰ ৰাজহাড় (cervical vertebra) ৰে তললৈ ক্ৰমান্বয়ে বুকুৰ ( thoracic), lumbar, sacral আৰু coccygeal ৰাজহাড় থাকে৷ ডিঙিৰ ৰাজহাড়ে মেৰুদণ্ড আৰু ক্ৰেনিয়াম (cranium) ক সংযোজিত কৰে৷ Sacral আৰু coccygeal vertebras মিলি (fused) "sacral bone" বা "coccygeal bone" গঠন কৰে৷ এই 'sacral bone' এ মেৰুদণ্ডৰ সৈতে দেহৰ নিম্নাংশৰ হাড়ক (pelvic bone) সংযোজিত কৰে৷

এপেণ্ডিকুলাৰ কংকাল[সম্পাদনা কৰক]

এপোনণ্ডিকুলাৰ কংকাল মুঠ ১২৬ ডাল হাড়েৰে গঠিত৷ ই প্ৰধানকৈ 'pectoral girdle', limb আৰু pelvic girdle ৰে গঠিত৷ ই মানুহৰ শৰীৰটোৰ চলন আৰু শৰীৰৰ অংগসমূহৰ প্ৰতিৰক্ষাত সহায় কৰে৷

কাৰ্য্যসমূহ[সম্পাদনা কৰক]

মানু্হৰ কংকালটোৱে ছটা মূল কাৰ্য্য সমাধা কৰে- অৱলম্বন (support), চলন (movement),প্ৰতিৰক্ষা (protection), ৰক্তকোষৰ সৃষ্টি, আয়নৰ সংৰক্ষণ (storage of ions) আৰু অন্ত:স্ৰাবী পৰিচালন (endocrine regulation)৷

অৱলম্বন (support)[সম্পাদনা কৰক]

কংকালে শৰীৰটোৰ আকৃতি আৰু পোন হৈ থাকিবলৈ অৱলম্বন দিয়ে৷ তাৰোপৰি ভিতৰৰ গঠন যেনে ৰিব কে'জ আদিয়ে বিভিন্ন অংগসমূহ যথাস্থানত ধৰি ৰখাত সহায় কৰে৷

চলন (movement)[সম্পাদনা কৰক]

কংকালৰ হাড়সমূহৰ মাজৰ সংযোজন (joints) সমূহে শৰীৰটোক চলাচল কৰাত সহায় কৰে৷

প্ৰতিৰক্ষা (protection)[সম্পাদনা কৰক]

কংকালে মানুহৰ ভালেসংখ্যক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংগক প্ৰতিৰক্ষা প্ৰদান কৰে৷

  • মূৰৰ লাওখোলাই মগজু, চকু আৰু কাণক প্ৰতিৰক্ষা দিয়ে ৷
  • ৰাজহাড়ে স্নায়ুৰজ্জু (spinal cord) ক বচাই ৰাখে৷
  • ৰিব কে'জে মানুহৰ হাওঁফাওঁ, হৃদযন্ত্ৰ আৰু ৰক্তধমনীসমূহক প্ৰতিৰক্ষা দিয়ে৷
  • 'clavicle' আৰু 'scapula' মানুহৰ কান্ধদুখনক অৱলম্বন দিয়ে৷
  • 'ilium' য়ে মানুহৰ পাচকযন্ত্ৰ আৰু নিম্নাংশক প্ৰতিৰক্ষা দিয়ে৷
  • ভৰিৰ 'পেটেলা' আৰু হাতৰ 'আলনা' নামৰ হাড়ে ক্ৰমান্বয়ে আঁঠু আৰু বাহুক অৱলম্বন দিয়ে৷

ৰক্তকোষৰ সৃষ্টি[সম্পাদনা কৰক]

মানুহৰ কংকালৰ হাড়ৰ অস্থি মজ্জা (bone marrow ) ত থকা কলাত ' haematopoiesis' নামৰ প্ৰক্ৰিয়াৰ যোগেদি ৰক্তকোষসমূহৰ সৃষ্টি হয়৷

আয়নৰ সংৰক্ষণ (storage of ions)[সম্পাদনা কৰক]

হাড়ত কেলচিয়াম সংৰক্ষিত হৈ থাকে আৰু ই কেলচিয়ামৰ মেটাবলিজমত অংশ লয়৷ মানুহৰ হাড়ৰ মজ্জাত আইৰণ সংৰক্ষণ হৈ থাকে৷

অন্ত:স্ৰাবী পৰিচালন (endocrine regulation)[সম্পাদনা কৰক]

হাড়ৰ কোষসমূহে অষ্টিঅ'কেলচিন (osteocalcin) নামৰ এবিধ হ'ৰমণ নি:সৰণ কৰে৷ এই হ'ৰমণে গ্লুক'জৰ পৰিচালন (regulation of blood sugar (glucose)) ত সহায় কৰে৷[4]


লাওখোলা[সম্পাদনা কৰক]

মানুহৰ লাওখোলাত থকা nuchal crest, mastoid processes, supraorbital margin, supraorbital ridge, আৰু mental eminence ৰ ক্ষেত্ৰত লিংগপাৰ্থক্য দেখা পোৱা যায়৷ [5]

দীৰ্ঘ হাড় (Long bones )[সম্পাদনা কৰক]

এই হাড়সমূহ সাধাৰণতে পুৰুষৰ ক্ষেত্ৰত মহিলাতকৈ আকাৰত ডাঙৰ হোৱা দেখা যায়৷

পেলভিছ (pelvis)[সম্পাদনা কৰক]

মানুহৰ পেলভিছ অংশৰ আকৃতি পুৰুষ আৰু মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত বেলেগ হোৱা দেখা যায়৷ সেইবাবে অচিনাক্ত কংকালৰ লিংগ নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত এই অংশৰ পৰিক্ষা কৰা হয়৷ এই প্ৰক্ৰিয়াটোক Phenice method বুলি কোৱা হয়৷ [6]

ৰোগ[সম্পাদনা কৰক]

মানুহৰ কংকালৰ ৰোগসমূহৰ ভিতৰত অষ্টিঅ'প'ৰ'ছিছ উল্লেখযোগ্য৷ তাৰোপৰি কিছু ক্ষেত্ৰত scoliosis ৰোগো দেখা যায়৷

অষ্টিঅ'প'ৰ'ছিছ[সম্পাদনা কৰক]

ই মানু্হৰ হাড়ত হোৱা এটা ৰোগ৷ এই ৰোগ হ'লে ৰোগীৰ fracture হোৱাৰ সম্ভাৱনা বাঢ়ি যায়৷ এই ৰোগত ৰোগীৰ bone mineral density (BMD) কমি আহে আৰু ফলত হাড়ৰ গঠন দুৰ্বল হৈ পৰে৷[7]

তথ্যসূত্ৰ[সম্পাদনা কৰক]

  1. Miller, Larry (2007-12-09). "We're Born With 300 Bones. As Adults We Have 206". Ground Report. Archived from the original on 2008-11-09. https://web.archive.org/web/20081109021329/https://www.groundreport.com/Health_and_Science/We-re-Born-With-270-Bones-As-Adults-We-Have-206। আহৰণ কৰা হৈছে: 2014-01-24. 
  2. "How many bones does the human body contain?". Ask.yahoo.com. 2001-08-08. http://ask.yahoo.com/20010808.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2010-03-04. 
  3. Exploring our human bodies. San Diego Supercomputer Center Education
  4. Lee, Na Kyung; Sowa, Hideaki; Hinoi, Eiichi; Ferron, Mathieu; Ahn, Jong Deok; Confavreux, Cyrille; Dacquin, Romain; Mee, Patrick J. et al. (2007). "Endocrine Regulation of Energy Metabolism by the Skeleton". Cell খণ্ড 130 (3): 456–69. doi:10.1016/j.cell.2007.05.047. PMID 17693256. 
  5. Buikstra, J.E.; D.H. Ubelaker (1994). Standards for data collection from human skeletal remains. Arkansas Archaeological Survey. পৃষ্ঠা. 208. 
  6. Phenice, T. W. (1969). "A newly developed visual method of sexing the os pubis". American Journal of Physical Anthropology খণ্ড 30 (2): 297–301. doi:10.1002/ajpa.1330300214. PMID 5772048. 
  7. Assessment of fracture risk and its application to screening for postmenopausal osteoporosis. Report of a WHO Study Group. Technical Report Series. 843. World Health Organization. 1994. ISBN 92-4-120843-0. PMID 7941614. http://www.who.int/iris/handle/10665/39142. [পৃষ্ঠা নং প্ৰয়োজন]