লাওছৰ নাৰী
লাওছৰ মহিলাসকল (ইংৰাজী: Laotian Women) দীৰ্ঘদিন ধৰি তেওঁলোকৰ জাতীয় সমাজত সক্ৰিয় অংশগ্ৰহণকাৰী, ৰাজনীতিৰ সৈতে জড়িত, সামাজিক পৰিৱৰ্তন আৰু উন্নয়নক পৰিচালিত কৰা, ব্যৱসায়ৰ জগতখনত সক্ৰিয় আৰু নাৰ্ছ হিচাপে সেৱা আগবঢ়াই আহিছে। তেওঁলোক লাওছৰ সামৰিক বাহিনীৰ বাবে খাদ্য উৎপাদক। বৰ্তমান আধুনিকীকৰণ আৰু লাওছৰ গ্ৰাম্য সমাজৰ পুৰণিকলীয়া ৰীতি-নীতি উভালি পেলোৱাৰ বাবে লাওছৰ মহিলাসকলে পৰম্পৰাগত লাওছ আদৰ্শৰ পৰা বিদেশী জীৱনশৈলী আকোৱালি ল'বলৈ আৰম্ভ কৰিছে।[1]
আইনী মৰ্যাদা
[সম্পাদনা কৰক]লাওছৰ সংবিধান অনুসৰি লাওছ নাৰীসকল আইনগতভাৱে লাওছ পুৰুষৰ সমান। তেওঁলোকৰ ভোটদান আৰু সম্পত্তিৰ উত্তৰাধিকাৰী হোৱাৰ অধিকাৰ আছে। কাৰ্যক্ষেত্ৰত লাওছ সমাজত নাৰীৰ ভূমিকা আৰু মৰ্যাদা প্ৰায়ে জাতিগত সংযোগৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে।[1] উত্তৰাধিকাৰ স্বত্ব লাভ কৰাৰ পিছত কন্যাই মাটি বা ব্যৱসায়ৰ ওপৰত প্ৰত্যক্ষ নিয়ন্ত্ৰণ লাভ নকৰে, কিয়নো এনে বিষয়ত স্বামীৰ কাৰ্যবাহী ক্ষমতা থাকে। বিভিন্ন জনগোষ্ঠীৰ আন মহিলাসকলে একো উত্তৰাধিকাৰী নহয়। ১৯৯৩ চনত লাওছ চৰকাৰে ভূমি জৰীপ আৰু টাইটেলিঙৰ এক কাৰ্যসূচী স্থাপন কৰে যিটো নামমাত্ৰভাৱে মহিলা মাটিৰ মালিকৰ বাবে অধিক উপকাৰী আছিল। লাওছ পুৰুষ আৰু মহিলাক "সম্পত্তি ৰখাৰ সমান অধিকাৰী" বুলি ঘোষণা কৰা ৰাষ্ট্ৰীয় আইনো জাৰী কৰা হৈছিল, য'ত পৰিয়াল আইনখনে ঘোষণা কৰিছিল যে "বিবাহৰ সময়ত ক্ৰয় কৰা যিকোনো সম্পত্তিক যৌথ সম্পত্তি হিচাপে গণ্য কৰা হয়", আৰু "তেওঁৰ পূৰ্বৰ মহিলাৰ মালিকানাধীন মাটি" বিবাহত তেওঁৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি হৈয়েই থাকে, লগতে নাৰীগৰাকীৰ পিতৃ-মাতৃৰ পৰা উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যিকোনো মাটিও থাকে”[2]
কৰ্মশক্তি
[সম্পাদনা কৰক]বহুতো গ্ৰাম্য লাওছ মহিলাই নিজৰ সম্প্ৰদায়ত হস্তশিল্প, বাণিজ্য, জনস্বাস্থ্য, আৰু শিক্ষাকে ধৰি বিভিন্ন অৰ্ধ-আনুষ্ঠানিক ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে, ইয়াৰ উপৰিও গৃহিণী আৰু শিশুৰ যত্ন লোৱাৰ পৰম্পৰাগত ভূমিকাও গ্ৰহণ কৰে। চহৰসমূহত আৰু চৰকাৰী পৰ্যায়ত লাওছ মহিলাসকলৰ প্ৰতিনিধিত্ব কম, বিশেষকৈ উচ্চ পৰ্যায়ৰ পদত। মজুৰিৰ ক্ষেত্ৰত সাধাৰণতে মহিলাসকলে পুৰুষতকৈ কম দৰমহা লাভ কৰে।[1]
ধৰ্ম
[সম্পাদনা কৰক]লাওছ বৌদ্ধ ধৰ্ম আৰু পৰম্পৰাগত বিশ্বাসৰ সৈতে জড়িত বহুতো কথা লাওছ মহিলাক শিকোৱা হয়৷ তেওঁলোকক শিকোৱা হয় যে তেওঁলোকে পূনৰ্জন্ম লাভ কৰাৰ পিছতহে নিৰ্বাণ লাভ কৰিব পাৰে৷[1]
শিক্ষা
[সম্পাদনা কৰক]ল'ৰাতকৈ কম লাওছিয়ান ছোৱালীয়ে স্কুলত নামভৰ্তি কৰে।[3] দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত বহু মহিলা, যেনে; চিল্ক শিল্পৰ লগত জড়িত বাই হাই জনসংখ্যাৰ বহু নাৰী ক্ৰমান্বয়ে অদক্ষতাপূৰ্ণ হাতৰ কামত নিয়োজিত হৈ পৰে। গড়ে পুৰুষতকৈ কম সাক্ষৰ আৰু শিক্ষিত হোৱাৰ পিছতো (লাওছৰ ৬৩% মহিলাই পঢ়িব আৰু লিখিব পাৰে, তাৰ তুলনাত ৮৩% পুৰুষ),[4] লাওছ মহিলাসকল ক্ৰমান্বয়ে তেওঁলোকৰ পৰিয়ালে প্ৰতি প্ৰাথমিক মজুৰি আদায়কাৰী হৈ পৰিছিল, বিশেষকৈ গ্ৰাম্য অঞ্চলত৷ শেহতীয়া দশকবোৰত লাওছ মহিলাসকলে ইয়াৰ উপৰিও ছ’চিয়েল ইকনমিক ডেভেলপাৰ এছ’চিয়েশ্যন (SEDA)ৰ দৰে সংস্থাই আগবঢ়োৱা মাইক্ৰ’ফাইনেন্সিং কাৰ্যসূচীৰ দ্বাৰা লাভৱান হৈছে। এনে কাৰ্যসূচীত মহিলাসকলে ব্যৱসায় স্থাপন, ব্যৱসায় পৰিচালনা, সামগ্ৰী ক্ৰয়, গণ উৎপাদন, সামগ্ৰীৰ মূল্যৰ আলোচনা, বিত্তীয় ব্যৱস্থাপনা, বিপণন কৌশল, লিখাৰ দক্ষতা, ব্যৱসায়িক পৰিকল্পনা, আৰু সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ প্ৰশিক্ষণ লাভ কৰে। ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে মহিলাসকলক শক্তিশালী কৰা আৰু "আৰ্থিক স্থিতিশীলতা" লাভ কৰাত সহায় কৰা।[5] মহিলা শিক্ষাৰ সৈতে জড়িত আন এটা সংস্থা হৈছে লাওছ প্ৰতিবন্ধী মহিলা উন্নয়ন কেন্দ্ৰ, যিটো প্ৰতিষ্ঠানে অক্ষম লাওছ মহিলাসকলক প্ৰশিক্ষণ দিয়ে। লাওছ প্ৰতিবন্ধী মহিলা উন্নয়ন কেন্দ্ৰটো চানফেং চিভিলাই স্থাপন কৰিছিল, আৰু ২০০২ চনত সম্প্ৰসাৰণৰ পূৰ্বে ই মূলতঃ কৰ্মশালাৰ শৃংখলা হিচাপে কাম কৰিছিল।[6]
ৰাজনীতি
[সম্পাদনা কৰক]লাওছৰ মহিলাসকলে ১৯৫৮ চনত ভোটাধিকাৰ আৰু নিৰ্বাচিত হোৱাৰ অধিকাৰ লাভ কৰে। স্থানীয় আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় দুয়োটা পৰ্যায়তে চৰকাৰত তেওঁলোকৰ প্ৰতিনিধিত্ব কম হৈয়ে আছে।[1] শেহতীয়া দশকবোৰত মহিলাসকলে ৰাজনীতিত উল্লেখযোগ্য আগ্ৰাসন লাভ কৰিছে। ২০১১ চনৰ মাৰ্চ মাহত ৰাষ্ট্ৰীয় বিধানসভাই ২০১১ চনৰ এপ্ৰিল মাহত অনুষ্ঠিত হ’বলগীয়া ৭ম লাওছ সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে সাতচল্লিশগৰাকী মহিলা প্ৰাৰ্থীৰ বাবে এখন আলোচনা চক্ৰৰ ব্যৱস্থা কৰে, যাতে মহিলাসকলৰ মাজত “ৰাষ্ট্ৰীয় বিধায়িনী দলৰ উল্লেখযোগ্য কৰ্তব্য” ভাব জগাই তোলা হয়।[5]
বিবাহ
[সম্পাদনা কৰক]লাওছ সমাজত স্বামীক বিবাহ বিচ্ছেদ কৰা মহিলাসকলক সমাজত পৰম্পৰাগতভাৱে কলংকিত কৰা আখ্যা দিয়া হয়, প্ৰায়ে দ্বিতীয়বাৰ বিবাহ কৰাত অসুবিধা পায়।[1]
তথ্য সূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Burke, Andrew and Justine Vaisutis. Women in Laos, Laos, Lonely Planet, 2007, 372 pages
- ↑ Module 10 - The Lao People’s Democratic Republic: Preserving Women’s Rights in Land Titling Archived 2012-10-11 at the Wayback Machine, worldbank.org
- ↑ The world's women, 2000: trends and statistics[সংযোগবিহীন উৎস]. United Nations. 2001. P. 87
- ↑ "CIA World Factbook 2011: Laos" Central Intelligence Agency
- ↑ 5.0 5.1 Halligan, Charlotte. Laos' Forgotten Women Archived 2012-10-05 at the Wayback Machine, September 2, 2009
- ↑ Kemp, Melody. RIGHTS-LAOS: How Women Cope With Disability – Part 1 Archived 2011-07-26 at the Wayback Machine, Social and Economic Developers Association in Laos, November 20, 2009