লিপষ্টিক নাৰীবাদ
লিপষ্টিক নাৰীবাদ (ইংৰাজী: Lipstick feminism) হৈছে পৰম্পৰাগত নাৰীবাদী ধাৰণাসমূহৰ সমান্তৰালভাৱে নাৰীৰ যৌন শক্তিকে ধৰি নাৰীত্বৰ পৰম্পৰাগত ধাৰণাসমূহকো আঁকোৱালি ল’ব বিচৰা এক নাৰীবাদ। তৃতীয় ঢৌৰ ভিতৰত এই ধাৰণাটো পূৰ্বৰ আন্দোলনসমূহে সৃষ্টি কৰা আদৰ্শৰ প্ৰতিক্ৰিয়া হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল, য'ত নাৰীসকলে অনুভৱ কৰিছিল যে তেওঁলোক নাৰীসুলভ আৰু নাৰীবাদী দুয়োটা হ'ব নোৱাৰে।[1]
নাৰী ভোটাধিকাৰ আন্দোলনৰ পৰা আৰম্ভ কৰি নাৰীৰ মৌলিক অধিকাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা প্ৰাৰম্ভিক নাৰীবাদী অভিযানৰ বিপৰীতে লিপষ্টিক নাৰীবাদে প্ৰমাণ কৰিব বিচাৰে যে নাৰীয়ে নিজৰ নাৰীত্ব আৰু যৌনতাক আওকাণ বা নস্যাৎ নকৰাকৈয়ে এতিয়াও নাৰীবাদী হ’ব পাৰে। নাৰীবাদৰ দ্বিতীয় ঢৌৰ সময়ত নাৰীবাদীসকলে কেৱল নাৰীৰ আইনী আৰু সামাজিক সমতাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল। এই যুগৰ নাৰীবাদীসকলে নিজৰ যৌনতাক ‘আঁকোৱালি’ ল’বলৈ অস্বীকাৰ কৰিছিল। দ্বিতীয় ঢৌৰ কিছুমান নাৰীবাদীয়ে পুৰুষৰ ধাৰণাটোক ঘৃণা কৰিছিল। ফলত তেওঁলোকে প্ৰায়ে শাৰীৰিক পুৰুষৰ বৈশিষ্ট্য আৰু গড় মহিলাগৰাকীৰ চেহেৰাৰ পৰা বহু দূৰৈৰ ব্যক্তিত্ব গ্ৰহণ কৰিছিল। ইয়াৰ ফলত নাৰীবাদৰ কু-সংস্কাৰৰ সৃষ্টি হ’ল, আৰু নাৰীবাদী এগৰাকী কেনেকুৱা হ’ব লাগে তাৰ কু-সংস্কাৰপূৰ্ণ চিত্ৰকল্পৰ সৃষ্টি হ’ল।
নাৰীবাদক কেন্দ্ৰ কৰি থকা কু-সংস্কাৰ আৰু নাৰীবাদক কেন্দ্ৰ কৰি আধিপত্য বিস্তাৰ কৰা সামাজিক আখ্যানসমূহৰ মাজতো তেওঁলোকৰ সময়ত জোৰা নীল হাৰ্ষ্টন আৰু এমা গোল্ডমেনৰ দৰে মহিলাই যুক্তি দিছিল যে নান্দনিকতাৰ দাৰ্শনিক ধাৰণা আৰু নাৰীত্বৰ ধাৰণা ব্যৱহাৰ কৰি লিংগে কাম কৰা ধৰণসমূহক শক্তিশালী আৰু বিশ্লেষণ কৰা সম্ভৱ দৈনন্দিন জীৱন। লিপষ্টিক নাৰীবাদে নাৰীত্বৰ আদৰ্শ আৰু এগৰাকী নাৰীৰ কামুকতাক আঁকোৱালি লৈছে। লিপষ্টিক নাৰীবাদৰ পণ্ডিতসকলে বিশ্বাস কৰে যে নাৰীৰ আবেগ আৰু যৌনতাৰ অনুসৰি কাম কৰাৰ অধিকাৰ আছে।[2][3] এটা অৰ্থত দ্বিতীয় ঢৌৰ নাৰীবাদৰ সফলতাই নাৰীত্বৰ এনে কিছুমান দিশ পুনৰ উদ্ধাৰ কৰাটো সম্ভৱ কৰি তুলিছিল যিবোৰক অক্ষমতাপূৰ্ণ বুলি গণ্য কৰা হৈছিল, যেনে মেক-আপ বা ষ্টিলেট।[4]
ইতিহাস[সম্পাদনা কৰক]
লিপষ্টিক নাৰীবাদ হৈছে দ্বিতীয় ঢৌৰ নাৰীবাদৰ পিছত নাৰীবাদৰ তৃতীয় ঢৌৰ পৰা সৃষ্টি হোৱা আন্দোলন। ১৯৬০ চনৰ আশে-পাশে আমেৰিকাত নাৰীবাদৰ দ্বিতীয় ঢৌৰ উত্থান ঘটে। এই ঢৌৱে নাৰীসুলভ বুলি গণ্য কৰা বস্তু বৰ্জনৰ প্ৰতিবাদ কৰি আমেৰিকাৰ সৌন্দৰ্য্য উদ্যোগ আৰু ইয়াৰ মানদণ্ডক প্ৰত্যাহ্বান জনায়।[5] এই সামগ্ৰীসমূহৰ ভিতৰত আছিল ব্ৰা, গাৰ্ডল, কাৰ্লাৰ, চকুৰ মিচা লেশ্ব, মহিলাৰ বাবে প্ৰকাশিত আলোচনী। এই বস্তুবোৰ বৰ্জন কৰাৰ লগতে নাৰীৰ অগতানুগতিক চেহেৰা, যেনে ভৰিৰ নোম নুখুৰোৱা আৰু মেকআপ নকৰাটো আঁকোৱালি লোৱাটো দ্বিতীয় ঢৌৰ নাৰীবাদীসকলৰ বাবে মুক্তিৰ চিন হৈ পৰিছিল।[5] প্ৰাথমিক সাহিত্যৰ পৰা আজিলৈকে নাৰীত্বৰ আবিৰ্ভাৱৰ নাৰীবাদৰ সৈতে সদায় নেতিবাচক সম্পৰ্ক আছে। অষ্টাদশ শতিকাৰ সময়ছোৱাত ৱলষ্টোনক্ৰাফ্টৰ লেখাসমূহে নিজৰ সৌন্দৰ্য্যৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া মহিলাসকলক সমালোচনা কৰিছিল, তেওঁলোকক "পাখিৰ চৰাই" বুলি অভিহিত কৰিছিল, যাৰ নিজৰ প্লুমৰ বাহিৰে আন একো কাম নাছিল।[6] কিছু সময়ৰ পাছত ছিমন ডি ব’ভ’ৰে নাৰীক শাৰীৰিক সৌন্দৰ্যক অতিক্ৰম কৰি আৱেগিক সঁহাৰি আৰু সৌন্দৰ্য্যক নেওচা দি আগ বাঢ়িবলৈ অনুৰোধ কৰিছিল। ডি ব’ভ’য়াৰে আহ্বান জনায় যে এইটোৱেই হৈছে মহিলাৰ সমতাৰ পথ। ফেশ্বন, গ্লেমাৰ আৰু সৌন্দৰ্য্যক সদায় বাহ্যিক আৰু সমস্যাজনক বুলি গণ্য কৰা হৈছে। দ্বিতীয় ঢৌৰ নাৰীবাদে এইবোৰক বন্ধন হিচাপে লয়, অত্যাচাৰী আৰু শোষণকাৰী বুলিয়েই গণ্য কৰিছিল।[6]
তৃতীয় ঢৌৰ নাৰীবাদৰ জন্ম হৈছিল দ্বিতীয় ঢৌৰ নাৰীবাদৰ দাবী সমূহৰ পৰা।[7] মহিলাসকলে সমতাৰ বাবে যুঁজি থাকিব বিচাৰিছিল আৰু কৰ্মী সকলে নিজৰ কাম অব্যাহত ৰাখিব বিচাৰিছিল, একে সময়তে সমাজে নাৰীবাদী এগৰাকী কেনেকুৱা হ’ব লাগে বুলি যি এক ধাৰণা আগবঢ়াইছিল তাৰ গণ্ডীত খাপ নাখাইছিল। দ্বিতীয় ঢৌৰ নাৰীবাদে ৰাজনৈতিক সক্ৰিয়তা আৰু সৌন্দৰ্য্যৰ আদৰ্শক আঁতৰাই ঠেলি দিয়াৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব দিলে লিপষ্টিক নাৰীবাদে সৌন্দৰ্য্যৰ মানদণ্ড আৰু ৰাজনৈতিক সক্ৰিয়তা দুয়োটাকে আঁকোৱালি লৈছিল।
তথ্যসূত্ৰ[সম্পাদনা কৰক]
- ↑ Betty Luther Hillman (2013). ""The Clothes I Wear Help Me to Know My Own Power": The Politics of Gender Presentation in the Era of Women's Liberation". Frontiers: A Journal of Women Studies খণ্ড 34 (2): 155. doi:10.5250/fronjwomestud.34.2.0155. http://www.jstor.org/stable/10.5250/fronjwomestud.34.2.0155.
- ↑ Sweeney, Fionnghuala (2015). "'Beautiful, radiant things': Aesthetics, experience and feminist practice a response to Kathy Davis". Feminist Theory খণ্ড 16: 27–30. doi:10.1177/1464700114563244. Archived from the original on 2022-04-18. https://web.archive.org/web/20220418022012/https://webaccess.psu.edu/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-02-05.
- ↑ Davis, Kathy (April 2015). "Should a feminist dance tango? Some reflections on the experience and politics of passion1". Feminist Theory খণ্ড 16 (1): 3–21. doi:10.1177/1464700114562525. ISSN 1464-7001.
- ↑ Natasha Walters, Living Dolls: The Return of Sexism (2010) p. 129
- ↑ 5.0 5.1 Rhode, Deborah (January 2017). "Appearance as a Feminist Issue". SMU Dedman School of Law Review খণ্ড 69: 1–15. https://scholar.smu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=4667&context=smulr.
- ↑ 6.0 6.1 Baker, Sarah Elsie (2017-01-02). "A glamorous feminism by design?" (en ভাষাত). Cultural Studies খণ্ড 31 (1): 47–69. doi:10.1080/09502386.2016.1167928. ISSN 0950-2386. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09502386.2016.1167928.
- ↑ Evans, Elizabeth (2016-07-02). "What Makes a (Third) Wave?: HOW AND WHY THE THIRD-WAVE NARRATIVE WORKS FOR CONTEMPORARY FEMINISTS" (en ভাষাত). International Feminist Journal of Politics খণ্ড 18 (3): 409–428. doi:10.1080/14616742.2015.1027627. ISSN 1461-6742. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14616742.2015.1027627.